De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 30 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
De Duitse minister van Financiën Olaf Scholz rekent de komende jaren op een minder strikt begrotingsbeleid. Volgens hem zal een gedisciplineerde aanpak het gaan afleggen tegen de roep om een ruimhartiger uitgavenpatroon door de overheid.
In september gaan de Duitsers naar de stembus. Scholz, die als kandidaat-bondskanselier verkiesbaar is voor de sociaaldemocraten, neemt met zijn uitspraken meer en meer afstand van de behoudende benadering van coalitiepartner CDU/CSU van de huidige bondskanselier Angela Merkel. „Mijn voorspelling is: bezuinigingen zullen verliezen”, aldus Scholz.
De sociaaldemocraat heeft herhaaldelijk de begrotingsdiscipline geprezen. Die heeft volgens hem Duitsland in een solide financiële positie gebracht om de impact die het coronavirus op Europa’s grootste economie heeft, te verzachten.
Naarmate de verkiezingen naderen, probeert hij zich echter steeds meer te distantiëren van het streven naar begrotingsevenwicht, waaraan het CDU/CSU-blok zo gehecht is. De kans dat Scholz straks als winnaar uit de bus komt lijkt klein, aangezien de steun voor de SPD sinds de laatste verkiezingen in 2017 is afgenomen. Ook is Scholz relatief impopulair bij de kiezers.
De problemen die in Oostenrijk zijn ontstaan bij personen na toediening van het coronavaccin van AstraZeneca zijn niet veroorzaakt door dat vaccin. Dat concludeert de Europese toezichthouder voor vaccins en geneesmiddelen, het Europees Geneesmiddelenbureau in Amsterdam (EMA). Oostenrijk stopte de inentingen met de partij vaccins, die ook aan Nederland zijn geleverd.
Een 49-jarige vrouw in Oostenrijk overleed als gevolg van ernstige bloedstolling. Tien dagen eerder had ze het coronavaccin van AstraZeneca gekregen. Een 35-jarige vrouw ontwikkelde een longembolie, waarvan ze nu herstelt. Er waren nog twee vergelijkbare incidenten. Volgens het EMA is dat niet uitzonderlijk, het komt overeen met het aantal incidenten onder de algemene bevolking. In Europa zijn 3 miljoen mensen gevaccineerd met het middel van AstraZeneca, en van hen hebben 22 trombose of een embolie gehad.
De partij van AstraZeneca bestaat uit 1 miljoen doses. Die zijn aan zeventien landen in de Europese Unie geleverd. Behalve Oostenrijk en Nederland zijn dat onder meer Frankrijk, Griekenland, Polen, Spanje en Zweden. Luxemburg, Estland, Letland en Litouwen hebben net als Oostenrijk de inentingen met de vaccins uit die partij voorlopig gestopt.
Mensen hoeven niet te betalen voor sneltesten die nodig zijn voor toegang tot evenementen, maar ook voor werk of school moeten de testen gratis zijn. De Tweede Kamer wil dat de overheid gratis snelle zelftesten beschikbaar stelt. Dat is volgens coronaminister Hugo de Jonge in veel gevallen logisch, „maar in de supermarkt verwacht ik wel echt dat mensen zelf gaan betalen”.
De Jonge heeft al aangegeven sneltesten op grote schaal beschikbaar te willen maken. Als er frequenter wordt getest, bijvoorbeeld om toegang te krijgen tot evenementen, geeft dat steeds meer mogelijkheden. Veel coronaregels zijn dan niet meer nodig.
De overheid wil daar „heel fors aan meebetalen”, zei de minister in debat met de Tweede Kamer. „Die rekening loopt op tot een half miljard.” Voor bijvoorbeeld het onderwijs moeten de kosten geen drempel voor mensen vormen, vindt De Jonge. Ook voor evenementen wil het kabinet „voorlopig” wel bijschieten. Maar de bewindsman vindt het geen onlogische gedachte dat je over een tijd „een paar euro extra voor de bioscoop betaalt” om de kosten van een test te dekken.
De Amerikaanse president Joe Biden zet vrijdag zijn handtekening onder de wet waarmee er 1900 miljard dollar aan coronasteunmaatregelen vrijkomt. Dat zei een woordvoerder van het Witte Huis woensdag.
De aankondiging was nog voorafgaand aan de finale stemronde in het Huis van Afgevaardigden later op de dag. Volgens het Witte Huis is er geen tijd te verliezen. De eerste steuncheques aan Amerikanen van 1400 dollar worden vermoedelijk nog deze maand verstuurd.
Het voorstel was eerder al door het Huis van Afgevaardigden goedgekeurd, maar omdat de Senaat een aantal aanpassingen deed aan het plan, moest het lagerhuis nogmaals over het crisissteunpakket stemmen. Zo werd onder andere een onderdeel over verhoging van het minimumloon tot 15 dollar per uur weggestemd.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft zijn eerste aansprekende overwinning in het Congres te pakken. Het Huis van Afgevaardigden stemde woensdag in meerderheid voor het crisissteunpakket ter waarde van 1900 miljard dollar nadat eerder al de Senaat akkoord ging met het plan. Daarmee rest Biden alleen nog de taak zijn handtekening te zetten onder de wet. Dat gebeurt vrijdag.
De miljarden zijn bedoeld voor het bekostigen van vaccins en medische hulpmiddelen, en ook voor financiële noodhulp aan gedupeerden die hun baan zijn kwijtgeraakt, aan bedrijven en aan lokale overheden. Biden moet voor 14 maart zijn handtekening zetten. Op die datum loopt de huidige werkloosheidsregeling af.
De eerste steuncheques van 1400 dollar zullen naar verwachting nog deze maand beschikbaar komen. Volgens de Democraten zal de tijdelijke uitbreiding van het belastingkrediet voor kinderen met bijna 110 miljard dollar helpen om de armoede onder kinderen te halveren. Belastingkwijtschelding voor werklozen en verlichting van de studieschuld zal nog eens miljoenen anderen helpen.
Het voorstel was eerder al door het Huis van Afgevaardigden goedgekeurd, maar omdat de Senaat een aantal aanpassingen deed aan het plan, moest het lagerhuis nogmaals over het crisissteunpakket stemmen. Zo werd onder andere een onderdeel over verhoging van het minimumloon tot 15 dollar per uur weggestemd.
Vanwege de ophanden zijnde noodsteun waren verschillende economen eerder al positiever over de groei van de Amerikaanse economie dit jaar. De steuncheques van 1400 dollar gelden niet voor de rijkste Amerikanen. Naarmate meer wordt verdiend, neemt het steunbedrag af. Amerikanen die 80.000 dollar of meer per jaar verdienen hebben geen recht op extra financiële steun.
De Duitse bondskanselier Merkel verwacht nog drie tot vier zware maanden in de coronacrisis. Pas na het begin van de zomer zal de situatie ontspannen, zegt ze in een gesprek met medewerkers van hulp- en crisislijnen. Dan worden de effecten van het vaccineren duidelijk, aldus de regeringsleider.
Op dit moment is elke dag moeilijk, erkent Merkel: „Dat zie je aan iedereen.” De komende lente maakt sommige dingen gemakkelijker, maar leidt er ook toe dat je de coronabeperkingen meer voelt, aldus de bondskanselier. Ze verzekert dat het over vier maanden beter wordt, melden Duitse media.
Merkel geeft ook toe dat de politieke aanpak van de crisis wordt gekenmerkt door onzekerheid. „Wij proberen nu de bruggen te bouwen, maar wij weten ook niet in precies in welke richting we die bouwen. Want de oever zien wij immers ook niet.” Het moeilijke van een pandemie is dat je het einde niet weet, benadrukt ze.
De Europese Commissie spreekt tegen dat zij de Verenigde Staten heeft gevraagd om een vracht coronavaccins van Johnson & Johnson. De commissie verzocht de VS volgens de New York Times tevergeefs om 10 miljoen doses te mogen lenen, maar zij zegt van niets te weten.
Het vaccin van de Amerikaanse farmareus, dat is ontwikkeld door het Nederlandse Janssen, wordt waarschijnlijk donderdag goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie. Het moet de EU helpen nog deze zomer 70 procent van alle volwassenen in te enten, zoals aangekondigd. Dat streven staat onder druk nu de leveringen van AstraZeneca, een ander coronavaccin waarop veel EU-landen stevig hadden ingezet, keer op keer tegenvallen.
Maar de hoge verwachtingen van Johnson & Johnson, dat meer fabrieken kan inzetten dan de meeste concurrenten, kregen eerder deze week een knauw. Het bedrijf zou de commissie hebben gewaarschuwd de beloofde leveringen de komende drie maanden mogelijk niet te kunnen waarmaken, berichtte persbureau Reuters. De commissie wilde de tegenslag niet bevestigen en wil slechts kwijt dat zij alle fabrikanten aan hun afspraken houdt.
Betogers hebben theaters in Frankrijk bezet uit protest tegen de maandenlange sluiting op grond van coronamaatregelen. Na een protestmars in de hoofdstad drongen naar schatting vijftig betogers woensdag het bekende Parijse theater Odéon binnen en weigeren het te verlaten. Dinsdag al werden in het oosten van Parijs, Chateauroux, Nantes, Pau en Straatsburg theaters bezet uit protest tegen de coronamaatregelen.
Volgens Karine Huet van de Nationale Vereniging van Muziekartiesten gaat het om een nationale beweging die steeds meer aanhang krijgt. Minister van Cultuur Roselyne Bachelot vindt de bezettingen „niet de goede manier” om de regering onder druk te zetten. Ze zei dat de regering donderdag over de kwestie praat en dan met „belangwekkende mededelingen voor de culturele wereld komt”.
Frankrijk is sinds oktober op slot door coronamaatregelen en avondklokken, maar versoepelingen hebben tal van bedrijfstakken weer doen openen. Maar de culturele sector zit vooralsnog potdicht.
Advertentie
Het coronavaccin van de Leidse farmaceut Janssen krijgt donderdag waarschijnlijk groen licht voor gebruik op de Europese markt. Het vaccin wordt geproduceerd in cellen die afstammen van een geaborteerde foetus. Hoe bezwaarlijk is dat?
Het onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar het begin van de uitbraak van het coronavirus in Wuhan, was geen inspectie van de Chinese overheid. De Nederlandse viroloog Marion Koopmans voelde zich genoodzaakt dat te benadrukken na de vele kritiek die de studie over zich heen kreeg.
Zo werd er getwijfeld aan de mate waarin de Chinese overheid wilde meewerken. Koopmans heeft vaker deelgenomen aan grootschalige nationale en internationale studies, maar maakte nog nooit eerder zoveel beladenheid mee. „Het is een misverstand dat wij hier ronkende conclusies zouden trekken van manipulatie van de Chinese overheid”, zegt ze tijdens een persconferentie van het internationale onderzoeksteam. „Het was juist een gemeenschappelijke operatie met Chinese wetenschappers om de wijze waarop het coronavirus zich heeft kunnen verspreiden te bestuderen.”
Wat volgens haar zou helpen om grootschalig wetenschappelijk onderzoek in de toekomst te vergemakkelijken, is het standaard te maken. „Een goede stap zou zijn om dit bij iedere virusuitbraak te doen, waar dan ook ter wereld.” Koopmans twijfelt bijvoorbeeld aan de bereidheid van de Nederlandse overheid om een internationaal onderzoeksteam te verwelkomen. „Dat wordt misschien ervaren als een bemoeienis, terwijl het als ondersteuning is bedoeld. Willen we voorbijgaan aan deze gevoeligheid? Maak het routine.”
Het rapport van de WHO over de studie wordt over uiterlijk twee weken verwacht.
De PvdA wil een herstelloket waar ondernemers hulp kunnen krijgen om na de coronacrisis hun bedrijf weer financieel gezond te maken. Dat moet hen ruimte geven om weer te ondernemen, ook als de schulden zich door de maandenlange sluiting van winkels en horeca hebben opgestapeld.
„Als die ondernemers straks de deur van hun zaak weer open doen, moeten ze eerst over een grote stapel rekeningen stappen”, zegt Barbara Kathmann, PvdA-kandidaat en voormalig wethouder in Rotterdam. „Die moeten allemaal betaald worden.”
De partij wil dat de overheid ondernemers daarbij helpt door een „saneringslening” te vertrekken. Zo hebben zij nog maar met een schuldeiser te maken, en krijgen zij een vaste contactpersoon waarmee zij afspraken kunnen maken over een „reëel tijdpad” om hun schuld af te lossen.
Kathmann vreest dat de leefbaarheid in winkelgebieden achteruit holt als winkeliers massaal kopje onder gaan. „En dan hebben we het nog niet eens over de werkloosheid.” Het midden- en kleinbedrijf is goed voor zeven op de tien banen in Nederland.
Voor getroffen ondernemers die niet in aanmerking komen voor zo’n herstellening, moet er ook hulp komen, vindt de PvdA. De partij pleit voor een „pauzeknop”, een periode van maximaal een jaar waarin schuldeisers geen openstaande schulden mogen innen.
Steeds meer kinderen en jongeren komen psychisch in de knel door de coronacrisis. Volgens brancheorganisatie De Nederlandse ggz is het systeem, dat voor de virusuitbraak al overbelast was, „volledig overgelopen” en worden inmiddels ook „crisisgevallen” afgewezen wegens gebrek aan capaciteit.
Onder meer door eenzaamheid en stress blijft de vraag naar psychische hulp toenemen. De Nederlandse ggz en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) roepen de politiek op direct actie te ondernemen. Dat kan volgens hen niet wachten tot na de verkiezingen. „De kinderen en jongeren die we nu zien binnenkomen zijn er slecht aan toe en hebben recht op de best mogelijke zorg.”
Geld dat het kabinet al heeft vrijgemaakt voor een steunpakket op het gebied van welzijn en leefstijl, kan de problemen op korte termijn volgens de organisaties niet oplossen. Het grote probleem is dat er te weinig plaatsen zijn om jongeren met ernstige klachten als suïcidaliteit, eetstoornissen en depressie goed te helpen.
Op crisisafdelingen in het land is momenteel gemiddeld 86 procent van de plaatsen bezet. Een aantal aanbieders heeft zelfs helemaal geen plaats meer. Dat betekent dat zij iemand die acute hulp nodig heeft niet kunnen opvangen. „Met deze bezettingsgraden is niet of nauwelijks plek meer voor nieuwe cliënten”, zegt voorzitter Jacobine Geel van de Nederlandse ggz. „Extra zorgelijk is dat kinderen en jongeren ernstigere en complexere problematiek hebben, waarvoor zij ook langdurigere en intensievere behandeling nodig hebben. Denk aan de klinische behandeling van eetstoornissen, waar we een aanmeldingstoename van gemiddeld 63 procent zien.”
Naast de capaciteit zijn de kosten een probleem. „Het Rijk geeft geen garantie dat de noodzakelijke zorg die aan jongeren gegeven moet worden ook betaald wordt”, stelt de branche.
Amsterdam komt huurders van gemeentelijk vastgoed tegemoet die het moeilijk hebben door de coronacrisis. Huurders krijgen een huurkorting als zij door de coronamaatregelen niet of minder gebruik kunnen maken van hun panden, ruimtes en terreinen en niet in aanmerking komen voor andere gemeentelijke ondersteuningsregelingen.
Er komt een korting van 50 procent voor de maanden waarin het gehuurde noodgedwongen gesloten is, en een korting van 20 procent voor de maanden waarin huurders er maar beperkt gebruik van hebben kunnen maken. Voorwaarde is wel dat de huurder kan aantonen door de coronacrisis geen of substantieel minder inkomsten te hebben. In de portefeuille gemeentelijk vastgoed zitten onder meer winkel- en bedrijfspanden en horecapanden.
„De maatregelen duren langer dan we aan het begin van de coronacrisis hadden kunnen voorzien”, zegt wethouder Touria Meliani (vastgoed). „Bij sommige huurders staat het water aan de lippen. Ook al hoeven onze huurders nu geen huur te betalen, tegen een grote berg uitgestelde huur aankijken is geen goed perspectief en zorgt voor veel stress.”
De huurkorting komt bovenop het bestaande pakket vanuit de gemeente Amsterdam. De gemeente biedt al een jaar de mogelijkheid om huurbetalingen uit te stellen en start geen incassotrajecten. Ook heeft de gemeente voor haar huurders een coulante terugbetalingsregeling, waarmee ze in zes jaar en rentevrij de huurschuld kunnen afbetalen. De huurkorting gaat in met terugwerkende kracht vanaf 15 maart 2020 en zal in ieder geval gelden tot 15 maart 2021. Na die datum wordt er gekeken of het mogelijk is de korting te verlengen.
De gemeente Rotterdam kondigde begin maart eveneens aan de verschuldigde huur van gemeentelijk vastgoed gedeeltelijk kwijt te schelden. Den Haag bood in oktober al een deel van de huurders van gemeentelijk vastgoed steun door het gedeeltelijk kwijtschelden van huur. Vanwege het lang aanhouden van de lockdown heeft de gemeente nu besloten om nogmaals met steunmaatregelen te komen. De details van dat tweede steunpakket worden de komende tijd uitgewerkt.
De druk op de ziekenhuizen in sommige Franse regio’s is wegens de coronacrisis zo hoog dat patiënten naar België worden verplaatst. Ook moeten zieken naar andere streken in Frankrijk worden overgebracht, waar de ziekenhuizen nog plek hebben.
Vooral in en rond Parijs, in de noordelijke kustregio en in het zuiden zijn de omstandigheden „zorgwekkend”, aldus een regeringswoordvoerder. Zo kondigden de autoriteiten van de noordelijke regio Hauts-de-France een overplaatsing aan van intensivecarepatiënten naar ziekenhuizen in het aangrenzende België. De zieken moeten zo’n verplaatsing wel aankunnen. Ook is er instemming nodig van verwanten.
Personeel van de NS is niet voldoende uitgerust om straks de handhaving van aanvullende coronamaatregelen voor internationale reizigers uit te voeren. Dat schrijft vakbond FNV in een brief aan het kabinet in een reactie op de beoogde wijziging van de Wet publieke gezondheid.
Volgens deze plannen moeten reizigers uit hoogrisicogebieden die Nederland binnenkomen beschikken over een negatieve testuitslag en een quarantaineverklaring. Zij moeten eerst tien dagen in thuisquarantaine. Op vrijwillige basis mag op dag vijf na aankomst een test worden afgenomen. Als de uitslag daarvan negatief is, eindigt de quarantaineplicht.
Het kabinet wil vervoerders deels verantwoordelijk houden voor de handhaving. Dat betekent volgens FNV dat treinpersoneel de taak krijgt om reizigers zonder juiste of ontbrekende documenten op te sporen en feitelijk te voorkomen dat deze reizigers Nederland binnenkomen. Dat is in de uitvoering volgens de bond onmogelijk.
Zo is ook bij internationale treinen sprake van een zogeheten open instapregime. Daardoor is het niet mogelijk om alle deuren van de treinen controles uit te voeren. Volgens FNV voorziet de inzet van personeel ook niet in boa’s. De stewards die op internationale treinen werken hebben geen opsporingsbevoegdheid, verduidelijkt de bond.
Ook is er binnen de NS geen weet van medische documenten en in het bijzonder van coronapapieren. Daarbij geldt ook nog eens dat papieren per land kunnen verschillen. Ook zal de uitvoering in de problemen komen als er meer of minder hoogrisicogebieden worden aangewezen. Het zal de NS niet lukken om op tijd deze wijzigingen aan personeel te verstrekken, waarschuwt FNV.
Ook vreest FNV de kans op meer agressie tegen personeel bij de controle van reizigers. Verder zou de aanpassingen van de wet ervoor kunnen zorgen dat meer mensen met de auto in plaats van met de trein gaan reizen.
De overheid komt deze week met een onlinetool waarmee mensen kunnen zien wanneer de groep waartoe zij behoren aan de beurt is voor coronavaccinatie. Dat zei coronaminister Hugo de Jonge woensdag in debat met de Tweede Kamer.
Op de website www.coronavaccinatie.nl is al veel informatie te vinden over de vaccinatiecampagne. Daar komt deze week een optie bij. Door enkele vragen te beantwoorden kan een burger zien wanneer zijn ‘groep’ aan de beurt is, en of bijvoorbeeld de huisarts of de GGD de prik zal zetten.
Sommige Kamerleden vinden het tempo evengoed tegenvallen. Volgens CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma worden mensen wijzer van een artikel van woensdag in de Volkskrant, waar in een staafdiagram staat aangegeven wanneer mensen aan de beurt zijn, dan van de informatie van het ministerie van Volksgezondheid.
Door coronamaatregelen getroffen ondernemers moeten 100 procent van hun vaste lasten, zoals de huur, vergoed krijgen. Het subsidiepercentage van de steunregeling TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten) moet in het tweede kwartaal naar 100 procent in plaats van 85 procent, bepleiten de coalitiepartijen in het laatste coronadebat voor de Tweede Kamerverkiezingen. ChristenUnie, VVD, D66 en CDA vinden dat „er meer steun nodig is om ondernemers de eindstreep te laten halen”.
Voor de eerste drie maanden van het jaar geldt een maximum van 85 procent als vast tarief voor elke ondernemer die wegens de coronamaatregelen zeker 30 procent omzet verliest. Maar in de persconferentie van maandag kondigde het kabinet opnieuw aan dat die maatregelen langer blijven gelden. Veel ondernemers, zoals kroegbazen en de meeste winkeliers, worden hard geraakt door de overheidsmaatregelen. Daarom moet dat vaste tarief naar 100 procent, zeggen de partijen. Eerder riepen ondernemersorganisaties het kabinet ook al op om de vaste lasten volledig te vergoeden.
Premier Mark Rutte wil wel kijken naar een uitbreiding van de vergoeding van vaste lasten. De betrokken ministers kijken al of de steunmaatregelen nog wel genoeg zijn, vertelde Rutte maandag al. Er zijn nog wel „technische kanttekeningen”, waarschuwde Rutte. Uitvoeringsorganisaties hadden bijvoorbeeld al eerder problemen met het uitbetalen van de TVL. Op korte termijn hoopt het kabinet meer te kunnen vertellen over de steunmaatregelen.
Verder willen de partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie meer geld voor de TONK, de steunmaatregel voor mensen wier inkomen gedaald is en door corona noodzakelijke rekeningen niet kunnen betalen. Hiervoor zijn gemeenten verantwoordelijk, en de coalitiepartners vragen om een verruiming van het budget, „zodat gemeentes voortvarend aan de slag kunnen met het toekennen van deze vorm van steun”.
Embedcode in ANP-stijl:
Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 5330 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Voor een woensdag is dat het hoogste aantal sinds 20 januari.
In de afgelopen week zijn er gemiddeld 4600 positieve tests per dag gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat gemiddelde stijgt nu voor de derde dag op rij, maar blijft over het algemeen nog redelijk stabiel, rond de 4500 per dag.
Amsterdam telde afgelopen etmaal 230 bevestigde besmettingen. In Rotterdam kregen 170 inwoners te horen dat ze het virus hebben opgelopen, in Den Haag waren er 120 positieve tests, in Utrecht 110 en in Tilburg 88. Op Schiermonnikoog, de kleinste gemeente van het land, testten weer twee inwoners positief. In de laatste drie weken zijn op het Waddeneiland 28 besmettingen aan het licht gekomen, tegen elf in het hele jaar ervoor.
Het aantal sterfgevallen blijft dalen. Afgelopen etmaal werd het overlijden van 31 coronapatiënten geregistreerd. Voor een woensdag is dat het laagste aantal sinds 30 september. In de laatste zeven dagen zijn 252 sterfgevallen genoteerd, en dat weekcijfer was sinds 22 oktober niet zo laag.
Sinds het begin van de uitbraak zijn 1,1 miljoen mensen positief getest. Van 15.955 mensen is zeker dat ze aan het coronavirus zijn overleden. Dat aantal komt waarschijnlijk donderdag of vrijdag boven de 16.000 uit. Het werkelijke aantal besmettingen en sterfgevallen ligt hoger.
De Europese Unie moet coronavaccins overhevelen naar de EU-landen waar de nood het hoogst is. De unie moet de huidige verdeling op basis van inwonertal tijdelijk loslaten, vinden Estland, Letland en Litouwen.
De Europese Commissie koopt vaccins in bij fabrikanten, waarvan iedere lidstaat dan zijn deel krijgt. Maar in het vervolg moeten landen voorrang krijgen waar bijvoorbeeld gevaarlijke nieuwe virusvarianten om zich heen grijpen, of die over minder vaccins beschikken en achterlopen met inenten, schrijven de Baltische landen aan de Europese Commissie.
De drie EU-landen bleven lang betrekkelijk gespaard, maar worden op het ogenblik hard getroffen. Estland kampt met een grote uitbraak die het land tot een van Europa’s grootste virushaarden maakt. In Letland schiet het inenten maar niet op.
Nieuw Brits onderzoek duidt erop dat de Britse variant van het coronavirus tientallen procenten dodelijker is dan eerdere verschijningsvormen van het virus. Volgens een studie waarvan de resultaten woensdag in het British Medical Journal (BMJ) zijn verschenen, ligt het risico op overlijden tussen de 32 procent en 104 procent hoger met de Britse variant.
De onderzoekers vergeleken het aantal sterfgevallen onder bijna 55.000 mensen die de Britse variant hadden opgelopen met de sterfte onder een even grote en vergelijkbaar samengestelde groep die Covid-19 had gekregen door een oudere variant. In de groep met de gemuteerde versie waren 28 dagen na een positieve test 227 patiënten overleden. In de groep met een oudere virusvariant telden de wetenschappers in een net zo lang tijdsbestek 141 sterfgevallen.
Over het gevaar van de gemuteerde versie zijn de afgelopen maanden uiteenlopende analyses verschenen. Meerdere daarvan duiden op een hoger sterfterisico, maar niet allemaal.
Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zag in eerste instantie geen aanwijzingen dat de Britse mutatie dodelijker zou zijn, maar die inschatting heeft het instituut later bijgesteld. „Inmiddels is uit onderzoek in het Verenigd Koninkrijk duidelijk geworden dat mensen die daar besmet raken met de Britse variant zieker werden en vaker kwamen te overlijden dan het geval was bij de ‘oude’ varianten”, zo staat te lezen op de website van het RIVM.
Het Britse onderzoek duidt weliswaar op een hoger sterfterisico, maar de onderzoekers van onder meer de University of Exeter benadrukken tegelijkertijd dat veruit de meeste mensen die besmet raken het overleven. Het sterfterisico komt volgens de studie met de Britse variant neer op 4,1 overlijdens per 1000 besmettingen. Met de varianten die al langer rondgingen, stond dat cijfer op 2,5 per 1000.
Bij meerdere vaccinatielocaties zijn speciale ‘selfiehoekjes’ ingericht. Mensen kunnen daar voor of na hun vaccinatie een foto van zichzelf maken. Het gebeurde te vaak dat mensen een selfie maakten op het moment van vaccineren.
„We hebben al snel geconstateerd dat er een behoefte is om selfies te maken. Maar dat kan niet tijdens het zetten van de prik. We willen geen opstoppingen en we willen niet dat mensen ongewenst in beeld komen”, laat de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland weten na een bericht van NU.nl.
In het laatste coronadebat voor de verkiezingen van volgende week, roepen de grote rechtse partijen het kabinet op haast te maken met sneltesten. „Waar blijven ze?” vraagt PVV-leider Geert Wilders zich af over blaastesten die mensen meer ruimte moeten geven. Ook VVD’er Klaas Dijkhoff wil weten waarom sneltesten nog niet in de Nederlandse buurtsupers liggen.
Over een app die gevaccineerde mensen of mensen met een negatieve testuitslag toegang biedt aan bijvoorbeeld evenementen is de laatste tijd fel gedebatteerd. Zo’n ‘toegangsbewijs’ of ‘vaccinatiepaspoort’ speelt een belangrijke rol in de verkiezingscampagne, maar volgens Dijkhoff zijn de meeste partijen het er best over eens dat een negatieve test of een vaccin meer ruimte moet kunnen bieden.
Daar moet wel haast mee gemaakt worden, vindt de liberaal. „Hoe organiseren we dat je met een negatieve uitslag thuis ook ergens naar toe kan?” Het kabinet moet volgens hem praten met burgemeesters over bijvoorbeeld evenementen rondom het Europees kampioenschap voetbal de komende zomer.
Wilders ageert op zijn beurt hard tegen de coronamaatregelen. Maar als de avondklok niet van tafel gaat, dan moeten vaccinaties en sneltesten maar een uitweg bieden, zegt de leider van de grootste oppositiepartij. „Nederland wil zijn vrijheid terug!” zegt Wilders in het debat.
Een kwart van de werkgevers is van plan om dit jaar zakelijke reizen te schrappen vanwege de coronapandemie. Dat schrijft zakelijk advies- en onderzoeksbureau Aon in een rapport. Vorig jaar werd nog 87 procent van de internationale zakenreizen geannuleerd als gevolg van de virusuitbraak, in verband met de reisbeperkingen en zorgen om het welzijn van werknemers.
Bij de 13 procent aan zakenreizen die vorig jaar wel doorgingen, betrof het essentiële reisbewegingen, aldus Aon. Hoewel er nu meer duidelijkheid is over de reismogelijkheden rond corona en er steeds meer gevaccineerd wordt, zijn werkgevers dit jaar nog steeds erg terughoudend met hun plannen voor internationale reizen en uitzendingen, ook als het zakelijk essentieel is en/of om reizen in eigen land gaat.
Het overgrote deel van de werkgevers (90 procent) verwacht dat het aantal zakenreizen na corona niet meer boven het niveau komt van 2019, stelt Aon. Ook zal niet iedereen staan te springen om een zakelijke reis naar een verhoogd risicogebied te maken. „Op zich is dat ook niet vreemd aangezien zij een hoger risico lopen en daarna misschien wel in verplichte thuisquarantaine moeten”, zegt Arno Rietveld van Aon.
Overigens lijken langdurige zakelijke uitzendingen van bijvoorbeeld expats minder te lijden onder de coronapandemie. Hier verwacht ruim een derde van de werkgevers dat deze gelijk blijven en denkt 40 procent dat langdurige uitzendingen iets zullen afnemen.
Speelgoedfabrikant LEGO heeft 2020 een recordomzet en -winst behaald. Doordat mensen massaal thuis moesten blijven om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, zochten ze voor vermaak hun heil in de plastic bouwsteentjes van het Deense bedrijf. Dat zag de verkopen met 13 procent toenemen.
De jaaromzet bedroeg 43,7 miljard Deense kroon, omgerekend 5,9 miljard euro. Daarop boekte het bedrijf een winst van 9,9 miljard kroon, wat bijna een vijfde meer is dan in 2019.
Volgens LEGO nam de populariteit van het speelgoed tijdens de pandemie onder mensen van alle leeftijden toe. Het bedrijf bracht al voor de invoering van lockdowns sets op de markt die vooral op een volwassen publiek waren gericht, zoals LEGO gebaseerd op de sitcom Friends. Maar met de ingang van de coronamaatregelen kwam er steeds meer aandacht voor de therapeutische werking die zou uitgaan van legoën.
Nederland krijgt de komende twee weken 169.000 extra coronavaccins van Pfizer. De Europese Commissie heeft nog eens 4 miljoen vaccins van het Amerikaanse farmaconcern gekocht en die worden nog deze maand geleverd.
De Europese Commissie heeft een nieuw contract afgesloten met de vaccinfabrikant, maakte voorzitter Ursula von der Leyen woensdag bekend. Daarmee kunnen EU-landen bijvoorbeeld beter de strijd aan met nieuwe, besmettelijkere varianten van het virus.
Pfizer, dat het vaccin samen met het Duitse biotechbedrijf BioNTech maakt, heeft tot dusver minder problemen om te leveren dan wat er is beloofd.
De coronacrisis heeft de markt voor kantoren een aanzienlijke klap toegebracht. Nadat thuiswerken de norm was geworden, hadden werkgevers in Nederland even geen behoefte aan nieuwe werkplekken voor hun personeel. Via leden van makelaarsvereniging NVM werd daardoor een kwart minder kantoorruimte verkocht of verhuurd.
Doordat er amper interesse was op de kantorenmarkt wachtte eind 2020 nog altijd 5,3 miljoen vierkante meter aan kantoorruimte op een nieuwe koper of huurder, schrijft de NVM in zijn jaarrapport over commercieel vastgoed. Dat is ongeveer even veel als in het voorgaande jaar en staat gelijk aan 11,5 procent van de totale voorraad aan kantoren.
Biddag voor gewas en arbeid, het klinkt zo vertrouwd. Maar dit jaar is alles anders. Hoe beleef je biddag als je door de coronacrisis met een schuur vol aardappelen bent blijven zitten? Of als er maandenlang geen klant in je winkel komt?
De politiek kan het beste nog een tijdje wachten met verdere versoepeling van de coronamaatregelen, vindt Ernst Kuipers. „Als je het nog even uitstelt, kom je in een veel rustiger vaarwater”, zei de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) tijdens een presentatie aan Tweede Kamerleden.
„Het glas is halfvol”, beschreef hij de huidige situatie in de ziekenhuizen. Die zijn ondanks de aanhoudend hoge aantallen Covid-19-patiënten in staat de belangrijkste zorg voor patiënten te leveren. Een deel van de zogeheten planbare zorg, die zonder gezondheidsschade langer kan wachten, stellen ze echter nog altijd uit vanwege de drukte.
„Binnen deze bandbreedtes kunnen ziekenhuizen het aan”, zei Kuipers, terwijl hij wees op cijfers over de ziekenhuisopnames en het zogeheten reproductiegetal, dat weergeeft hoe snel het coronavirus zich verspreidt. Als dat slechts met 10 procent stijgt, bijvoorbeeld doordat maatregelen worden versoepeld of mensen zich er minder goed aan houden, kan dat op termijn weer leiden tot overbelasting van de zorg.
Aan de andere kant worden steeds meer mensen gevaccineerd en kan warmer weer een gunstige invloed hebben. „Hoe verder we de curve naar rechts opschuiven, hoe beter de situatie wordt”, aldus Kuipers.
Een nieuwe corona-app van de overheid, waarmee mensen kunnen aantonen dat ze onlangs negatief getest zijn op het coronavirus, wordt komend weekend voor het eerst getest. Dat gebeurt bij twee testfestivals in Biddinghuizen. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid aangekondigd.
Elk festival heeft ongeveer 1500 bezoekers, die zich van tevoren moeten laten testen op het coronavirus. Bij de test krijgen ze een code, die ze kunnen invoeren in de nieuwe app, CoronaCheck. Die maakt een zogeheten QR-code aan, die de medewerkers van het festival bij de ingang kunnen scannen. Dan zien ze of de bezoeker inderdaad negatief getest is, en of die test recent genoeg was. De telefoon van de bezoeker en het scanapparaat van het festival hoeven geen verbinding met internet te hebben.
Daarnaast wordt bij elk testmoment een nieuwe, willekeurige QR-code aangemaakt. Dat moet het moeilijker maken om mensen te volgen en zo de privacy beschermen. Daarnaast zitten in de app maatregelen om te voorkomen dat mensen met de negatieve test van een ander ergens proberen binnen te komen.
Het ministerie van Volksgezondheid werkt aan een wet die de testapp breder mogelijk maakt. De app moet op den duur zowel tests van GGD-teststraten als van commerciële testlocaties verwerken.
Coronapatiënten hebben een meer dan tweeënhalf keer zo groot risico op overlijden na een operatie, als deze plaatsvindt in de eerste zes weken nadat zij positief zijn getest. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek, waar ook zeventien Nederlandse ziekenhuizen hebben deelgenomen.
Operaties van patiënten die positief zijn getest zouden, indien mogelijk, minstens zeven weken moeten worden uitgesteld, aldus het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Al eerder was bekend dat een infectie met het coronavirus het overlijdensrisico bij operaties vergroot. Volgens de onderzoekers was er tot nu toe nog weinig bekend over hoe lang operaties uitgesteld zouden moeten worden.
„Beslissingen met betrekking tot het uitstellen van een operatie moeten voor elke patiënt apart worden gemaakt. De voordelen van een uitstel van minimaal zeven weken moeten worden afgewogen tegen de mogelijke risico’s van uitstel. Voor sommige urgente operaties, bijvoorbeeld voor gevorderde tumoren, kunnen chirurgen en patiënten besluiten dat de risico’s van uitstel niet gerechtvaardigd zijn”, zegt Schelto Kruijff, oncologisch chirurg in het UMCG.
Wereldwijd deden meer dan 140.000 patiënten in bijna 1700 ziekenhuizen mee aan de studie.
Het zangverbod in kerkdiensten in de Duitse deelstaat Nedersaksen is rechtmatig, oordeelde een rechtbank in Hannover eerder deze week.
De Bekennende Evangelische Gemeinde van Hannover had een zaak aangespannen tegen het verbod. De rechtbank oordeelde echter dat de grondrechten die hier in het geding zijn juist beschermd worden door het zangverbod. Daardoor wordt namelijk de godsdienstvrijheid van risicogroepen beschermd, die veilig in de kerk kunnen komen. De gemeente te Hannover gaat in beroep.
Inwoners van de aan Nederland grenzende Duitse gebieden hebben last van de ‘import’ van het coronavirus door Nederlands en Belgisch bezoek. Het aantal coronabesmettingen stijgt in deze grensregio’s meer dan gemiddeld. De regionale besturen van de regio’s Aken, Viersen, Heinsberg, Kleef en Euskirchen vragen in een brandbrief minister-president Armin Laschet van de deelstaat Noordrijn-Westfalen om zo snel mogelijk extra vaccins beschikbaar te stellen voor de grensregio’s.
Het gaat hier om regio’s die grenzen aan België, Limburg en Gelderland. Maar langs de hele Nederlandse grens hebben Duitsers last van de invoer van het coronavirus, aldus de regionale bestuurders. Zij wijzen erop dat Duitsland de grenzen met Nederland open wil houden. Maar als gevolg van de duidelijk hogere infecties in Nederland en België ligt ook het aantal coronabesmettingen langs de hele Nederlandse grens in zowel Noordrijn-Westfalen als Nedersaksen hoger dan gemiddeld. „Door de import uit hoog belaste buitenlandse regio’s worden enkele Duitse grensregio’s zwaar getroffen”, aldus de bestuurders in hun brandbrief, waarin ze vragen om extra vaccins.
Een soortgelijk besluit nam de deelregering van Beieren vorige week. Daar werden 50.000 extra vaccins gestuurd naar de grensregio met Tsjechië.
Er gaan in Nederland stemmen op voor een vaccinatiepaspoort. Israël werkt er al mee. Maar: doet zo’n systeem niet te zeer inbreuk op onze privacy? En wat betekent dit voor gewetensbezwaarden?
Erediensten binnen de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) kunnen bezocht worden door maximaal dertig personen, exclusief ‘personeel’ en kinderen tot en met twaalf jaar.
Dat adviseerde het breed moderamen van de generale synode van de HHK dinsdag op de website van de kerk, naar aanleiding van de verlenging van de lockdown en de door de regering aangekondigde versoepelingen.
De kerk ging al uit van een bezoekersaantal van dertig personen, maar rekende daar ook de kinderen onder.
Het moderamen adviseert een blijvende bezinning op de wijze en frequentie van samenzang. Bezoek- en verenigingswerk blijven zo veel mogelijk beperkt.
D66 wil dat er minder coronavaccins in voorraad worden gehouden zodat er meer geprikt kan worden. Dat zegt fractievoorzitter Rob Jetten woensdag tegen RTL Nieuws. Hij verwijst onder meer naar Denemarken, waar een buffer van 10 procent wordt aangehouden. In Nederland ligt dat percentage hoger.
„Dit zijn de weken waarin vaccineren de grootste gezondheidswinst oplevert en waarin het aanhouden van voorraad het duurst is”, aldus Jetten. Hij vindt dat de overheid ouderen en kwetsbaren zo snel mogelijk moet vaccineren.
Het kabinet hield in eerste instantie een buffer van 100 procent aan om mensen van een tweede prik te kunnen verzekeren. Dat gebeurde met het oog op wisselende en tegenvallende leveringen. Later is de buffer teruggebracht naar 50 procent. Die is is nu nog verder teruggebracht.
D66 wil dat mensen meer vrijheid krijgen in coronatijd. Dat moet door mensen die gevaccineerd zijn meer vrijheid te geven en gratis sneltesten door de overheid te laten verspreiden. Later op de dag debatteert de Tweede Kamer met het kabinet over het coronabeleid. Daar zal Jetten pleiten voor een kleinere buffer, aldus een woordvoerder van de partij.
De Nederlandse industrie toonde in januari verder herstel van de dreun die de coronacrisis eerder uitdeelde. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laat de productie inmiddels ook ten opzichte van een jaar geleden een plus zien.
De gemiddelde dagproductie was in januari 0,6 procent hoger dan in dezelfde maand in 2020. Een maand geleden meldde het statistiekbureau voor december nog een productie-afname van 0,2 procent. Maar dat cijfer is inmiddels bijgesteld in een toename van 0,2 procent.
De laatste keer daarvoor dat de industriële productie op jaarbasis aantrok, was in januari vorig jaar. Op maandbasis, oftewel telkens vergeleken met de voorgaande maand, laat de industrie al maanden weer een opgaande lijn zien.
De Tweede Kamer debatteert woensdag met premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge over de aanpak van het coronavirus. Het is het laatste coronadebat voor de Tweede Kamerverkiezingen van volgende week. Vooraf worden de Kamerleden weer bijgepraat door RIVM-directeur Jaap van Dissel.
Het kabinet kondigde maandag een paar kleine versoepelingen aan. Zo mogen kinderen binnenkort weer zwemlessen volgen en komt er wat meer ruimte voor met name grote winkels. Het aantal besmettingen ligt nog te hoog om meer maatregelen los te laten. Ook de omstreden avondklok wil het kabinet in stand houden.
Rutte probeerde tijdens de persconferentie maandag wel wat perspectief te schetsen voor later dit voorjaar. Zo hoopt hij dat over vier weken met Pasen de terrassen weer open kunnen zijn. Daarvoor moet wel eerst het aantal besmettingen omlaag.
De premier zei daarnaast dat hij over twee weken meer duidelijkheid hoopt te kunnen geven over de zomervakantie. De Jonge zei eerder al dat het er voor de zomer gunstig uitziet en dat iedereen die dat wil, begin juli minstens een keer geprikt kan zijn, mits zich geen nieuwe tegenslagen voordoen in de vaccinatiecampagne.
Terwijl veel Nederlanders nog in dubio zijn over hun buitenlandse zomervakantie, worden er voor dit najaar en voor volgend jaar al volop cruisereizen en wintersportvakanties geboekt, zeggen reisorganisaties in het AD.
Bij de cruisemaatschappij Holland America Line (HAL) gaan de boekingen voor het najaar, met name rond de kerstvakantie, en voor 2022 gaan „erg hard”, zegt directeur Nico Bleichrodt. Zo hard dat de van oorsprong Hollandse rederij van plan is om reizen aan te gaan bieden voor 2023. Datzelfde beeld heeft Cruisereizen.nl, een platform waar grote rederijen hun reizen aanbieden. Daar zijn al vele duizenden boekingen binnengekomen voor dit najaar en volgend jaar.
Het aantal mensen dat bij de Voedselbank aanklopt is het afgelopen coronajaar flink gestegen. Eind vorig jaar maakten 37.311 huishoudens ( zo’n 93.000 mensen) op dat moment gebruik van de Voedselbank. Dat is een stijging van 7,2 procent ten opzichte van een jaar eerder. Het aantal kinderen (tot en met 17 jaar) dat voedselhulp kreeg, steeg zelfs met 9,3 procent tot 36.858.
Volgens de Voedselbank zijn in de jaarcijfers per regio grote verschillen te zien. De grootste stijging was bijvoorbeeld in Rotterdam en de regio Amsterdam. In totaal hebben de 172 voedselbanken vorig jaar 160.500 mensen bijgestaan. Het jaar daarvoor waren dat 151.000 mensen.
Volgens de organisatie zijn er echter nog veel mensen die niet in staat zijn om voldoende eten te kopen, maar niet naar de Voedselbank gaan. Schaamte is daarvoor de voornaamste reden, aldus de Voedselbank, die daarom in december de campagne Niks om je voor te schamen is gestart. „Want als Covid-19 ons iets heeft laten zien, dan is het dat tegenslag iedereen treft. Van jong tot oud, van werkgevers tot werknemers, van startende tot bestaande ondernemers.”
Het aantal coronabesmettingen dat in het afgelopen etmaal in Duitsland is vastgesteld, is meer dan verdubbeld ten opzichte van het aantal van dinsdagochtend. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse tegenhanger van het RIVM, meldde woensdagochtend maar liefst 9146 nieuwe vastgestelde gevallen.
Dinsdag waren dat er nog slechts 4252, een afname ten opzichte van maandag. Het is in Duitsland een vast patroon dat het aantal vastgestelde besmettingen in en vlak na het weekend lager ligt, om vervolgens te stijgen naarmate de week vordert. In totaal zijn er in Duitsland sinds het begin van de pandemie ruim 2,5 miljoen mensen positief getest op het coronavirus.
In de afgelopen 24 uur overleden er in de Bondsrepubliek nog eens 300 personen aan de gevolgen van Covid-19. Daarmee komt het totale dodental op ruim 72.000.
GroenLinks wil dat iedere Nederlander binnenkort gratis een pakketje sneltesten op het coronavirus thuis ontvangt. Met dat voorstel komt de partij woensdag tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer. „Testen is cruciaal in deze fase van de pandemie”, zegt Kamerlid Suzanne Kröger.
Zorgminister Hugo de Jonge zei eerder deze week dat hij hoopt volgende maand sneltests te kunnen inzetten. Het idee is dat de zogenoemde antigeentesten beschikbaar komen voor werkgevers en voor het onderwijs, maar ook voor ongeveer een tientje bij de supermarkt of drogist komen te liggen.
GroenLinks vindt evenwel dat de testen gratis moeten worden uitgedeeld. „Sneltesten moeten een publieke voorziening zijn, waar je net als bij je vaccinatie of een test bij de GGD geen geld voor hoeft neer te leggen”, aldus Kröger. „Anders ontstaat er straks een tweedeling in de samenleving.”
Advertentie