Het kabinet wilde geen duidelijkheid geven over welke bewindslieden en hoge ambtenaren op welke moment op de hoogte waren van het onrechtmatig handelen van de Belastingdienst. Uit vrees dat nieuwe schandalen boven tafel zouden komen, voldeed de regering niet aan verzoeken van de Kamer om aanvullende informatie. Dat blijkt uit onthullingen van nieuwssite RTL Nieuws woensdag.

RTL heeft een reconstructie gemaakt van de overleggen in de ministerraad over het toeslagenschandaal. Door te spreken met bronnen die toegang hebben tot de notulen van de ministerraad weet het medium inzage te geven in kabinetsoverleggen over de kwestie. De reconstructie vangt aan bij de ministerraad van 10 mei 2019 waarin oud-staatssecretaris van Financiën Snel zijn collega’s bijpraat over de ontspoorde fraudejacht.

In de ministerraad spraken kabinetsleden over Kamerleden −met name CDA-Kamerlid Omtzigt− die een hoofdrol speelden in het aan het licht brengen van het toeslagenschandaal. Minister Hoekstra heeft in het kabinetsoverleg gezegd dat de CDA-top heeft geprobeerd Omtzigt te „sensibiliseren”, ofwel te temperen. Hij deelde mee dat dat niet lukte, meldt RTL.

In de ministerraad van 15 november 2019 is besloten geen volledig feitenrelaas naar de Kamer te sturen. Daar hadden Kamerleden in een aangenomen motie om gevraagd. Het feitenrelaas zou duidelijk moeten maken welke (oud-)politici en hoge ambtenaren verantwoordelijk waren voor het onrechtmatig handelen van de Belastingdienst. Een minister vroeg zich hardop af of het wel kon om deze informatie niet te verstrekken, blijkt uit de reconstructie.

In kabinetsoverleggen over de toeslagenaffaire eind november 2019 besluit het kabinet om geen conceptstukken over de kwestie naar het parlement te sturen. Uit de notulen zou volgens RTL blijken dat men bang is dat nieuwe kwesties boven tafel komen als er meer informatie wordt verschaft.

Het is niet voor het eerst dat de informatievoorziening van de regering aan de Kamer ter sprake komt in de toeslagenaffaire. Kamerlid Omtzigt klaagde al langer dat hij jarenlang is tegengewerkt door het kabinet. Dat is hem naar eigen zeggen niet in de koude kleren gaan zitten.

Lees ook

Tjeenk Willink door nieuw gedoe rond Omtzigtgate terug bij af

Rutte-doctrine

Tijdens zijn openbare verhoor met de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag in november vorig jaar is premier Rutte bevraagd op het niet verstrekken van conceptstukken aan de Kamer. Aanleiding daarvoor was een sms-bericht aan Rutte van een van zijn adviseurs waarin staat dat „Omtzigt blijft vragen om openbaarmaking van bepaalde stukken, maar Snel kan die niet kan geven” vanwege de Rutte-doctrine.

In zijn verhoor zei Rutte daarover dat „stukken die naar de Kamer gaan of belangrijke beleidsnotities van bewindslieden allemaal conceptversies hebben.” De discussie in de concepten moet vertrouwelijk blijven, volgens de premier. „Het gaat uiteindelijk om het eindproduct.”

De commissie-Van Dam sprak zich in haar eindrapport ”Ongekend onrecht” duidelijk uit over de informatievoorziening aan de Kamer. Zo stelde de commissie dat „transparantie, openheid en volledigheid in de praktijk niet de leidende principes zijn bij de beantwoording van Kamervragen en het opstellen van Kamerbrieven.”

Het verstrekken van informatie was volgens de commissie „in meerdere gevallen ingegeven door gewenste juridische en politieke uitkomsten.” Met als resultaat dat informatie slecht gedeeltelijk, vertraagd of niet boven tafel kwam.

De Kamer wil zo spoedig mogelijk in debat met een deel van het kabinet over de onthullingen. Van het demissionaire kabinet waren destijds bij de bewuste ministerraden onder meer premier Rutte en de ministers Hoekstra en Kaag aanwezig. Voordat het debat plaatsvindt zal het kabinet de Kamer door middel van een brief uitgebreid informeren.

Een deel van de oppositie eist bovendien dat de notulen van de ministerraad over de toeslagenaffaire in juni, juli en november 2019 worden vrijgegeven. De notulen van de ministerraad zijn in Nederland geheim en kunnen pas na 25 jaar worden ingezien.