Kan een topwetenschapper creationist worden? Deze Zweed deed het
Een paar jaar geleden geloofde de Zweedse hoogleraar Ola Hössjer (61) nog dat God de aarde schiep door evolutie. Maar toen ontstonden er twijfels. Hij raakte er zelfs van overtuigd dat het jongeaardecreationisme waar is.
Heeft de wetenschap dan niet bewezen dat evolutie waar is? Nou, dat zou de meerderheid van de mensen misschien wel bevestigen. Maar sommigen hebben er nog eens over nagedacht, ook in de academische wereld. In zijn boek ”The Devil’s Delusion” (2008) liet zelfs een niet-christen als David Berlinski zien dat wetenschappelijke waarnemingen de theorie niet bevestigen.
Christian Network Europe sprak onlangs met Ola Hössjer, hoogleraar wiskunde en statistiek aan de universiteit van Stockholm in Zweden. Ola heeft twee dochters en een schoonzoon. Hij woont in Sollentuna, een buitenwijk ten noorden van Stockholm. Hij is ervan overtuigd dat het jongeaardecreationisme de meest deugdelijke optie is om te overwegen als het gaat om de oorsprong van de aarde en het leven.
Hössjer is niet de eerste de beste. In 2009 ontving hij de Gustafssonprijs voor wiskunde, de meest prestigieuze nationale wetenschappelijke prijs in Zweden.
Prof. Hössjer, u bent christen en hoogleraar wiskunde en statistiek, en u gelooft dat de aarde niet ouder is dan ongeveer 6000 jaar. Hebt u dat altijd geloofd?
„Nee, het heeft lang geduurd voordat ik op dit punt kwam. Ik werd christen toen ik voor in de twintig was. Ik geloofde lange tijd dat God alles had geschapen door evolutie. Ik vond het prima om moderne wetenschappelijke theorieën te integreren met de Bijbel. Ik interpreteerde Genesis alleen niet letterlijk. Voor mij was het genoeg om te weten dat God almachtig en krachtig was.
Maar toen begonnen veel broeders in Christus me te vragen wat ik dacht over de oorsprong van de wereld. Hoewel ik wetenschapper was, wist ik niet veel over het onderwerp. Dus ik voelde dat ik de verantwoordelijkheid had om me in deze vraag te verdiepen. Het duurde een tijdje voordat ik dat begon te doen, omdat ik een fulltimebaan had en een gezin om voor te zorgen. Uiteindelijk begon ik wat creationistisch materiaal te lezen. Ik was verbaasd dat deze christenen zo veel wisten over natuurwetenschappen en ook een heel hoge dunk van de Bijbel hadden.
Ik realiseerde me ook dat de kritiek van wetenschappers op wat creationisten zeiden niet wetenschappelijk maar filosofisch van aard was. De wetenschappers gingen uit van de veronderstelling dat wetenschap alleen natuurlijke verklaringen toeliet. Voor deze critici werd elke bovennatuurlijke interventie daarom vanaf het begin uitgesloten, zelfs voordat er gegevens waren geanalyseerd.
Het duurde nog enige tijd voordat ik het jongeaardecreationisme aannam, omdat ik als wetenschapper geen enkele bewering kan accepteren zonder deze eerst te testen. Maar toen ik steeds meer gegevens begon te verzamelen, realiseerde ik me dat het jongeaardecreationisme de meest deugdelijke optie was. Daarom ben ik tussen de tien en vijf jaar geleden geleidelijk overgestapt op deze visie.”
Wat zijn de vijf belangrijkste wetenschappelijke inzichten die u hebben overtuigd van het jongeaardecreationisme?
„Voordat ik hierop inga, moet ik zeggen dat een vraag over de oorsprong van de aarde een vraag naar het verleden is. Die kan niet worden beantwoord door herhaalde experimenten. Je kunt alleen theorieën vergelijken en dan kijken waar de gegevens uit het verleden je lijken te brengen.
Maar vanuit de wetenschap alleen kun je geen definitieve conclusie trekken. Zelfs als ik geloof dat het jongeaardecreationisme de beste optie is, resteren er nog steeds open vragen, zelfs met die visie. Wat betreft de top vijf inzichten, hier komen ze.
Veel mensen beweren dat de geologische feiten spreken voor de miljoenenjarenvisie. Aardlagen in rotsen worden hiervoor bijvoorbeeld aangevoerd als bewijs. Toch kunnen sedimenten niet zijn gevormd gedurende miljoenen jaren. Als dat het geval was, zouden de fossielen in het rotsgesteente allang zijn verdwenen, vanwege de afbraak door bacteriën en dergelijke.
De meest deugdelijke verklaring voor de sedimentlagen in rotsgesteenten is dat ze tot stand moeten zijn gekomen door een wereldwijde catastrofe die snel planten en dieren inkapselde; door water dat snel steeg en weer verdween. De Bijbel vertelt ons natuurlijk over zo’n catastrofe, de zondvloed van Noach.”
Takken
„Wanneer we proberen de mannelijke genetische stamboom van mensen te herbouwen, via de Y-chromosomen, realiseren we ons dat de takken van de boom ongeveer 4500 jaar geleden bij één wortel samenkomen. Dit komt overeen met de periode dat Noach op aarde leefde.
Op dezelfde manier gaat de genetische stamboom van de vrouw, die te onderscheiden is via mitochondriaal DNA, terug tot ongeveer 6000 jaar geleden, het tijdperk waarin Eva zou hebben geleefd. Dit is niet onverwacht, omdat Noachs drie schoondochters ook in de ark zaten. Daarom moeten de takken van de vrouwelijke boom samenkomen vóór de tijd van Noach.
We weten dat er veel oude verhalen over een wereldwijde vloed over de hele wereld zijn gevonden. We weten ook dat de meeste beschavingen ongeveer 4000 jaar geleden zijn geboren; dat is na de vloed en de gebeurtenis van de toren van Babel uit het Bijbelse verhaal. En we hebben oude verhalen over draken over de hele wereld. Hun beschrijving lijkt te leiden tot de conclusie dat deze wezens dinosauriërs waren, afstammelingen van dieren die de vloed overleefden. De zachte weefsels en het DNA dat is gevonden van dinosaurusfossielen lijken aan te geven dat ze veel jonger zijn dan wat het evolutionistische verhaal ons vertelt.
Evolutionisten vertellen ons dat we afstammen van apen. Het is waar dat apen en mensen behoorlijk vergelijkbaar DNA hebben. Toch wordt dat heel anders gebruikt.
Bovendien beschikt de mens over taal, apen niet. Onze manier van lopen is anders. Veel delen van ons lichaam zijn behoorlijk verschillend, ook al lijken apen en mensen op het eerste gezicht op elkaar.
Bovendien hebben we nog steeds geen tussenliggende soort gevonden die nodig is om de evolutietheorie te valideren. We weten nu bijvoorbeeld dat de bekende fossiele Lucy een aap was.”
Nulpunt
„Een recente theorie uit het vakgebied van de bacteriologie lijkt te suggereren dat de aarde snel moet zijn geschapen. Bacteriën, planten en dieren hebben elkaar vanaf tijd nul nodig, in symbiose, om te overleven. Een evolutionistische benadering houdt daar geen rekening mee.
Bovendien kan de zon niet eerder zijn geschapen dan Genesis beweert. Als dat wel zo zou zijn geweest, zou het elke mogelijkheid van leven op aarde hebben vernietigd. De omgeving moest goed beschermd worden door een atmosfeer voordat de zon werd geschapen. Dit komt goed overeen met wat Genesis ons vertelt.”
Desondanks lijkt de evolutietheorie nog steeds een deugdelijke optie voor veel wetenschappers. Welke elementen in die theorie bewijzen de ondeugdelijkheid ervan?
„Het sterkste argument tegen de evolutietheorie is dat het leven extreem ingewikkeld is. Tot nu toe kunnen alle seculiere theorieën niet verklaren hoe het leven is ontstaan.
De evolutietheorie kan niet verklaren hoe het leven is ontwikkeld uit één eencellig organisme. Het kan niet verklaren hoe de ontwikkeling van deze ene kleine cel kon leiden tot de enorme diversiteit onder soorten die we vandaag de dag zien. Het kan geen willekeurig mechanisme zijn geweest, omdat dat informatie zou hebben uitgehold, iets wat centraal staat in het leven. Dit argument vernietigt niet alleen de evolutietheorie, maar het ondersteunt ook daadwerkelijk het jongeaardecreationisme.”
Als het waar is dat steeds meer academici twijfels hebben over de evolutietheorie, waarom wordt dit dan niet openbaar gemaakt?
„Er is in de academische wereld weinig bereidheid om de evolutietheorie in twijfel te trekken. Ja, er zijn wel steeds meer kritische stemmen, maar die houden zich nogal stil.
Het grootste probleem is dat de wetenschap sinds de negentiende eeuw seculierder is geworden. In de praktijk betekent dat, zoals ik al eerder zei, dat alleen natuurlijke verklaringen worden geaccepteerd. En evolutie is de enige mogelijke theorie binnen dat kader.
Als we deze theorie in twijfel trekken, dagen we eigenlijk de vooronderstellingen uit waarop de natuurwetenschap vandaag de dag rust. Dat zou voor veel mensen te ver gaan.
En dan is er nog de cultuur. Ons is sinds onze kindertijd geleerd dat evolutie net zo zeker was als de zwaartekrachttheorie. Dus de groepsdruk is groot. Degenen die de evolutietheorie in stilte in twijfel trekken, durven er niet openlijk over te praten. Ze zijn bang dat hun academische carrière in gevaar komt als ze dat wel doen.”
Hoe reageren christenen op uw geloof?
„Christenen verschillen sterk van mening over de schepping, zelfs binnen de behoudende groep. Velen van hen zijn positief over het jongeaardecreationisme. Echter, vanwege de overweldigende prevalentie van de evolutietheorie, vinden velen nog steeds dat ze Genesis metaforisch moeten interpreteren om erbij te horen. Ze geloven dat de wetenschap heeft bewezen dat evolutie waar is, ook al is dat niet het geval.
Ik geloof niet dat het geloof dat we hebben over de schepping, wat het ook mag zijn, invloed heeft op de vraag of iemand gered wordt of niet. Ik denk echter wel dat evolutie op de lange termijn een verwoestend effect heeft, omdat het de waarheid van de Bijbel ernstig in diskrediet brengt. De discussies over de oorsprong zijn belangrijk en we moeten ze voeren, maar we moeten onthouden dat de belangrijkste missie voor christenen is om het goede nieuws van Jezus Christus te verkondigen aan degenen die niet geloven.”
In 2018 publiceerde de hoogleraar ”Becoming a Christian” bij Wipf en Stock, en in 2023 redigeerde hij het boek ”Biblical Creation on Solid Ground”, samen met Samuel Lampa, bij STH Academic in Uppsala.
Dit is een goede plek om te praten over een boek dat u mede hebt geredigeerd over het onderwerp. Kunt u ons daar meer over vertellen?
„In februari 2022 organiseerde de Scandinavische School voor Theologie (STH, gevestigd in Uppsala) een scheppingsconferentie. Een aantal creationistische onderzoekers uit verschillende wetenschappelijke disciplines, onder wie ikzelf, werden uitgenodigd om een bijdrage te leveren.
Aan het einde van de conferentie stemde de uitgeverij van STH ermee in om een boek uit te geven, waarin al onze onderzoeksartikelen werden verzameld in samenwerking met uitgever Semnos förlag.
Het boek heet ”Biblical Creation on Solid Ground. Arguments from Science, Philosophy and Theology” (2023). Het doel is om te laten zien dat de argumenten van het jongeaardecreationisme zeer solide en sterk zijn, of ze nu afkomstig zijn uit de wetenschap, filosofie of theologie.”
