De generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) draagt dinsdag een buitenlands tintje: zeven gasten –uit Schotland, Canada, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Engeland en Ierland– spreken de landelijke vergadering toe. Hun is gevraagd om ook iets te zeggen over een rapport van de commissie kerk-zijn, dat gaat over de situatie in de CGK. Opvallend is dat alle zeven sprekers hun zorgen uiten over het feit dat in tientallen cgk’s vrouwen ouderling en diaken kunnen worden, terwijl de synode herhaalde malen uitsprak dat dit in het kerkverband niet mag en niet kan.

Ds. Pieter VanderMeyden spreekt namens de Free Reformed Churches of North America (FRCNA), door hem „een volle dochter” van de CGK genoemd.

De FRCNA zien met „toegenomen bezorgdheid” dat steeds meer cgk’s vrouwelijke ambtsdragers benoemen. Ds. VanderMeyden noemt het optreden van deze gemeenten, dat volgens hem te maken heeft met een veranderde visie op het gezag en het verstaan van de Schriften, een „respectloze actie van plaatselijke kerkenraden”.

De FRCNA waarschuwen dat, afhankelijk van verdere besluiten, de officiële relatie met de CGK zal worden teruggeschroefd naar een „beperkte correspondentie”. Dat betekent onder andere dat predikanten niet meer over en weer beroepbaar zijn. Ds. VanderMeyden onderstreept dat zijn kerkgenootschap voortdurend bidt voor de CGK. „Wij bidden om een wonder. En ook dat u genade krijgt om de tijdgeest te weerstaan.”

Ook ds. John Roger van de Evangelical Presbyterian Church of Ireland (EPCI) roept de CGK op „trouw te blijven aan de Schrift” rond de kwestie vrouw en ambt. „De ambten van ouderling en diaken zijn voor mannen weggelegd.”

Geen idee

Ds. Graeme Craig van de Free Church of Scotland (continuing) (FCC) denkt dat de CGK „geen idee” hebben hoe „geprivilegieerd” ze zijn: er zit op ”sabbath day” een groot aantal mensen in de kerk, valt hem op. Tegelijk waarschuwt hij ervoor om de „hermeneutiek” (de uitleg en toepassing van de Schrift) niet door de omringende cultuur te laten bepalen, bijvoorbeeld rond vrouwelijke ambtsdragers. „Wanneer eenmaal de deur is geopend om de Schrift aan te passen aan deze tijd zodat die ”relevant” wordt, dan zullen ook andere zaken overboord geworpen worden, totdat er nog maar weinig over is.”

Ds. Heon Soo Kim van de Independent Reformed Church in Korea prijst dinsdagavond de christelijke gereformeerden. „Wanneer u als kerkverband problemen tegenkwam, in verschillende zaken in het verleden, kwam u die moeilijkheden te boven en ging u verenigd samen verder, omdat u allen een berouwvol hart had onder de leiding van de Heilige Geest.”

Directe impact

De Zuid-Koreaanse predikant denkt dat een nieuw besluit van de CGK rond vrouwelijke ambtsdragers „directe impact” heeft op kerken in Korea en op de International Conference of Reformed Churches  (ICRC), waarvan zij lid zijn. „Deze impact zal aanzienlijker zijn dan u misschien denkt. Zoals u weet, hadden de ICRC-lidkerken in 2017 en 2022 pijnlijke beslissingen te nemen over het lidmaatschap van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, die medeoprichters waren van de ICRC. Als er veranderingen in de CGK zullen plaatsvinden, zal dat ook de ICRC behoorlijk raken. Het zou goed voor u zijn om andere kerken in gedachten te hebben, wanneer u belangrijke zaken bespreekt, zoals vrouw en ambt.”

De synode bespreekt dinsdagmiddag het rapport van deputaten buitenlandse kerken. Aan de orde komt onder meer het contact met de Biserica Evanglica Romana (BER). Het contact met deze Roemeense kerk verloopt moeizaam.

Nieuws in beeld

Generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken. beeld RD, Anton Dommerholt

Pauze tijdens de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken, dinsdag in Nunspeet. beeld RD, Anton Dommerholt

Ds. A.C. van der Wekken (l.) opent dinsdagmorgen de synodevergadering. Rechts prof. dr. H.J. Selderhuis. beeld RD, Anton Dommerholt

De CGK willen alle buitenlandse relaties gaan evalueren. Dat geldt ook voor de de contacten met de BER. De Reformed Presbyterian Church of Central and Eastern Europe krijgt een zogeheten beperkte correspondentie aangeboden.

Opheffen

De synode besluit dinsdag om het deputaatschap contact met de overheid op te heffen. Deputaten stelden dat ook zelf voor omdat veel van hun werk in de loop van de tijd door anderen is overgenomen, zoals door het kerkelijk bureau of het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO).

Ds. H. Peet vraagt zich af of opheffing wel zo verstandig is. Hij verwijst naar de coronaperiode en de onrust over de wet op het informeel onderwijs. „Wie gaat de leiding nemen als we protest willen aantekenen?” Ook ds. W.J. van Gent is ertegen dat de CGK hun „landelijk aanspreekpunt” opheffen.

Nu de synode meegaat in het verzoek van deputaten en het contact met de overheid voortaan zal verlopen via het landelijk kerkelijk bureau, komt er een einde aan een deputaatschap dat het precies een eeuw heeft volgehouden.

Nog een deputaatschap gaat zich opheffen: dat voor kerk en media. Al zijn werkzaamheden worden overgedragen aan het landelijk kerkelijk bureau. Ook dit deputaatschap kent een lange geschiedenis: de synode van 1937 benoemde zijn voorloper: het deputaatschap tot contact met de NCRV. „Zo heffen we weer een deputaatschap op”, zegt preses ds. P.D.J. Buijs. Met een knipoog: „Je zou bijna denken dat het uitverkoop is.”

Ordevoorstel

De synode verwerpt dinsdagmorgen met 35 stemmen tegen en 15 voor een ordevoorstel van ds. H. Carlier en anderen om in deze synodeweek de vijftig revisieverzoeken inzake vrouw en ambt wel te bespreken, maar er niet over te stemmen. Het moderamen ontraadt dit voorstel „ten sterkste”. Tweede scriba ds. A.D. Fokkema: „Dit voorstel biedt geen perspectief, maar zorgt voor vertraging en verwarring.”