De hele dag boog de landelijke vergadering van de CGK zich in Nunspeet over een vijftigtal bezwaren tegen het in 2022 genomen besluit om vrouwen niet toe te laten in het ambt van predikant, ouderling of diaken. In een revisieverzoek moet een kerkenraad of kerklid bewijzen dat een eerder genomen besluit „in strijd is met Gods Woord, de belijdenis of de kerkorde”. De generale synode moet daarbij bovendien beoordelen of er nieuwe gezichtspunten naar voren komen, die nog niet eerder zijn „gewogen”.

De commissie die de revisieverzoeken heeft bestudeerd, kon niet tot een eensluidend advies komen. Dus lagen er woensdag op de synodetafel een meerderheidsrapport (dat de revisieverzoeken afwijst) en een minderheidsrapport (dat de revisieverzoeken juist wil honoreren).

En dat was nog niet het enige: ds. J.R. Bulten, een van de rapporteurs, kon zich in geen van beide rapporten geheel vinden. Daarom legde hij een stemverklaring af waarin hij zijn „worsteling” met de problematiek weergaf.

Schriftgezag

In de gedachtewisseling bracht ouderling W. Hijmissen (Lelystad) naar voren dat zijns inziens beide rapporten het op één belangrijk punt eens zijn: „Beide rapporten stellen dat bij de kwestie vrouw en ambt het Schriftgezag niet meteen in het geding is.”

Die vaststelling bracht Hijmissen tot de vraag aan de rapporteurs van het meerderheidsrapport of het bij de kwestie van vrouw en ambt wél om „wezenlijke zaken” gaat. „Wezenlijke zaken zijn zaken die het zielenheil van mensen raken. Is daarvan in dit geval echt sprake? Zo nee, mogen we elkaar dan wel binden aan één bepaald standpunt hierover?”

Volgens ds. F.W. van der Rhee, woordvoerder van de schrijvers van het meerderheidsrapport, is bij het vraagstuk van vrouw en ambt „mogelijk, behalve het Schriftverstaan, ook het Schriftgezag in het geding”. Dat laatste „kun je niet bij voorbaat uitsluiten”, zei de predikant uit Veenendaal. „Het thema ráákt aan Schrift en belijdenis. Bij sommige revisieverzoeken zijn op het punt van het Schriftgezag wel degelijk vragen te stellen.”

Nieuwe hermeneutiek

Ds. R.G. den Hertog, woordvoerder van de schrijvers van het minderheidsrapport, maakte woensdag duidelijk dat een pleidooi voor vrouwen in de ambten zijns inziens niet zomaar teruggevoerd kan worden op een nieuwe hermeneutiek. „Er is, althans bij mij, geen sprake van nieuwe hermeneutiek. Op grond van dezelfde hermeneutische uitgangspunten als die van 1998 kun je tot andere conclusies komen.”

De predikant van de Amstelgemeente in Amsterdam benadrukte dat hij het betreurt dat de CGK al zo lang bezig zijn over het punt van vrouw en ambt „te dimdammen”, terwijl het er in de kerk eigenlijk om zou moeten gaan „hoe wij als christenen met onze prachtige boodschap relevant kunnen zijn in ónze cultuur en ónze tijd”.

Ontgoocheling

Ds. S.M. Buth toonde zich woensdag „ontgoocheld” door iets wat hij had gelezen in het minderheidsrapport: „Is het écht waar dat de Schrift geen uitspraak doet over vrouwen in het ambt? Of raakt dit toch veel meer aan het Schriftgezag dan we voor lief willen nemen? Dit raakt me; ik ben erdoor in verwarring”, aldus de predikant uit Zaamslag.

Ds. Den Hertog vond het „jammer” om dit te horen. „Ik proef uw verlangen trouw te zijn aan de Schriften. Dat wil ik ook: niet met een nieuwe hermeneutiek, maar binnen een gereformeerde Schriftbeschouwing.”

Prof. dr. H.J. Selderhuis, hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA), adviseerde woensdag „rap tot een besluit te komen” en zich daarna te buigen over de toekomst van het kerkverband. „Mensen thuis willen weten hoe het verder moet met de CGK.”

Het door prof. Selderhuis gevraagde besluit volgde meteen na het diner: van de afgevaardigden steunden 31 het meerderheidsrapport, 18 waren tegen, 2 onthielden zich van stemming. Daarmee waren de vijftig revisieverzoeken afgewezen. Ook over het minderheidsrapport werd gestemd. Daar stemden 17 afgevaardigden voor en 31 tegen; er waren 3 onthoudingen.

Einde besluitvormingsproces

Preses ds. P.D.J. Buijs merkte na de stemming op dat de CGK nu op een belangrijk punt in hun kerkelijk leven zijn gekomen. „Dit is het einde van een besluitvormingsproces. De uitkomst zal bij sommigen tot opluchting, bij anderen tot teleurstelling leiden.” Namens het moderamen sprak hij de hoop uit dat de praktijk van het bevestigen van vrouwelijke ambtsdragers zich niet verder zal uitbreiden. „Laten we voor vast en bondig houden wat de meerderheid van de synode heeft uitgesproken.”

De generale synode buigt zich donderdag en vrijdag over de toekomst van het kerkverband. Er wordt dan gesproken over het plan om binnen de CGK tot interim-classes te komen, waarin gemeenten met vrouwen in het ambt tijdelijk een plek moeten krijgen. Op tafel ligt ook een „alternatief interim-voorstel” van ds. W.E. Klaver, J. Mauritz en ds. G.J. Post. Zij pleiten voor een „tijdelijk kerkmodel” dat bestaat uit twee onderscheiden afdelingen binnen het kerkverband. „De kerken in de ene afdeling zijn niet verantwoordelijk voor het afwijken van synodebesluiten” over homoseksualiteit en vrouw en ambt „door kerken in de andere afdeling”.