De spanningen tussen Israël en de Palestijnen hebben maandag de potentie het kookpunt te bereiken. Israël probeert deze uit alle macht te verminderen.
De politie overweegt de route te veranderen van een vlaggenmars van duizenden religieuze zionisten die voor maandag stond gepland. De route voerde in de afgelopen jaren door de Palestijnse moslimwijk van de Oude Stad van Jeruzalem naar de Tempelberg. Israëlische veiligheidsfunctionarissen hadden er volgens diverse media op aangedrongen de tocht helemaal te verbieden.
De politie sloot de Tempelberg zelf maandagmorgen al af voor Joodse bezoekers. Op het terrein hadden zich duizenden moslims verzameld. Agenten raakten er slaags met Palestijnen, waarbij diverse gewonden vielen. De afgelopen dagen hadden er ook al gevechten plaats tussen moslims en politie-eenheden.
De mars heeft maandag plaats omdat het ”Jeruzalemdag” is. Dat is de dag waarop Israël de hereniging van het oostelijk en westelijk deel van Jeruzalem in 1967 viert.
De huidige golf van botsingen tussen de politie en militante moslims begon vier week geleden, bij het begin van de ramadan. De politie plaatste hekken op het plein voor de Damascuspoort, waar ’s avonds moslims zitten. De spanningen namen verder toe doordat de radicale Joodse groep Lehava een mars organiseerde naar de Damascuspoort. Dat gebeurde toen op sociale media video’s verschenen waarin moslims Joden molesteerden. De politie heeft de hekken inmiddels verwijderd.
Een andere bron van spanning is het conflict in de wijk Sjeikh Jarrah. Daar zou het graf van Simon de Rechtvaardige zijn geweest. Aan het einde van de vorige eeuw kochten Sefardische en Asjkenazische Joden grond rond het graf, waar ze een Joodse wijk bouwden. In de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 veroverde Jordanië dat deel van Jeruzalem en de Joden vluchtten weg.
Jordanië bouwde op de grond nieuwe kleine huizen voor Palestijnse vluchtelingen die in de Onafhankelijkheidsoorlog hun bezittingen in Israël waren kwijtgeraakt. Een wet uit 1970 biedt Joden de mogelijkheid grond terug te vorderen die ze voor 1948 in Oost-Jeruzalem bezaten. Palestijnen kunnen hun verloren bezittingen in West-Jeruzalem echter niet terugeisen.
De in de VS geregistreerde organisatie Nahalat Shimon zegt de eigendomsrechten van de Joodse organisaties te hebben overgenomen. Het doel van deze organisatie is de Palestijnse families rond het graf te vervangen door Joodse families. Een compromis om de Palestijnen voorlopig huur te laten betalen aan Nahalat Shimon, is door Palestijnen verworpen.
Hoorzitting
Op verzoek van de procureur-generaal Avichai Mandelblit heeft het hooggerechtshof besloten een hoorzitting over de uitzetting van Palestijnse families uit te stellen. Israëlische organisaties die opkomen van de belangen van Palestijnen zeggen dat duizenden Palestijnen in de komende jaren hun huizen in Oost-Jeruzalem kunnen verliezen, als Israël zijn beleid niet wijzigt.
De gebeurtenissen in Jeruzalem wekten ook wrevel op onder moslims elders. Islamieten in Noord-Israël gingen in bussen naar Jeruzalem om te bidden op de Tempelberg. Zondagavond hield de politie bussen aan op de weg tussen Tel Aviv en Jeruzalem om relschoppers de toegang te weigeren. Honderden liepen vervolgens over de weg naar Jeruzalem.
Militante Palestijnen in Gaza lieten dit weekeinde ballonnen met brandbommen op in de richting van Israël. Die veroorzaakten brand op akkers van Israëlische dorpen rond de Gazastrook. Palestijnse milities in Gaza schoten ook raketten naar Israël. Het leger op de Westelijke Jordaanoever is versterkt.