Koning roept tijdens Koningsdag op tot onderlinge verbondenheid
De Achterhoek bereidde de koninklijke familie een royale ontvangst. Op een zonnige zaterdag, met Nederlands én Duits publiek.
Het bezoek aan Doetinchem begint vijf kwartier later dan de bedoeling was, vanwege de uitvaart van de paus. Achter de hekken staat het publiek rijen dik, velen in oranje uitdossing of met de Nederlandse driekleur op hun wangen geschilderd.
De Achterhoekse popgroep Normaal mag de vorstelijke gasten muzikaal verwelkomen en zorgt vooraf ook alvast voor een enorm kabaal. Het publiek deint mee.
Acht kinderen staan op een rijtje om koningin en prinsessen een bloemstukje te overhandigen. Kinderburgemeester Maud van der Aart opent de rij. „Máxima een bloemetje geven”, dat is wat ze straks gaat doen. Spannend? „Nee, heel leuk.”
Crossmotoren en brommers –de bestuurders in rood, wit of blauw– en speciale tweepersoonsfietsen –de berijders in ’t oranje– banen de weg voor de koninklijke bus. Vendeliers zwaaien hun vaandels boven hun hoofd en rond hun knieën.
Verbondenheid
Burgemeester Boumans verwijst in zijn welkomstwoord naar de videoboodschap die de koning kort voor aanvang van het bezoek liet uitzenden. Daarin noemde de vorst Koningsdag „een nationaal feest, een dag om elkaar te ontmoeten en onze verbondenheid te vieren”. De gemeenschapszin die zo kenmerkend was voor paus Franciscus, is ook een kenmerk van Koningsdag, zegt Willem-Alexander. „Daarom vinden wij het heel waardevol om hier vandaag te zijn. Dit is des te belangrijker in deze tijd van spanningen en onzekerheden in de wereld om ons heen. Vrijheid, gelijkwaardigheid en rechtszekerheid zijn niet vanzelfsprekend. Ze kunnen niet zonder de actieve inzet van ieder van ons.”
Na het praatje van de burgemeester –zonder felicitatie, want de koning is zondag pas jarig– klinkt de muziek van Normaal „oerend hard” –heel erg hard– door het Doetinchemse stadshart. De koninklijke gasten wiegen mee.
Dan begint een twee uur durende wandeling. Met veel handjes geven, veel selfies maken, veel zwaaien naar mensen dichtbij en verder weg. Prinses Laurentien –met een eigen kledingstijl– krijgt een compliment voor haar wapperende gewaad. Cadeautjes die de koninklijke gasten in hun handen geduwd krijgen, verdwijnen in de karretjes waarmee jongeren achter de stoet aanlopen. Als altijd zijn de prinsen Maurits en Constantijn de hekkensluiters; ze moeten regelmatig gemaand worden door te lopen.
Oranjefans
„Daar ben je weer!” roept prinses Marilène als een paar Oranjefans uit de RD-achterban naar haar roepen. Prins Maurits komt teruglopen, want hij moet er op de foto ook bij. Het prinselijk paar gaat ook met de boer in gesprek die met twee koeien op de route staat.
”Prinses Alexia, wilt u met ons op de foto?” zegt een bord. Ook vanaf de balkons worden de prinsessen aangeroepen.
Op het voedselplein zitten gasten klaar aan lange tafels. De lege stoelen zijn voor de leden van de koninklijke familie. Koningin Máxima raakt met haar buren in gesprek over haar boeket. Mevrouw Feenstra is deze dag ook van de partij. Ze werd 55 op de dag dat Willem-Alexander werd geboren. Zondag wordt ze 103. Ze krijgt een groot applaus.
Onderdeel na onderdeel wordt afgewerkt. Prinses Aimée hurkt bij een bedremmeld kind en bewondert haar bloem. Verderop zijn mensen met een bal in de weer. „Pas op, jongens, we hebben een koninklijke familie; die willen we heelhouden”, galmt het door de luidsprekers. De koning gaat tafeltennissen. De aanmoediging „we hebben een winnaar, denk ik” heeft hij niet nodig.
In een nagebouwd stadion proberen de gasten de Koningsdag Kwis te winnen. Bij de eerste vragen gaan de drie teams gelijk op. Ze moeten woorden uit het Achterhoekse dialect vertalen, rebussen oplossen en plaatsen op een kaart aanwijzen.
Voetbalpenalty’s moeten de doorslag geven. Floris, Constantijn en Maurits schieten de bal in het doel. Koningin Máxima wordt luidkeels uitgenodigd ook te schieten, maar puntschoenen zijn daar niet geschikt voor. Uiteindelijk gaat haar team er wel met de prijs vandoor.
Voorlezen
Verder maar weer. Zwaaien, handen drukken, lachen tegen de camera’s. „Wat bén je even prachtig!” zegt een vrouw tegen prinses Alexia. Zus Amalia heeft een onderonsje met haar moeder, en ze gieren het uit.
Met spuitbussen is een groot schilderij van een vroegere veemarkt gemaakt. De koningin zet haar naam erop. Een keet hoort ook bij het platteland. Geen zuipkeet, heeft de burgemeester vooraf in een toespraak tot de pers bezworen. Het gaat bij een keet volgens hem om „sociale verbanden”.
De koning zakt neer op een bankje bij kinderen die voorlezen. „Zijn neus ging heen en weer, zo spannend vond hij het”, leest een jongetje voor, en daarbij gaat het niet over de koning.
Twee keer pauzeert het koninklijk gezin voor een tv-interview. Prins Maurits zorgt intussen voor achtergrondlawaai door het publiek „lang zal-ie leven” te laten zingen. De zangers krijgen prompt de koning op bezoek. Even verderop krijgt hij een plastic buis vol snoep overhandigd. Kan hij straks van uitdelen in de bus.
Maar eerst het afscheid. Tegenover de Walmolen, op de oever van de Oude IJssel, is een enorm podium neergezet. Daar spreken burgemeester en koning woorden van dank. De Achterhoek heeft het volgens de bijna jarige vorst „fantastisch gedaan”.
Hij schakelt over op het Duits, want er zijn veel gasten uit het buurland, dat zelf de monarchie 107 jaar geleden afschafte. „We zien wat 80 jaar vrijheid ons heeft gebracht: vriendschap”, zegt de koning. Hij stelt de samenwerking waarmee Doetinchem deze Koningsdagviering tot stand bracht ten voorbeeld: „Laten we dat elke dag doen, en op deze manier laten zien dat we een samenleving zijn.” Dan verdwijnen de koninklijke gasten door een zijuitgang, richting hun donkerblauwe bus.
Op het putdeksel bij de benzinepomp in Renswoude ligt een platgereden oranjetompouce. Koningsdag is weer voorbij.
