Een nieuwe coronavariant is Europa binnengedrongen. In India leidt de variant tot torenhoge besmettingscijfers. Hoe zorgelijk is het?
Het coronavirus grijpt genadeloos om zich heen in India. Ziekenhuizen liggen vol met covidpatiënten. Zowel de kleine, private als de grote, openbare ziekenhuizen hebben nog maar voor enkele uren aan medische zuurstof beschikbaar. Zonder nieuwe voorraad dreigt een ramp. Artsen zijn radeloos.
De besmettingscijfers in het Aziatische land schieten pijlsnel omhoog. Waren er begin februari zo’n 11.000 besmettingen per dag, woensdag registreerde het land ruim een kwart miljoen besmettingen in een etmaal. India laat daarmee de eerdere koplopers Verenigde Staten en Brazilië, die woensdag beide zo’n 63.000 besmettingen rapporteerden, ver achter zich.
De torenhoge besmettingscijfers lijken het gevolg van het verschijnen van gevaarlijke virusvarianten, een toename van sociale interacties en een lage vaccinatiegraad. Zo’n 120 miljoen mensen hebben een prik gehad; slechts 9 procent van de totale bevolking.
Behalve de extra besmettelijke Britse variant rukt een nieuwe coronavariant in India op, gedoopt B.1617. In deelstaat Maharashtra is deze variant inmiddels dominant geworden. B.1617 lijkt extra gevaarlijk voor jonge mensen. Het valt Indiase artsen namelijk op dat relatief veel jonge covidpatiënten aan de beademing moeten.
Ongecontroleerd
De variant verspreidt zich heel snel, maar onzeker is of het virus echt besmettelijker is, verklaart prof. Marion Koopmans, virologe aan het Erasmus Medisch Centrum. „Dat zou kunnen, maar hoeft niet per se. Het lastige is dat we niet weten of we kijken naar de gevolgen van ongecontroleerde verspreiding of doordat het virus echt anders is. Dat onderscheid kunnen we nu niet maken.”
Zo kan de snelle verspreiding van de variant ook te maken hebben met onvoorzichtig gedrag van mensen. Afgelopen maanden kwamen grote menigten binnen en buiten bijeen voor verkiezingsdebatten, bruiloften en religieuze feesten.
Vorige week vond het Kruikenfeest plaats, een feest binnen het hindoeïsme dat dit jaar minstens 3,5 miljoen bezoekers trok. Zeker 1700 feestgangers zijn positief getest.
De Indiase epidemioloog Srinath Reddy wijt de toename van corona vooral aan het gedrag van mensen. „De pandemie werd nieuw leven ingeblazen in een volledig open maatschappij waar mensen zich mengen en verplaatsen en reizen”, zegt hij tegen Nature.
Wetenschappers vrezen dat de Indiase variant het immuunsysteem weet te omzeilen. Van een van de mutaties, E484Q, is uit laboratoriumproeven bekend dat die zich minder goed laat vangen door antistoffen na vaccinatie of een natuurlijke infectie. Antistoffen zijn echter slechts een deel van het verhaal; ook zogenaamde T-cellen doen mee in de strijd tegen indringers. Koopmans: „Daar vinden de studies geen verschil in.”
Momenteel lopen er meerdere studies naar de effectiviteit van vaccins tegen coronavarianten zoals die uit Brazilië, Zuid-Afrika en India. „De verwachting is dat de verschillende vaccins tegen die varianten beschermen”, stelt Koopmans. „Het beeld is tot nu toe dat de Britse variant niet of nauwelijks ontsnapt aan de vaccins, en de varianten uit Zuid-Afrika en Brazilië een beetje. Van die uit India weten we het nog niet.”
Het Verenigd Koninkrijk heeft India op de rode lijst geplaatst van landen met een inreisverbod. Britten die thuis willen komen, moeten zichzelf tien dagen in een hotel afzonderen. Nederland kiest nog niet voor een vliegverbod. Eerst moet de Wereldgezondheidsorganisatie met een oordeel komen, vindt het kabinet.
Koopmans acht een vliegverbod vanuit India weinig zinvol. „De Indiase variant zit toch al in Europa. Die kan daarom ook van elders komen. Bovendien zijn er meerdere landen waar het virus veel circuleert en waarvan we niet weten of er varianten ontstaan omdat die analyses niet worden gedaan.”
Quarantaine
Belangrijk vindt ze dat er in het algemeen zo min mogelijk wordt gereisd. „In die fase zitten we nog. Als mensen wel zo nodig moeten reizen, verlaag dan het besmettingsgevaar door ze aan de voorkant te testen en aan de achterkant in quarantaine te laten gaan. Dat laatste gebeurt nu niet altijd, maar is wel heel belangrijk.”
De Rotterdamse virologe vindt de opmars van de Indiase variant niet verontrustender dan die van andere varianten. „Het is onderdeel van hetzelfde plaatje. Zolang het virus ongebreideld blijft rondwaren, duiken er steeds nieuwe mutanten op. We moeten er daarom voor zorgen dat de verspreiding wereldwijd onder controle komt.”
