De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 2 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
De mogelijk mindere werking van het AstraZeneca-vaccin tegen de Zuid-Afrikaanse coronavariant is voor dit moment geen reden om de vaccinatiestrategie te wijzigen. Dat adviseert het Outbreak Management Team (OMT) aan het kabinet.
De Zuid-Afrikaanse variant is momenteel 54 keer in Nederland vastgesteld. Onlangs besloten de autoriteiten in Zuid-Afrika op basis van een nieuwe studie om af te zien van het gebruik van vaccins van AstraZeneca, omdat die daar minder goed zouden werken.
Volgens het OMT biedt het vaccin van AstraZeneca en de Universiteit van Oxford wel bescherming tegen de klassieke en de Britse variant. „De winst die behaald kan worden door het AstraZeneca-Oxford-vaccin snel in te zetten tegen deze in Nederland dominante varianten is groot en weegt momenteel op tegen de onzekere werkzaamheid van het vaccin tegen ernstige Covid-19 veroorzaakt door de ZA-variant”, schrijft het OMT.
Volgens het adviesteam is onvoldoende duidelijk wat de gevolgen zullen zijn voor Nederland, dat het AstraZeneca-vaccin op grote schaal wil inzetten, als in de toekomst de Zuid-Afrikaanse variant hier vaker voorkomt. „Het ontbreken van deze kennis kan nu geen reden zijn om het vaccin niet in te zetten”, aldus het OMT, dat van mening is dat het „niet inzetten van dit vaccin leidt tot een ongewenste en onnodige vertraging in de uitvoering van de vaccinatiestrategie”.
Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is opnieuw getroffen door een uitbraak van het coronavirus. Deze keer gaat het om de afdeling chirurgie, maakte het ziekenhuis bekend. Er zijn daar vijf patiënten en drie medewerkers positief getest.
Maandag werd bekend dat vijf patiënten zijn overleden die de Britse variant van het coronavirus hadden opgelopen. Dat gebeurde op de afdeling cardiothoracale chirurgie. Door de virusuitbraak raakten dertien patiënten besmet.
Bij de nieuwe uitbraak is nog onbekend of het om de Britse variant gaat, dat wordt nog onderzocht. Alle patiënten worden conform de richtlijnen verpleegd. De positief geteste medewerkers en medewerkers met mogelijke coronaklachten zijn thuis in quarantaine. Het ziekenhuis heeft op de betreffende afdeling een opnamestop ingesteld.
„We hebben vandaag helaas opnieuw te maken met een corona-uitbraak op een afdeling. We leven mee met de patiënten en de medewerkers die nu te maken krijgen met deze besmetting”, zegt bestuursvoorzitter Nardo van der Meer. Volgens hem staat vast dat de uitbraak eerder bij de afdeling cardiothoracale chirurgie en nu de chirurgie los van elkaar staan.
Op de twee getroffen afdelingen werken verpleegkundigen en medisch specialisten die niet gevaccineerd zijn. In januari zijn alleen de medewerkers gevaccineerd in de acute zorg die direct contact hebben met patiënten met corona, conform de landelijke richtlijnen.
Het Catharina Ziekenhuis heeft extra maatregelen genomen voor het hele ziekenhuis om de zorg veilig door te kunnen laten gaan. Zo krijgt elke bezoeker bij de ingang een speciaal mondneusmaker, dat betere bescherming biedt dan de reguliere mondkapjes. Ook doet het ziekenhuis een dringend verzoek aan patiënten en bezoekers met klachten die wijzen op corona, om niet naar het ziekenhuis te komen.
Herstel-NL, een groep professionals onder wie artsen, economen en wetenschappers, is woensdag een campagne begonnen om de lockdown te beëindigen. In diverse steden zijn billboards opgehangen met de tekst „Er is een plan waarmee Nederland open kan.”
Met dit plan kan Nederland per 1 maart weer open, stellen de initiatiefnemers, onder wie de econoom Barbara Baarsma. Herstel-NL wil nu in actie komen „omdat de schade van de coronacrisis enorm is, dagelijks groeit en zeer ongelijk is verdeeld”. De groep heeft een concreet plan uitgewerkt dat het naar eigen zeggen mogelijk maakt om Nederland met een beter coronabeleid uit de crisis te halen. „De aanpak is gebaseerd op de reële gevaren van het virus en gerichte bescherming van kwetsbaren”, aldus Herstel-NL.
„Het beleid van lockdowns en dichte winkels, scholen, cultuur en horeca lijkt misschien veilig voor kwetsbaren op de korte termijn, maar het is onveilig voor kinderen, voor ondernemers, voor werknemers en voor de geestelijke gezondheid. 100 procent veiligheid bestaat niet. We moeten het nu dus veilig genoeg maken voor iedereen. Op korte en lange termijn”, aldus voorzitter Robin Fransman van Herstel-NL.
„Wij hebben het gevoel dat onze boodschap komt op het moment dat er een kentering in de samenleving zichtbaar wordt. We hopen dat velen zich zullen aansluiten en aan de regering zichtbaar willen maken dat het hoog tijd is voor ander beleid”, zegt Fransman.
Het plan moet de economie een impuls geven. „Faillissementen, leerachterstanden, uitgestelde zorg, depressie, werkloosheid. De schade van de maatregelen is groter dan de schade die we voorkomen. Nooit eerder offerden zo velen zo veel op voor zo weinig”, zegt Erik-Jan Vlieger, arts, ondernemer en eveneens mede-initiatiefnemer van Herstel-NL.
Om de verplichte sluiting door corona te omzeilen, knippen kappers in Letland klanten in de vrije natuur. Ze doen dit bijvoorbeeld op een bevroren meer of in een besneeuwd bos. De vraag is of dit door de beugel kan, erkent een kapster. Maar anders heeft ze helemaal geen inkomsten.
Ze riskeert een boete van 500 euro omdat sinds midden december kapsalons gesloten moeten blijven in de Baltische staat. Toch is er waardering uit opmerkelijke hoek. De minister van Volksgezondheid zou hebben gezegd dat een knipbeurt in het bos „absoluut oké” is.
Een lid van de gemeenteraad van de hoofdstad Riga liet midden in een bos haar haren behandelen, „ver weg van een mogelijke politiepatrouille”. De advocate maakte een filmpje dat ze op Facebook zette. Ze spreekt daarin haar steun uit voor mensen die legale manieren vinden om toch de kost te verdienen. Haar kapster spreekt over „trainingen in de buitenlucht.”
Minder ludiek is de actie van twee beroepsverenigingen van kappers en schoonheidsspecialisten, die dreigen de regering aan te klagen als ze niet snel weer aan de slag mogen. Het parlement gaat zich binnenkort over de kwestie buigen.
Het Franse vastgoedbedrijf Klépierre, in Nederland onder meer eigenaar van de grote winkelcentra Hoog Catherijne in Utrecht en Alexandrium in Rotterdam, heeft in 2020 aanzienlijk minder huurinkomsten ontvangen van huurders die vanwege de coronacrisis en de lockdowns winkels moesten sluiten. Om winkeliers te steunen werden bijvoorbeeld huurbetalingen uitgesteld.
De huurinkomsten gingen met ruim een kwart omlaag tot iets meer dan 846 miljoen euro vergeleken met 2019. Naast huuruitstel had het bedrijf ook te kampen met betalingsproblemen of faillissementen van ondernemers door de crisis. Klépierre, dat in verschillende Europese landen actief is, heeft geld vrijgemaakt voor huurbetalingen en leningen die waarschijnlijk nooit meer worden afgelost.
In totaal verwacht het bedrijf 84 procent van alle huren over 2020 te kunnen innen, waarvan inmiddels al 81 procent binnen is. Met name in België, Frankrijk, Spanje, Italië en Portugal gingen de zaken op dit gebied lastig. Voor Nederland verwacht Klépierre dat 93 procent van de huurinkomsten zal worden geïnd.
De totale omzet van Klépierre, met daarin ook andere inkomstenbronnen, ging vorig jaar met bijna 15 procent omlaag tot ruim 1,1 miljard euro. In Nederland bedroeg de omzet 73,1 miljoen euro tegen 81,4 miljoen euro een jaar eerder.
De Deense supermarktcoöperatie Kvickly zet een deel van zijn extra winst die het heeft gemaakt in coronatijd opzij voor hulp aan getroffen kleine ondernemers. Kleine winkeliers die vanwege het rondwarende virus verplicht dicht moesten, krijgen onder meer hulp bij de marketing voor het weer heropenen van hun winkels.
Sinds december mochten supermarkten in Denemarken openblijven, maar moesten kleine detailhandelaren de deuren sluiten. De maatregelen werden genomen uit vrees voor de Britse variant van het coronavirus.
Kvickly beloofde dat het de opbrengsten uit de verkoop van non-foodartikelen aan de gesloten winkels zou schenken voor gebruik in marketingcampagnes wanneer ze weer open gaan. Dat zou nu neerkomen op ten minste 7 tot 10 miljoen Deense kronen, omgerekend tussen de 940.000 en 1,3 miljoen euro. Maar dit bedrag kan meer worden als de lockdown die tot 1 maart loopt wordt verlengd.
Kvickly maakt deel uit van de COOP-keten, die in Denemarken 1,8 miljoen aangesloten bedrijven telt. COOP bestaat al 150 jaar en heeft een sleutelrol gespeeld in de opbouw van de Deense welvaartsstaat.
In Denemarken klinkt er enige kritiek op het feit dat supermarkten elektronica en kleding blijven verkopen in steeds drukker wordende winkels, terwijl kleinere winkels die dezelfde artikelen verkopen, gesloten moeten blijven. Elk van de 67 winkels van Kvickly krijgt minstens 100.000 kronen toegewezen om te besteden aan marketing ten behoeve van lokale winkels.
Denemarken heeft in totaal 205.597 besmettingen met Covid-19 en 2316 sterfgevallen als gevolg van het virus.
Wetenschappers, onder wie onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam, hebben een virusremmer ontwikkeld die de overdracht van het coronavirus tussen fretten blokkeert. Gehoopt wordt volgens het medisch centrum dat met de remmer een neusspray kan worden gemaakt waarmee mensen zich tegen het virus kunnen beschermen.
Het spul is echter maar een dag werkzaam, zegt viroloog Rory de Vries van het Erasmus MC. „Het is dus niet geschikt om een groot deel van de wereldbevolking langdurig te beschermen. Wij denken wel dat deze antivirale middelen kunnen helpen om de pandemie onder controle te krijgen”.
Het medicijn is ongevaarlijk en hoeft niet gekoeld bewaard te worden. „Je zou je dus kunnen beschermen tegen huisgenoten die besmet zijn, of veilig je besmette ouders bezoeken. Maar het middel zou ook gebruikt kunnen worden voor extra bescherming bij reizen, concerten of festivals.”
Het middel is een lipopeptide, een klein antiviraal eiwit met cholesterol. „Eénmaaldaagse toediening in de neus bleek voldoende om fretten volledig te beschermen tegen infectie met SARS-CoV-2, het virus dat Covid-19 veroorzaakt”, aldus het ziekenhuis. „Het middel voorkomt dat het virus de cellen in de neus en longen binnendringt. Daardoor krijgt het virus niet de kans om zich te vermenigvuldigen” vult viroloog Rik de Swart aan.
Zes fretten kregen de virusremmer in hun neus, zes andere een placebo. Beide groepen fretten werden een dag ondergebracht bij drie fretten die besmet waren. „In de dagen erna bleek geen enkele behandelde fret besmet te zijn, terwijl alle dieren die de placebo hadden gekregen wel geïnfecteerd raakten”, meldt het MC.
Fretten zijn erg gevoelig voor het virus en vangen net als mensen virussen op via de bovenste luchtwegen.
Doordat het aantal nieuwe coronagevallen daalt, is het risiconiveau in twee regio’s aangepast. IJsselland gaat van het vierde en hoogste niveau, ‘zeer ernstig’, naar het op een na laagste niveau, zorgelijk. In Gelderland-Midden geldt voortaan het derde niveau, ‘ernstig’. Het is de eerste aanpassing op de risicokaart sinds 19 december.
Voor de coronamaatregelen in IJsselland en Gelderland-Midden heeft de verandering nog geen gevolgen, want de landelijke lockdown duurt zeker tot begin maart. Maar op den duur kan het betekenen dat mensen meer dingen mogen wanneer het risiconiveau omlaag gaat.
In de rest van het land blijft het hoogste risiconiveau ‘zeer ernstig’ van kracht. Dat geldt in sommige gebieden al sinds 13 oktober. Geen enkele regio staat op het laagste niveau, ‘waakzaam’. Nederland telt in totaal 25 veiligheidsregio’s.
Advertentie
Partijen zijn opgelucht dat het kabinet woensdag een miljardenpakket tegen leerachterstanden bekendmaakte. De komende 2,5 jaar kan het hele onderwijs, van basisschool tot universiteit, rekenen op in totaal 8,5 miljard euro voor onder meer zomerscholen, extra personeel en psychische steun. Ook wordt het collegegeld voor alle studenten het volgende collegejaar gehalveerd en blijft de ov-jaarkaart een jaar langer geldig.
„Licht aan het einde van de coronatunnel”, noemt ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins het pakket op Twitter. CDA’er Harry van der Molen vindt het geld „erkenning voor de lastige situatie van veel jongeren” en D66-Kamerlid Paul van Meenen noemt de steun „gigantisch” en nodig.
Oppositiepartijen lijken het besluit vooral aan de late kant te vinden. „Het kan dus wél!”, tweet PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul. Zij zegt dat ze hier samen met GroenLinks en de SP al langer op aandrong. „De aanhouder wint”, schrijft Lisa Westerveld van GroenLinks. SP’er Frank Futselaar zegt dat zijn partij al in april voorstelde het collegegeld te halveren. „Het heeft even geduurd, maar het is mooi als het gebeurt.”
Onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob zeiden woensdagmiddag „alles te willen doen” om leerachterstanden bij jongeren door corona weg te nemen. Ook hopen ze met het geld de druk de komende tijd te verlagen voor leerlingen en studenten. Zij kampen nu vaak met minder motivatie, burn-outs of depressies omdat ze vanwege de coronamaatregelen al lange tijd niet naar school, hogeschool of universiteit kunnen.
De capaciteit van de ziekenhuizen om andere dan coronazorg te leveren is opnieuw gegroeid, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
„De landelijke operatiecapaciteit is met 70 procent iets hoger dan vorige week. Toen was nog 68 procent daarvan beschikbaar. Daarnaast geeft 75 procent van de ziekenhuizen aan de kritisch planbare zorg weer volledig te leveren. Vorige week gaf nog 71 procent aan deze zorg volgens planning te leveren”, aldus de organisatie. Het gaat hier om zorg die binnen zes weken moet worden geleverd om verdere gezondheidsschade te voorkomen.
Andere planbare zorg wordt door 75 procent van de ziekenhuizen nog maar deels verleend en 3 procent zegt deze zorg volledig te kunnen geven. Alle ziekenhuizen melden dat de (semi-)acute zorg volledig beschikbaar is, maar dat is al een paar weken zo.
Het aantal Nederlanders dat vraagt om een versoepeling van de lockdown neemt toe. Zo’n 45 procent wil minder maatregelen, terwijl dat eind januari voor 21 procent gold. Dat concludeert onderzoeksbureau I&O Research na een enquête in opdracht van de NOS. De peiling werd gehouden voordat de rechtbank in Den Haag dinsdag bepaalde dat de avondklok moest komen te vervallen.
Bijna een op de tien ondervraagden wil juist dat de lockdown verder wordt aangescherpt. Dat is een flinke daling, want eind januari vond 29 procent dit en begin januari 33 procent.
In de peiling komt ook naar voren dat Nederlanders minder achter de coronamaatregelen staan. Zo’n 68 procent steunt de aanpak, terwijl 75 procent dat eind januari deed en 72 procent begin januari. Vooral jongeren voelen zich slechter dan voor de coronacrisis. Iets meer dan de helft van de deelnemers wil daarom dat de maatregelen eerst voor jongeren worden versoepeld.
Acht op de tien mensen vinden de avondklok acceptabel. Mensen hebben meer moeite met de regel dat ze nog maar één gast mogen ontvangen.
Verder is er veel kritiek op het vaccinatiebeleid. Zo’n 15 procent vindt dat de inentingen goed of uitstekend verlopen. Meer dan de helft vindt dat het niet zo goed of ronduit slecht gaat. Maar dat heeft geen invloed op de vaccinatiebereidheid, verreweg de meeste mensen zijn van plan om zich in te laten enten.
Na kritiek van de Raad van State heeft het kabinet er toch voor gekozen om de avondklok in de coronawet op te nemen. Die wet valt weer onder de wet publieke gezondheid. Na de uitspraak van de rechter dinsdag dat de avondklok niet voldoende juridisch onderbouwd is, kwam het ministerie van Justitie met een spoedwetje. De belangrijkste adviseur van het kabinet drong er opnieuw op aan om de maatregel toch in de coronawet op te nemen. Daar is uiteindelijk ook voor gekozen.
Overigens waarschuwde de Raad van State bij de vorige avondklokregeling al dat deze beter in de coronawet past. De speciale wet die hier eerder voor was gebruikt, is er eigenlijk alleen voor zeer spoedeisende maatregelen. Dat de avondklok eerst nog door de Tweede Kamer is besproken en pas dagen later officieel van kracht werd, komt niet overeen met het doel van die wet, zei de rechter in kort geding dinsdag ook.
Ook in de toelichting op de nieuwe spoedwet ontbrak nogal wat, oordeelde de Raad van State. Het kabinet had veel uitgebreider moeten aangeven waarom de avondklok, wat het kabinet zelf een zeer ingrijpende maatregel noemt, proportioneel is. „De OMT-adviezen kunnen vanzelfsprekend daarbij een belangrijke rol spelen, maar de uiteindelijke afweging kan, gelet op de andere ook in het geding zijnde belangen, niet uitsluitend op die adviezen zijn gebaseerd”, schrijft de Raad van State. De uitleg van de wet betrof „geen actuele en zelfstandig leesbare afweging tussen enerzijds het belang van de bestrijding van het virus en anderzijds het belang van uitoefening van de grond- en vrijheidsrechten van burgers die door de avondklok beperkt kunnen worden”.
Het ministerie van Justitie heeft dit later wel in de toelichting op de wet verwerkt.
De PO-raad wil het extra geld dat het kabinet aan het onderwijs geeft om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen gebruiken voor herstel én verbetering op langer termijn. „Met deze forse investering onderkent het kabinet dat het onderwijs meerjarig ondersteund moet worden om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen te ondervangen”, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad.
De problemen in het onderwijs zijn volgens Den Besten niet op te lossen met kleine ingrepen. „Wat nodig is, zal overal anders zijn. De sector inventariseert op dit moment wat nodig is.” De aanpak moet volgens de PO-raad ook bijdragen aan het oplossen van problemen die al speelden, zoals het lerarentekort, kansenongelijkheid en teruglopende leesresultaten.
Het demissionair kabinet maakte dinsdag 5,8 miljard euro vrij voor het primair en voortgezet onderwijs. De PO-raad pleit ervoor het geld op de korte termijn te investeren in onder andere de mentale gezondheid van leerlingen en medewerkers, de voorgang van leerlingen en extra handen in de school. „Nu de scholen weer open zijn halen we even diep adem, kijken we wat er nodig en mogelijk is en pakken dan door in het belang van onze leerlingen.”
Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal iets gedaald. Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) behandelen ziekenhuizen momenteel 1919 coronapatiënten, zeven minder dan op dinsdag.
Het aantal patiënten op de verpleegafdelingen nam met één af tot 1399. Op de intensive cares daalde het aantal coronapatiënten met zes tot 520. Dat aantal schommelt al zo’n twee weken tussen de 500 en 550.
Vanwege de drukte zijn het afgelopen etmaal zeventien patiënten overbracht naar ziekenhuizen in andere regio’s, onder wie vijf ic-patiënten.
Het LCPS zegt nog steeds een overwegend dalende trend te zien in de Covid-ziekenhuisbezetting. „We verwachten dat dit deze week aanhoudt. Wel zien we een lichte stijging in het gemiddeld aantal opnames ten opzichte van vorige week. Daarom volgen we de ontwikkelingen ten aanzien van de Britse variant op de voet, omdat de opkomst hiervan in de komende weken kan leiden tot een toename in het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames”, aldus het centrum in een toelichting.
Het kabinet heeft de spoedwet waarmee de avondklok moet worden geregeld naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid woensdag weten.
De verwachting is dat Kamerleden dan woensdag nog schriftelijk vragen stellen over het wetsvoorstel, waarna er donderdag over gedebatteerd kan worden. De Kamer moet voor het debat terugkomen van het reces. Daarna zal de spoedwet vermoedelijk vrijdag nog in de Eerste Kamer worden behandeld.
Het kabinet kondigde de wet dinsdag aan nadat de rechtbank in Den Haag had geoordeeld dat de huidige juridische onderbouwing van de avondklok onvoldoende was. De Raad van State is vervolgens om spoedadvies gevraagd. Dat kwam woensdagochtend.
Vrijdag dient het hoger beroep tegen het vonnis waarmee een streep door de avondklok werd gezet. De avondklok blijft intussen wel van kracht. Dat bepaalde het gerechtshof dinsdag nog. De zaak tegen de avondklok is aangespannen door actiegroep Viruswaarheid.
De huidige lockdown duurt tot en met 2 maart. Volgende week dinsdag beslist het kabinet of de avondklok tot die datum van kracht blijft of eerder wordt opgeheven. De avondklok werd op 23 januari ingevoerd.
Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 3416 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is onder het gemiddelde, want in de afgelopen week kwamen er gemiddeld 3628 positieve tests per etmaal binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Op woensdagen zijn er over het algemeen meer positieve tests dan op maandagen en dinsdagen, en dat is nu ook het geval. De afgelopen dagen registreerde het RIVM ongeveer 2800 positieve tests per dag.
Vorige week woensdag telde het RIVM bijna 3200 bevestigde besmettingen en de woensdag ervoor iets meer dan 4000.
In Amsterdam kwamen afgelopen etmaal 240 besmettingen aan het licht. Rotterdam registreerde 106 positieve tests en in Den Haag kregen 99 inwoners te horen dat ze het virus hebben opgelopen. Verder waren er 48 nieuwe gevallen in Purmerend en 45 in Eindhoven. Op zowel Ameland, Vlieland als Schiermonnikoog testte een inwoner positief.
Het aantal sterfgevallen door corona steeg met 89, tegen 88 op dinsdag. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in een periode van 24 uur zijn overleden, want het overlijden van een coronapatiënt wordt soms pas na een tijdje geregistreerd. In Leeuwarden kwamen er zeven sterfgevallen bij, in Rotterdam en Eindhoven vijf.
Het officiële dodental door het virus kwam woensdag uit boven de 15.000, op dag 357 van de uitbraak. Zeker 15.020 Nederlanders zijn aan het virus overleden, maar het werkelijke aantal doden ligt waarschijnlijk hoger. Rotterdam telt de meeste coronadoden. In de Maasstad zijn zeker 780 mensen aan het virus overleden. Amsterdam verloor 661 inwoners door corona en Den Haag 502. Daarna volgen Eindhoven (280), Tilburg (270) en Utrecht (217). De dodelijkste dag tot nu toe is 2 april vorig jaar, toen 178 mensen overleden.
De eerste coronadode viel op 6 maart vorig jaar. Een 86-jarige man uit Oud-Beijerland overleed in het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam. De volgende dag viel ook een dode, de dag daarna stierven twee coronapatiënten. Vanaf 14 maart begon het aantal coronadoden hard op te lopen. Twee weken later waren al meer dan duizend mensen aan corona overleden en begin mei stierf de 5000e Nederlander aan het virus. De sterfte lag laag tijdens de zomer, maar in de loop van september begon het aantal sterfgevallen weer te stijgen. Half december werd het 10.000e sterfgeval geregistreerd.
Iets meer dan een miljoen mensen zijn positief getest, maar het werkelijke aantal besmettingen ligt vrijwel zeker ook hoger. Amsterdam telt in totaal bijna 61.000 bevestigde besmettingen, Rotterdam bijna 49.000 en Den Haag iets meer dan 34.000. Ameland (139), Rozendaal (73), Vlieland (38) en Schiermonnikoog (11) hebben het laagste aantal besmettingen en zijn de enige gemeenten zonder sterfgevallen.
De VO-raad is tevreden met het extra geld dat het kabinet aan het onderwijs geeft om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. „Het is een erkenning voor de grote opgaven waar het onderwijs zich voor gesteld ziet.”
„Scholen hebben zich het afgelopen jaar tot het uiterste ingespannen om de gevolgen van de crisis voor deze leerlingen op te vangen”, zegt Paul Rosenmöller, voorzitter van de VO-raad. „Leerlingen hebben hier in verschillende mate last van.” Hij vindt dat er niet alleen aandacht moet zijn voor het wegwerken van leerachterstanden, maar ook voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen.
Op dit moment krijgen de meeste leerlingen op het voorgezet onderwijs nog altijd geen fysiek onderwijs, waardoor achterstanden verder kunnen oplopen. De VO-raad vindt dan ook dat de eerste belangrijke stap richting herstel het openstellen van de scholen op 1 maart is.
De voorstellen van het kabinet van dinsdagmiddag doen wel een groot beroep op het onderwijs, juist in een periode van lerarentekorten en hoge werkdruk vindt de VO-raad. „We moeten daarom alles uit de kast halen om extra menskracht te vinden die leraren kunnen ondersteunen en hen werk uit handen kunnen nemen, zoals klassenassistenten, leraren in opleiding, maar ook pedagogen en psychologen.”
De Algemene Onderwijsbond AOb is te spreken over de hoogte van het bedrag waarmee het demissionaire kabinet achterstanden in het onderwijs weg wil werken die zijn ontstaan door de coronacrisis. „8,5 miljard euro is een serieus bedrag”, zegt de bond. „Daaruit blijkt dat de situatie van het onderwijs serieus genomen wordt.”
Basisscholen krijgen gemiddeld 180.000 euro om leerlingen te helpen, terwijl het middelbaar onderwijs gemiddeld 1,3 miljoen euro per school krijgt. Leraren mogen mede bepalen hoe het geld wordt uitgegeven. Verder kunnen er extra vakleerkrachten, onderwijsassistenten en ander ondersteunend personeel worden aangetrokken. De AOb wil gaan bestuderen op welke vlakken het vrijgemaakte bedrag het beste geïnvesteerd kan worden.
Als extra compensatie wordt het collegegeld in het mbo en hoger onderwijs voor volgend jaar gehalveerd. „Een sympathiek gebaar”, zegt de onderwijsbond daarover.
De Nederlandse universiteiten zijn positief over de maatregelen van het kabinet om het onderwijs en welzijn van studenten te verbeteren. „We zijn blij dat er nu financiële hulp wordt geboden om studenten en medewerkers op een goede manier te ondersteunen in deze lastige periode. Corona heeft er in het academisch onderwijs, zoals eigenlijk overal in de samenleving, enorm ingehakt”, zegt Pieter Duisenberg, voorzitter van de Vereniging Universiteiten.
Hij wijst er echter ook op dat het probleem van de „structurele onderfinanciering” van het wetenschappelijk onderwijs hiermee nog niet is opgelost. „Dat wordt dé opgave voor het nieuwe kabinet. Op korte termijn hopen wij van harte dat er snel weer, binnen de geldende maatregelen, meer mogelijkheden komen voor fysiek onderwijs op de campus. Dat perspectief hebben onze studenten hard nodig.”
De financiële steun die dinsdag werd aangekondigd levert volgens Duisenberg een serieuze bijdrage aan het opvangen van onderzoeksvertraging. Daarbij noemt hij het goed nieuws dat universiteiten versneld en structureel financiering krijgen voor de recente groei van het aantal studenten.
„De extra docenten, studentbegeleiders en onderwijsondersteuners die we daarmee kunnen aanstellen, kunnen voorkomen dat de nu al zeer hoge werkdruk nog verder oploopt”, aldus de voorzitter.
Bij de komende Kamerverkiezingen staan verspreid over Den Haag zestien tenten waar mensen hun stem kunnen uitbrengen. Die worden onder meer op een basketbalveldje, grasvelden, plantsoenen en parkeerplaatsen neergezet. In zeven verzorgingshuizen zijn stembureaus waar alleen bewoners en medewerkers kunnen stemmen.
Ook krijgt iedere kiezer in Den Haag een eigen rode potlood, medewerkers van de stembureaus dragen chirurgische mondneusmaskers en in de stembureaus hangen kuchschermen. De gemeente Den Haag heeft de maatregelen woensdag bekendgemaakt, precies vier weken voor de verkiezingen van woensdag 17 maart. Mensen die tot een risicogroep behoren, mogen de maandag en dinsdag ervoor al stemmen. Dan zijn 48 stembureaus al open.
Op de verkiezingsdag zelf telt Den Haag 273 stembureaus. Mensen kunnen onder meer hun stem uitbrengen in het Centraal Station en station Hollands Spoor, de ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken, het stadhuis, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer, de Koninklijke Schouwburg, Madurodam, het Kurhaus en op de Pier van Scheveningen, maar de gemeente roept mensen op zo min mogelijk te reizen.
Leeuwen kijken op de Coolsingel: op vijf bekende locaties in de Rotterdamse binnenstad zijn Blijdorpdieren live te zien op reclameschermen. Via de dierenwebcams wil de vanwege de lockdown gesloten dierentuin iets terugdoen voor alle steun die ze ontvangt.
De livestreams zijn te volgen op reclameborden door de stad. Zo kan het publiek op de Coolsingel meekijken met de leeuwen, naar de haaien en zeeschildpadden bij de Markthal, de aapsoort gelada zien bij de Koopgoot, de olifanten bewonderen op Eendrachtsplein en de gieren op het Schouwburgplein.
Volgens de dierentuin is het voor het eerst dat er live dierenwebcams worden getoond op reclameborden. Met behulp van een plattegrond kan er tot het einde van de voorjaarsvakantie een stadswandeling van een half uur worden gemaakt langs de locaties. Voor Blijdorpfans die de dierentuin willen steunen is het mogelijk om met een QR-code op de schermen via een Tikkie te doneren.
Erik Zevenbergen, directeur van Diergaarde Blijdorp: „We vinden het natuurlijk jammer dat we al een tijd geen bezoekers hebben kunnen ontvangen. Hoe leuk dat iedereen op deze manier toch een deel van onze dieren kan ontmoeten. Het is hartverwarmend om te zien dat verschillende partijen uit onverwachte hoek samenwerken om Blijdorp en onze fans zo een hart onder de riem te steken.”
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is blij dat het kabinet het collegegeld wil halveren. Volgens voorzitter Lyle Muns neemt het kabinet de zorgen van jongeren serieus. De maatregelen zorgen ervoor „dat ze zelf niet de rekening van de coronacrisis hoeven te betalen. Zo krijgt iedereen weer een beetje ademruimte.”
Ook het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is tevreden. „Het is fantastisch dat het kabinet zo’n enorm financieel gebaar maakt naar studenten en goed dat de onderwijsministers hebben ingezien hoe belangrijk de financiële kant van het verhaal is”, laat voorzitter Dahran Çoban weten.
LSVb en ISO zeggen dat studenten door de coronamaatregelen studievertraging hebben opgelopen. Tegelijk gaat hun inkomen achteruit.
Het demissionaire kabinet steekt de komende jaren miljarden in het onderwijs om achterstanden weg te werken die zijn ontstaan door de coronacrisis. Het zou gaan om 8,5 miljard euro in de komende 2,5 jaar, melden ingewijden na berichtgeving van De Telegraaf.
Veel bedrijven in Nederland dreigen ten onder te gaan omdat ze de hoge belastingschuld die ze opgebouwd hebben tijdens de coronacrisis waarschijnlijk niet zomaar kunnen terugbetalen. Daarvoor waarschuwen accountants- en adviesfirma PwC en onderzoekers van de Universiteit Leiden in een rapport.
De afgelopen tijd is namelijk fors gebruikgemaakt van de mogelijkheid tot belastinguitstel. Per eind vorig jaar was al voor 13,2 miljard euro aan belastinguitstel verleend, en de regeling loopt nog door tot eind juni. Experts denken dat een verdere verlenging van de regeling in combinatie met het verlengen van terugbetalingsregeling de meest voor de hand liggende maatregelen zijn om het aantal faillissementen nog zoveel als mogelijk te beperken.
„Nu de Belastingdienst een belangrijke, zo niet de belangrijkste, financier is geworden voor veel ondernemingen zal ook de Belastingdienst gevraagd worden om bij te dragen in de oplossing”, zegt Edwin van Wijngaarden, partner bij PwC. „Als de Belastingdienst haar belangrijke nieuwe rol niet goed kan invullen, zullen veel van de steunmaatregelen weggegooid geld blijken en gaan veel ondernemingen onnodig failliet.”
In Zuid-Afrika is in een ziekenhuis in Kaapstad de nationale vaccinatiecampagne begonnen. Een verpleegster kreeg als eerste een vaccin van de firma Johnson & Johnson toegediend. De start van het inentingsprogramma werd vertraagd omdat de autoriteiten eerder op de valreep afzagen van het gebruik van de ingeslagen vaccins gemaakt door de Universiteit van Oxford en de farmaceut AstraZeneca.
Volgens de autoriteiten waren die waarschijnlijk minder geschikt om een Zuid-Afrikaanse variant van het gevreesde virus te bestrijden. Het land van zestig miljoen inwoners heeft bijna anderhalf miljoen keer het virus vastgesteld. Circa 1,4 miljoen mensen zijn niet ziek geworden of zijn hersteld. De dood van ruim 48.000 mensen in Zuid-Afrika wordt vooral aan het virus geweten. Momenteel liggen er meer dan vijfhonderd coronapatiënten in zorgelijke toestand in ziekenhuizen.
De Britse coronavirusvariant is in Duitsland bezig aan een opmars. Minister van Volksgezondheid Jens Spahn zei dat de gemuteerde versie van het virus goed is voor 22 procent van de vastgestelde besmettingen in zijn land. Het ging zo’n twee weken geleden nog om ongeveer 6 procent, berichten Duitse media.
In Duitsland en andere landen wordt de verspreiding van nieuwe varianten met bezorgdheid gevolgd. De Britse variant B117 wordt gezien als extra besmettelijk. Duitsland verlengde deze week het inreisverbod uit landen waar veel besmettingen met coronamutaties zijn. De maatregel geldt nu tot 3 maart.
De Britse variant is ondertussen opnieuw gaan muteren. Die verandering is onlangs voor het eerst in Nederland opgedoken, stelde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag vast. De mutatie kan ervoor zorgen dat de bestaande coronavaccins minder goed werken tegen het virus. Ook de afweer van mensen die genezen zijn werkt misschien minder goed tegen de nieuwe versie.
De Europese Commissie wil de procedures bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) herzien om nieuwe vaccins tegen besmettelijkere en gevaarlijkere coronavarianten sneller te kunnen goedkeuren. De manier waarop nu de jaarlijkse griepvaccins, die regelmatig worden aangepast aan veranderende griepvirussen, voor snelle markttoelating worden beoordeeld, dient als model daarvoor. De EU moet ook „onmiddellijk” actie ondernemen om de ontwikkeling en productie van vaccins tegen mutaties op te schalen, stelt Brussel voor.
„Nieuwe varianten van het virus zijn snel in opkomst en daar moeten wij nog sneller op reageren”, zegt voorzitter Ursula von der Leyen. De EU moet „voor de curve uitblijven.” Daarom stelt het dagelijks EU-bestuur voor geld te pompen in het samenbrengen van onderzoekers, de industrie en de autoriteiten om alle middelen in te zetten tegen de nieuwe mutaties en vaccins daartegen zo snel mogelijk voor de EU veilig te stellen.
De huidige contracten met zes farmaceutische bedrijven, volgens Von der Leyen ter waarde van 3 miljard euro plus 1 miljard die in de ontwikkeling van vaccins is gestoken, moeten vanwege de nieuwe varianten worden herzien, zei ze op een persconferentie in Brussel. De commissie heeft veel kritiek gekregen, onder meer uit het Europees Parlement, over de trage onderhandelingen met de farmaceuten en de haperende levering van de goedgekeurde vaccins.
De commissie stelt alvast 75 miljoen euro beschikbaar om nieuwe virusvarianten in positieve tests op te sporen en te monitoren. Dat gebeurt nog te weinig in de lidstaten en Brussel hoopt daarmee het percentage van 1 naar 5 te krijgen. Er komt ook 150 miljoen euro voor verder onderzoek naar mutaties. Brussel roept zowel bedrijven als landen op om hun gegevens te delen.
Volgende week houden de 27 EU-leiders weer een coronatop. „Daar zal ik ze oproepen zo snel mogelijk in te stemmen met onze voorstellen”, aldus Von der Leyen.
Britse ministers en leiders uit het bedrijfsleven overleggen over een routekaart waarmee het land stap voor stap de beperkingen van het economische en sociale leven hoopt op te heffen. De coronamaatregelen zouden volgens het plan in vijf fasen worden afgebouwd, te beginnen in maart en de laatste fase zou in juli zijn, zestien maanden nadat premier Boris Johnson de eerste lockdown afgekondigde.
De krant Daily Mail heeft aanwijzingen dat de uitvoering van het plan 8 maart begint met de heropening van de scholen. Elke vier weken zou worden bekeken wat de volgende versoepeling kan zijn. Het is de bedoeling volgens de krant dat eind maart of begin april de winkels die niet voor essentieel doorgaan ook weer hun deuren kunnen openen. Pasen valt dit jaar op 4 april en in de eerste week van die maand zouden ook grote hotels en vakantiecentra weer kunnen openen, net als golf- en tennisbanen.
De horeca komt volgens het stappenplan begin mei aan de beurt, al blijven beperkingen van kracht over het aantal klanten. Begin juni moeten de beperkingen die nog in bars, pubs en restaurants gelden nog verder worden versoepeld. In juli zouden dan nog wel coronamaatregelen zoals mondkapjes en afstand houden gelden, maar de horeca en de toerisme-industrie zouden dan weer op volle kracht kunnen werken.
De nieuwe Italiaanse premier Mario Draghi heeft hervormingen beloofd om Italië economisch weer op de been te helpen na de coronacrisis. Ook kondigde de voormalige topman van de Europese Centrale Bank in het parlement aan de pandemie „met alle beschikbare middelen” te bestrijden.
Draghi hield een toespraak over zijn beleidsplannen in de aanloop naar vertrouwensstemmingen over zijn regering van nationale eenheid. Die worden op woensdag en donderdag verwacht in de twee huizen van het parlement. De nieuwe premier hoeft zich vermoedelijk geen zorgen te maken over de uitkomst. Hij kan rekenen op de steun van partijen uit het hele politieke spectrum. „Eenheid is vandaag geen optie. Het is een plicht”, hield hij de politici voor.
Italië is economisch zwaar getroffen door de pandemie. Draghi wil maatregelen nemen om weer voor economisch groei te zorgen in de derde economie van de eurozone. De nieuwe premier krijgt het politiek niet makkelijk. Hij moet de uiteenlopende partijen uit zijn coalitie op één lijn zien te houden terwijl hij probeert de economische crisis en de coronacrisis onder controle te krijgen.
Blijft de avondklok nu wel of niet? Dinsdag verschoof, na een rechterlijke uitspraak in de morgen, het plaatje voortdurend. De ontknoping volgde pas in de avond. Hèhè, om 20.30 uur wisten we het: hij blijft. Terugblik op een dagje dimdammen.
Ondanks onduidelijkheid over de avondklok oogt Dordrecht dinsdagavond na negenen uitgestorven. De meeste mensen die wel op straat zijn, hebben een werkgeversverklaring of een hond. De politie controleert intensief.
Dierentuinen die door de coronacrisis in moeilijkheden zitten, kunnen vanaf volgende week een beroep doen op overheidssteun. Het kabinet had daar eerder al 39 miljoen euro voor opzijgelegd en heeft nu ook toestemming van de Europese Commissie om de parken te hulp te schieten.
Tijdens de eerste coronagolf in het voorjaar van 2020 waren de dierentuinen twee maanden lang gesloten. In november moesten ze opnieuw twee weken dicht en sinds medio december is dat opnieuw het geval. In de tussengelegen periodes mochten zij slechts een beperkt aantal bezoekers ontvangen.
„Dierentuinen hebben het zwaar”, zegt verantwoordelijk minister Carola Schouten. „Ze zijn gesloten, maar tegelijkertijd loopt de zorg voor de dieren door. Het kan niet zo zijn dat het welzijn van de dieren in gevaar komt, bijvoorbeeld doordat er geen budget is voor voedsel.”
De subsidieregeling is bedoeld voor kosten die dierentuinen maken voor bijvoorbeeld de verzorging van dieren en voor noodzakelijk onderhoud aan verblijven. Op basis van het omzetverlies wordt vastgesteld welk deel van die kosten dierentuinen vergoed krijgen.
Tamelijk abrupt werd hij van kracht: de avondklok. Maar duidelijk is inmiddels dat het kabinet zich lelijk verslikte in de invoering ervan. Hoe nu verder? Vrijdag weten we meer.
Leraren van basisscholen en medewerkers van kinderdagverblijven in de gemeente Waddinxveen kunnen de komende tijd sneltests gebruiken. Aan het begin van hun werkdag kunnen ze controleren of ze het coronavirus onder de leden hebben. Binnen 15 minuten horen ze de uitslag. Ze hoeven dan niet thuis in quarantaine te wachten tot ze een reguliere test hebben gedaan en de uitslag daarvan binnen hebben.
Het is een proef van GGD Hollands Midden, die dinsdag is gestart. Als de leraren en leiders niet in quarantaine hoeven te wachten op de uitslag, hoeven de kinderen in hun groep ook niet onnodig thuis te blijven. De GGD hoopt daarmee „rust te brengen bij ouders”.
Wie getest wil worden, kan zonder afspraak terecht bij het Integraal Kindcentrum Groenoord. In dat gebouw zitten de rooms-katholieke basisschool De Regenboog, de protestantse Koning Willem-Alexanderschool en het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang van Quadrant Kindercentra.
De verkoop van nieuwe personenauto’s in de Europese Unie is in januari scherp gedaald, onder druk van de lockdowns tegen het coronavirus in veel Europese landen. Volgens brancheorganisatie ACEA kromp de verkoop met 24 procent in vergelijking met een jaar eerder, tot in totaal 726.491 auto’s.
Dat is volgens ACEA de laagste verkoop ooit gemeten voor een januarimaand. De organisatie wijst ook op een kalendereffect, omdat januari 2020 één werkdag meer had dan dit jaar.
In vrijwel alle EU-landen nam de verkoop af. Van de grote Europese automarkten presteerde Spanje het slechtst, met een min van meer dan 51 procent. In Duitsland kelderde de verkoop met ruim 30 procent en in Italië ging het om een krimp met 14 procent. Frankrijk hield de schade beperkt tot een min van bijna 6 procent.
In Nederland zakte de verkoop van nieuwe personenauto’s vorige maand met 20 procent tot 35.193 auto’s, aldus ACEA.
De verkopen bij bol.com zijn vorig jaar met ruim de helft gestegen. Consumenten kochten voor 4,3 miljard euro bij de webwinkel, aldus moederbedrijf Ahold Delhaize. Dat was ruim meer dan het doel dat de onderneming voor bol.com had gesteld.
Tijdens de coronacrisis maakte online shoppen een snelle groei door. Niet alleen de onlineverkopen bij bol.com, maar ook bij de supermarkten in Europa en de Verenigde Staten stegen. Ook dit jaar rekent Ahold Delhaize nog op een groei van de verkopen met 30 procent, waardoor bol.com dit jaar de 5 miljard euro moet aantikken.
Het concern achter onder meer supermarktketen Albert Heijn deed het sowieso goed tijdens de coronacrisis, want zowel in Nederland, België als in de Verenigde Staten steeg de omzet bij zijn winkels fors. Door lockdowns gingen mensen minder vaak naar de horeca en kochten ze meer in de supermarkt.
Het aantal nieuwe coronabesmettingen dat is vastgesteld in Duitsland viel woensdag hoger uit dan een dag eerder. Het Duitse Robert Koch Instituut maakte melding van nog eens 7556 coronagevallen, tegenover 3856 op dinsdag. Ook overleden volgens officiële cijfers 560 coronapatiënten.
Het aantal vastgestelde coronagevallen in Duitsland stijgt veel minder snel dan eind vorig jaar. Toen maakte het instituut, het Duitse RIVM, soms melding van tienduizenden nieuwe besmettingen per dag. Hoewel sommige coronamaatregelen inmiddels weer worden versoepeld, bestaat ook grote bezorgdheid over nieuwe virusvarianten. Die worden gezien als besmettelijker.
De Duitse autoriteiten besloten dinsdag het inreisverbod te verlengen uit landen waar veel besmettingen met coronavarianten zijn. De maatregel, die deze week zou aflopen, geldt nu tot 3 maart. In principe mogen alleen personen die in Duitsland wonen, het land nog binnen, maar daarnaast bijvoorbeeld ook vrachtwagenchauffeurs.
Minister van Volksgezondheid Jens Spahn maakte dinsdag ook bekend dat zijn landgenoten vanaf komende maand gratis sneltesten kunnen ondergaan. Die kunnen worden afgenomen bij bijvoorbeeld apotheken, dokterspraktijken en testlocaties. De uitslag van zo’n antigeentest kan binnen een half uur bekend zijn. Die testen worden gezien als minder nauwkeurig dan PCR-testen, die geanalyseerd worden in laboratoria.
PVV en Forum voor Democratie hekelen het besluit van het gerechtshof om de avondklok voorlopig toch overeind te houden. Dat gebeurt in ieder geval totdat het hoger beroep is afgerond, dat het kabinet meteen heeft ingesteld. Vrijdag dient het beroep en waarschijnlijk volgt die dag ook de uitspraak.
De verlenging van de maatregel kreeg onlangs geen steun in de Tweede Kamer van onder meer PVV, SGP, FvD, Partij voor de Dieren en DENK. Ze waren dan ook tevreden met het vonnis van de rechter in Den Haag die dinsdagochtend de avondklok ongeldig verklaarde, omdat de juridische grondslag niet op orde zou zijn. SGP en PvdD waarschuwden daar al voor, net als de Raad van State eerder.
Wilders twittert: „Wat krijg je een hekel aan een arrogante man als Rutte op ‘n dag als vandaag. Drammend lukt het hem een glasheldere rechterlijke uitspraak tégen de avondklok in een paar uur tijd opgeschort te krijgen. NL is geen rechtstaat maar een hele enge Ruttestaat.”
Forum voor Democratie van Thierry Baudet: „Slachtoffers van de toeslagenaffaire moeten jaren vechten om hun recht te halen. Rutte laat een onwelgevallige uitspraak van de rechter dezelfde dag nog snel doorstrepen. Dat is klassenjustitie. Nederland is een corrupt land”, twittert de partij. De avondklok is nog steeds illegaal, vindt de partij.
PVV-leider Geert Wilders twitterde eerder dinsdag dat hij een spoeddebat wil over de kwestie. De Kamer zou daarvoor van reces moeten terugkomen. Maar volgens een woordvoerster van het parlement is er dinsdagavond nog geen formeel verzoek daartoe binnen.
Op sociale media was dinsdag veel te doen over de avondklok. Er waren oproepen om de straat op te gaan voor feestjes. Maar dinsdagavond omstreeks 21.30 uur was het volgens de politie rustig. Vanwege de onduidelijkheid over de avondklok en de vele ‘activiteiten’ op sociale media besloot de politie om dinsdagavond „wat meer blauw op straat” in te zetten zodat er als dat nodig zou zijn, opgeschaald zou kunnen worden. „Maar dat is niet nodig. Het beeld is nu dat het rustig is”, aldus de woordvoerster van de korpsleiding.
Op het Museumplein in Amsterdam was het vooral druk met politie. Agenten in busjes, op de motor en met de fiets waren duidelijk zichtbaar. Behalve een groepje jongens met harde muziek dat leek een feestje te willen bouwen, lieten ook vijf vrouwen zich op het plein zien. Ze riepen „Vrijheid, vrijheid”, en maakten zich uit de voeten toen de politie naar hen toe kwam. Eerder deden de jongeren hetzelfde.
De Nederlandse Politiebond (NPB) gaf aan overal rekening mee te houden. „Van hopelijk een toch rustige avond tot spontane demonstraties „, aldus Jan Struijs, voorzitter van NPB.
De avondklok is in elk geval tot vrijdag nog gewoon van kracht, bepaalde het gerechtshof dinsdagavond. De politie handhaaft dinsdag wel, aldus de korpsleiding. Maar vanwege de lange onzekerheid, worden mensen eerst aangesproken en gewaarschuwd. „We handhaven, maar met inlevingsvermogen. We kijken wat er aan de hand is. De kwaadwillenden halen we ertussenuit”, verzekert Struijs. Hij typeert de dag als een rollercoaster. „Het zwabberde heen en weer. Geen avondklok, wel een avondklok. En de politiemensen mogen het uitleggen.”
Op Twitter had politiebond ACP eerder op de avond al aangegeven dat er veel wordt gevraagd van de politiemensen. „Wat de uitkomst ook zal zijn, deze situatie maakt dat veel politiemensen een hele lange dienst zullen hebben en veel extra politiemensen in dienst geroepen zijn.”
De rechtbank oordeelde eerder dinsdag dat de avondklok moet worden opgeheven. Het gerechtshof schortte dat vonnis dinsdagavond voorlopig op.
De spoedwet die het kabinet maakt over de avondklok, wordt waarschijnlijk woensdag al ingediend bij de Tweede Kamer. De nieuwe wet is dinsdagavond al ondertekend door de koning en direct naar de Raad van State gezonden. De hoogste adviseur van de regering zal een spoedadvies uitbrengen, waarna het wetsvoorstel direct door kan naar de Kamer, zegt een woordvoerster van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het is aan de Kamer om te bepalen wanneer ze de wet behandelt. De Kamer moet dan terugkomen van reces.
Justitieminister Ferd Grapperhaus maakte dinsdagmiddag bekend dat er een spoedwet komt, omdat de rechter in Den Haag de juridische grondslag voor de avondklok onvoldoende vindt. Die bepaalde dinsdagochtend in een zaak die de actiegroep Viruswaarheid had aangespannen, dat de maatregel daarom direct van tafel moest. Het kabinet stelde direct hoger beroep in en kondigde een spoedwet aan, wellicht ten overvloede, aldus de minister.
Tegelijk werd het gerechtshof verzocht om de uitvoering van het besluit van de rechter op te schorten totdat in hoger beroep een uitspraak is gedaan. Het hof stemde daarmee in, zodat de avondklok in ieder geval tot vrijdag overeind blijft. Het hof behandelt dan het beroep en doet waarschijnlijk meteen uitspraak.
Na de Tweede Kamer moet ook de Eerste Kamer zich nog over de spoedwet buigen.
De zes Caribische eilanden van het Koninkrijk kijken er naar uit om met het vaccinatieprogramma te beginnen. Dinsdagmiddag (lokale tijd) kwamen de eerste vaccins vanuit Nederland aan op Aruba en Bonaire. Curaçao verwacht woensdag de eerste vaccins te krijgen. Ook op Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba is men klaar voor de vaccinatieprogramma’s. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek van Aruba is duidelijk dat dit eiland tot nu toe het zwaarst getroffen is van het Caribisch deel van het Koninkrijk.
Sinds maart zijn 7438 personen op Aruba positief getest op Covid-19. Daarvan waren er 7062 inwoners van het eiland, wat overeenkomt met zes procent. Op Aruba zijn nu toe zijn 68 burgers aan het virus overleden, bij benadering een procent van het aantal besmette personen.
Frankrijk heeft besloten om de regionale verkiezingen drie maanden later te houden in verband met de coronapandemie. Het parlement nam er dinsdagavond een wet aan die mogelijk maakt dat de verkiezingen die voor volgende maand gepland stonden naar juni worden verplaatst.
De Franse regering is bezorgd dat het coronavirus zich snel kan verspreiden onder kiezers die bij het stembureau in de rij staan. Uitstel van verkiezingen is in Frankrijk zeldzaam, maar kwam vorig jaar ook al voor. Toen werden de gemeentelijke verkiezingen verplaatst van maart naar juni omdat het land in lockdown was.
Het voorstel voor het huidige uitstel werd door premier Jean Castex gedaan in november, toen het land in zijn tweede lockdown zat.
De Franse regering is momenteel huiverig om nog een derde lockdown af te kondigen. Volgens wetenschappers heeft Macron met het vooruitschuiven van dat besluit een grote gok genomen. Er bestaat een risico op „burgerlijke ongehoorzaamheid”, zei Christophe Castaner, de chef van de partij van president Macron, eind vorige maand tegen de krant Le Parisien.
Frankrijk heeft het vijf na hoogste besmettingscijfer ter wereld. Het coronavirus is er al bij ruim 3,5 miljoen personen vastgesteld. Er zijn in het land bijna 83.000 personen overleden aan de gevolgen van Covid-19.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft naar eigen zeggen een oorlogswet toegepast om farmaceuten Pfizer en Moderna te dwingen meer doses coronavaccin aan de Verenigde Staten te leveren, en sneller dan aanvankelijk gepland. De Amerikaanse regering meldde vorige week dat de bedrijven 300 miljoen doses van beide vaccins geleverd zullen hebben tegen het einde van juli, voldoende om alle Amerikaanse volwassenen in te enten.
„We hebben geregeld dat ze er vaart achter gingen zetten door de National Defense Act toe te passen om te helpen bij de productie”, zei Biden dinsdag tijdens een vragenuurtje in de stad Milwaukee. Daarmee leek hij te verwijzen naar de zogeheten Defense Production Act, waarmee de Amerikaanse overheid bedrijven kan verplichten te produceren voor de staat. De vorige regering paste die wet toe om ervoor te zorgen dat er in korte tijd meer beademingsapparaten in de VS zouden zijn.
Het Witte Huis meldde dinsdag eerder op de dag dat er deze week 13,5 miljoen doses vaccin naar diverse staten gedistribueerd zullen worden. Vorige week waren dat er nog 11 miljoen. Het aantal vaccins dat naar apotheken wordt gedistribueerd moet deze week verdubbelen naar 2 miljoen doses. Op dezelfde dag waarschuwden regeringsfunctionarissen echter dat het extreme winterweer in sommige staten de distributie kan vertragen.
Het Amerikaanse e-commercebedrijf Amazon.com heeft de coronaregels die voor een veilige werkplek moeten zorgen aan de laars gelapt en medewerkers gestraft die hun zorgen uitten over de werkomstandigheden in de pakhuizen, stelt de openbaar aanklager van de staat New York. Die heeft een strafzaak aangespannen tegen het bedrijf.
„Amazons flagrante veronachtzamen van gezondheids- en veiligheidseisen heeft een dreiging van ernstige ziekte en letsel voor duizenden medewerkers veroorzaakt op deze werkplekken en blijft een aanzienlijk en specifiek gevaar voor de volksgezondheid”, stelt aanklager Letitia James in de gerechtelijke stukken.
Het miljardenbedrijf klaagde vorige week juist James aan omdat het bedrijf vond dat zij haar boekje te buiten was gegaan door eisen te stellen met betrekking tot het veiligheidsbeleid op de werkvloer bij Amazon. Volgens het bedrijf deed het op vrijwillige basis al meer dan wettelijk verplicht is.
In de zaak die dinsdag tegen Amazon is aangespannen stelt de aanklager dat het bedrijf heeft nagelaten om voor genoeg schoonmaak- en desinfectiemiddelen te zorgen. Ook stelde het bedrijf werknemers die in contact waren geweest met een andere besmette werknemer niet op de hoogte, aldus James. Bovendien stelde ze dat medewerkers door de hoge werkdruk en de regels op de werkvloer geen gelegenheid hadden voor hygiëne en afstand houden. het bedrijf had geen commentaar op de beschuldigingen.
Europese landen hebben een oversterfte van ongeveer 450.000 personen geregistreerd tussen maart en november vorig jaar, blijkt uit gegevens die dinsdag zijn vrijgegeven door de Europese Unie. Onderzoekers verzamelden maandelijkse data en vergeleken de sterfte met het gemiddelde van dezelfde periode in de jaren van 2016 tot en met 2019.
Het Europese statistiekbureau Eurostat stelt dat de data „een algemene indruk geven van de gevolgen qua sterfte van de coronapandemie omdat die alle sterfgevallen omvatten, ongeacht de doodsoorzaak”. Ook stelden de statistici een Europees gemiddelde vast op basis van de data van alle Europese landen behalve Ierland, dat geen gegevens aanleverde.
De oversterfte bereikte een piek in november. Toen lag het aantal sterfgevallen 40 procent hoger dan het gemiddelde van dezelfde maand in de voorgaande drie jaar. Daarvoor was er een eerste, veel lagere piek in april, toen het aantal sterfgevallen 25 procent boven het gemiddelde lag.
Na april volgde er een afname in de oversterfte, maar vanaf augustus nam die weer toe. De sterftepiek in november was met name groot in Bulgarije, Polen en Slovenië. Daar werden meer dan 90 procent meer sterfgevallen geregistreerd dan normaal in die maand.
Advertentie