Het is middernacht, kort na de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv op 7 november.  Een paar vermoedelijk Israëlische voetbalsupporters vluchten door de Amsterdamse Zoutsteeg. Een meute jongemannen jaagt het duo op. De achtervolgers takelen hun twee doelwitten toe. Het centrum van Amsterdam is deze uren toneel van een Jodenjacht.

De camerabeelden van de jacht in de smalle Zoutsteeg werden woensdag vertoond in de rechtbank in Amsterdam. Daar stonden vijf jongemannen terecht. Een van de geweldplegers in de Zoutsteeg is Sefa Ö., een 32-jarige Amsterdammer van Koerdische komaf. Tegen hem is woensdag twee jaar cel geëist, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Hij meldde zich na de Jodenjacht bij de politie nadat hij in tv-programma Opsporing Verzocht was getoond.

Op de camerabeelden is te zien dat Ö. in de smalle Zoutsteeg de capuchon van het hoofd van een van de slachtoffers trekt. Een kompaan van Ö. slaat het doelwit vervolgens. Slachtoffers worden geschopt en geslagen, ook op het hoofd. Iemand die zich over een neergeslagen man ontfermt, krijgt zelf een trap in zijn knieholte.

Vliegende trap

Ö. heeft meer op zijn kerfstok. Zo gaf hij een vermoedelijke Maccabi-supporter rond middernacht een zogeheten vliegende trap. Sefa Ö. pleegde niet alleen geweld, maar wierp zich ook op als een leider van zo’n twintig jongemannen die supporters van de Israëlische voetbalclub najaagden, stelt het openbaar ministerie. „Hij gaf anderen in de groep schouderklopjes, schermde een plek waar geweld werd gepleegd af en maande automobilisten door te rijden”, schetste de officier van justitie.

„Het was een nacht waarover Amsterdam diepe schaamte voelt”  - Officier van justitie

Relschoppers die op Joden jaagden, zaaiden angst, gebruikten buitensporig geweld en veroorzaakten zeer dreigende situaties, betoogden verschillende officieren van justitie woensdag. „Het was een nacht waarover Amsterdam diepe schaamte voelt”, zei een aanklaagster.

Sefa Ö., een gezette man, wilde niet veel kwijt over de Jodenjacht. Wel zei de man „spijt” te hebben. „Het is jammer wat er is gebeurd.” De man is kapper, zijn vrouw is in verwachting.

Riem

Ook de 26-jarige Mohammed B., een Amsterdammer van Syrische afkomst, wordt verdacht van geweld tegen een Maccabi-supporter.  Hij zou zijn slachtoffer een trap hebben gegeven op het Spui, in de middag van 7 oktober, dus nog voor de voetbalwedstrijd. Ook zou B. met een riem hebben gezwaaid in de richting van Israëliërs. Een filmpje over het incident ging viraal. B. geeft toe dat hij is „doorgeschoten in zijn handelen”, stelt de advocaat.

De advocaat betoogde dat Mohammed B. reageerde op bedreigingen van de Israëlische supporters. De raadsman stelde dat de Maccabi-supporters hebben gezegd dat het incident waar B. bij betrokken was „een vechtpartij over en weer” was. De advocaat beklaagde zich erover dat bij de aanhouding van B. „een antiterreureenheid een deur ramde. Zijn ouders zijn nog steeds niet bekomen van de schrik”.

De aanklager omschreef Mohammed B. als een „zeer activistische” pro-Palestijnse demonstrant. „Hij is zeer gefrustreerd over het optreden van Israël in Gaza.” B. gaat bij zijn protesten „af en toe over de streep.” De aanklager liet blijken te twijfelen aan het verhaal dat B. uit noodweer handelde toen hij een Israëliër te lijf ging. De zaak tegen de Syriër gaat later verder.

Bus

In de zaak tegen Rachid O. (26) uit Utrecht spelen berichten in een appgroep een cruciale rol. Daar deelden groepsleden locaties waar Israëlische voetbalsupporters verbleven en bijvoorbeeld een bus uitstapten. Een agent spiedde mee in de appgroep Buurthuis 2, waar ook Rachid O. deel van uitmaakte. De jongeman was op 7 november in Amsterdam, naar eigen zeggen om wat te eten en een coffeeshop te bezoeken. Urenlang spuide O. zijn gram in de appgroep.

Rachid O., die marketing studeert en werkzaam is bij een softwarebedrijf, tikte volgens het OM onder meer de teksten: „Ik heb een enorme kans om Joden te slaan.” En: „Knal ze neer.” En: „Zijn er geen Joden doodgestoken of in kritieke toestand op de ic?” Verwijzend naar de jacht op Joden. „Mooie dag vandaag. We hadden Gökmen T. nodig.” Met Gökmen T. doelt Rachid O. op de man die verschillende mensen vermoordde in een tram in Utrecht. Ook schreef O.: „Mijn enkel is stuk vanwege al de penalty’s (schoppen, JV) die ik heb uitgedeeld.”

O., die een strafblad heeft,  zei woensdag dat zijn berichten voortkwamen uit „stoerdoenerij. Ik ben ook een beetje opgejut”. Hij stelt geen mensen te hebben geschopt. Ook vertelde Rachid O. dat hij gefrustreerd was over het optreden van Israël in Gaza. Boos zei de jongeman verder te zijn op Maccabi-supporters die „mensen met een Arabisch uiterlijk belaagden en de spot dreven met dode kinderen in Gaza”. O. beweerde woensdag dat zijn ergernis zich niet richt op Joden in het algemeen, maar op Israëlische voetbalsupporters.

In de appgroep beweerde O. dat hij iemand in Amsterdam „klappen heeft gegeven” en „z’n telli” (telefoon, JV) had afgepakt. Woensdag stelde O., die werd bijgestaan door twee advocaten, dat dat stoerdoenerij was. Hij zou slechts een telefoon hebben gevonden in Amsterdam en die al hebben teruggegeven aan de eigenaar.

Toen O. zei dat hij heftige berichten over Joden en geweld tegen hen „grappig” bedoelde, reageerde een van de rechters geprikkeld. „Wat is daar voor grappigs aan?” Een andere rechter was minstens zo ontstemd over O.’s verklaring dat zijn uitlatingen vooral als stoerdoenerij of grappigheid moeten worden uitgelegd. „Ik kan u verklappen dat ik met grote verbazing naar u zit te luisteren.” O.’s raadsman, die gefrustreerd reageerde, zei dat het te kort door de bocht is om te stellen dat zijn cliënt luchtig doet over zijn uitspraken.

O., die ook werd aangeklaagd voor groepsbelediging, zei woensdag tegenover de rechters dat hij achteraf „dom” heeft gehandeld. Zijn advocate stelde dat het jagen op Joden niet valt goed te praten, maar dat daar wel een „duiding” bij kan worden gegeven. Ze wees op misdragingen van Israëlische supporters eerder rond de voetbalwedstrijd.

Opgefokt

Ook de 19-jarige Lucas D. uit Monnickendam misdroeg zich rond de wedstrijd Ajax-Maccabi. Tegen hem werd zes maanden cel, waarvan drie maanden voorwaardelijk geëist.

D. maakte op het Anton de Komplein, op zo’n kilometer afstand van het voetbalstadion Johan Cruijff Arena, deel uit van een groep van zo’n honderd „opgefokte, agressieve” mensen die leuzen riepen die „aanzetten tot geweld tegen Joden”, zo zei de aanklager woensdag. „Er heerste een grimmige sfeer.” Zo werd in de groep geschreeuwd: „Die Joden moeten dood!”

Voor het OM staat vast dat Lucas D., werkzaam in de installatietechniek, twee stenen heeft gegooid naar een bus van de mobiele eenheid. D. ontkent. Een in burger geklede politieman maakte rond het gooi-incident foto’s van Lucas D. Die  gaf wel toe dat hij in bezit was van illegaal vuurwerk, een Cobra 6. „Dat was niet slim van mij.”

„Ik kan u verklappen dat ik met grote verbazing naar u zit te luisteren” - Rechter in zaak Jodenjacht

Kennelijk belastend voor de jongeman zijn uitlatingen die hij rond de voetbalwedstrijd deed in een appgroep van Snapchat. Als iemand in die groep vraagt om een „bivak of iets voor het gezicht”, reageert Lucas D. met: „Ga kijken.” Ook zegt hij in die appgroep: „Bitje in en raggen.” Bitje staat voor een gebitsbeschermend middel, gangbaar in de vechtsport. Raggen is zoiets als relschoppen.

Lucas D. leek andere groepsleden ook min of meer te adviseren in groepsverband op te treden. „Je wordt als een man gewoon gewalst door die gasten”, schreef hij. Met die gasten doelde hij kennelijk op Israëlische voetbalsupporters. Zelf zei de jongeman min of meer dat de politie te zwaar tilt aan zijn schrijfsels in de appgroep.

In de appgroep werd gepost: „Daar moet je gewoon met een vrachtwagen overheen rijden”, waarbij iemand kennelijk doelde op Israëlische supporters. Lucas D. zei dinsdag dat dat soort opmerkingen „niet goed” zijn.  Zijn advocaat benadrukte dat de jongeman geen Joden haat en zich niet bezighoudt met het conflict in het Midden-Oosten.

De zaak tegen de 22-jarige B. A. M. uit Son en Breugel wordt uitgesteld. De man zou meerdere Joden hebben mishandeld, in een geval zou hij iemand diverse keren op het hoofd hebben geslagen. De advocaat wees erop dat de jongeman afkomstig is uit de Gazastrook. De jongeman snikte in de rechtbank. Diverse familieleden van hem zijn dood of gewond door de oorlog aldaar.