Kaag wil mensen met vaccinatiebewijs meer vrijheid geven
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 2 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
De Amerikaanse president Joe Biden heeft de Senaat opgeroepen zijn steunpakket ter waarde van 1900 miljard dollar aan extra coronanoodsteun snel goed te keuren. Het Huis van Afgevaardigden, waar de Democraten een krappe meerderheid hebben, stemde zaterdag al in met het pakket.
„We hebben geen tijd te verliezen”, zei Biden in een korte toespraak in het Witte Huis. „De mensen in dit land hebben veel te lang te veel geleden. Als we nu besluitvaardig, snel en moedig handelen, kunnen we dit virus eindelijk voor zijn, en eindelijk onze economie weer op gang brengen.”
Biden en de Democraten proberen de noodsteun zonder hulp van de Republikeinen door het Congres te loodsen. Met het Amerikaanse reddingsplan zouden vaccins en medische voorraden moeten worden betaald. Ook wordt het geld gebruikt voor een nieuwe ronde van financiële noodhulp aan huishoudens, kleine bedrijven en nationale en lokale overheden.
De Republikeinen, die eerdere coronasteunmaatregelen op hoofdlijnen hebben gesteund, vinden dat veel van het huidige pakket niet nodig is. Slechts 9 procent van het nieuwste steunpakket zou volgens hen direct gebruikt worden voor de bestrijding van het virus.
In de Senaat, waar zowel de Republikeinen als de Democraten 50 zetels hebben, zal mogelijk vicepresident Kamala Harris een doorslaggevende stem uit moeten brengen om het steunpakket er doorheen te krijgen. De Democraten willen dat Biden voor half maart zijn handtekening onder de wet zet, wanneer de verhoogde werkloosheidsuitkeringen en andere steunmaatregelen komen te vervallen.
De Italiaanse regering heeft de coronabeperkingen in Milaan en Turijn, omliggende gebieden en drie andere regio’s aangescherpt om een toename van het aantal besmettingen in het land tegen te gaan.
Minister van Volksgezondheid Roberto Speranza ondertekende maatregelen waarmee in de regio’s Lombardije, Piemonte en Marche (Marken) in Noord- en Midden-Italië code oranje geldt en de gebieden Molise en Basilicata als rode zones worden aangemerkt. Door de nieuwe restricties moeten bars en restaurants sluiten en mogen inwoners hun dorpen of steden niet verlaten. In enkele gebieden, zoals in het zwaar getroffen Basilicata, gaan ook scholen dicht, meldt persbureau Ansa.
Het aantal coronabesmettingen in Italië groeit, vooral door de Britse variant. De afnemende gemiddelde leeftijd van besmette personen zou een teken kunnen zijn van verspreiding van mutanten van het coronavirus, vertelde hoofd preventie Giovanni Rezza van het ministerie van Volksgezondheid vrijdag tegen verslaggevers.
Italië meldde vrijdag ruim 20.000 nieuwe besmettingen, het hoogste aantal sinds 1 januari dit jaar. Het aantal patiënten op de intensive care nam voor de negende dag op rij toe en volgens Rezza bevindt de ic-capaciteit zich dicht bij een kritiek niveau.
D66-leider Sigrid Kaag pleit voor de invoering van een vaccinatiebewijs om mensen die ingeënt zijn tegen het coronavirus meer vrijheid te geven. „Dit is niet alleen billijk, dat is ook rechtvaardig”, zei ze zaterdag op een digitaal congres van haar partij in Veldhoven.
Volgens haar kun je niet verwachten dat gevaccineerde mensen „wachten met leven totdat de laatste prik is gezet”. Ze wil een voorbeeld nemen aan Israël waar burgers met een vaccinatiebewijs meer rechten hebben dan mensen zonder zo’n bewijs.
Premier Mark Rutte zei deze week na een EU-top het nog te vroeg te vinden voor een besluit over een vaccinatiebewijs. Een vaccinatiepaspoort „kan wel nut hebben in de toekomst”, aldus de premier. In december zei hij nog niet „dolenthousiast” te zijn over een vaccinatiebewijs.
Kaag wil ook dat sneltesten en zelftesten op grote schaal beschikbaar komen zodat mensen die nog niet ingeënt zijn ook meer vrijheid krijgen. „Met gratis sneltesten en zelftesten kunnen hogescholen, universiteiten, sportstadions, restaurants, cafés en winkels weer opengaan.”
De D66-leider wil dat de overheid de testcapaciteit gratis beschikbaar stelt. Dat zou het kabinet volgens haar veel geld schelen. „‘Wie denkt dat sneltesten en zelftesten duur zijn, weet niet wat een lockdown kost.”
Een jaar na het uitbreken van de coronacrisis vindt Kaag het tijd voor een verbreding van de aanpak van het virus. „Waarin we de diepe sociale, economische en psychische wonden met gelijke zorg behandelen als de medische problemen.”
De gemeente Amsterdam heeft het Vondelpark zaterdag aan het eind van de middag opnieuw tijdelijk gesloten wegens drukte. De gemeente laat weten dat mensen alleen nog het park mogen verlaten. Er mogen geen nieuwe mensen meer in. Ook vrijdag en donderdag werd het park tijdelijk afgesloten wegens drukte.
Afgelopen zondag vond in het park een groot feest plaats met honderden mensen, voornamelijk jongeren. Nadat woensdag opnieuw sprake was van grote drukte in het stadspark besloot de gemeente de zijingangen van het park af te sluiten en extra toezicht te houden bij de twee hoofdingangen. De gemeente verwachtte dat dit zou leidden tot minder drukte.
Deze week moest de politie meerdere malen ingrijpen omdat de bezoekers van het park de coronamaatregelen niet naleefden. Als de door de gemeente genomen maatregelen niet het gewenste effect bereiken dan zal het Vondelpark volledig worden afgesloten voor het publiek, waarschuwde de gemeente woensdag.
Het vaccinatievraagstuk stelde bevindelijk gereformeerden in de twintigste eeuw steeds weer voor moeilijke keuzes. Eerst ging het over pokken, later over polio. Vaccinatieplicht werd eendrachtig afgewezen. Over het inenten zelf bleef verschil van gevoelen bestaan.
Een gevangenis in het Belgische Namen is in quarantaine gegaan, omdat bijna de helft van de gedetineerden en het personeel positief is getest op het coronavirus. Het gaat om 61 van de 132 gevangenen en 57 personeelsleden.
De eerste besmetting kwam vorige week aan het licht. Daarop werd een vleugel van de gevangenis in isolatie geplaatst en zijn alle gedetineerden daar getest. Toen daaruit nog eens zes infecties naar voren kwamen, moest iedereen een coronatest ondergaan. In alle Belgische gevangenissen worden de gevangenen regelmatig getest.
Zaterdag verzamelden zich boze familieleden van gedetineerden bij de gevangenis in Namen om hun ongenoegen te uiten over de quarantainemaatregelen. Al het bezoek is opgeschort en de gevangenen mogen hun cel niet uit. Er wordt voorlopig niet gedoucht en ook het luchten is gestaakt.
De gevangenen krijgen hygiëneproducten om zelf hun cel mee te ontsmetten. Er zijn ondanks het hoge aantal infecties nog genoeg bewakers beschikbaar, heeft de gevangenis laten weten. De politie hoeft daardoor nog niet bij te springen.
In de Nederlandse ziekenhuizen liggen op dit moment 1809 coronapatiënten, 55 minder dan vrijdag. Van hen liggen er 518 op de intensive care, zeven minder dan een dag eerder, en 1291 in de kliniek. Dat zijn er 48 minder dan vrijdag. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Zaterdag zijn 207 nieuwe Covid-patiënten opgenomen, elf minder dan vrijdag. Van hen zijn er 22 opgenomen op de IC. Er zijn nu 988 IC-bedden bezet.
De instroom in de ziekenhuizen en de ziekenhuisbezetting zijn in de afgelopen week beide met ongeveer 3 procent gedaald. Dit was in lijn met de verwachting op basis van het aantal coronabesmettingen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft tussen vrijdag- en zaterdagochtend 4993 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Dat is boven het weekgemiddelde. In de afgelopen zeven dagen noteerde het instituut gemiddeld 4605 positieve coronatesten per dag. Vrijdag werden 5151 coronagevallen gemeld. donderdag waren het er 5029, woensdag 4403.
Het aantal gemelde sterfgevallen door Covid-19 steeg afgelopen etmaal met 41. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in een periode van 24 uur zijn overleden. Sterfgevallen worden soms pas na een tijdje doorgegeven. Vrijdag werden 65 overlijdens geregistreerd, donderdag 33.
Amsterdam telde van alle gemeenten het hoogste aantal positieve coronatesten: 255. Daarna volgden Rotterdam met 168 nieuwe gevallen en Groningen met 119 besmettingen, gevolgd door 107 in Den Haag en 69 in Utrecht.
Op regionaal niveau ging de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond aan kop met 380 positieve testresultaten, daarna volgden Noord-Holland-Noord met 338 gevallen en Utrecht met 334 vastgestelde besmettingen.
Kom op Koningsdag niet naar Eindhoven: de koninklijke familie bezoekt de stad op een besloten locatie. Die oproep doet de gemeente Eindhoven zaterdag. Willem Alexander viert zijn 54e verjaardag op 27 april weliswaar in Eindhoven, maar dan zonder publiek in verband met corona. Iedereen kan thuis vanaf de bank kijken naar het bezoek van het koningspaar, laat de gemeente weten. Het koninklijk paar bezoekt Eindhoven dan van 11.00 tot 13.00 uur, live te volgen via NOS en via www.koningsdageindhoven.nl.
„Dit jaar vieren we het grootste Oranjefeest thuis”, aldus de gemeente op Twitter. „Anders dan anders, maar wel live, interactief en veelzijdig. Ontdek wat Eindhoven te bieden heeft en vier het feest met ons mee!” Volgens de gemeente vindt „Koningsdag 2021 vooral ook plaats bij jou thuis op de bank. We zorgen voor een aantrekkelijk onlineprogramma dat je thuis kunt volgen”.
De onlineprogrammering geeft veel ruimte om de festiviteiten thuis te beleven, aldus de gemeente. „Eindhoven is de stad van Technologie, Design en Kennis. Vanuit die expertise zorgt Eindhoven voor een uniek programma voor een breed publiek dat past binnen de geldende maatregelen op dat moment. Een perfecte match dus!”
Het programma voor Koningsdag wordt eind maart gepresenteerd. Vorig jaar ging de viering in Maastricht in verband met corona niet door. In plaats daarvan vierde de koning samen met koningin Máxima en hun dochters Amalia, Alexia en Ariane zijn 53e verjaardag thuis op Paleis Huis ten Bosch. Maastricht zag vervolgens af van de mogelijkheid om Koningsdag 2021 te organiseren. De stad wacht liever een moment af waarop iedereen het feest op straat weer kan meevieren.
Advertentie
Horecaondernemers in Zwolle hebben zaterdag de terrassen voor hun cafés en restaurants uitgestald. Ook zondag worden de terrassen opgezet, maar gasten zijn niet welkom. Mensen wordt gevraagd wel iets af te halen, maar dit naast de met linten afgezette terrassen te nuttigen.
Met de ludieke actie vragen de circa vijftig ondernemers aandacht voor het in hun ogen zwalkende coronabeleid. De initiatiefnemers zijn van mening dat zij met inachtneming van de 1,5-metermaatregelen veilig open kunnen. Daarbij ontbreekt het bij de noodsteun ook aan perspectief, zo klinkt het.
Volgens de ondernemers is het „niet normaal” dat een sector zo lang moet „zwemmen”, terwijl er geen zicht is op een oplossing. De noodsteun die wordt verkregen via loonondersteuning en via de tegemoetkoming vaste lasten is volgens de ondernemers niet genoeg om de kosten te dekken. Van elke euro aan salaris die moet worden uitbetaald, wordt 0,70 euro vergoed. „Wij moeten zo’n 30 procent bijleggen”, zo klinkt het.
Verschillende afdelingen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) riepen hun leden eerder op om op 2 maart de terrassen tegen de regels in weer open te gooien. In Zwolle lijken de ondernemers nog niet bereid om burgerlijk ongehoorzaam te zijn. Ook omdat daarmee de lokale overheid met problemen wordt opgezadeld. Die zou in Zwolle juist zijn best doen om ondernemers bij te staan, zo wordt aangegeven.
De uitvaart van de Britse coronaheld Tom Moore is zaterdag begonnen in het Verenigd Koninkrijk. De lijkwagen met het lichaam van ‘Captain Tom’ arriveerde aan het eind van de ochtend bij het crematorium in Bedford, bericht de BBC. Daar vuurde een 14-koppige militaire erewacht drie salvo’s af.
Moore kreeg in zijn land een heldenstatus dankzij zijn wandelactie om tijdens de pandemie geld op te halen voor de gezondheidszorg. Die leverde tientallen miljoenen op. Toen de 100-jarige Brit dit jaar zelf besmet raakte met het coronavirus en overleed, leidde dat tot veel verdrietige reacties.
Hoewel vanwege de coronacrisis slechts acht familieleden aanwezig kunnen zijn bij de uitvaart, wordt het volgens de nabestaanden wel een „spectaculaire” gebeurtenis. Zo vloog als eerbetoon een vliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog langs. Het ging om een C-47 Dakota. Op de grafkist van Moore lagen een Britse vlag en zijn onderscheidingen.
Auckland, de grootste stad van Nieuw-Zeeland, gaat opnieuw in lockdown. Premier Jacinda Ardern heeft zaterdag daartoe besloten omdat er nog steeds nieuwe lokale coronabesmettingen bijkomen. De nieuwe beperkingen gelden voor minstens zeven dagen en komen minder dan twee weken nadat de stad voor drie dagen op slot ging.
Ardern zei dat er zaterdag een nieuwe besmetting is bevestigd die geen verband houdt met andere positieve gevallen in de afgelopen twee weken. Al lijken ze allemaal wel terug te herleiden naar een school in het zuiden van de stad. Vanaf zondagmorgen moeten de ongeveer 1,7 miljoen inwoners van de stad thuisblijven en mogen ze alleen op pad voor essentiële boodschappen of werk.
Scholen en niet-essentiële winkels moeten de deuren sluiten en de toegang tot en vanuit Auckland wordt beperkt. Voor de rest van het land gelden ook beperkingen, maar die zijn minder vergaand. Zo gelden er limieten voor het aantal mensen dat aanwezig mag zijn tijdens openbare bijeenkomsten.
Ardern zei dat er „reden tot bezorgdheid” is omdat het laatst geconstateerde geval gaat om een persoon die al een week besmettelijk was, maar niet in quarantaine was gegaan. Hij bezocht vrijdag een dokter en ging vervolgens naar een sportschool.
Nieuw-Zeeland kende tot de recente besmettingen al maanden geen lokale virusgevallen en werd gezien als een van de landen die het longvirus zeer succesvol wist te bestrijden met zeer strenge maatregelen. Door haar internationale grenzen vroegtijdig te sluiten, heeft de eilandstaat het virus in een vroeg stadium van de pandemie vrijwel uitgeroeid.
In het land zijn in totaal 2001 mensen besmet geraakt met het coronavirus en stierven er 26 mensen aan Covid-19.
Een jaar na het begin van de coronapandemie in Nederland is in Tilburg een kunstwerk onthuld als eerbetoon aan ‘coronahelden’ die zich hebben ingezet voor hun medemens. Dat gebeurde zaterdag voor het Paleis-Raadhuis in de binnenstad. Het zogeheten dankraam is geïnspireerd op een gebrandschilderd raam dat in 1951 is gemaakt nadat Tilburg als laatste stad in Nederland een ontwrichtende pokkenepidemie over zich heen had gekregen. Het werk is gemaakt door kunstenares Riëtte Sommerdijk. Zij verwerkte er elementen in van in totaal 170 inzendingen.
In het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg werd een jaar geleden de eerste besmetting met het virus geconstateerd, bij een man uit Loon op Zand. Later zou blijken dat het virus al eerder zijn intrede in Nederland had gedaan. Onder meer tijdens carnaval kon het zich ongemerkt verspreiden. Het zuiden van het land werd al snel het epicentrum van de uitbraak.
Burgemeester Theo Weterings van Tilburg vindt het ‘jubileum’ van de coronapandemie „niet bepaald een datum om te vieren, wel een om even bij stil te staan”. Aan het einde van de dag is er een herdenking van coronaslachtoffers in de Hasseltse Kapel. De ceremonie is op afstand te volgen.
België heeft melding gemaakt van het grootste aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten in ongeveer twee maanden. Er moesten vrijdag nog eens 204 patiënten met het virus worden opgenomen, bericht VRT zaterdag. Het was de eerste keer sinds 29 december dat het aantal opnames boven de 200 uitkwam.
Het aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten stijgt in België al geruime tijd. Het ging in de periode van 20 tot 26 februari om gemiddeld 138 patiënten per dag. Dat was een stijging van 16 procent ten opzichte van een week eerder. Er liggen nu 1838 coronapatiënten in het ziekenhuis, waarvan er vierhonderd op de intensive care worden behandeld.
De Belgische autoriteiten maken zich zorgen over het stijgende aantal opnames. Het Overlegcomité liet vrijdag weten dat nog even wordt gewacht met het versoepelen van coronamaatregelen. „Als het stormt kun je niet opstijgen”, zei premier Alexander De Croo na afloop van een bijeenkomst van de zes regeringen in België.
Van de Nederlandse bevolking heeft 61 procent weinig vertrouwen in het vaccinatiebeleid, stelt het programma EenVandaag op grond van eigen onderzoek onder 30.000 leden van zijn Opiniepanel. Van hen heeft ruim een derde (37 procent) dat vertrouwen wel.
Daarnaast vindt een meerderheid van de ondervraagden dat er meer aandacht moet zijn voor maatschappelijke gevolgen van corona.
Een jaar na de virusuitbraak is het volgens EenVandaag niet zo dat onder de bevolking het beeld heerst dat de vaccinatiecampagne op stoom is. Zij denken dat het inenten te langzaam gaat en er steeds nieuwe groepen voordringen, terwijl de vaccins schaars zijn. Verder hebben zij het idee „dat er nog steeds weinig regie lijkt te zijn”.
De ondervraagden zijn wel in ruime meerderheid bereid zich te laten inenten (76 procent). Verder geeft ongeveer de helft aan zich mentaal slechter te voelen dan voor de crisis. Steeds meer mensen erkennen meer moeite te hebben zich aan de regels te houden. „Vooral het bezoek thuis beperken tot één persoon vinden mensen erg moeilijk”, aldus EenVandaag.
De ondervraagden stellen daarnaast dat het „de hoogste tijd is dat het kabinet meer oog krijgt voor de maatschappelijke gevolgen van corona”. Volgens het programma is voor veel mensen 2021 „een kantelpunt in hun denken”. Vorig jaar stonden de deelnemers aan het onderzoek meestal achter het kabinetsbeleid dat gericht was op het terugdringen van de besmettingen en de coronazorg in ziekenhuizen. „Nu moet het kabinet zich gaan richten op andere groepen in de samenleving die lijden onder corona”, stelt EenVandaag op basis van het onderzoek onder 29.993 leden van het Opiniepanel. Het onderzoek is gehouden van 18 tot 26 februari 2021.
Het kabinet heeft afgelopen zomer de bestrijding van het coronavirus onderschat, meldt de Telegraaf op basis van gesprekken met verschillende kabinetsadviseurs. Kritiek op het beleid rond de tweede coronagolf klonk al in de Tweede Kamer, maar nu erkennen bronnen bij het kabinet dat ook.
De adviseurs met wie de Telegraaf sprak moesten het kabinet begeleiden bij het bedwingen van de pandemie en het overbrengen van de boodschap naar de bevolking. Zij erkennen dat er verkeerde inschattingen zijn gemaakt. „In de zomer was er opluchting in het land. Ook wij kwamen misschien te veel in de modus van de weg terug.”
In plaats van een terugkeer naar het oude normaal, sloeg er een tweede coronagolf over ons land. Eentje die de samenleving in een langdurige lockdown klem zou houden. „Vanaf dat moment liepen we achter de feiten aan”, zegt een betrokkene. „Pas in oktober kwam de strakheid terug.”
Als horecazaken dit weekend illegaal hun terrassen openen voor het publiek, dan zal er handhavend worden opgetreden. Dat zegt voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad van 25 burgemeesters. Tegelijk is Bruls blij dat in politiek Den Haag de discussie is gestart of er in de sector nu toch niet lichte versoepelingen van de maatregelen kunnen komen, met name in de buitenlucht. Daarover vindt komende week overleg plaats tussen minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en vertegenwoordigers van de horecabranche.
„Er komt natuurlijk wel een moment dat je wat meer opening moet geven”, zei Bruls vrijdag in Nieuwsuur (NPO 2). „We hebben natuurlijk de afgelopen weken, te beginnen met de sneeuwpret maar zeker ook met het goede weer van de afgelopen twee weken, gezien wat er gebeurt. Het lijkt nu soms zelfs wel drukker dan wat we in april vorig jaar meemaakten.”
„We moeten ook dit weekend blijven controleren op het naleven van de coronaregels”, benadrukt de voorzitter van het Veiligheidsberaad. „Maar iedereen die denkt dat je alles maar met handhaven kan oplossen, die heeft geen ervaring met hoe handhaven in de praktijk werkt.”
Een groep van 65 regionale afdelingen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) roept horecaondernemers op om dinsdag de terrassen te openen. Eet- en drinkgelegenheden moeten wegens de lockdown gesloten blijven, maar volgens de actiegroep is die regel onzinnig voor de buitenruimtes.
Wie zijn terras openstelt, riskeert een forse boete van 4000 euro en een zaak kan zelfs op last van de burgemeester worden gesloten.
Nederland leeft een jaar met het coronavirus. Op 27 februari 2020 maakt toenmalig minister Bruno Bruins bekend dat voor het eerst een besmetting is geconstateerd. De patiënt is niet heel ziek, maar uit voorzorg opgenomen in het ziekenhuis in Tilburg. De crisis die kort daarna losbarst, komt voor velen als een verrassing.
De Nederlandse overheid gaat er begin 2020 nog van uit dat SARS-CoV-2 helemaal niet zo gevaarlijk is. Het harde ingrijpen van de Chinese autoriteiten in Wuhan, waar de eerste grote uitbraak was, wordt in het westen vaak in verband gebracht met de autoritaire regeerstijl van de Chinese communistische partij.
Geruststellende woorden overheersen. Zo meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) eind januari: „De ziekte lijkt, met wat er nu bekend is, niet zo heel besmettelijk.” Halverwege februari brengt het instituut een kort filmpje naar buiten waarin het uitlegt „waarom we ons geen zorgen hoeven te maken” over Covid-19.
Een dag voordat het nieuws over de eerste patiënt naar buiten komt, benadrukt ook de GGD dat „paniek niet nodig is”. Nederland vertrouwt erop dat het „een heel goed en fijnmazig systeem” heeft om de ziekte te beteugelen „en als dat eventueel niet lukt zoveel mogelijk te vertragen”. In werkelijkheid heeft het virus zich dan al ongemerkt verspreid onder Nederlanders. Dat wordt echter pas maanden later duidelijk.
Ondanks de schok die het nieuws over de eerste besmetting teweegbrengt, verandert nog niets. Evenementen mogen doorgaan en treincoupés zitten als vanouds vol kuchende forenzen. Vrijwel niemand ziet een verkoudheid als goede reden om thuis te blijven.
Op 6 maart wordt bekend dat voor het eerst een Nederlandse Covid-19-patiënt is overleden, een 86-jarige man die in het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam was opgenomen. Diezelfde dag komt het RIVM met een eerste advies voor de bevolking, specifiek aan inwoners van Noord-Brabant. Zij krijgen het verzoek om bij verkoudheid, hoesten of koorts hun sociale contacten te beperken.
Daarna gaat het in korte tijd steeds sneller. Ver buiten epicentrum Brabant duikt het virus op, van Amsterdam tot Coevorden. Het aantal besmettingen stijgt exponentieel en het RIVM is zich ervan bewust dat alleen het topje van de ijsberg zichtbaar is. Testen zijn nog nauwelijks voorhanden.
Op 9 maart krijgen alle Nederlanders voor het eerst het verzoek hun gedrag aan te passen. Premier Mark Rutte roept iedereen op de handen te wassen én elkaar geen hand meer te geven. Uit macht der gewoonte schudt hij vervolgens Jaap van Dissel van het RIVM de hand.
Nog geen week later spreekt de premier het volk opnieuw toe. Zijn boodschap is somber: het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames neemt zo snel toe, dat ongekende maatregelen onontkoombaar zijn. De horeca moet nog diezelfde avond de deuren sluiten. Scholen gaan dicht en iedereen krijgt het verzoek om 1,5 meter afstand te houden van anderen. ‘Chinese toestanden’ die aan het begin van het jaar nog ondenkbaar leken, zijn realiteit geworden.
Het CDA wil midden- en kleine bedrijven, evenals familiebedrijven, financiële lucht geven ‘na corona’. Bedrijven die het tijdens de coronacrisis aanzienlijk beter hebben gedaan, zoals supermarkten, moeten dan een ‘solidariteitsheffing’ betalen om dat mogelijk te maken, schrijft het AD.
CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra presenteert zaterdag een drie-stappenplan om de economie na corona weer aan de praat te krijgen. Onder meer wil hij hiermee ondernemers helpen aan „extra zuurstof om op adem te kunnen komen en een nieuwe toekomst voor hun zaak zeker te stellen”.
Een deel van de kosten die hierbij komen kijken, wil Hoekstra ophalen bij de hoogste inkomens en bij bedrijven die tijdens de coronacrisis het juist wel goed hebben gedaan. Hoekstra wil tijdelijk een toptarief invoeren, zodat de hoogste inkomens tijdelijk extra belasting betalen. Het is volgens hem ‘afgewogen en fair’ om voor bepaalde tijd een solidariteitsheffing op bijvoorbeeld de winstbelasting in te voeren.
In Duitsland zijn er in de afgelopen 24 uur 9762 nieuwe coronabesmettingen vastgesteld, meldt het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM. Het nieuw gemelde aantal is iets minder dan een dag eerder, toen het RKI 9997 besmettingen meldde.
Het totaal aantal besmettingen in Duitsland komt nu op 2.434.446 te staan. Het RKI meldt ook dat er in het afgelopen etmaal 369 nieuwe sterfgevallen zijn gemeld, waarmee het totaal stijgt naar 69.888. De stijging is iets lager dan vrijdag, toen het totale dodental door het coronavirus steeg met 394.
Brabantse ziekenhuizen zijn in conflict gekomen met de artsen-microbioloog van laboratorium Microvida. Deze artsen hebben contractueel recht op miljoenen extra voor het uitvoeren van coronatesten. Omdat hun ‘overwinsten’ volgens de ziekenhuizen in geen enkele verhouding staan tot hun inspanningen, willen de ziekenhuizen het geld - afkomstig uit publieke middelen - niet betalen. Dat zegt Bart Berden, bestuursvoorzitter van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis tegen Follow the Money (FTM). Arts en OMT-lid Jan Kluytmans behoort tot de veelverdieners.
Microvida heeft vorig jaar naar schatting zestien miljoen euro omzet gedraaid door de grote hoeveelheid uitgevoerde coronatesten. Volgens het contract tussen Microvida en de elf vrijgevestigde artsen verbonden aan dat laboratorium, hebben de artsen recht op 19 procent van deze testomzet.
FTM heeft dat contract ingezien. De bonus gaat dus om circa drie miljoen euro, een kleine drie ton per arts, bovenop hun reguliere inkomen. Dit geld is afkomstig uit publieke middelen. De vier ziekenhuizen die eigenaar zijn van Microvida willen niet betalen. Het gaat om het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) en het Amphia, Bravis en het Zorgsaam Ziekenhuis.
Bijna de helft van de Amerikaanse 65-plussers heeft inmiddels een eerste inenting tegen Covid-19 gehad. Dat heeft Andy Slavitt, een belangrijke adviseur van het Witte Huis voor het coronabeleid, vrijdag bekendgemaakt. Van de mensen die langdurig in een zorginstelling verblijven, heeft inmiddels drie kwart de eerste dosis vaccin toegediend gekregen.
De strikte coronalockdown voor de ruim 5 miljoen inwoners van de Griekse hoofdstad Athene en omgeving wordt verlengd. De beperkingen, die eigenlijk komend weekend hadden moeten stoppen, gelden daardoor zeker tot 7 maart. Daarnaast gaan in enkele andere Griekse regio’s strengere maatregelen gelden, nu het dagelijks aantal nieuwe besmettingen niet zo sterkt daalt als gehoopt.
Nederland had gehoopt op 4,5 miljoen doses van het AstraZeneca-vaccin in het eerste kwartaal, zoals besteld, maar heeft daar volgens het RIVM „tot nu toe nog geen 10 procent van binnen gekregen.” Het kwartaal is echter nog niet om, aldus het gezondheidsinstituut.
In België zijn de leveringsproblemen zo groot dat het land de coronavaccins van AstraZeneca die het wel ontvangt, tot twee weken op de plank houdt. Door de onvoorspelbaarheid van de leveringen durven de Belgische autoriteiten mensen pas uit te nodigen zodra er genoeg vaccins binnen zijn, en daardoor wordt tijd verloren.
België laat de coronateugels vooralsnog niet verder vieren. Dat heeft het Overlegcomité besloten in verband met het opnieuw stijgend aantal besmettingen en ziekenhuisopnames. „Als het stormt kun je niet opstijgen”, zei premier Alexander De Croo na afloop van een bijeenkomst van de zes regeringen in België. Over een week bekijken ze of er wel wat mogelijk is.
In de Nederlandse ziekenhuizen liggen op dit moment 1864 coronapatiënten, 23 minder dan donderdag. Van hen liggen er 525 op de intensive care, een minder dan een dag eerder, en 1339 in de kliniek, 22 minder. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Vrijdag zijn 218 nieuwe Covid-patiënten opgenomen, zeven minder dan donderdag. Van hen moesten er 32 naar de ic. Er zijn nu 1018 ic-bedden bezet, waarvan 525 door mensen met Covid.
„Zowel de instroom als de bezetting in de ziekenhuizen zijn op dit moment stabiel”, zegt het LCPS.
Winkeliersorganisatie INretail probeert de heropening van winkels in Nederland af te dwingen via de rechter in Den Haag. Daarvoor heeft de organisatie een kort geding aangespannen. „Het is economisch onverantwoord nog langer te wachten. Ook in het buitenland zijn winkels weer open”, benadrukken de winkeliers.
In de volgende fase van het vaccineren tegen corona in Groot-Brittannië komen de categorieën 50-plussers en kwetsbare groepen aan de beurt. Met beroepsrisico’s hoeft minder rekening te worden gehouden, adviseren deskundigen de regering. Het advies heeft meteen kwaad bloed gezet bij politie en in het onderwijs. Agenten en leraren vinden dat zij voorrang moeten krijgen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft 5151 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd tussen donderdag- en vrijdagochtend. Dat is ruim boven het weekgemiddelde. In de afgelopen zeven dagen noteerde het instituut gemiddeld 4547 positieve coronatesten per dag.
De Europese Unie moet er niet van schrikken dat Rusland en China met hun coronavaccins invloed kopen in andere landen. De Europese banden met bijvoorbeeld Afrikaanse landen zijn wel tegen die zogeheten vaccindiplomatie opgewassen, verzekert premier Mark Rutte. De EU moet zich niet onbetuigd laten, maar „dat op een nette manier doen”.
Nu heel de wereld jaagt op vaccins om de eigen bevolking zo snel mogelijk in te enten en de economie weer open te kunnen gooien, vissen veel Afrikaanse en andere armere landen achter het net. Rusland en China zien een buitenkans om invloed te verwerven. Ze schieten te hulp, maar vragen wel wat terug.
Maar Rutte gelooft niet „dat Rusland Afrika naar zich toe kan trekken met zijn Spoetnik-vaccin. Dat lijkt me te kort door de bocht.”
In elk geval de komende weken zullen de terrassen van restaurants en café’s nog niet open kunnen, zegt zorgminister Hugo de Jonge. Het kabinet heeft ervoor gekozen een paar sectoren wat meer ademruimte te geven, maar het kabinet ziet voorlopig geen ruimte meer om de regels verder los te laten, zegt de bewindsman. „Laten we nou verstandig zijn. Behoedzaam, stap voor stap. Maar niet onverhoeds en de snelste route terug naar af kiezen. Dat is onverstandig.”
Het kabinet presenteerde begin deze maand een ‘coronaroutekaart’ waarop te vinden is bij welke aantallen ziekenhuisopnames en besmettingen versoepelingen mogelijk zijn. Het Veiligheidsberaad was het op punten niet eens met die routekaart, vooral omdat er naar de mening van de burgemeesters tussen ‘open’ en ‘dicht’ tussenwegen mogelijk zijn. Zij hebben ideeën daarvoor en hun mening over de handhaafbaarheid ervan ingeleverd bij het kabinet. Het Veiligheidsberaad wil maandag weten wat er met hun inbreng gebeurt.
Een aantal burgemeesters heeft begrip voor horecaondernemers en winkeliers die hun zaken dinsdag willen heropenen. Anderen vinden het juist belangrijker om de strenge coronaregels nog even vol te houden. Maandag zal in het beraad de handhaving bij het moedwillig overtreden van de coronamaatregelen zeker op tafel komen. Zowel burgemeesters als Grapperhaus hebben al gezegd dat er bekeurd gaat worden, omdat het niet zo kan zijn dat de ene middenstander meer mag dan een andere.
Minister van Justitie Ferd Grapperhaus is blij dat het kabinet volgens de rechter goed heeft gehandeld bij het instellen van de avondklok.
Die uitspraak betekent namelijk dat boetes die zijn uitgedeeld voor het niet naleven van de avondklok blijven staan. „Ik zou het heel erg hebben gevonden als ik tegen politie en boa’s had moeten zeggen: ‘die boetes hebben jullie voor niets uitgereikt’.”
De Europese Commissie liet donderdag weten dat het vaccin van Janssen vanaf april geleverd wordt in de EU. De EU heeft afspraken met de farmaceut om 200 miljoen doses te kopen, met een optie voor nog eens 200 miljoen.
De Verenigde Staten keuren vrijdag waarschijnlijk het middel van Janssen goed. Voor zowel de EU als de VS zou dat het vierde goedgekeurde coronavaccin zijn, na Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca.
Zodra het warmer wordt in de lente komt de jaarlijkse paddentrek op gang en beginnen honderden padden, kikkers en salamanders aan hun tocht naar hun voortplantingsplaats. Om te zorgen dat ze veilig de weg over kunnen steken worden ze hierbij geholpen door vrijwilligers. Aangezien de amfibieën pas na zonsondergang in beweging komen, zijn de vrijwilligers veelal na 22.00 uur buiten.
Voor medewerkers van de dierenambulance geldt een ontheffing om na 21.00 uur buiten te mogen zijn maar voor de vrijwilligers van de vele paddentrek oversteekplaatsen wordt vooralsnog geen uitzondering gemaakt. „Het zou jammer zijn als je dan als vrijwilliger al moet stoppen”, zegt een woordvoerder van de Dierenbescherming .
Als de vrijwilligers in de regio Den Haag ontheffing krijgen, „wordt het wat ons uitgebreid naar de rest van het land”, aldus de woordvoerder.
De Dierenbescherming heeft volgens hem in de regio Den Haag de meeste paddenvrijwilligers. Ieder jaar worden er door Haagse vrijwilligers meer dan 10.000 padden, kikkers en salamanders veilig naar de overkant van drukke straten geholpen.
Horecazaken die volgende week de terrassen openen, in weerwil van de coronaregels, kunnen op een boete rekenen. Dat heeft minister Ferd Grapperhaus (Justitie) vrijdag gezegd.
Een groep van 65 regionale afdelingen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) deed deze week een oproep om volgende week terrassen weer te openen.
Grapperhaus heeft begrip voor de frustratie van horeca-ondernemers, maar roept ze toch op de terrassen dicht te houden. „Als mensen in strijd met de maatregelen handelen: ga dat nou niet doen. Dan krijg je eerst een boete, en vervolgens wordt je zaak gesloten. Dan ben je helemaal de verkeerde kant op.”
Grapperhaus zei wel in gesprek te zijn met KHN, om te kijken wat voor plannen er kunnen worden gemaakt voor heropening in de toekomst. Als er dan ruimte is voor versoepeling, kunnen die plannen worden voorgelegd aan het Outbreak Management Team.
Tegelijkertijd wil hij niet „op korte termijn verwachtingen gaan wekken”. Als er ruimte was geweest om meer te doen, dan had premier Mark Rutte dat wel aangegeven op de laatste persconferentie, aldus Grapperhaus.
Onderwijsminister Arie Slob zegt dat scholen komende week in ieder geval vast kunnen beginnen met het geven van mentorlessen, waarin een leraar samenkomt met zijn of haar mentorklas. Het is belangrijk leerlingen te vragen hoe het met hen gaat, nu ze weken niet op school zijn geweest. „En dat kan iedere school echt wel regelen.”
Veel middelbare scholen tobben nog over hoe ze volgende week de deuren weer moeten openen. Zo twijfelen schoolbesturen over het huren van externe ruimtes en over de invulling van het lessenrooster, nu ze minimaal een dag per week fysiek onderwijs mogen gaan geven. „Het grootste dilemma is hoe om te gaan met de onderlinge afstand en hoeveel leerlingen er terechtkunnen”, aldus een woordvoerder van de VO-raad eerder deze week.
Maar scholen hebben genoeg tijd om de heropening te regelen, vindt Slob. Alle protocollen liggen er al een tijd en bovendien is de situatie niet nieuw voor scholen. „Het werken met 1,5 meter is helaas voor het voortgezet onderwijs niet iets nieuws.”
De minister verwacht dan ook dat de meeste scholen maandag gewoon open kunnen, maar voor bijvoorbeeld scholen in regio’s die nu nog krokusvakantie hebben kan dat misschien uitlopen tot dinsdag of woensdag. „Maar het streven moet natuurlijk wel zijn zo snel als mogelijk.” Dat is ook zo met de VO-raad besproken, zegt de minister.
De huidige situatie met hoge besmettingscijfers zal alleen maar langer voortduren als horecaondernemers volgende week hun terrassen opengooien. Dat zei minister Bas van ’t Wout van Economische Zaken vrijdag.
Een groep van 65 afdelingen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) riep horecaondernemers deze week op om volgende week de terrassen te openen. Maar volgens Van ’t Wout zou dat onverstandig zijn. Met de versoepelingen voor het onderwijs, winkels en contactberoepen wordt er al „een bewust risico” genomen, benadrukt hij.
„Er is echt geen ruimte om meer te doen. Laten we hopen dat de cijfers zich de komende weken goed ontwikkelen, dan kunnen we 8 maart weer kijken wat kan.”
De oproep van de KHN-afdelingen kan op sympathie rekenen van een aantal burgemeesters. Zo riep de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema het kabinet op sneller de opening van terrassen toe te staan. Ze wees er daarbij op dat mensen met het mooie weer van de afgelopen dagen in grote getale naar parken trokken.
„Ik heb dat een aantal burgemeesters horen zeggen, maar het is niet verstandig”, aldus Van ’t Wout. Hij snapt de „grote irritatie” bij de horeca als je kijkt naar de drukte in parken. „Als ik dat zie denk ik ook, ‘lekker solidair’. Het is echt levensgevaarlijk, die situaties.”
De burgemeesters moeten „gewoon de wet handhaven”, zegt de minister. „Daar is minister van Justitie Ferd Grapperhaus met ze over in contact. Dat is niet leuk, maar het is wel nodig.”
En voor de horecaondernemers die overwegen open te gaan, heeft Van ’t Wout een oproep. „Besef dat je de ellende voor jezelf en anderen verlengt. Dus doe het niet.”
De branchevereniging voor de detailhandel INretail overweegt naar de rechter te stappen om de heropening van winkels af te dwingen. Eerder deze week kondigden marktkooplieden en horecaondernemers al rechtszaken tegen de Staat aan wegens de harde lockdown.
Een woordvoerder van INretail zegt dat de belangenorganisatie juridische opties verkent om met een kort geding de gedwongen sluiting van veel niet-essentiële winkels aan te vechten. „Wij vinden dat winkels veilig open kunnen en dat dit al acht maanden is bewezen.” Het is nog niet zeker of het daadwerkelijk tot een rechtszaak komt, benadrukt INretail.
De regering krijgt het steeds drukker met boze ondernemers die naar de rechter stappen. Maandag kondigde Koninklijke Horeca Nederland (KHN) een rechtszaak aan om de horeca weer te laten openen. Ook wilde KHN via een bodemprocedure een schadevergoeding voor de branche regelen. Donderdag kwam daar nog een kort geding vanuit de branche bovenop omdat de uitbetaling van een deel van de overheidssteun voor vaste lasten vertraging oploopt.
Marktkooplieden zijn op hun beurt boos omdat kramen van non-foodverkopers van de markt worden geweerd. Zij vinden dit onderscheid onzinnig en eisen via de rechter harde bewijzen dat die coronamaatregel nodig is.
De helft van de Israëlische bevolking heeft in ieder geval de eerste prik van het coronavaccin gekregen. Dat zijn ongeveer 4,65 miljoen mensen. Ruim een derde van de bevolking is al volledig ingeënt tegen het coronavirus, meldt de minister van Gezondheid Yuli Edelstein.
Israël begon op 19 december met het inenten van de bevolking en wil het snel achter de rug hebben, zodat de coronamaatregelen kunnen worden opgeheven. Mensen die twee prikken hebben gekregen, krijgen een groene pas waaraan te zien is dat ze ingeënt zijn. Zij mogen dan weer dingen doen die verboden werden door de coronamaatregelen.
In Israël is het virus bij bijna 770.000 mensen vastgesteld, het geregistreerde dodental staat op 5694.
Winkeliers in de non-foodsector hebben in januari te maken gehad met de sterkste neergang van hun verkopen in zeker 16 jaar. Ze verkochten in de eerste volle maand waarin de harde lockdown van kracht was bijna 38 procent minder dan een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het gaat om de sterkste daling sinds het statistiekbureau deze cijfers in 2005 begon bij te houden.
Half december besloot het kabinet, met het oog op de rap toenemende aantallen coronabesmettingen, dat alle niet essentieel geachte winkels moesten sluiten.
Deze week kondigde premier Mark Rutte een versoepeling aan, waarbij klanten op afspraak een winkel kunnen bezoeken, maar de detailhandel reageerde veelal teleurgesteld op deze handreiking.
De aangescherpte lockdown raakte kledingwinkels en schoenenwinkels het hardst. Bij deze ondernemers viel meer dan de helft van de omzet weg. Ook elektronicazaken, winkels in recreatieartikelen en meubelzaken verloren een derde tot de helft van hun opbrengsten, berekende het CBS.
Supermarkten en andere verkopers van voedingswaren mogen wel open blijven tijdens de harde lockdown. Hun omzet steeg in de eerste maand van 2021 met 8,6 procent, waarbij supermarkten voor bijna een tiende meer verkochten. Ook drogisterijen behaalden meer omzet dan een jaar eerder.
Voor veel gesloten winkels was internet het enige overgebleven kanaal om nog wat te kunnen verkopen. De onlineverkopen van fysieke winkels die hun webshop doorgaans als bij-activiteit gebruiken zijn in januari meer dan verdubbeld (plus 128,7 procent) ten opzichte van een jaar eerder. De gehele online-omzet van de Nederlandse detailhandel, inclusief ‘pure’ webshops, steeg met 92,1 procent.
Winkelketens gaven eerder aan dat hun internetverkoop lang niet alle verloren omzet door de gedwongen sluitingen kunnen compenseren. Zo zoeken klanten online veel gerichter naar producten dan wanneer ze in een winkel staan, waardoor ze niet spontaan nog een paar extra artikelen meepakken.
Huisarts Rob Elens in Meijel weigert zijn patiënten te vaccineren tegen corona als ze niet een brief ondertekenen die hen wijst op de werking en risico’s van het vaccin AstraZeneca. Dat schrijft het Eindhovens Dagblad. De Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) stelt dat een arts dit niet mag doen.
Elens zegt niet verantwoordelijk te willen zijn als het fout gaat na een vaccinatie. De arts kwam het afgelopen jaar veelvuldig in het nieuws door zijn omstreden aanpak van corona. Hij behandelde naar eigen zeggen met succes patiënten met malariamiddel hydroxychloroquine (HCQ), in combinatie met zink. Het duurde niet lang voordat de Inspectie hem dat verbood. Uit wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat het middel niet voldoende zou werken.
De ‘vaccinatiebrief’ die hij patiënten nu voor het inenten laat tekenen, telt twee A4’tjes en ademt de visie van Elens. Hij is tegenstander van vaccineren tegen corona en schrijft onder meer dat het vaccin zich nog ‘in de onderzoeksfase’ bevindt. Hij wijst erop dat een infectie met corona volgens het RIVM voor 98 procent van de bevolking ongevaarlijk is en dat de kans op het virus aanmerkelijk verkleind wordt door inname van vitamines, zink en selenium.
Het vertrouwen in het coronabeleid is verder gedaald. De naleving van de coronamaatregelen is desondanks nog steeds wel hoog. Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat samen met de GGD geregeld mensen ondervraagt over hun gedrag, wat ze vinden van de gedragsmaatregelen van de overheid en hoe het fysiek, mentaal en sociaal met ze gaat in dit coronatijdperk.
De meest recente resultaten komen uit de tiende ronde van het onderzoek, die tussen 10 en 14 februari werd gehouden onder ruim 54.000 mensen. Daaruit concludeert het RIVM dat naleving van de coronamaatregelen in veel gevallen stabiel hoog blijft, en in sommige gevallen zelfs een verbetering toont. Zo ontvingen minder deelnemers bezoek, een daling van 73 procent in de kerstvakantie naar 58 procent nu, en werkten ze meer thuis.
Verder zegt 92 procent zich te houden aan de avondklok, hoewel slechts 42 procent van de mensen denkt dat die avondklok ook echt helpt. Van de maatregel één persoon per dag op bezoek denkt 48 procent dat deze nuttig is. De naleving van de bezoekregel neemt ook af, naar 81 procent, tegen 95 procent toen er nog meer bezoekers mochten komen.
Van de commerciële teststraten voerde 40 procent het afval dat mogelijk besmet is met corona op een verkeerde manier af. Ook bij vier teststraten van de GGD zijn overtredingen geconstateerd bij het afvoeren van mogelijk besmet afval, meldt het AD op basis van cijfers die bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn opgevraagd.
Bij ongeveer tachtig inspecties van testlocaties door het hele land zijn meerdere misstanden geconstateerd. Zo’n twintig keer blokkeerde de inspectie het vervoer. Dit gebeurde bijvoorbeeld als mogelijk besmettelijk afval met het gewone bedrijfsafval dreigde mee te gaan, schrijft het AD. Geen van de teststraten is na een overtreding stilgelegd.
Een teststraat van de GGD regio Utrecht maakte het volgens de inspectie het bontst. „Onder de handrem lag een plastic zak met testbuisjes die ze naar het lab zouden gaan brengen. Als er een ongeluk zou gebeuren, zouden al die testbuisjes door de auto vliegen”, vertelt inspecteur gevaarlijke stoffen Frank de Baas in de krant. „Bij andere teststraten stond er ook een afvalbak met besmettelijk materiaal pal onder de tafel met schoon testmateriaal. Daarmee voldoe je niet aan de hygiënevoorschriften.”
„Wat het voor ons lastig maakt is dat commerciële testlocaties niet verenigd zijn. Je hebt geen brancheorganisatie die je erop aan kunt spreken”, zegt De Baas. „Er kunnen er morgen weer vijftig coronatestlocaties bij komen”, legt hij uit. „Wat we wel kunnen doen is de leidinggevenden of directies van ondernemingen aanspreken en eisen dat er maatregelen worden genomen. Ook moeten zij aantonen dat dit in het vervolg niet meer voorkomt.”
Een woordvoerster van de GGD laat aan het AD weten dat de GGD’s het al een stuk beter doen dan bij eerdere inspecties afgelopen december. „Maar het gaat nog niet overal goed. We werken aan verdere verbetering. We gaan de richtlijnen nogmaals onder de aandacht brengen bij de regio’s. Die hebben de verantwoordelijkheid om dit op te pakken.”
Het hof in Den Haag doet vrijdag uitspraak in het hoger beroep over het afschaffen van de avondklok. Ongeacht de uitspraak, de avondklok blijft. Deze is inmiddels via een spoedwet in het parlement geregeld. Maar voor de mensen die een boete hebben gekregen voor het overtreden van de avondklok, kan deze uitspraak wel gevolgen hebben. Mogelijk was hun boete dus onterecht en moet deze ongedaan worden. Ook voor het draagvlak van het coronabeleid van de overheid kan de uitspraak van belang zijn.
De situatie rond de avondklok - in verband met de coronacrisis ingevoerd tussen 21.00 uur en 4.30 uur - was vorige week ronduit chaotisch te noemen. Dinsdag gaf de rechtbank in Den Haag actiegroep Viruswaarheid gelijk in een door hen aangespannen kort geding tegen de Nederlandse staat over de rechtmatigheid van de avondklok. Volgens de voorzieningenrechter is de avondklok geen maatregel waarmee niet kan worden gewacht „zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak”. De avondklok maakt „een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer”, aldus de rechter, en gaf daarmee Viruswaarheid gelijk in het kort geding.
De Staat tekende meteen hoger beroep aan en haastte zich naar het hof met het verzoek de werking van het vonnis op te schorten. Dat deed het hof vorige week direct dezelfde dag, kort voor 21.00 uur na een zeer rommelig verlopen zitting, inclusief een afgewezen wrakingsverzoek. De avondklok was daarmee in elk geval tot de uitspraak in hoger beroep ‘gered’.
De behandeling van het hoger beroep, afgelopen vrijdag, verliep een stuk rustiger. Tot het moment waarop de voorzitter van het hof liet weten dat de uitspraak een week later zou komen. Willem Engel, voorman van Viruswaarheid, noemde dat „een vreemde gang van zaken”. „Eerder deze week was er ontzettende haast, nu moeten we een week wachten.” De voorzitter van het hof gaf aan „grondig” over de kwestie te moeten nadenken.
Sinds de uitspraak van de rechter zijn de boetes voor overtredingen van de avondklok opgeschort, liet het Openbaar Ministerie weten. „Het OM wacht het oordeel van de hoger beroep-rechter af en zal dan bezien of en welke consequenties dat heeft.” Sinds de invoering van de avondklok op 23 januari zijn ongeveer 33.000 boetes uitgedeeld.
Verschillende partijen eisen opheldering van staatssecretaris Broekers-Knol, nu blijkt dat asielzoekers die niet meewerken aan een coronatest niet kunnen worden uitgezet. Daardoor komt de gedwongen terugkeer van vrijwel alle ongewenste vreemdelingen in gevaar, meldt De Telegraaf.
De migranten kunnen namelijk tot op het laatste moment de uitzetting verhinderen, door niet mee te doen aan een PCR-test. Zonder deze testpapieren kunnen de vreemdelingen door de gezagvoerder of het thuisland geweigerd worden.
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid bevestigt de problematiek. „Er zijn landen die als voorwaarde voor het terugnemen van een persoon een negatieve testuitslag stellen”, weet de zegsvrouw. „Het is in Nederland niet verplicht om mee te werken aan een PCR-test, gezien het beginsel van de lichamelijke integriteit.”
Na een periode van daling is het totale aantal sterfgevallen in Nederland weer gestegen. Het sterftecijfer had twee weken geleden voor het eerst in maanden een niveau bereikt dat normaal is voor de tijd van het jaar, maar ligt daar nu weer boven. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De oorzaak ligt waarschijnlijk bij het nieuwe coronavirus.
Vorige week overleden naar schatting 3600 mensen, 150 meer dan gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. De onderzoekers hebben dat laatste vastgesteld op basis van sterftestatistieken van de afgelopen jaren en demografische trends. Zij kunnen op dit moment nog niet vaststellen waaraan die mensen zijn overleden en of Covid-19 dus de oorzaak is.
Wel is bekend dat het nieuwe coronavirus nog steeds veel slachtoffers maakt. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weet van zo’n 300 mensen die vorige week zijn overleden aan Covid-19. Dat is zelfs meer dan de verhoging van de sterfte die het CBS meet. Waarschijnlijk zijn in werkelijkheid meer mensen overleden aan het virus, omdat het instituut niet altijd (tijdig) op de hoogte wordt gesteld van zulke sterfgevallen. GGD’en geven zo’n sterfgeval niet altijd door aan het RIVM, ook omdat ze daar niet toe verplicht zijn. Bovendien is niet iedereen die aan Covid-19 overlijdt, hier ook op getest.
Tijdens de coronapandemie zijn opvallend veel langdurige zorggebruikers overleden, zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen. Na een door de tweede golf veroorzaakte piek was de sterfte bij deze groep al weken aan het dalen, maar vorige week nam die weer licht toe. Ook bij mensen van onder de 65 jaar en boven de 80 namen de statistici een stijging waar.
Auto- en motorverkopers hebben flink veel last gehad van de coronacrisis. Na vijf jaar groei daalde de omzet over heel 2020 met bijna 7 procent ten opzichte van een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna alle deelonderdelen van de auto- en motorsector hadden last van lockdowns en de sluiting van autofabrieken.
Importeurs, gespecialiseerde reparatie en de handel in onderdelen zagen de omzet in het tweede kwartaal door de eerste lockdown met 10 procent dalen. Importeurs werden als eerste getroffen door de sluiting van fabrieken in binnen- en buitenland, aldus het statistiekbureau.
In de hele autosector daalde de omzet in de maanden april, mei en juni met een kwart. In de drie maanden die daarop volgden was er weliswaar een herstel, maar de omzet bleef gelijk aan dezelfde periode van een jaar ervoor, zegt het CBS. Ook in het laatste kwartaal was er op jaarbasis geen noemenswaardige daling of stijging van de omzet.
In het vierde kwartaal van 2020, toen er opnieuw lockdowns werden afgekondigd, verkochten auto- en motorverkopers nagenoeg evenveel als in in dezelfde periode een jaar eerder. De omzet in de handel en reparatie van motoren en personenauto’s was hoger dan dezelfde periode een jaar eerder. Dat kwam omdat reparaties en onderhoud nog wel toegestaan was. Showrooms moesten daarentegen sluiten.
Het vertrouwen van ondernemers in de autobranche was over heel 2020 negatief, vooral in het tweede kwartaal. Dat nam aan het begin van het vierde kwartaal enigszins toe, maar dat was voordat een nieuwe lockdown was afgekondigd. Aan het begin van het eerste kwartaal van 2021 is het vertrouwen weer gekelderd.
Het aantal toeristische overnachtingen in Nederland is vorig jaar met 30 procent afgenomen naar 86,2 miljoen door de coronacrisis. Vooral bij hotels en groepsaccommodaties was een scherpe daling te zien. Door een sterke toename van het aantal binnenlandse gasten in de zomerperiode daalde het aantal overnachtingen bij campings en huisjesterreinen minder hard, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Hotels en groepsaccommodaties zagen het aantal overnachtingen het meest teruglopen, met respectievelijk 47 procent en 55 procent. Voor de hotels komt dit vooral door een daling van het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten met 65 procent.
Het wegblijven van hotelgasten uit het buitenland was vooral goed te zien in de grote steden. Hotels in Amsterdam boekten 72 procent minder overnachtingen. Ook het aantal overnachtingen van Nederlandse gasten in de hoofdstad daalde, dit nam af met 45 procent.
Campings en huisjesterreinen werden minder hard getroffen. Het aantal overnachtingen van Nederlandse gasten steeg, omdat ze voor lange vakanties vaker voor binnenlandse bestemmingen kozen, mede door de mooie zomer. Omdat ze daar gemiddeld langer verbleven, nam het aantal overnachtingen met 10 procent toe.
Deze toename was echter niet voldoende om de daling van het aantal overnachtingen van buitenlandse gasten (min 42 procent) te compenseren.
De daling van het aantal overnachtingen van Nederlandse gasten op de huisjesterreinen was relatief klein, terwijl daar ook de buitenlandse gasten wegbleven.
Het RIVM heeft de schatting van het sterftecijfer van corona naar beneden bijgesteld na vragen van NRC. Tot en met maandag was dat volgens de RIVM-website 1,3 procent, daarna werd het tussen 1 en 1,3 procent. Afhankelijk van het aantal coronabesmettingen, kan het verschil in schatting van 0,3 procent ten minste duizenden sterfgevallen schelen.
Het gaat om de zogeheten IFR (Infection Fatality Rate), een schatting van het percentage van de besmette patiënten dat overlijdt aan Covid-19. NRC wees het RIVM er maandag op dat het vermelde percentage van 1,3 procent afweek van de 1 procent die sinds vorig jaar in Nederland wordt aangehouden. Minister Hugo de Jonge (CDA, VWS) noemde op 17 november het cijfer van 1 procent in antwoord op Kamervragen. Ook een recente studie uit februari waaraan RIVM-medewerkers meededen, komt uit op 1 procent.
Een RIVM-woordvoerder erkende maandag het verschil met wat er op de site stond, en liet het getal van 1,3 procent op de site aanpassen.
De website waarop mensen een coronatest kunnen inplannen of de uitslag van de test kunnen inzien, voldoet weer aan de veiligheidseisen voor DigiD. Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in een brief aan de Tweede Kamer.
Om een afspraak te plannen of om een testuitslag te zien, moet een gebruiker inloggen met DigiD. Daarvoor gelden beveiligingseisen. Aan een DigiD zijn privacygevoelige gegevens gekoppeld, zoals een BSN-nummer.
Coronatest.nl voldeed niet aan zes eisen. Volgens de GGD zijn er geen aanwijzingen dat kwaadwillenden hier misbruik van hebben gemaakt. Om welke problemen het ging, is niet bekend. De NOS meldde dat drie problemen in de categorie ‘hoog risico’ vielen.
Als de problemen zouden aanhouden, dan zou het niet meer mogelijk zijn om DigiD voor de site te gebruiken. Online tests plannen en resultaten inzien zou daarmee onmogelijk worden.
Eerder dit jaar kwam de GGD ook in opspraak vanwege ICT-problemen. Toen ging het om datadiefstal. Medewerkers van de GGD konden gegevens inzien van mensen die een coronatest hadden gehad en verkochten die vervolgens door. Inmiddels zijn zeven verdachten in de zaak opgepakt.
De Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus heeft al in veertien EU-landen de kop opgestoken, en de Braziliaanse in zeven. Intussen is er zelfs nog maar één lidstaat die de Britse mutant buiten de deur heeft gehouden, zegt de Europese Commissie. „Er staat ons nog een grote uitdaging te wachten”, waarschuwt voorzitter Ursula von der Leyen.
De nieuwe varianten baren zorgen, omdat ze besmettelijker zijn en mogelijk minder vatbaar voor sommige vaccins die nu worden gemaakt. Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor de Zuid-Afrikaanse mutant. Farmaceut Moderna heeft zijn vaccin daar inmiddels al op aangepast.
De EU-leiders spraken donderdag, tijdens een nieuw video-overleg over de coronacrisis, lang over de varianten en wat daar tegen te doen. Ze blijven onnodig reizen voorlopig beperken, om te voorkomen dat mutanten in hun land wordt verspreid. Maar lidstaten moeten ook te zware maatregelen vermijden, zei voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders na afloop.
Volgens premier Mark Rutte is „uitgesproken dat het belangrijk is om reizen te ontmoedigen tot de epidemiologische situatie is verbeterd. En als het dan toch
moet, dan moet er een goed balans zijn tussen beperkingen en de werking van de goederenstromen”. Zes lidstaten, waaronder België en Duitsland, houden hun grenzen nagenoeg dicht. Bij de zuidelijke grenzen van Duitsland staan daardoor ondanks ‘groene banen’ voor vrachtverkeer geregeld lange files.
De redactie is een nieuw liveblog gestart. Het vorige liveblog is hier terug te lezen.
Advertentie
