Het was in de nacht van donderdag op vrijdag dat wij uit bed sprongen. Zware dreunen klonken buiten, met vaag gejoel op de achtergrond. „Kijk uit”, riep mijn vrouw Judith. „Niet bij het raam staan.”
Even later deden we dat toch. We zagen naast ons flatgebouw een wit busje met een blauw zwaailicht en een man met een helm, kenmerkend voor de oproerpolitie. De agenten schoten schokgranaten naar het schreeuwende mensen op straat.
Na een uur konden we weer gaan slapen. Vrijdagmorgen zagen we dat een aantal ruiten van auto’s in onze straat ingeslagen waren. Gelukkig bleef de schade beperkt. Bewoners vertelden me dat oproerkraaiers uit een Palestijnse wijk al verschillende eerdere keren pogingen hebben ondernomen in onze wijk door te dringen. Het zou gaan om jonge mannen uit de Westoever die in Jeruzalem zijn voor ramadan.
Zoiets als we deze week in Israël zagen, hebben we nog niet eerder gezien. Dat is dat van haat vervulde extremisten van de ene partij doordringen in de wijken van de andere partij en proberen daar auto’s, winkels en huizen in brand te steken of burgers te lynchen. Deze week vallen Arabieren Joden aan, Joden vallen Arabieren aan, iedereen valt de politie aan en ook journalisten op straat lopen gevaar, als ze als zodanig herkenbaar zijn.
Politici die er een sport van hebben gemaakt haat en wantrouwen te zaaien, oogsten nu storm. De gewone burgers die in vrede willen samenleven met de andere groep, worden daar de dupe van.
Het binnenlandse etnische geweld op deze schaal, is nieuw. Een andere ontwikkeling deze week –de gevechtsronde tussen het Israëlische leger en de islamitische Hamasstrijders– hebben we vaker meegemaakt. Niemand moet verbaasd zijn als er vandaag of morgen een staakt-het-vuren wordt uitgeroepen. De internationale druk op de partijen is zwaar, het aantal slachtoffers aan beide zijden loopt op en de economische schade is groot. Hamas kan dan gebruik maken van de rust om zich voor te bereiden op de volgende gevechtsronde door te investeren in wapens in plaats van het welzijn van de eigen bevolking.
Maar de binnenlandse problemen zullen niet snel opgelost worden. Het kan jaren duren voordat de gevolgen zijn hersteld. Sommige Joden zullen voorlopig bijvoorbeeld niet meer naar de Arabische wijken durven om inkopen te doen. Arabieren zullen bang worden hun winkels te openen in Joodse wijken of daar naar hun werk te gaan.
Kabinetsformateur Yair Lapid hield donderdagavond een speech waarin hij zei dat de meerderheid van de bevolking –Joden en Arabieren, seculieren en orthodoxen– in vrede willen samenleven. Hopelijk kan dat vreedzaam samenleven nog worden gered, maar het fundament daarvan vertoont wel barsten.
>rd.nl/israelingezoomd
