Ik hoor al weken over grieperige mensen in mijn omgeving. Waarom is griep sinds kort zo in het nieuws?

Huisartsen zien sinds eind december steeds vaker patiënten met een griepachtig ziektebeeld in hun spreekkamer, blijkt uit gegevens van het Nivel. Het influenzavirus waart dus al even rond. Maar sinds week 3 (13-19 januari) ligt het aantal griepgevallen boven de grenswaarde van 53 patiënten per 100.000 inwoners. Ook in week 4 (20-26 januari) was dat ruimschoots het geval, blijkt uit cijfers die het Nivel woensdagmiddag publiceerde. Daarom spreken deskundigen nu formeel van een griepepidemie.

Over corona hoor je weinig meer. Bestaat het nog?

Het coronavirus is inmiddels flink naar de achtergrond verdreven. In de negentig monsters die peilstations van het Nivel in week 4 (20-26 januari) afnamen, werd corona één keer aangetroffen.

Dat wil niet zeggen dat corona vertrokken is. Uit rioolwatermetingen door het RIVM blijkt dat het virus nog overal aanwezig is, hoewel in lage concentraties.

Griep bestaat al zolang, waarom zou ik me druk maken?

Jonge, fitte mensen hebben doorgaans weinig last van griep. Voor ouderen en kwetsbaren is dat een ander verhaal: zij kunnen wel degelijk flink ziek worden, in het ziekenhuis belanden en zelfs overlijden. Jaarlijks bezwijken gemiddeld 4700 mensen aan de gevolgen van griep, zoals een longontsteking.

Waarom overlijden zo veel mensen aan griep? Ze kunnen toch een griepprik krijgen?

Dat klopt. Maar de griepprik biedt slechts beperkt bescherming. Volgens het RIVM verlaagt het vaccin de kans om griep te krijgen met 30 procent en de kans om door griep in het ziekenhuis te belanden met 40 procent. Dit zijn gemiddeldes, want het verschilt sterk per jaar in welke mate het vaccin –dat elk jaar opnieuw wordt geproduceerd– matcht met de griepvirussen die rondwaren. Dit heeft ermee te maken dat het influenzavirus kampioen muteren is en er daardoor makkelijk nieuwe varianten ontstaan.

Bovendien gaat niet iedereen die een uitnodiging krijgt voor een griepprik daar op in. In 2023 liet iets meer dan de helft van de doelgroep en 20 procent van de totale bevolking zich vaccineren. De doelgroep bestaat uit mensen van 60 jaar of ouder én mensen die om andere redenen een verhoogd risico lopen op complicaties en sterfte door griep. Zij krijgen in oktober en november steevast een uitnodiging voor een prik.

Hoe voorkom ik dat ik griep krijg?

Helemaal voorkomen wordt lastig, tenzij je het niet erg vindt om thuis te blijven en contact met mensen te vermijden. Er is wel een aantal dingen die je kunt doen om de kans op een besmetting te verkleinen. Sinds de coronapandemie weet iedereen dat het zinvol is om afstand te houden en geregeld de handen te wassen. Goed ventileren kan ook helpen.

Het dragen van een mondkapje lijkt vooral nuttig ter bescherming van anderen. Dit is in België sinds een paar weken een algemeen advies voor mensen met symptomen die zich op drukke plekken begeven. In Nederland geldt dit advies alleen voor specifieke situaties: je hebt verkoudheidsklachten en contact met kwetsbaren is onvermijdelijk (bijvoorbeeld bij mantelzorg).

Lees ook

Wat betekent mondkapjesadvies in België voor Nederland?

Ik voel me grieperig. Wanneer moet ik contact opnemen met de huisarts?

Meestal is dat niet nodig en kun je thuis uitzieken. Maar als je last hebt van benauwdheid, verwardheid of een suf gevoel, is het aan te raden direct naar de huisarts te bellen.