De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland gaat voor zeker vijf weken „op slot”, deelde minister-president Rutte maandagavond mee in een televisietoespraak.
Advertentie
Wie in een winkel een niet-medisch mondkapje koopt, kan vanaf begin volgend jaar zien of het mond-neusmasker voldoet aan alle eisen. Fabrikanten kunnen hun mondkapjes laten testen en een keurmerk krijgen. Dat certificaat, dat de afgelopen maanden is opgesteld, is nu klaar voor gebruik.
Om een keurmerk te krijgen moet een mondkapje onder meer neus, mond en kin bedekken „ongeacht of de huid droog of nat is, en ook wanneer de drager zijn hoofd beweegt, lacht of praat”. Verder mogen er geen plooien ontstaan waardoor de uitgeademde lucht naar buiten kan, die lucht moet door het mondkapje zelf gaan.
Het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN), dat over keurmerken gaat, heeft vastgelegd waar de mondkapjes aan moeten voldoen en hoe ze moeten worden getest. Als een masker aan die voorwaarden voldoet, mag de fabrikant het keurmerk op de verpakking zetten. Onder meer de Brancheorganisatie Mode, Interieur, Tapijt en Textiel werkte mee aan het keurmerk.
Een derde van de scholen zegt niet goed voorbereid te zijn op het geven van onderwijs op afstand, stelt de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) op basis van een peiling onder de leden.
Denemarken heeft de lockdown vanwege het coronavirus uitgebreid naar het hele land. Volgens televisiezender TV2 worden de maatregelen die eerst in delen van het land van kracht waren, nu overal ingevoerd. Zo wil het land voorkomen dat het aantal besmettingen te hoog oploopt.
De maatregelen waren vorige week ingevoerd en duren zeker tot 3 januari. Horecazaken, culturele plekken zoals theaters en veel scholen moeten sluiten. Alleen de jongste kinderen mogen nog naar school. Ook binnensportlocaties en buitenruimtes als dierentuinen gaan dicht.
Denemarken is na onder meer Duitsland en Nederland een van de Europese landen die kort voor Kerstmis strengere maatregelen invoert tegen het snel stijgende aantal besmettingen.
De GGD Zuid Limburg heeft dinsdag een nieuwe XL-testlocatie geopend bij zalencentrum MECC in Maastricht. Er kunnen dagelijks tot 3600 coronatesten worden afgenomen, waarmee de testcapaciteit in Zuid-Limburg verdubbeld is. Het is de elfde XL-testlocatie in ons land die de deuren opent, maakte de GGD Zuid Limburg dinsdag bekend.
De XL-testlocatie aan de Paul-Henri Spaaklaan is zeven dagen per week geopend. De veertien teststraten in de XL-testlocatie zijn toegankelijk voor zowel automobilisten, fietsers als voetgangers. Je kunt er niet met je auto doorheen rijden, zoals in andere testlocaties. „Bezoekers dienen eerst de auto te parkeren, waarna ze lopend het testpaviljoen betreden”, aldus een woordvoerder van de GGD.
Behalve de reguliere PCR-test worden op de nieuwe XL-testlocatie ook sneltesten afgenomen. De uitslag van de sneltest is eerder bekend, waardoor bron- en contactonderzoek eerder kan starten. Of iemand een sneltest krijgt is geen eigen keuze, maar hangt af van iemands persoonlijke situatie, aldus de GGD.
De nieuwe testlocatie voorziet volgens de GGD in een behoefte voor de verwachte toename in testaanvragen voor de komende wintermaanden. De XL-coronateststraat zal ook gebruikt worden als vaccinatielocatie, liet de GGD eerder al weten.
De Britse medische tijdschriften British Medical Journal (BMJ) en Health Service Journal (HSJ) hebben samen een oproep aan de regering gedaan om de coronamaatregelen niet te versoepelen rond Kerstmis. Het verlichten van de maatregelen zou veel doden tot gevolg kunnen hebben, volgens BMJ en HSJ.
„Wij denken dat de regering een grote blunder gaat maken die veel levens gaat kosten. In plaats van de maatregelen te versoepelen zoals gepland, moet het Verenigd Koninkrijk het voorbeeld van Duitsland en Nederland volgen en strengere maatregelen invoeren”, schrijven de tijdschriften in een zeldzaam gezamenlijk artikel.
De Britse regering overweegt om mensen van drie huishoudens toe te staan elkaar op te zoeken. Woensdag wordt er in het kabinet over gesproken. De medische tijdschriften denken dat er zo te veel kans op besmetting is onderling.
„Nu het aantal nieuwe patiënten weer snel stijgt en een derde golf niet meer te voorkomen is, moet de nationale gezondheidsdienst NHS een lastige keuze maken: overweldigd worden of niet-urgente zorg schrappen”, aldus de tijdschriften.
In een aantal delen van het Verenigd Koninkrijk, waaronder Londen, gaan deze week juist strengere maatregelen gelden om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.
Het was tijdens de verkiezing voor de herindeling van gemeentes van 18 november niet altijd goed mogelijk om 1,5 meter afstand te houden tot stemmers die hulp nodig hebben, zeggen stembureauleden in een evaluatie. Ook tijdens het tellen van de stemmen was het moeilijk om afstand te houden, schrijft minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer.
De verkiezingen wegens de herindeling van zeven Groningse en Brabantse gemeentes werden gezien als een generale repetitie voor de Tweede Kamerverkiezingen volgend jaar maart. Deze zijn ondanks de „bijzondere omstandigheden” goed verlopen, schrijft de minister.
De opgedane ervaringen komen volgens haar goed van pas voor de verkiezingen in maart. Zo is het belangrijk om een reserve aan stembureauleden van tenminste 10 procent aan te houden omdat leden uitvielen vanwege gezondheidsklachten, aldus de minister. Ook wordt de gezondheidscheck beter onder de aandacht gebracht. Kiezers krijgen die meegestuurd met de stempas, maar bij de herindelingsverkiezing heeft niet iedereen die gezien.
Over het algemeen zijn de bureauleden en stemmers wel positief over hoe de verkiezingen voor herindeling verliepen. Kiezers hadden begrip voor de maatregelen in het stemlokaal, zoals het houden van 1,5 meter afstand, het gebruik van mondkapjes en hygiënemaatregelen. Ook was men positief over het extra stembureaulid bij de ingang, die mensen wees op de 1,5 meter afstand en er voor zorgde dat het niet te druk werd.
De situatie rond het coronavirus in Duitsland is op dit moment op zijn zwaarst, maar kan nog veel erger worden. Het Robert Koch Institut zei tijdens een persconferentie met gezondheidsminister Jens Spahn dat er een kans bestaat dat de situatie zal verslechteren.
Spahn zei tijdens de persconferentie dat hij wil dat er voor het einde van het jaar nog wordt begonnen met het inenten van mensen tegen het coronavirus. De minister zei dinsdag ook dat de Europese Unie werkt aan het sneller goedkeuren van het vaccin van Pfizer/BioNTech. Dat zou mogelijk al op 23 december kunnen gebeuren, volgens Spahn.
Het RKI vraagt mensen om sociale contacten tot een minimum te beperken. In Duitsland gaat woensdag een strenge lockdown in, die ervoor moet zorgen dat er minder contactmomenten zijn tussen mensen. Zo gaan veel winkels dicht en mogen mensen nog maar in groepjes van vijf uit twee huishoudens afspreken.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima werken tot de kerstvakantie weer thuis. Ze hebben hun agenda aangepast nu Nederland in een strengere lockdown is gegaan. De afgelopen maanden werden veel gesprekken en bijeenkomsten al digitaal gevoerd of bijgewoond, maar waar mogelijk werden ook nog werkbezoeken afgelegd.
Zo was de koning afgelopen vrijdag bij de Amsterdamse roeivereeniging Willem III om uit eerste hand te horen wat de coronamaatregelen voor gevolgen hebben voor de sportsector en algemene gezondheid. De werkbezoeken werden niet van tevoren aangekondigd om drukte te voorkomen. Ook voor deze week waren bezoeken in voorbereiding maar die zijn maandag weer van de agenda gehaald. Dat gebeurde ook met de voor woensdag geplande aanbieding van geloofsbrieven op paleis Noordeinde.
Koningin Máxima is woensdag wel digitaal aanwezig bij de overhandiging van de ‘Staat van het mkb’ aan staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken. Dat doet Máxima als lid van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap.
Koning Willem-Alexander heeft in elk geval nog de opname van zijn kersttoespraak in de agenda staan. Daarvoor wordt nog eens goed gekeken wat er binnen de geldende regels mogelijk is, maar ook eerder dit jaar zijn al opnamen gemaakt waarbij slechts een kleine ploeg in het paleis mocht komen en waar royaal afstand werd gehouden.
Wat er gebeurt met de alternatieve nieuwjaarsontvangsten die voor 12 januari waren aangekondigd, is nog niet bekend, zo liet de Rijksvoorlichtingsdienst weten. Daarover wordt op een later moment een besluit genomen.
Grote hotelketens als Fletcher en Bastion krijgen minder nieuwe boekingen binnen en hebben te maken met annuleringen van overnachtingen door het nieuws dat restaurants en bars in hotels gesloten worden vanwege de nieuwe strenge lockdown.
Rob Hermans, algemeen directeur van Fletcher Hotels, zegt dat het wel goed nieuws is dat hotels open mogen blijven. Alle hotels van Fletcher houden dan ook de deuren geopend voor klanten. Gasten kunnen nu eten en drinken afhalen en in de eigen hotelkamer nuttigen. Er kan niet worden bezorgd door de roomservice, want dat is niet toegestaan nu. Hermans zegt de nieuwe lockdownmaatregelen van het kabinet tegen het stijgende aantal coronabesmettingen te steunen. Fletcher heeft meer dan honderd vestigingen in Nederland.
Een woordvoerder van Bastion Hotels, met ruim dertig locaties in ons land, zegt het te merken dat mensen reageren op de toespraak van premier Mark Rutte maandagavond, waarin de strenge maatregelen werden aangekondigd. Vooral mensen die voor vrije tijd naar de hotels komen zeggen overnachtingen af of boeken minder. Dat geldt niet voor zakelijke klanten, aldus de zegsman. Ook bij Bastion kan ontbijt, lunch of diner afgehaald worden en op de kamer worden genuttigd.
Hotel- en restaurantbedrijf Van der Valk kon geen commentaar geven of er meer annuleringen zijn en minder boekingen door de striktere lockdown.
Advertentie
Met een spoedtelefoontje dwong chef infectieziektenbestrijding Van Dissel het kabinet vrijdag in een crisisstand. Nederland gaat van een gerichte naar een harde lockdown.
De volledige lockdown heeft ook gevolgen voor nieuwe ambassadeurs in ons land. Zij kunnen door de nieuwe maatregelen hun geloofsbrieven niet meer aanbieden bij koning Willem-Alexander.
De ambassadeurs van Saudi-Arabië, El Salvador en Italië zouden woensdagochtend hun geloofsbrieven overhandigen, maar „in verband met de aangescherpte maatregelen ter bestrijding van het coronavirus” is dit uitgesteld, laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten.
De ambassadeurs worden bij deze ceremonie met een koets van de koning opgehaald. Ze worden begeleid door marechaussees te paard, gekleed in ceremonieel tenue. Bij het Paleis Noordeinde staat dan een erewacht en een militaire kapel klaar om de ambassadeurs te ontvangen.
In het voorjaar tijdens de eerste lockdown konden ambassadeurs ook enkele maanden geen geloofsbrieven aanbieden aan de koning.
Nederlandse funshoppers zijn in België niet welkom, heeft de Belgische premier Alexander De Croo zijn Nederlandse collega Mark Rutte op het hart gedrukt. België hoopt Nederlanders, nu de winkels in Nederland dicht moeten, ervan te weerhouden de grens over te steken.
De Croo belde dinsdagochtend met Rutte, twittert hij. De Belgische premier heeft er nog eens op gewezen dat funshoppen „in België verboden is”. De winkels zijn dan wel open, maar Belgen mogen niet gezellig samen winkelen. Hooguit een halfuur in hun eentje de schappen door, meer zit er niet in. Zo nodig wordt er ingegrepen, waarschuwt De Croo.
Ook „de Nederlandse regering en Rutte raden ten stelligste af om de grens over te steken”, houdt de Belgische premier kooplustige Nederlanders voor.
De Croo zou eigenlijk maandagavond naar Den Haag afreizen om met Rutte te overleggen over onder andere de strijd tegen het coronavirus. Maar dat ging niet door. Rutte zegde af, om in een toespraak vanuit het Torentje een ongekend strenge lockdown aan te kondigen.
Had hij nu een zwart pak aan? Zo te zien wel. Alles was er premier Rutte maandagavond aan gelegen om in zijn tweede tv-toespraak vanuit het Torentje het gewicht van zijn boodschap goed te laten landen: Nederland gaat op slot. We raken onze grip op het coronavirus geheel kwijt. Daarom moeten we nú, met z’n allen, aan de noodrem gaan hangen.
HEMA houdt zijn winkels open voor eten en drinken en andere essentiële producten. Niet-essentiële producten zijn afgelopen nacht uit de winkels gehaald of worden afgeschermd. Die producten, zoals kleding en woonspullen, worden alleen online verkocht.
Maandagavond kondigde premier Mark Rutte strengere maatregelen aan, waaronder de sluiting van alle niet-essentiële winkels. De beslissing om het grootste deel van de 540 HEMA-winkels open te houden, is samen met branchevereniging INretail en het kabinet genomen, zegt een HEMA-woordvoerder. Kleinere HEMA-winkels zonder foodassortiment blijven wel dicht.
De winkelketen hoopt supermarkten en drogisterijen te ontlasten door open te blijven. „Onze winkels zijn verspreid over het land, en bij iedereen is er op 5 minuutjes fietsen wel een HEMA in de buurt”, aldus de woordvoerder. Naast eten en drinken vallen bijvoorbeeld verzorgingsproducten en babyspullen onder essentiële producten. „Als je als ouder net een kind hebt gekregen, heb je babyspullen echt direct nodig.”
HEMA roept consumenten op om niet voor de lol naar de winkels te komen, maar alleen voor de essentiële producten.
De nieuwe maatregelen tegen het coronavirus leiden tot verwarring bij de zelfstandige ondernemers van de Primera-winkels. Veel van die winkels hebben een pakketpunt van PostNL in hun winkel. Ze mogen nog wel open blijven om pakjes te versturen of in ontvangst te laten nemen, maar er is verwarring over of ze ook nog dingen mogen verkopen.
“Mensen mogen wel hun tabak, oudejaarsloten en tijdschriften bij de supermarkten kopen, maar niet in onze winkels, terwijl we wel open mogen blijven. We weten dat iedereen spreekt voor zijn eigen parochie. Maar nu komen mensen dan in onze winkels een pakje halen en gaan daarna naar de overkant om in de supermarkt sigaretten te kopen. Dat is toch niet te verkopen en dat leidt ook tot veel onduidelijkheid. Als wij wel tabak en loten mogen verkopen, zouden we juist ook de supermarkten kunnen ontlasten. Daar is het al druk genoeg”, aldus een woordvoerder van Primera.
Primera heeft samen met de brancheorganisatie opheldering gevraagd bij het ministerie van Economische Zaken en heeft tot die tijd ondernemers het advies gegeven niet open te gaan.
De schade voor rijschoolhouders in ons land door de coronacrisis kan oplopen tot tientallen miljoenen euro’s. Dat zegt voorzitter Ruud Rutten van de Federatie Autorijschool Management (FAM) dinsdag. De FAM is een van de grote spelers in de rijschoolbranche, samen met BOVAG, LBKR en VRB. Door de maandag afgekondigde lockdown mogen de rijschoolhouders geen rijles meer geven.
Rutten staat overigens „volledig achter” de maatregelen. „We kunnen wel blijven sappelen en met pleisters blijven plakken. Ja, het zal pijn doen, maar we moeten door de zure appel heen bijten om daarna hopelijk weer licht aan het eind van de tunnel te zien”, zo zegt hij.
Rutten is zelf eigenaar van een rijschool in Venlo met 45 werknemers. Ondanks de overheidssteun heeft hij zelf inmiddels dit jaar tot nu toe al ongeveer anderhalve ton schade geleden. „De financiële kostenposten zullen op termijn voor de individuele ondernemers zijn. De NOW-regelingen zijn, eerlijk is eerlijk, een pleister op de wonde.”
De Tweede Kamer debatteert dinsdagmiddag direct over de lockdown die het kabinet een dag eerder bekendmaakte. Het traditionele Vragenuurtje komt daardoor te vervallen.
Premier Mark Rutte verklaarde maandagavond in een televisietoespraak dat het land vijf weken op slot gaat omdat het aantal coronabesmettingen veel te hoog is. Zo gaan onder meer niet-essentiële winkels dicht, moeten scholen online les gaan geven en moeten mensen meer thuiswerken.
Werkende ouders ertoe bewegen meer thuis te werken door scholen en kinderdagverblijven te sluiten, is tegen het zere been van werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. „We hadden het graag anders gezien, want dit is slecht voor de kinderen, voor de ouders en voor de economie”, aldus een woordvoerder.
Zorgminister Hugo de Jonge vertelde bij de NOS dat het kabinet mede besloot scholen te sluiten om ouders meer thuis te laten werken. De ondernemersorganisaties vinden dat erg ver gaan. Gezinnen waarin beide ouders werken, worden volgens VNO-NCW en MKB-Nederland nu min of meer gedwongen een dagdeel vrij te nemen voor de zorg voor kinderen.
„Wij roepen werkgevers al een tijdje op om personeel thuis te laten werken. Om het via deze indirecte manier te doen geniet niet onze voorkeur. Er zijn ook andere, minder ingrijpende maatregelen mogelijk dan dat je kinderen thuislaat met leerachterstanden.”
VNO-NCW en MKB-Nederland pleitten er eerder voor om scholieren massaal te testen om scholen open te kunnen houden. De organisaties hopen nu dat de testcapaciteit gericht wordt ingezet om toekomstige lockdowns te voorkomen. „We blijven met het kabinet in gesprek. Laten we de tijd tot 19 januari gebruiken om er echt voor te zorgen dat we weer open kunnen, en niet pas als het mooi weer is.”
Als het aantal coronabesmettingen niet snel daalt, kunnen mensen binnenkort misschien niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben. De werkdruk voor de mensen in de zorg is hoog. Door ziekte en stress kunnen zorgmedewerkers uitvallen, waarschuwen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
De twee toezichthouders hebben zondag een brief overhandigd aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg). Die brief hebben ze dinsdag ook met de rest van het land gedeeld. De instanties schrijven dat de nieuwe toename van het aantal gevallen, kort na het hoogtepunt van de tweede golf, „ontegenzeggelijk leidt tot grote risico’s voor de veiligheid en toegankelijkheid van zorg”. Het lukt ziekenhuizen momenteel om de meeste behandelingen die binnen zes weken moeten worden uitgevoerd, ook binnen die termijn te verrichten. Bovendien is de zorg veilig. Maar het is „een wankel evenwicht”, waarschuwen NZa en IGJ, want het ziekteverzuim is hoog. Ziekenhuizen zien dat steeds meer medewerkers burn-outverschijnselen hebben.
Sinds het begin van de uitbraak hebben huisartsen veel minder mensen doorverwezen naar ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg. De toezichthouders schatten dat er ongeveer 1,1 miljoen minder verwijzingen zijn geweest dan gebruikelijk. In sommige gevallen zijn de klachten vanzelf overgegaan, maar er zullen ook veel mensen bij zitten die later alsnog geholpen moeten worden. Dat stuwmeer van uitgestelde zorg kan pas worden aangepakt als de coronacrisis voorbij is.
Tijdens de televisietoespraak van premier Mark Rutte maandagavond is in Nederland het watergebruik flink gedaald. Volgens waterbedrijf Vitens daalde tijdens de toespraak over het coronavirus de watervraag met 40 procent, een daling van 10,5 miljoen liter in een half uur.
„Om kwart voor zeven zaten we er klaar voor. Het dal was om kwart over zeven. Om half acht zaten we weer op normaal niveau”, zo stelt Vitens dinsdagochtend. De „totale dip” duurde drie kwartier, aldus het waterbedrijf. In die tijd is 15 miljoen liter minder water geleverd.
De toespraak van Rutte vanuit het Torentje werd maandagavond bekeken door ongeveer 8,4 miljoen mensen. Het was de tweede keer dit jaar dat hij op deze manier het volk toesprak. De eerste keer deed hij dat op 16 maart, toen keken ruim 7 miljoen mensen. Tijdens die televisietoespraak was volgens Vitens een halvering te zien in het waterverbruik.
De Universiteit Utrecht (UU) en het Nederlandse bedrijf Harbour BioMed hebben een licentie verkocht aan de Amerikaanse farmaceut Abbvie, voor klinische proeven met een antilichaam voor een medicijn tegen het coronavirus. De universiteit krijgt daar meerdere vergoedingen voor. Abbvie begint in de Verenigde Staten met de eerste fase van de studie en breidt het daarna uit in Europa.
Als de ontwikkeling van het antilichaam, ABBV-47D11 genaamd, succesvol is, zal het wereldwijd geproduceerd en verkocht worden. AbbVie betaalt Harbour BioMed en de Utrechtse Universiteit drie vergoedingen: een eenmalige licentievergoeding, een vergoeding bij het behalen van belangrijke mijlpalen op het gebied van ontwikkeling, regelgeving en verkoop, en royalty’s op de verkoop van het antilichaam. Precieze financiële details werden niet bekendgemaakt.
Een eerste voorstudie met muizen liet zien dat het menselijke antilichaam zich richt op een bepaald eiwit van het coronavirus, waardoor infectie wordt geblokkeerd. Dat suggereert dat de antistof waarschijnlijk een goede kandidaat is voor een coronamedicijn. Ook zou het een breed scala aan potentiële mutanten van het virus kunnen aanpakken. Het antilichaam zal worden getest bij 24 patiënten op verschillende onderzoekslocaties.
Het Erasmus MC werkte mee aan de eerste onderzoeken rond het antilichaam, maar is niet betrokken bij de licentieovereenkomst.
Zelfmoordpreventie, de crisislijn waar mensen met suïcidale gedachten terecht kunnen, krijgt steeds meer meldingen en hulpvragen van ondernemers. Dat stelt BNR die er navraag naar deed bij 113. Ook mkb-organisaties, overheidsinstellingen en werkgevers melden bij 113 steeds vaker dat zij ondernemers aan de lijn krijgen die wanhopig zijn en aan zelfdoding denken, aldus BNR.
De hulporganisatie maakt zich daar zorgen over en waarschuwt dat juist nu een precaire fase aanbreekt. “Er is voor heel veel ondernemers nog geen perspectief of en wanneer het beter wordt”, zegt Jacqueline Regeling, kwartiermaker sociaal domein bij 113. Zij heeft veel contact met mkb-organisaties, zzp-clubs en overheidsinstellingen. “Ondernemers zijn gewend zelf hun problemen op te lossen, dat deden zo ook bij de vorige crisis, de kredietcrisis. Maar nu voelen ze zich machteloos en hebben het gevoel grip op hun hele leven kwijt te raken.”
De Italiaanse premier Giuseppe Conte zegt dat er nieuwe maatregelen tegen het coronavirus nodig zijn tijdens de feestdagen. Die moeten het aantal nieuwe besmettingen omlaag brengen en een derde golf voorkomen.
In een interview met La Stampa zegt Conte dat een derde golf „verwoestend” zal zijn. „Ook als het aankomt op het dodental. We moeten de derde golf koste wat het kost voorkomen.”
Na andere Europese landen zoals Nederland en Duitsland overweegt Italië nu ook strengere maatregelen in te voeren tijdens Kerstmis. Afgelopen weekend werden de maatregelen juist iets versoepeld en het was direct enorm druk in de grote steden.
Volgens Conte biedt het vaccin pas aan het einde van de lente een oplossing. Dan zijn waarschijnlijk tussen de 10 en 15 miljoen mensen ingeënt.
Italië werd in de lente enorm zwaar getroffen door het coronavirus. Sinds maart zijn ruim 65.000 mensen overleden aan corona en bij meer dan 1,8 miljoen mensen is het virus vastgesteld.
Ongeveer 8,4 miljoen mensen hebben maandagavond gekeken naar de toespraak van premier Mark Rutte vanuit het Torentje. Sinds het begin van de coronacrisis wist nog niet eerder een toespraak of persconferentie zo veel kijkers te trekken, blijkt uit cijfers van de Stichting KijkOnderzoek. In de toespraak vertelde Rutte over de nieuwe, zeer strenge lockdownregels.
De meeste mensen, 6 miljoen, keken via NPO 1 naar de boodschap van de premier. Op RTL 4 keken bijna 1,9 miljoen mensen naar de extra uitzending van het RTL Nieuws die rond 19.00 uur begon. Ook daarin was de toespraak live te zien. Op SBS6 werd de boodschap van Rutte door 470.000 mensen bekeken.
Het was de tweede keer dit jaar dat de minister-president een toespraak over de coronacrisis hield. De eerste keer was op 16 maart, toen er ruim 7 miljoen mensen keken. Ook toen scoorde NPO 1 de meeste kijkers met zo’n 5,4 miljoen. Op RTL 4 en SBS6 keken respectievelijk 1,2 miljoen en 446.000 mensen.
De meest bekeken coronapersconferentie was eind april op televisie. Toen keken 7,8 miljoen mensen.
Het coronavirus heeft tijdens de eerste golf grote impact gehad op de zorg in Nederland: door het uitstel van delen van de ziekenhuiszorg in de eerste coronagolf zullen minimaal 50.000 gezonde levensjaren verloren gaan. Dat stelt het RIVM in het rapport ‘Impact van de eerste COVID-19-golf op de reguliere zorg en gezondheid’ dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft gepubliceerd.
„Veel patiënten kregen met uitstel van afspraken en behandelingen te maken. Ook werd een deel van de afspraken afgezegd door patiënten zelf, uit angst om besmet te worden of om de zorg niet te willen belasten”, aldus het RIVM. Het is voor het eerst dat de effecten van de minder geleverde zorg op de gezondheid is ingeschat.
Een gezond levensjaar kan zowel door vroegtijdige sterfte als door verminderde kwaliteit van leven verloren gaan, legt het RIVM uit. „In de schatting van minimaal 50.000 verloren gezonde levensjaren is het aandeel van verminderde kwaliteit van leven relatief groot en het aandeel van vroegtijdig overlijden kleiner. Een deel van het gezondheidsverlies hoeft niet permanent verloren te gaan als de komende jaren extra behandelingen kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor zal wel een grote inspanning van zorgmedewerkers nodig zijn.”
Kankerpatiënten willen het liefst een fysieke afspraak met hun arts of verpleegkundige bij de intake, slecht nieuws of het bespreken van de behandelopties. Ze waarderen dat er in coronatijd de mogelijkheid tot videobellen en telefonische afspraken is, maar acht op de tien mensen geeft de voorkeur aan een ‘echt’ gesprek.
Dit blijkt uit een peiling van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) in samenwerking met SONCOS, V&VN Oncologie en Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie onder 2412 mensen die kanker hebben (gehad) en tussen 1 juli en 3 november 2020 een afspraak hadden met hun ziekenhuis voor diagnose, behandeling of (na)controle van kanker. Ook vulden 484 zorgverleners werkzaam in de oncologie (180 medisch specialisten en 304 verpleegkundig specialisten en gespecialiseerd verpleegkundigen) de online vragenlijst in.
Een grote meerderheid van de kankerpatiënten heeft een voorkeur voor een fysieke afspraak bij de intake (78 procent), het slechtnieuwsgesprek (83 procent) en het bespreken van de behandelopties (81 procent). De vorm waarin een afspraak plaatsvindt, zou volgens NFK maatwerk moeten zijn. De geschikte vorm is afhankelijk van de medische situatie van de patiënt, maar ook van de voorkeur van de patiënt en zorgverlener. Uit de peiling blijkt dat patiënten meestal niet naar de voorkeur voor het type afspraak wordt gevraagd. NFK adviseert ziekenhuizen dit meer te gaan doen.
Het NFK ziet wel potentie in videobellen. „Los van deze coronatijd en kijkend naar de toekomst van de kankerzorg, kan deze manier van communiceren reistijd en kosten besparen voor patiënten. Een ander voordeel is dat het de patiënt de mogelijkheid biedt om gemakkelijk (meerdere) naaste(n) te laten deelnemen aan een afspraak. Belangrijk is wel dat videobellen moet passen bij de patiënt én het type afspraak. We moedigen ziekenhuizen dan ook graag aan te investeren in de techniek en het gebruiksgemak van videobellen”, aldus Arja Broenland, directeur-bestuurder NFK.
Het aantal nieuwe coronabesmettingen dat in Duitsland het laatste etmaal is vastgesteld, is opnieuw lager dan dat van de vorige dag. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, heeft dinsdag 14.432 nieuwe gevallen gemeld.
Maandag meldde het RKI nog 16.362 nieuwe gevallen. Vorige week meldde Duitsland meerdere malen recordaantallen besmettingen en doden. Vrijdagochtend werden er maar liefst 29.875 nieuwe besmettingen gemeld door het RKI. In totaal is het coronavirus in Duitsland nu bij 1.351.510 personen vastgesteld.
In het afgelopen etmaal overleden in de Bondsrepubliek nog eens 500 personen aan de gevolgen van Covid-19. Dat brengt het totale dodental in Duitsland op 22.475.
De Duitse Bondsregering en deelstaten werden het zondag eens over een veel strengere lockdown. Die gaat op woensdag in en duurt tot 10 januari. In die periode moeten veel bedrijven de deuren sluiten en ook scholen moeten in principe dicht, maakte bondskanselier Angela Merkel bekend.
Het tekort aan zorgpersoneel zet nog steeds door. De vacature voor IC verpleegkundige staat in de top 5 van vacatures met de grootste stijgingen. Over het algemeen stagneert de groei van de Nederlandse arbeidsmarkt. Het totaal aantal vacatures lag de afgelopen maand aanzienlijk lager dan in dezelfde maand in 2019, meldt vacaturesite Indeed op basis van eigen onderzoek.
Het woord anderhalvemetersamenleving is gekozen tot het woord van het jaar 2020. De term kreeg 29,8 procent van de stemmen en kreeg daarmee de voorkeur boven fabeltjesfuik (11 procent) en viruswappie (10,6 procent), maakte Ton den Boon, Nederlands hoofdredacteur van de Dikke Van Dale bekend.
Dat het aantal nieuwe coronagevallen steeds verder toeneemt, blijkt dinsdag ook uit de wekelijkse cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). In de afgelopen zeven dagen zijn waarschijnlijk ongeveer 60.000 positieve tests geregistreerd.
Vorige week meldde het RIVM 43.103 vastgestelde besmettingen, in de week ervoor waren het er 33.949. In de zes dagen sinds de laatste update zijn 51.751 positieve tests gemeld, gemiddeld ruim 8600 per dag. Ook het aantal sterfgevallen zou kunnen stijgen. In de afgelopen zes dagen is het overlijden van 312 coronapatiënten gemeld, gemiddeld 52 per dag. De zeven dagen ervoor steeg het aantal bevestigde coronasterfgevallen met 338 (gemiddeld 48 per dag).
Het RIVM meldt dinsdag ook hoeveel mensen afgelopen week in een ziekenhuis zijn opgenomen vanwege het coronavirus. Vorige week meldde het instituut 1229 opnames op de verpleegafdelingen en 179 op de intensive cares. Verder meldt het RIVM of het zogenoemde reproductiegetal is veranderd. Dat cijfer geeft aan hoe snel het virus zich verspreidt. Het getal zat de voorgaande weken vrij stabiel op 1. Hoe verder het getal boven de 1 ligt, hoe sneller het aantal besmettingen stijgt. Onder de 1 kan de uitbraak langzaam uitdoven.
De dag- en weekcijfers van het RIVM komen met ingang van dinsdag een uur later dan gebruikelijk. Het RIVM deelt de informatie voortaan rond 15.00 uur.
Een dag later dan gebruikelijk vertelt Ernst Kuipers over de laatste stand van zaken in de Nederlandse ziekenhuizen, nu het aantal coronagevallen toeneemt. Zijn wekelijkse persmoment is doorgaans elke maandag, maar is voor één keer vanwege een volle agenda verplaatst naar dinsdag. Kuipers is bestuursvoorzitter van universitair ziekenhuis Erasmus MC in Rotterdam, waar het persmoment wordt gehouden. Als voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) is hij bovendien de vaste woordvoerder over de behandeling van coronapatiënten op de verpleegafdelingen en intensive cares, en over de gevolgen voor de reguliere zorg.
Het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen begint langzaam maar zeker weer te stijgen. Afgelopen donderdag behandelden ziekenhuizen 1648 patiënten, op maandag was dit al gestegen naar 1872. Tussen zondag en maandag namen ziekenhuizen 105 coronapatiënten meer op dan ze zagen vertrekken. Dat is de grootste toename in een dag sinds 3 november.
Wanneer de nieuwe coronamaatregelen van het kabinet werken, begint over een tijdje het aantal nieuwe besmettingen te dalen, maar dan duurt het even voordat het aantal ziekenhuisopnames daalt. Bovendien duurt het ook een tijd voordat de mensen die al in het ziekenhuis waren opgenomen, kunnen worden ontslagen. Dit kan betekenen dat artsen en verpleegkundigen het in elk geval de komende weken steeds drukker krijgen.
De deskundigen in het Outbreak Management Team (OMT) vragen het kabinet te verkennen of het mogelijk is om bij binnenkomst in Nederland een negatieve testuitslag verplicht te stellen voor alle reizigers vanuit oranje of rode risicogebieden. Dat zou dan gaan om zowel terugkerende Nederlanders als buitenlandse bezoekers aan Nederland.
Deze negatieve PCR-testuitslag - of een (antigeen)sneltest als die gevalideerd is voor personen zonder klachten, zou niet eerder dan twee dagen voor binnenkomst in Nederland verstrekt moeten zijn, benadrukt het OMT, dat het kabinet adviseert over de bestrijding van het coronavirus. Ook moet de test door een geaccrediteerd laboratorium uitgevoerd zijn.
Vanaf 15 december is zo’n negatieve test al verplicht voor niet-Europese reizigers die zijn uitgezonderd van het inreisverbod van de Europese Unie en die vanuit een risicogebied buiten de EU naar Nederland reizen. Het OMT benadrukt dat die test niet ouder dient te zijn dan 48 uur. Dat houdt in dat hij niet langer dan 72 uur voor vertrek afgenomen is.
Coronaminister Hugo de Jonge wil die eis dat je moet bewijzen dat je getest bent op het coronavirus voor alle reizigers al langer verplicht maken, maar daarvoor is een aanpassing van de wet nodig, meldde hij in november. Het verplichten van een negatieve testverklaring kan daardoor pas op zijn vroegst in het voorjaar worden ingevoerd, verwacht De Jonge.
Voor reizigers die deelnemen aan de safe travel corridor die vanaf 15 december start tussen Atlanta in de Verenigde Staten en Schiphol zal de eis dat de test maximaal 72 uur oud is niet gelden. Deze reizigers gaan na de afname van de test in quarantaine, waardoor het risico dat ze nog besmet raken minimaal is. Daarnaast worden deze ook nog getest op de luchthaven en na aankomst in Nederland.
Beelden van enorme drukte en lange rijen reizigers dicht op elkaar op Schiphol zorgden afgelopen vrijdag voor ophef. Volgens de directie van Schiphol ontstond de drukte doordat er meerdere vluchten tegelijk aankwamen.
Het gemeentehuis van Vlissingen is maandagavond bestookt met onder meer vuurwerk. De ingang is zwaar beschadigd geraakt, meldt burgemeester Bas van den Tillaar op Twitter. Op beelden op sociale media is te zien dat er onder meer zwaar vuurwerk wordt afgestoken. Ook is een ontploffing bij de ingang van het stadhuis te zien.
„Heftige beelden van het gemeentehuisplein. Ingang gemeentehuis zwaar beschadigd. Pure vernielzucht, verwerpelijk! Ik roep iedereen op die maar iets gezien heeft dit te melden bij de politie!”, twitterde Van den Tillaar.
Regionale media meldden dat het onrustig was op en rond het Stadhuisplein waar rond 20.00 uur tientallen jongeren samen kwamen. Bij Omroep Zeeland zegt de politie dat het omstreeks 21.30 uur weer rustig was en dat die beelden van eerder op de avond zijn. Volgens de omroep ging maandagmiddag in verschillende appgroepen en op social media de oproep rond om in Vlissingen te gaan rellen. „Laat je horen en pak je vrijheid terug. Kabinet gaat nu echt te ver!!!”, zo viel er in de oproep te lezen. Jongeren werden opgeroepen om 20.00 uur bij het Stadhuis te verzamelen.
Snelle ademtesten kunnen straks vooralsnog alleen worden ingezet bij mensen mét klachten die zich op corona laten testen in de GGD-teststraten. Als betrokkenen positief worden getest, moet deze uitslag wel worden herbevestigd met een andere test, bijvoorbeeld een antigeentest. Maar als mensen negatief testen met de ademtest van SpiroNose, is dat voldoende en is er geen tweede test nodig. De uitslag van een ademtest laat een paar minuten op zich wachten en die van een antigeentest ongeveer een half uur tot drie kwartier.
Deskundigen van het OMT hebben geadviseerd om de ademtesten alleen nog bij deze doelgroepen in te zetten, schrijft zorgminister Hugo de Jonge in zijn coronabrief aan de Tweede Kamer. De ademtest is vooral goed in het aangeven of iemand níet besmet is, blijkt uit de proefsituaties. De minister gaat nu kijken hoe de ademtest grootschalig kan worden ingezet bij de teststraten. Daarvoor moeten er bijvoorbeeld voldoende apparaten komen waarmee de ademtesten worden uitgevoerd.
De ademtest is nog niet goed onderzocht op andere doelgroepen, zoals bij mensen zonder coronaklachten. Dat moet eerst gebeuren, stelt het OMT, voordat deze test mogelijk ook kan worden ingezet in de horeca of bij mensen die bijvoorbeeld naar evenementen zoals festivals willen. Deze sectoren kijken naar de snelle testen uit, omdat het een manier kan zijn om de horeca weer te openen of festivals te laten doorgaan, stellen ze. De Jonge schrijft ook dat er een proef komt met het gebruik van de ademtesten in de langdurige zorg.
Bij de standaardtesten die bij de meeste mensen tot nu toe worden afgenomen, de zogeheten PCR-testen, duurt het langer voordat een uitslag bekend is. Die periode verschilt nu vaak per regio of GGD. Maanden geleden lieten de uitslagen soms dagenlang op zich wachten door een gebrek aan testcapaciteit. Nu krijgen mensen soms al dezelfde dag of een dag erna de uitslag binnen.
Zonder de ‘harde lockdown’ die premier Mark Rutte maandagavond aankondigde, had Nederland nog maandenlang met strenge regels moeten leven. Dat schat het deskundigenteam OMT in. Een aanscherping van de regels is volgens het OMT nodig om te voorkomen dat café’s en restaurants nog veel langer dicht moeten blijven en dat mensen maandenlang maar drie mensen thuis mogen ontvangen.
Het OMT, een belangrijke adviseur van het kabinet, had voor de toespraak van Rutte dan ook geadviseerd om de harde lockdown aan te kondigen. Het sluiten van winkels, sportscholen en scholen is een duidelijke maatregel die het kabinet ook zal helpen met de communicatie, denkt het deskundigenteam. Het OMT zegt liever voor strikte maatregelen te kiezen, „zodat geen enkel grijs gebied waarover discussie zou ontstaan, resteert”.
In het verslag van het jongste OMT-overleg valt te lezen dat de deskundigen grote zorgen hebben over de ontwikkeling van de coronacijfers. Vooral over de effecten hiervan op de zorg is het OMT „gealarmeerd”. Zonder maatregelen komt het aantal besmette personen zelfs boven het niveau van maart, vreest het OMT.
De experts zien de kerstvakantie als kans om de oplopende cijfers een halt toe te roepen. „In deze periode liggen scholen, overheidsinstellingen en bedrijfsleven immers goeddeels stil. Dit maakt het gemakkelijker om de uitbraak te beheersen.”
Het kabinet heeft nagenoeg alle aanscherpingen die het OMT suggereert overgenomen. Dat geldt ook voor het even overgaan op online onderwijs, in plaats van fysieke lessen op school.
De politie in Rotterdam heeft tijdens een demonstratie tegen de nieuw coronamaatregelen twee mensen aangehouden wegens belediging van agenten.
Zo’n driehonderd betogers hadden zich voor het stadhuis op de Coolsingel verzameld. Ze riepen leuzen tegen de regering en tegen premier ,Mark Rutte, die eerder op de avond strenge coronamaatregelen had aangekondigd.
Er werd ook wat vuurwerk afgestoken, maar verder is de betoging rustig verlopen, zei een woordvoerster van de politie.
Webwinkel Bol.com geeft de komende tijd voorrang aan wat het bedrijf corona-essentiële producten noemt. Daarbij valt te denken aan zaken als handzeep, mondkapjes en babyartikelen. Vervolgens krijgt het feestdagenassortiment zoals kerstcadeaus en kerstversiering voorrang als het bedrijf door drukte niet alle leveringen aan kan.
Bol.com zegt namelijk te verwachten dat consumenten nog meer gaan bestellen. „Dit zorgt voor een extra grote druk op onze logistieke processen, die van onze verkooppartners en de bezorgdiensten met wie we samenwerken. Ook voor ons is dit een uitzonderlijke situatie.”
Om die druk niet onnodig verder op te voeren stopt Bol.com ook met reclames op radio en televisie. Een deel van die al ingekochte advertentieruimte geeft het bedrijf aan goede doelen.
Bol.com kijkt nog hoe het bedrijf om moet gaan met de sluiting van afhaalpunten in niet-essentiële winkels. Ook gaat de webwinkel nog kijken of de retourtermijn voor producten tijdelijk moet worden verruimd.
Een van de redenen waarom het kabinet heeft besloten de scholen te sluiten, is dat ouders met thuiszittende kinderen ook sneller zelf thuis werken. Dat heeft minister Hugo de Jonge gezegd in een speciale corona-uitzending van de NOS.
Als ouders kinderen naar school brengen, is dat toch weer een moment van contact, legt De Jonge uit. En het kabinet wil juist alle contactmomenten zoveel mogelijk beperken. “En we hebben ook geleerd uit de eerste golf, waar de scholen ook gesloten waren, dat het feit dat het basisonderwijs geen fysiek onderwijs geeft, ook helpt dat ouders zich beter houden aan een ander advies, namelijk: werk zoveel mogelijk thuis”, voegt de bewindsman toe. “En dat laatste gaat niet erg best de afgelopen tijd. Want we zien namelijk dat veel te veel mensen toch naar het werk gaan.”
Er wordt volgens hem nog niet genoeg gedaan om ervoor te zorgen dat mensen vanuit huis blijven werken, waar mogelijk. De Jonge lichtte later bij het RTL-programma Beau toe dat bedrijven wat hem betreft niet genoeg doen om te voorkomen dat werknemers naar kantoor komen. “Het bedrijfsleven moet bij zichzelf te rade gaan wat ze nog kunnen doen.” Het kabinet kijkt nog naar verdere maatregelen om bedrijven hiertoe aan te zetten, maar dat zou eigenlijk niet nodig moeten zijn, vindt de bewindsman.
Mensen die zijn gevaccineerd tegen Covid-19 moeten afstand tot anderen blijven houden en hun mond en neus bedekken. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft dat maandag gezegd.
Wetenschappelijk is aangetoond dat een vaccin de ziekte tegengaat, maar het is onduidelijk of ingeënte mensen anderen kunnen infecteren, zeggen deskundigen. Dat betekent dat een vaccin de verspreiding van het coronavirus mogelijk niet stopt, maar slechts de ziekte bij de meeste besmette mensen.
Naast een mondkapje en het in acht nemen van afstandsmaatregelen adviseert de WHO gevaccineerde mensen daarom ook hun handen geregeld te blijven wassen. Meer onderzoek naar vaccins is nodig, zei WHO-vaccinexpert Kate O’Brien.
Een inmiddels veelbesproken presentatie van RIVM-chef Jaap van Dissel heeft eraan bijgedragen dat het kabinet besloot tot een lockdown van vijf weken. In die presentatie van zondag, die nu ook op internet staat, waarschuwde hij dat de doelen voor bijvoorbeeld het aantal ziekenhuis- en ic-opnames, niet meer te bereiken zijn als er geen maatregelen worden getroffen.
De betrokken bewindspersonen kwamen zondag weer bijeen op het Catshuis, de ambtswoning van de premier. De RIVM-directeur gaf daar, net als zorgcoördinator Ernst Kuipers, een weergave van de huidige situatie. De ‘signaalwaarden’ van tien ic-opnames en veertig ziekenhuisopnames raken „uit beeld”, waarschuwde Van Dissel. Dat zijn juist de doelen waar het kabinet naartoe werkt. Als de cijfers onder die doelen komen, wil het kabinet pas weer denken aan versoepelingen.
Ook legt Van Dissel uit dat de toename van het aantal positieve tests niet meer te verklaren is door het nieuwe testbeleid. Sinds begin december kunnen mensen zonder klachten getest worden als ze een melding krijgen via het GGD-onderzoek naar contacten van besmette personen of via de corona-app. Het percentage tests dat positief is, daalt immers ook niet. Het aandeel personen met klachten neemt toe, de instroom in het ziekenhuis en op de intensive care neemt toe en meldingen in verpleeghuizen nemen toe, somt Van Dissel op.
Kerst en de jaarwisseling worden dit jaar sober en stil, althans als het goed is. Vanaf dinsdag tot zeker 19 januari geldt een harde lockdown: vijf weken lang moeten mensen zo min mogelijk met anderen in contact komen zodat het coronavirus niet overspringt. Premier Mark Rutte verwees maandagavond in het Torentje naar de beelden in het voorjaar. „Lege snelwegen, lege treinen en bussen, lege kantoren en schoolklassen, lege winkelstraten. Daar moeten we naar terug.”
Anders dan in het voorjaar moeten de meeste winkels nu dicht, een ramp voor de detailhandel die een groot deel van de jaarlijkse omzet rond de feestdagen behaalt. Winkels voor eten en drank blijven open. Een copieus kerstmaal is dus mogelijk, maar wel minder groot. Er mogen op 24, 25 en 26 december maar drie gasten per dag komen, kinderen onder de dertien jaar niet meegeteld.
Ook letterlijk wordt het stil en donker met oud en nieuw. Er was juist dit jaar een verbod ingesteld op de zwaarste categorie vuurwerk, vanwege het gevaar ervan. Maar door corona heeft het kabinet doorgepakt en is vrijwel al het knal- en siervuurwerk niet toegestaan dit coronajaar. Zo wil men voorkomen dat slachtoffers van vuurwerk de ziekenhuizen nog meer belasten terwijl de druk van de Covid-patiënten nu al groot is. Alleen sterretjes en ander kindervuurwerk zullen de straten een beetje opsieren. Om mogelijke ongeregeldheden beter de kop in te kunnen drukken, is de politie op volle sterkte gebracht met de jaarwisseling.
Het aftellen en elkaar gelukwensen voor het nieuwe jaar, is ook bijna tegennatuurlijk. Niet alleen binnen mogen maar twee gasten komen, maar ook buiten. Op straat mag je dus maar met zijn tweeën zijn, ook tijdens de jaarwisseling. Met meerderen mag alleen als je tot één huishouden behoort. Een avondklok voegt volgens het kabinet niet veel toe aan de vele maatregelen. Een avondklok zou alleen helpen als die heel vroeg in de avond zou ingaan, zei zorgminister Hugo de Jonge. Maar het kabinet vindt dat niet nodig, omdat het aantal contacten al flink wordt teruggebracht.
Ook aan huisdieren is gedacht. De dierenspeciaalzaken blijven open, evenals winkels voor medische zaken zoals de apotheek, drogisterij, opticien en winkels voor zorg- en welzijnshulpmiddelen. Ook zakelijke en financiële dienstverleners zoals banken blijven open, net als servicepunten voor postpakketten, wasserijen en stomerijen. Daarnaast kunnen mensen nog hun spullen laten repareren en hun auto naar de garage brengen. Elektronicazaken en doe-het-zelfzaken zijn wel dicht. Maar mensen kunnen nog wel bestellingen afhalen. Ook andere afhaalservices, zoals bij restaurants en coffeeshops, blijven overeind.
Meer geduld moeten mensen weer opbrengen met hun haar: kappers gaan dicht.
Nederland gaat met ingang van dinsdag 15 december ten minste tot en met 19 januari in lockdown met de volgende maatregelen:
- Alle scholen, van primair onderwijs tot en met de universiteiten, gaan dicht van 16 december tot en met ten minste 17 januari. Zij geven voornamelijk online les, met uitzonderingen voor praktijkonderwijs, lessen voor examenleerlingen en het afnemen van schoolexamens en tentamens in het (voor)examenjaar mbo, hbo en wo. Ook geldt een uitzondering bij alle onderwijsvormen voor het begeleiden van kwetsbare leerlingen en studenten. De kinderopvang en buitenschoolse opvang gaan ook dicht, met een uitzondering voor kinderen van ouders met een cruciaal beroep. Ook kwetsbare kinderen kunnen daar terecht.
- Verder geldt: ga alleen naar buiten met je huishouden of met een groepje van maximaal twee mensen en ontvang thuis maximaal twee personen ouder dan 13 jaar. Uitzonderingen: met kerst op 24, 25 en 26 december mag je thuis drie mensen van 13 jaar of ouder ontvangen.
- Opnieuw het dringende advies om thuis te werken. Het openbaar vervoer is alleen voor noodzakelijke reizen. De zorg moet wel zoveel mogelijk toegankelijk blijven, dus alleen (para)medische contactberoepen zijn toegestaan. Voor andere reizen geldt: boek tenminste tot medio maart geen reizen naar het buitenland en ga ook niet naar het buitenland.
- Volwassenen sporten alleen of met zijn tweeën, en alleen buiten. Kinderen t/m 17 jaar mogen sporten in teamverband en mogen wedstrijden onderling spelen, maar ook alleen buiten.
- De volgende locaties sluiten: winkels (behalve voor essentiële zaken zoals levensmiddelen); locaties van contactberoepen zoals kappers, nagelstudio’s, seksinrichtingen, theaters, concertzalen, bioscopen, casino’s. Dat geldt ook voor dierenparken en pretparken en voor binnensportlocaties zoals sportscholen, zwembaden, sauna’s en wellness. Hotels blijven open maar ze moeten hun restaurants sluiten en mogen geen roomservice bieden.
- Er gelden enkele uitzonderingen. Winkels die voornamelijk levensmiddelen verkopen, drogisterijen, apotheken, opticiens, audiciens, winkels voor reparatie en onderhoud mogen openblijven. Doe-het-zelfzaken mogen een afhaalfunctie inrichten en servicepunten voor het ontvangen en versturen van pakketten mogen openblijven. Locaties voor zakelijke dienstverlening (banken, hypotheekverstrekking, makelaars) blijven open, net als het loket van de gemeente, de rechtbank en andere overheidslocaties. Boeken afhalen bij bibliotheken blijft mogelijk en buurthuizen blijven open voor dienstverlening aan kwetsbare mensen. Topsporters in de topsportcompetities mogen trainen en wedstrijden spelen.
Op de dag dat het eerste coronavaccin werd toegediend in de Verenigde Staten zijn in het land sinds het begin van de epidemie meer dan 300.000 coronapatiënten bezweken aan Covid-19. Een telling van de Amerikaanse universiteit Johns Hopkins wijst dat uit. De grens van 200.000 werd op 22 september gepasseerd en die van 100.000 eind mei.
President Donald Trump zei in maart dat de regering het heel goed zou hebben gedaan als het totale aantal coronadoden in zijn land zou kunnen worden beperkt tot 100.000 of 200.000.
Trump kreeg sindsdien veel kritiek op het gebrekkige coronabeleid van de federale overheid. Trump heeft erkend dat hij al vroegtijdig wist hoe gevaarlijk het virus is, maar bagatelliseerde dat opzettelijk om geen paniek te zaaien.
Het wereldwijde dodental door het virus is volgens de universiteit in Baltimore opgelopen tot meer dan 1,6 miljoen. Na koploper VS volgen Brazilië (ruim 181.000), India (ruim 143.000) en Mexico (114.000).
Van de 72,5 miljoen officieel vastgestelde coronabesmettingen wereldwijd zijn er meer dan 16 miljoen gevallen aangetroffen in de VS, gevolgd door India en Brazilië. Rusland staat met ruime afstand op plaats vier en Frankrijk op vijf.
Kwekers van bomen, planten en bloemen worden hard getroffen door de sluiting van bloemenwinkels en tuincentra tijdens de nieuwe lockdown. Dat stelt landbouworganisatie LTO Nederland, die wel begrip heeft voor het „lastige en heftige besluit” van het kabinet.
Niet alleen plantenkwekers hebben het echter zwaar. Hoewel de gehele voedselketen als essentieel is aangemerkt en open mag blijven, hebben bijvoorbeeld horecaleveranciers het al sinds dit voorjaar niet makkelijk. Buitenlandse coronamaatregelen hebben de afzetmarkten voor deze ondernemers verder verkleind. Zij worden namelijk net zo hard getroffen door de Duitse lockdown als door de Nederlandse.
LTO roept de Europese landen dan ook op tot goede afstemming op Europees niveau. Er zouden in de verschillende landen eenduidige maatregelen moeten komen. Daarnaast is het noodzakelijk dat de steun voor ondernemers meebeweegt met de maatregelen en er ook maatwerk komt voor de zwaarst getroffen sectoren, vindt LTO.
De basisscholen hebben niet zien aankomen dat ze tot half januari dicht gaan. „We zijn nogal verrast, zelfs een beetje verbijsterd”, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad, de koepel van basisscholen.
Eerder was er sprake van dat de kerstvakantie een week langer zou duren, maar de PO-Raad kreeg toen te horen dat dit „niet aan de orde is”, zegt Den Besten. Nu moeten de scholen nog langer dicht. De basisscholen hadden dat graag eerder geweten, dan hadden ze meer tijd gehad om afstandsonderwijs op poten te zetten en opvang te regelen voor kwetsbare kinderen en kinderen van ouders met vitale beroepen.
Van basisscholen wordt niet verwacht dat ze de drie dagen voor de kerstvakantie al online onderwijs gaan geven. Den Besten verwacht dat niet veel scholen dat zo snel kunnen regelen. De meeste basisscholen zijn dan nog te druk met overleg met kinderopvang, aanpassen van roosters en lesprogramma’s.
Onderwijsbond AOb noemt het sluiten van de scholen „een besluit waarvan je snapt dat het moet komen. Helaas is dit nu de enige optie”. Premier Mark Rutte maakte maandagavond bekend dat alle scholen vanaf komende woensdag de deuren moeten sluiten en hun lessen zoveel mogelijk online moeten vervolgen.
Dat online lesgeven kan voor problemen zorgen, waarschuwt de AOb. „Online lesgeven is helaas echt niet hetzelfde. Weer zullen de achterstanden oplopen.” Ook tijdens de eerste golf gingen scholen dicht. Het gebrek aan persoonlijke begeleiding maakte de achterstanden van sommige leerlingen groter, constateerden onderzoekers naderhand.
CNV Onderwijs stelt dat, hoewel volgens de bond de adviezen van deskundigen „niet in deze richting” wezen, het van belang is „dat we dit als samenleving collectief oppakken en het besluit van het kabinet volgen”. Verder zijn er volgens de bond „helaas nog veel onduidelijkheden, bijvoorbeeld over de groep kwetsbare kinderen en de examens in het voortgezet speciaal onderwijs. We hopen hier snel meer duidelijkheid over te krijgen.”
De Nederlandse Politiebond NPB vreest dat de nieuwe coronamaatregelen die premier Mark Rutte maandagavond aankondigde wederom een forse inspanning zullen vragen van de politie.
„De politie zet zich schrap voor de komende weken om te handhaven. Mensen vragen steeds meer van de politie en je merkt dat er steeds meer spanning en frustratie zit in de samenleving”, aldus NPB-voorzitter Jan Struijs. Hij is bang dat kleine groepen mensen die het niet eens zijn met de coronamaatregelen zich blijven roeren. „Dat merkte je al tijdens de toespraak van Rutte maandagavond”, toen een groepje betogers bij de Hofvijver een fluitconcert gaf.
De politiebond ANPV vindt het verstandig dat Nederland met deze nieuwe maatregelen meer in de pas loopt met Duitsland, dat al eerder een strenge lockdown aankondigde. „Het is verstandig om gelijk te lopen met Duitsland om shopping hier te voorkomen”, aldus Hans Schoones. „Het is heftig voor iedereen, maar het was onontkoombaar om deze maatregelen te nemen. Ik hoop dat het nu zoden aan de dijk zet.”
Schoones denkt dat de meeste mensen de nieuwe maatregelen zullen accepteren, „maar ik hou mijn hart vast voor de jaarwisseling” waarbij mogelijk illegaal vuurwerk wordt afgestoken wanneer mensen al een slok op hebben, want „als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan”.
Hij hoopt dat mensen zich buiten houden aan de groepsgrootte van twee personen en dat „mensen hun gezond verstand gebruiken”.
De Museumvereniging is “teleurgesteld” over het besluit van het kabinet om de musea voor de derde keer dit jaar te sluiten. “Musea hebben nu des te meer behoefte aan perspectief op heropening en versoepeling van de coronamaatregelen”, aldus directeur Mirjam Moll.
Premier Mark Rutte kondigde maandagavond aan dat musea, net als andere takken van de vermaaksector zoals theaters, bioscopen, dierentuinen en attractieparken de deuren tot 19 januari moeten sluiten, om het aantal coronabesmettingen te doen dalen. “Juist in deze periode van het jaar is dat een ingrijpend besluit van het kabinet”, zegt Moll. “Musea keken reikhalzend uit naar de kerstvakantie omdat hun verwachting was dat de beperkte bezoekcapaciteit dan, net als in de herfstvakantie, nagenoeg volledig benut zou worden. Juist voor families, gezinnen en millennials hebben veel musea speciaal aanbod ontwikkeld.”
„2021 wordt een jaar van hoop en licht aan het einde van de tunnel”, zei premier Mark Rutte in zijn tweede coronatoespraak vanuit het Torentje. Het kabinet wil vooral hoop en perspectief bieden met het uitzicht op een vaccin en ‘screenend’ testen. Dat moet ervoor zorgen dat Nederlanders weer meer vrijheid krijgen, voegde coronaminister Hugo de Jonge toe na de toespraak van de minister-president.
„Als het gaat over het testen, we hebben inmiddels testcapaciteit die per dag zo’n 115.000 tests kan verwerken”, zegt De Jonge. „Begin januari verwacht ik rond de 130.000 te zitten en we bouwen verder. In maart willen we minstens 175.000 mensen kunnen testen in alleen al de teststraten van de GGD.” Maar het kabinet wil ook inzetten op sneltesten bij werkgevers. Die moeten het aantal tests per dag zelfs verdubbelen.
Daarnaast moeten veel mensen zelf tests kunnen afnemen. „Dat is ook een heel kansrijke route.” Die „drie sporen” waar het kabinet aan werkt, moeten ervoor zorgen dat je „vrij weinig hoeft te doen om een test te krijgen en dan weer dingen te mogen”, zegt De Jonge. Nu kost het relatief veel moeite om een test te krijgen en mag je ook bij een negatieve test (dus als je niet besmet bent) nog maar weinig doen, omdat overal strenge maatregelen gelden.
Naast het testen, richt het kabinet zijn aandacht op het vaccineren van de meest kwetsbare groepen en de mensen om hen heen. „Er wordt hard aan gewerkt om klaar te zijn als dat nodig is”, zegt De Jonge daarover. „Dat betekent dat we zo vroeg als mogelijk in januari kunnen beginnen met vaccineren. De GGD’s zijn volop aan de slag, ook met personeel.” Volgens hem is een eventueel tekort aan prikkers niet de grootste bedreiging, maar zijn er nog veel onzekerheden. De minister noemt als voorbeelden onzekerheden rond de levering van de vaccins en de IT-systemen.
Het CBR schrapt tijdens de komende vijf weken 120.000 theorie- en 60.000 praktijkexamens. In totaal gaan er ongeveer 190.000 toetsen en cursussen niet door tot en met 19 januari.
Medische beoordelingen voor het verlengen van rijbewijzen gaan wel door. Wanneer het niet lukt daarvoor op tijd een afspraak te krijgen met een medisch specialist, blijft het rijbewijs negen maanden langer gelden.
Iedereen die deze week op examen zou moeten, krijgt maandagavond nog bericht van het CBR. Mensen weten dan dat ze niet hoeven komen, laat een woordvoerder weten. Kandidaten kunnen de dag nadat ze hun examen zouden afleggen, online een nieuwe afspraak maken voor na de strenge lockdown. Zij hebben dan voorrang op nieuwe kandidaten. Reeds ingeplande afspraken na 19 januari blijven wel staan.
Denk ook aan ouderen deze decembermaand, stelt seniorenorganisatie KBO-PCOB. Maandagavond kondigde premier Mark Rutte aan dat huishoudens, met uitzondering van de kerstdagen, nog maar twee mensen per dag mogen ontvangen. Directeur Marcel Sturkenboom: „Stuur een kaartje, doe dat belletje, want eenzaamheid ligt op de loer.”
Ook is Sturkenboom bang dat er door de strengere coronamaatregelen nog meer druk op mantelzorgers komt te liggen. „Doordat er minder kan en mensen terughoudender zullen zijn om op bezoek te komen om eventueel te helpen, zal de belasting voor de mantelzorgers alleen maar groter worden.” Hij roept op naar elkaar om te blijven kijken. „Laat merken dat je aan elkaar denkt, blijf omzien naar elkaar. Ook in het nieuwe jaar.”
De Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO) vindt dat families vooral voor de komende kerstdagen „op creatieve wijze” moeten kijken wat ze wel met hun opa of oma kunnen doen. „Ga eens brainstormen met elkaar. En als je dan toch bezig bent, kijk dan ook meteen even buiten je eigen familie. Ga langs bij die alleenstaande man aan het einde van de straat en maak samen een wandelingetje. We moeten ouderen niet uit het oog verliezen deze feestdagen.”
Burgemeester Femke Halsema hoopt dat inwoners van Amsterdam de komende tijd zoveel mogelijk binnenblijven. „Ga alleen naar buiten voor een ommetje of een noodzakelijke boodschap. Glühweinroutes en dat soort vormen van vermaak mogen echt niet meer”, aldus Halsema in Het Parool.
De gemeente komt „de komende dagen” met een handhavingsstrategie die duidelijk moet maken of handhavers eerst nog waarschuwen bij het overtreden van de coronaregels, of direct overgaan tot het uitdelen van een boete.
In Het Parool geeft Halsema aan dat ze de aangescherpte coronamaatregelen als onvermijdelijk ziet om de contacten tussen mensen zoveel mogelijk terug te dringen. Maar: „Het is toch een klap, je moet even verwerken dat je de komende tijd thuis zit en de stad stil zal zijn.”
Ze noemt het een hard gelag voor jongeren. „Het is nu aan ouders, zoals ik, om de kinderen er doorheen te helpen. De hoop die ze hadden om in kerstvakantie vriendjes te zien of iets leuks te doen, zoals naar de bioscoop, is weggevallen. Meer dan een maand thuis, dat is voor hen echt pittig.”
De sluiting van bars en restaurants in hotels is „het toppunt van symboolpolitiek”. Dat zegt Koninklijke Horeca Nederland (KHN) in reactie op de lockdownmaatregelen die het kabinet instelt. „Opnieuw wordt de horeca geraakt. Dit keer zijn de hotels keihard aan de beurt”, aldus de branchevereniging die stelt dat de horeca juist veilig is.
De maatregel voor hotels is wat KHN betreft dan ook buitenproportioneel en treft alleen hotelgasten. De sectororganisatie vraagt zich af of hotelrestaurants wel een afhaalfunctie mogen hebben. Voor KHN zou dat niet meer dan logisch zijn omdat hotels een zorgplicht hebben voor hun gasten.
De door het kabinet aangekondigde lockdown is een hard gelag voor duizenden ondernemers. Dat vinden werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. Zij roepen de regering dan ook op bij het aflopen van de lockdownmaatregelen klaar te hebben staan om het coronavirus onder controle te houden. Daarbij denken ze onder meer aan het testen van scholieren.
„Dit doet heel veel ondernemers heel veel pijn”, stellen de werkgevers. „Temeer omdat ze zich zo hebben ingespannen om het in hun zaak goed te regelen. Met deze lockdown is elke kans om het jaar nog enigszins positief af te sluiten vervlogen.” VNO-NCW en MKB-Nederland wijzen bijvoorbeeld op winkeliers die met grote voorraden blijven zitten die na afloop van de lockdown niet meer voor de volle prijs te verkopen zijn. In veel sectoren is de decembermaand bovendien de beste periode van het jaar.
VNO-NCW en MKB-Nederland roepen op tot steun voor de nu getroffen ondernemers. Ze zijn blij dat het langer mogelijk wordt om gebruik te maken van de NOW-regeling waarmee bedrijven met omzetverlies een tegemoetkoming in de loonkosten kunnen krijgen.
De tijd van specifieke ingrepen om het coronavirus terug te dringen, is voorlopig even voorbij. Volgens zorgminister Hugo de Jonge is de besmettingsgraad zo hoog dat alle contactmomenten omlaag moeten. Zo legt de bewindsman de lockdown uit die maandagavond door premier Mark Rutte werd aangekondigd.
„Wat eigenlijk nu niet meer de vraag is, die luxe hebben we nu niet meer, dat je kan zeggen: waar zitten die besmettingen nou, en dan gaan we het daar proberen terug te trimmen”, zei de De Jonge na de toespraak van premier Rutte vanuit het Torentje.
Overigens wordt nog wel bijgehouden waar de meeste besmettingen vandaan komen. Ongeveer de helft ervan „vindt plaats in de thuissituatie”, zei De Jonge. Naast het thuisbezoek is de werkvloer een belangrijke plek waar veel besmettingen plaatsvinden. Datzelfde geldt voor middelbare scholen, aldus de minister. Maar inmiddels slaat het virus zo om zich heen dat maatregelen op alleen die plekken nauwelijks zin meer hebben.
Zo zijn er nu zo’n 90.000 besmettelijke mensen. En elke persoon steekt gemiddeld 1,24 nieuwe personen aan. Dat betekent dat het aantal besmettelijken zou oplopen tot ongeveer 175.500 voor de kerst als er niets verandert. Dat is het niveau van maart en dat is natuurlijk veel te veel, zegt De Jonge.
De bewindsman ziet vooral in de afgelopen dagen een zorgwekkende toename van het aantal besmettingen. Eerst leek het er nog op dat vooral het nieuwe testbeleid voor een toename zorgde. Sinds begin december kunnen ook mensen zonder klachten getest worden als ze een melding krijgen via het GGD-onderzoek naar contacten van besmette personen of via de corona-app. Maar het aantal nieuwe besmettingen loopt nu wel heel snel op, waaruit blijkt dat het virus gewoonweg weer hard om zich heen grijpt. „Je ziet dit inmiddels vertaald in oplopende ic-cijfers en opgelopen ziekenhuisopnames”, aldus De Jonge.
Dat ligt volgens hem vooral eraan dat mensen het lastig vinden zich al die maanden aan de ‘basisregels’ te houden: 1,5 meter afstand, handen wassen, bij klachten thuis blijven. „Er is natuurlijk een metaalmoeheid opgetreden”, zegt de minister. „We doen allemaal ons best, maar het virus doet het beter.”
De oppositiepartijen PVV en SP verwijten het kabinet „zwalkend” beleid, waardoor nu harde maatregelen nodig zijn om het coronavirus weer onder controle te krijgen. „Wat een drama voor iedereen in de zorg, horeca en winkels”, twittert PVV-leider Geert Wilders.
„Ik leef met iedereen mee en zal het kabinet kritisch bevragen over de noodzaak van de maatregelen”, aldus Wilders. Hij wil daarnaast „100 procent compensatie” voor getroffen ondernemers.
Ook SP-leider Lilian Marijnissen vindt dat het kabinet de afgelopen weken tijd heeft verspild, terwijl het aantal besmettingen bleef oplopen. „Nu rest alleen nog maar de noodrem”, zegt zij. De SP wil zo snel mogelijk „extra inzet voor de zorg en steun voor getroffenen”.
GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt de maatregelen „helaas nodig” om het virus een halt toe te roepen. Maar hij is ook kritisch over de gemaakte keuzes. „Met name sluiting van het basisonderwijs raakt een hele generatie en dat steekt, zeker als je ziet dat er nog steeds vakantievluchten van Schiphol vertrekken.”
Bij de coalitiepartijen kunnen de harde maatregelen van het kabinet rekenen op instemming. „Het is helaas nodig dat de maatregelen strenger worden”, zegt D66-fractievoorzitter Rob Jetten. „Voor veel mensen valt dat juist in deze feestelijke maand extra rauw op het dak. Houd je dus aan de regels en wees voorzichtig.”
ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers noemt de zware maatregelen „onvermijdelijk” en roept iedereen op zich eraan te houden. „Uiteindelijk komt het aan op ons gedrag. Op hoe voorzichtig we zijn. Op de afstand die we houden. Of we ons laten testen bij klachten en thuisblijven als het nodig is.”
„De stille hoop was dat er meer kon, juist in deze tijd”, zegt CDA-fractieleider Pieter Heerma. „Het gevoel is daarmee anders dan in het voorjaar, maar de noodzaak is hetzelfde gebleven. We zullen ons allemaal aan de maatregelen moeten houden. Alleen samen kunnen we de strijd tegen dit virus aan.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff noemt de lockdown „een bittere pil”, maar benadrukt ook de noodzaak ervan. „Alleen als we ons aan de maatregelen houden, komen we uit deze ellende. Denk aan elkaar, je familie, de ondernemer om de hoek en aan jezelf.”
Bij een demonstratie tegen coronamaatregelen in Den Haag heeft de politie twee personen aangehouden, een voor belediging, de ander omdat deze weigerde de plek van het protest te verlaten, meldt de politie. Met gefluit probeerden de betogers de toespraak van premier Mark Rutte te verstoren, maar de Haagse burgemeester Jan van Zanen liet de demonstratie snel ontbinden, omdat de actie niet was aangekondigd.
Toch was het gefluit van de actievoerders te horen in het torentje waar Rutte zijn toespraak hield, en ook op de televisie. De premier verwees er in zijn rede naar. „Het is geen onschuldige griep, zoals sommigen hierbuiten denken.”
Tijdens de hele pandemie demonstreerden tegenstanders tegen maatregelen, die ze te ver vinden gaan in verhouding tot de gevaren van het coronavirus.
Hieronder de integrale tekst van de toespraak van premier Rutte.
Stages voor studenten in het middelbaar beroepsonderwijs komen in de knel nu veel winkels dicht moeten, vreest de MBO Raad, de koepel van het middelbaar beroepsonderwijs. „De retail is een belangrijke sector, we leiden ook daar veel jongeren voor op. Met het sluiten van niet-essentiële winkels vallen dus opnieuw veel leerwerkplekken weg”, zegt Adnan Tekin, voorzitter van MBO Raad, in een eerste reactie op de aangescherpte lockdown.
Het mbo moet terug naar het afstandsonderwijs van maart, tijdens de eerste lockdown, maar zal dat nu makkelijker aankunnen, omdat al veel ervaring is opgedaan met online -onderwijs. „Maar het blijft natuurlijk een bittere pil”, vindt Tekin, die blij is dat op alle mbo-niveaus kwetsbare jongeren nog steeds op de scholen terechtkunnen.
De supermarktbranche roept op tijdens de lockdown niet te gaan hamsteren. „Doe boodschappen zoals je altijd doet in deze periode en koop alleen wat je nodig hebt”, schrijft branchevereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) in reactie op de aangekondigde lockdown.
In de supermarkten, die als essentiële winkels open blijven, gelden ook de komende tijd de inmiddels gebruikelijke regels. Zo moeten klanten alleen komen, een mondkapje dragen en 1,5 meter afstand houden tot elkaar en het winkelpersoneel. Ook roepen de supermarkten klanten nog steeds op om waar mogelijk met pin te betalen.
Het CBL verwacht meer drukte dan normaal om deze tijd. December is volgens de branchevereniging „altijd een drukkere periode dan normaal”. Dit jaar zullen echter „meer mensen de feestdagen thuis vieren”.
Het is vanaf dinsdag weer mogelijk om een aanvraag in te dienen voor coronasteun. Dat heeft uitkeringsinstantie UWV bevestigd na de door premier Mark Rutte aangekondigde lockdown. Daardoor worden plotseling veel meer bedrijven getroffen door omzetverlies dan eerder het geval was.
Bedrijven die minstens 20 procent omzetverlies hebben over een periode van drie maanden kunnen de regeling, de zogeheten NOW-steun, gebruiken om de loonkosten door te betalen. Die tegemoetkoming is deze keer maximaal 80 procent bij een omzetverlies van 100 procent en evenredig minder bij een lager omzetverlies.
De periode om de steun aan te vragen voor de derde NOW-regeling was juist afgelopen. Het loket daarvoor was open van 16 november tot en met 13 december.
Onderwijs op afstand wordt „voor het primair onderwijs tot en met de universiteiten” de norm, zei premier Mark Rutte tijdens zijn toespraak over de verzwaarde coronamaatregelen. Dat geldt in ieder geval van woensdag 16 december tot maandag 18 januari.
Een „ingrijpend” besluit, aldus Rutte, maar ook „onvermijdelijk”. Uitzonderingen gelden voor leerlingen in hun examenjaar, voor het praktijkonderwijs en voor „persoonlijke begeleiding voor leerlingen die speciale aandacht nodig hebben”.
Net als in de eerste lockdown blijft de kinderopvang alleen open voor kwetsbare kinderen en kinderen van ouders met zogenoemde cruciale beroepen, zoals in de zorg, het openbaar vervoer en bij de politie.
Het kabinet vraagt ouders opnieuw de eigen bijdrage voor de kinderopvang te blijven betalen, ook als zij er geen gebruik van kunnen maken. Daarmee behouden zij hun plek op de opvang en hun recht op kinderopvangtoeslag. Zij krijgen dat geld later grotendeels terug. Dat laatste geldt ook voor ouders met vitale beroepen die wél gebruikmaken van opvang.
Winkelende mensen in Amersfoort bereiden zich maandagmiddag voor op een harde lockdown de komende weken. „We hebben te maken met een verkapte Derde Wereldoorlog.”
Premier Rutte liet maandagavond in zijn toespraak vanuit het Torentje, waarin hij een lockdown tot en met 19 januari aankondigde, de kerken ongenoemd.
Formeel en qua regelgeving verandert er aan de positie van kerken en aan de mogelijkheid tot het houden van kerkdiensten dus niets ten opzichte van de huidige situatie. Kerken hebben sinds het op 1 december van kracht worden van de coronawet, een eigen verantwoordelijkheid gekregen in het inrichten van kerkdiensten en het toelaten van kerkgangers, met dien verstande dat alle regels en adviezen van het RIVM in praktijk gebracht moeten worden.
Wel geldt op dit moment nog steeds het laatstgegeven dringende advies dat het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), na overleg met minister Grapperhaus van Eredienst, op 14 oktober aan de aangesloten kerkgenootschappen gaf: beleg erediensten met maximaal dertig personen.
Later deze week spreekt het CIO, zo is de bedoeling, opnieuw met minister Grapperhaus.
Winkels die nodig zijn om in de eerste levensbehoeften te voorzien, blijven ook na de aangescherpte coronamaatregelen open. Levensmiddelenwinkels en apotheken bijvoorbeeld, maar ook de bakker, slager en de opticien mogen open blijven. Hier volgt de lijst van zaken die maandagavond op de site van de Rijksoverheid is gepubliceerd:
- Winkels die gericht zijn op eerste levensbehoeften mogen open blijven, bijvoorbeeld supermarkten, apotheken en tankstations;
- Locaties voor zakelijke en financiële dienstverlening, warenmarkten voor levensmiddelen, drogisterijen, dierenspeciaalzaken, audiciens en opticiens, tankstations, winkels voor zorg- en welzijnshulpmiddelen;
- Locaties voor reparatie en onderhoud van consumentenartikelen en (motor)voertuigen, wasserijen en stomerijen;
- De afhaalfunctie bij doe-het-zelf-zaken (afhalen van bestellingen), winkels buiten voor kerstbomen en bloemenverkoop, groothandels (business to business), servicepunten voor het ontvangen en verzenden van brieven en postpakketten.
„We moeten nu alles doen, het is een kwestie van door de zure appel heen bijten”, zei premier Mark Rutte maandagavond tijdens zijn televisietoespraak over de verzwaring van de maatregelen tegen het coronavirus. „Maar”, beloofde hij, „het wordt beter. Er komt een moment dat we corona achter ons laten.”
Rutte kwam maandag met een pakket van ongekend zware ingrepen, omdat het aantal besmettingen erg hoog blijft, met bijbehorende druk op de zorg. Deze maatregelen vragen „nog meer veerkracht” van iedereen, zei hij. Aan het einde van de ongeveer twintig minuten durende toespraak wenste hij dat iedereen er „ondanks alle beperkingen” een mooie en warme kerst van gaat maken. „We komen hier doorheen, met elkaar en voor elkaar.”
Het kabinet raadt ook wintersportvakanties in het voorjaar af. Premier Mark Rutte zei in zijn coronatoespraak vanuit zijn werkkamer in het Torentje dat een negatief reisadvies nu tot half maart geldt. Eerst adviseerde het kabinet alleen tijdens de kerstvakantie niet naar het buitenland te gaan. Overigens geldt voor veel landen sowieso al een ‘oranje’ advies, waarbij geldt dat niet-noodzakelijke reizen worden afgeraden.
Vanaf dinsdag gaan vrijwel alle publiek toegankelijke ruimtes dicht, zegt premier Mark Rutte tijdens zijn toespraak over de verzwaarde coronamaatregelen. “Dat omvat heel veel.” Zo gaan dierentuinen, pretparken, sauna’s en bioscopen dicht. Hotels mogen wel openblijven, maar zonder roomservice of restaurantfunctie, aldus de minister-president. Ook bibliotheken gaan dicht, maar mogen nog wel boeken uitlenen.
Uitvaartlocaties en banken blijven open en in wijkcentra mogen activiteiten voor kwetsbare mensen doorgaan. Ook contactberoepen moeten stoppen met hun werk, maar er wordt “een knip” gemaakt tussen medische en niet-medische beroepen. Zo mogen de praktijden van tandartsen, fysiotherapeuten en verloskundigen openblijven. Onder meer kappers en nagelsalons moeten wel sluiten.
Alle binnensportlocaties gaan dinsdag voor een periode van vijf weken dicht. De sportscholen, zwembaden en sporthallen moeten hun deuren sluiten. Buiten kan wel gesport blijven worden, zei premier Mark Rutte in zijn speech vanuit het Torentje.
“Jongeren tot 18 jaar kunnen blijven sporten en trainen in teamverband”, zei Rutte. “Vanaf 18 jaar geldt een maximum van twee personen, die 1,5 meter afstand moeten houden. Maar geen teamtraining, geen wedstrijden, geen groepslessen en geen competitie. Een rondje in je eentje hardlopen of fietsen kan altijd en is ook aan te raden.”
Een klein groepje tegenstanders van de coronamaatregelen heeft zich bij de Hofvijver in Den Haag met gefluit laten horen tijdens de toespraak van premier Mark Rutte. In het torentje waar Rutte zijn toespraak houdt en ook op televisie was het gefluit te horen, de premier verwees er in zijn rede naar. „Het is geen onschuldige griep, zoals sommigen hierbuiten denken.”
Agenten hebben de demonstratie ontbonden, zegt de politie. De betogers zijn gesommeerd om zich te verspreiden. De politie kon nog niet zeggen of er demonstranten zijn aangehouden.
Tijdens de hele pandemie demonstreerden tegenstanders tegen maatregelen, die ze te ver vinden gaan in verhouding tot de gevaren van het coronavirus.
Het coronavirus is geen onschuldige griep „wat de demonstranten hier buiten nog steeds lijken te denken”, zei premier Mark Rutte maandagavond tijdens zijn televisietoespraak over de nieuwe, zeer strenge lockdownregels. Tijdens zijn speech was duidelijk gejoel en gefluit te horen van buiten het Torentje in Den Haag.
„De rek is er echt uit, en dan moet het griepseizoen nog beginnen”, zei hij vanuit zijn werkkamer over de opleving van het virus momenteel. Dat maakt deze verzwaring noodzakelijk, aldus de premier.
Ook zorgminister Hugo de Jonge, die de pers na afloop van de toespraak via videoverbinding te woord stond, benadrukt dat het coronavirus een serieuze zaak is. „Laat op je inwerken wat er gebeurt in de zorg, met de verliezen van heel veel mensen die ons zijn ontvallen in het afgelopen jaar. Het is geen griepje, het is een heel naar virus dat ons raakt op alle mogelijke manieren.”
Verder wilde De Jonge „niet te veel de vloer bieden aan deze groep mensen”. Hij denkt dat de stille meerderheid de aanpak van het coronavirus juist steunt en het is volgens de bewindsman belangrijk juist die groep „een stem te geven”.
Nederland gaat voor zeker vijf weken „op slot”. Dat is nodig om het aantal contacten tussen mensen tot een minimum te beperken en zo de verspreiding van het coronavirus te stoppen, zegt minister-president Mark Rutte in een televisietoespraak. „Zonder contact kan het virus niet overspringen”, aldus de premier.
Rutte zegt zich te realiseren hoe „ingrijpend en heftig” de nieuwe maatregelen zijn. „We herinneren ons allemaal nog de beelden van het voorjaar. Lege bussen, winkelstraten, kantoren, daar moeten we naar terug.” Hij wijst erop dat het aantal coronabesmettingen weer „in sneltreinvaart” oploopt.
Ook de feestdagen zullen er dit jaar heel anders uitzien, zegt Rutte. „Kerst blijft helaas sober”. Er mogen dan thuis maximaal drie mensen van buiten het gezin op bezoek komen. Buiten de kerstdagen zijn dat er niet meer dan twee. „We hebben geen keus”, zegt de premier. „Het aantal contactmomenten móet omlaag.”
De strenge maatregelen gaan dinsdag in en duren in ieder geval tot 19 januari. De week daarvoor, op 12 januari, is er weer een persconferentie waarin Rutte en zorgminister Hugo de Jonge schetsen hoe de periode daarna eruit komt te zien.
Volg hier de toespraak van de minister-president.
Het ministerie van Volksgezondheid begint deze week al via radio-commercials en advertenties in dagbladen met een publiekscampagne voor (gratis en vrijwillige) coronavaccinatie. De eerste vaccinaties worden begin volgend jaar verwacht.
Ook zullen mensen via sociale media en met online-advertenties worden geïnformeerd. Later in de campagne volgen buitenreclame en tv-spots. Geïnteresseerden kunnen ook terecht op de website www.coronavaccinatie.nl, met informatie over de verschillende vaccins, de volgorde waarin er wordt gevaccineerd en antwoorden op veelgestelde vragen.
„Het is belangrijk dat zo veel mogelijk mensen zich laten vaccineren”, aldus gezondheidsminister Hugo de Jonge. „Dat wordt ons ticket naar meer vrijheid. Hoe meer mensen zich laten vaccineren, hoe eerder we straks - in de loop van 2021 - stap voor stap terug kunnen naar ons leven van voor het corona-tijdperk. Ik begrijp dat er vragen leven over het vaccin. En ik zie ook dat er mensen zijn die nog twijfelen. Juist daarom starten we deze campagne; als wegwijzer naar antwoorden en naar betrouwbare informatie.”
Het is nog de vraag of bouwmarkten dicht moeten vanwege het hoge aantal coronabesmettingen. Een woordvoerster van Gamma denkt dat de keten als essentieel aangemerkt zal worden, aangezien ook producten worden verkocht die problemen met kranen, elektriciteit en gas verhelpen.
Bouwmarktketen Hornbach laat weten te wachten op de persconferentie voordat uitspraken kunnen worden gedaan. Die keten hoopt als essentiële winkel te worden bestempeld. Als bouwmarkten toch dicht moeten, zou Hornbach graag de mogelijkheid bieden om kerstbomen te laten afhalen. Ook dat hangt af wat de regels zullen zijn vanaf dinsdag.
Intratuin laat weten nog geen signalen van drukte te krijgen. Het tuincentrum wil de persconferentie van het kabinet afwachten voor het verdere uitspraken doet. Wat betreft de kerstbomenverkoop wil de keten ook niks zeggen, al is er de hoop dat klanten de voorraad aan echte kerstbomen kunnen afhalen.
Meerdere semi-essentiële sectoren weten maandagmiddag nog niet of ze de komende weken mogen openblijven of niet. „We gaan er vanuit, maar bevestiging hebben we nog niet”, aldus Joost de Jongh, voorzitter van de brancheorganisatie voor de gezelschapsdierensector Dibevo. Maandagavond maakt het kabinet nieuwe coronamaatregelen bekend.
„In Nederland worden 25 miljoen gezelschapsdieren gehouden”, aldus De Jongh. „Dat zijn niet alleen honden en katten, maar alles van wandelende takken tot speciale kleine zoogdieren.” Veel van die dieren hebben gespecialiseerde voeding nodig, legt hij uit. „En ook voor katten of honden die bijvoorbeeld haaruitval hebben, bestaat specialistisch voedsel, dat niet altijd in webshops wordt verkocht. Bovendien kun je in dierenwinkels terecht voor advies.”
Tijdens vorige lockdowns bleef de hele sector open, inclusief dierenpensions en hondentrimsalons. Maar of dat deze keer ook zo is, weet De Jongh nog niet. „We zijn sinds dit weekend in overleg met het kabinet, ook vandaag nog. Pas vanavond wordt het duidelijk.”
Comeos, de Belgische federatie voor de detailhandel, trekt aan de bel over Nederlanders en Duitsers die mogelijk in België zullen gaan shoppen nu de niet-essentiële winkels in de twee buurlanden dicht moeten. De organisatie wil overleg met de autoriteiten over het in goede banen leiden van het winkelend publiek in de doorgaans toch al drukke kerstperiode.
De niet-noodzakelijke winkels in België zijn op 1 december juist weer na een maand sluiting heropend. De winkeluitbaters zijn in België verantwoordelijk voor wat er in en voor de winkels gebeurt. Zo moeten ze het aantal mensen dat tegelijk naar binnen mag, met mondkapje op, controleren en zorgen voor ontsmettende handgel bij de entree. „Maar de lokale besturen en politie moeten de straten controleren”, vindt Comeos-baas Dominique Michel.
De detailhandelsorganisatie vraagt de minister van Binnenlandse Zaken om waar nodig extra politie in te zetten en extra personeel te posten om de drukte de komende weken te beheersen en veilige winkelomstandigheden te verzekeren.
Winkelmedewerkers moeten tijdens de lockdown gewoon hun salaris doorbetaald krijgen, vindt vakbond FNV. De politiek moet er alles aan doen dat medewerkers, met of zonder vast contract, zeker zijn van een inkomen, aldus de vakbond.
De FNV dringt er ook bij werkgevers op aan om hun personeel de aankomende weken door te betalen, zowel vaste als flexibele werknemers. FNV bestuurder Linda Vermeulen verwacht dat het kabinet hier druk achter zet. „Dat kan bijvoorbeeld door werknemers in de periode dat de winkels dicht zijn, hetzelfde loon en toeslagen te betalen als gemiddeld over de periode 1 september tot en met 15 december. De overheid kan bekijken of de NOW daar goed bij aansluit.”
Niet grappig. Dat vindt Jan Jaap Karsten, directeur van de Groen van Prinstererschool in Kampen, de voorgenomen scholensluiting. Maar hij heeft wel begrip voor de maatregel. „Het is een belangrijk maatschappelijk signaal.”
In heel Duitsland gaat woensdag een lockdown in die zeker tot 10 januari duurt. Duitsers krijgen zo ook tijdens de feestdagen te maken met de gevolgen van de nieuwe maatregelen. Voor veel winkels is dit de belangrijkste tijd van het jaar. In dit kerstseizoen wordt normaal gesproken voor meer dan 100 miljard euro omgezet in de Bondsrepubliek. De minister van Financiën Olaf Schulz wil de pijn verwachten door getroffen bedrijven te steunen. Daar heeft hij 11 miljard euro per maand voor uitgetrokken.
Er geldt in Duitsland straks ook een verbod op de verkoop van vuurwerk en een verbod op alcoholconsumptie in het openbaar. Dat laatste betekent feitelijk het einde van kraampjes waar ondernemers rond de kerstdagen bijvoorbeeld glühwein verkopen. De bevolking heeft te maken met regels die bepalen met hoeveel mensen je in de eigen woning mag zijn. Dat zijn er in Duitsland maximaal vijf uit maximaal twee huishoudens. Kinderen onder de 14 jaar oud worden niet meegerekend. In de feestdagen zijn de regels iets soepeler.
In België is het sociale contact van overheidswege ook in de kerstdagen beperkt tot één ‘knuffelcontact’ per persoon, maar huishoudens mogen er maar één tegelijk over de vloer hebben. De winkels die de staat ‘niet essentieel’ heeft bestempeld, zijn sinds 1 december weer open na ongeveer een maand dicht te zijn geweest. De cafés en restaurants zijn en blijven voorlopig dicht.
In België geldt een avondklok van middernacht tot 05.00 uur ’s morgens en in Brussel en Wallonië zelfs van 22.00 uur tot 06.00 uur. Dat blijft ook tijdens de jaarwisseling zo. Er zal dan ook een vuurwerkverbod gelden in België. Vrijdag beraad de regering zich weer over de toestand. In het federale België gelden echter ook veel plaatselijke maatregelen.
Dat is ook het geval in het Verenigd Koninkrijk dat in ieder geval wat de aanpak van het gevreesde virus betreft, niet verenigd is. Noord-Ierland, Wales en Schotland beraden zich op aanpassingen van hun coronaregels, wat veelal neerkomt op meer beperkingen voor de burgers. In Engeland worden de beperkingen die burgers en bedrijven worden opgelegd, afgeleid van wat de overheid van de ernst van de plaatselijke toestand vindt. Daar zijn graadmeters voor die een gebied indelen op een schaal van een tot drie. De hoofdstad Londen valt met ingang van woensdag in de strengste lockdown en de regering beraadt zich 23 december opnieuw over de lockdowns in Engeland.
De Nederlandse rechtbanken blijven vooralsnog open, ondanks de strengere maatregelen die premier Mark Rutte maandagavond afkondigt. Een strengere lockdown heeft nog geen invloed op de rechtspraak, verwacht de woordvoerster van de Raad voor de rechtspraak.
Gerechtsgebouwen zijn coronabestendig gemaakt en ingericht om 1,5 meter afstand van elkaar te kunnen houden. Ook geldt al een mondkapjesplicht in de publieke ruimten van de gerechtsgebouwen.
Rutte licht de nieuwe maatregelen maandagavond om 19.00 uur toe in een toespraak vanuit het Torentje. Kort daarna zal de Raad voor de rechtspraak reageren op rechtspraak.nl.
Kerken blijven open. De grondwet biedt de overheid geen ruimte die te sluiten. Eerder zijn met diverse geloofsgemeenschappen ook al afspraken gemaakt over een vrijwillige beperking van het aantal kerkgangers.
Haagse bronnen melden verder dat het aantal gasten dat thuis kan worden ontvangen waarschijnlijk verder omlaag gaat naar twee. Nu zijn dat er nog drie. Rutte doet naar verluidt wel zijn eerdere belofte gestand om met Kerst geen extra beperkingen op te leggen. Dan kunnen buiten het eigen gezin nog wel drie mensen extra langskomen.
Sporten mag de komende maand alleen nog buiten, met maximaal vier of zelfs twee mensen. Sportscholen en zwembaden moeten in ieder geval tot 19 januari de deuren weer sluiten.
Voor het vliegverkeer komen geen extra beperkingen. Er geldt al een dringend advies om voorlopig in eigen land te blijven.
De nieuwe strengere maatregelen die premier Mark Rutte maandagavond gaat aankondigen, komen niet te laat. Dat zegt minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid) maandag voordat hij aanschuift bij het Veiligheidsberaad.
Het stevige pakket uit oktober werkte volgens hem aanvankelijk heel goed. „Sinds enkele weken hebben mensen moeite met het naleven van de regels”, aldus de minister. De situatie is aan het verslechteren en de toegang tot de zorg komt in het gedrang, zegt hij. Daarom is het nu nodig flink in te grijpen.
„Mensen die zeggen dat de maatregelen te laat komen, miskennen de ontwikkeling van het virus in de afgelopen weken. Het vindt toch weer wegen om toe te nemen.”
Dinsdag maakt de minister bekend hoe de nieuwe maatregelen die maandag zijn aangekondigd, kunnen worden gehandhaafd.
Een met zorg in de boekwinkel uitgekozen boek, leuk en vakkundig ingepakt, is bij uitstek geschikt als kerstcadeau. Daarom is december ook voor uitgeverijen en boekverkopers een erg belangrijke periode en zou het „heel zuur” zijn als ook boekhandels nu moeten sluiten omdat ze niet als essentieel worden gezien, zegt Anne Schroën, directeur van de Boekverkopersbond.
„We volgen een en ander met veel zorg”, aldus Schroën. „Boeken kunnen volop online worden besteld, maar de fysieke boekhandel moet overeind blijven, mede omdat klanten er kunnen snuffelen, zich laten adviseren over een cadeau, nieuwe ideeën kunnen opdoen en tegen onbekende boeken oplopen.”
De kleinere, lokale boekhandels hebben dit jaar overigens helemaal niet slecht verkocht, doordat mensen minder te doen hadden en ook door speciale plaatselijke initiatieven (zoals het zelf bezorgen bij ouderen). Grote winkels in de steden echter hadden last van het feit dat er minder mensen langs kwamen, bijvoorbeeld op weg naar hun werk of tijdens een middagje winkelen.
De boekhandelaren zijn nog redelijk rustig onder alle berichten over de lockdown, zegt Schroën. „Ze zijn niet altijd meteen met cijfers bezig.” Daarbij komt dat je ook online bij je eigen boekhandel kunt bestellen, je hoeft niet altijd naar een internetgigant.
De gevolgen van een lockdown zijn „desastreus” voor de non-food retailsector. Dat zegt branchevereniging INretail die erop wijst dat veel winkeliers in de maand december normaal gesproken hun winst voor het jaar verdienen.
Bovendien hebben met name mode-, schoenen- en sportwinkels volgens de winkeliersvereniging al een moeilijk voorjaar achter de rug. Dat leidt ertoe dat er winkels failliet zullen gaan, meent INretail. „Er gaan enorme klappen vallen. Heel veel ondernemers worden nu over de rand geduwd.”
INretail waarschuwde afgelopen weekeinde al dat een intelligentere aanpak mogelijk was. Met zo’n aanpak en lokaal ingrijpen waar het te druk wordt „was de economie minder in elkaar geklapt dan nu gaat gebeuren”.
Volgens INretail werken er ongeveer 800.000 mensen in de detailhandel, waarvan ongeveer 500.000 in de non-foodsector.
De maatregelen die het kabinet maandagavond zal aankondigen om het coronavirus terug te dringen, zullen zeker werken. Dat verwacht Frits Rosendaal, hoogleraar epidemiologie aan bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). „Ik denk dat dit moest, er kon niet langer gewacht worden. Het is een ferm pakket, vergelijkbaar met wat Duitsland doet, maar ik denk niet dat de maatregelen onnodig ver gaan. Alle beperkingen apart werken een beetje. Hoe meer maatregelen je neemt, hoe harder het werkt”, aldus Rosendaal.
Volgens ingewijden maken premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maandagavond onder meer bekend dat niet-essentiële winkels dichtgaan. Supermarkten en apotheken blijven naar verluidt open. Scholen gaan voorlopig dicht, en voor Rosendaal voelt dat als de meest pijnlijke maatregel, „onderwijs is het belangrijkste dat je hebt”. Schiphol lijkt te worden ontzien, en daar plaatst Rosendaal vraagtekens bij: „Ik snap dat Schiphol belangrijk voor onze economie is. Ik weet niet eens of al die reizigers zo veel bijdragen aan het aantal besmettingen, maar alle kleine beetjes samen helpen ons de verkeerde kant op. Bovendien gaat om het gelijkheid. Als mensen het gevoel hebben ‘zij mogen dat wel en wij niet’, helpt dat niet bij het draagvlak, het creëert geen solidariteit.”
Het kabinet wil winkels, alle scholen en andere instellingen zoals theaters en musea zeker een maand lang sluiten om een einde te maken aan de forse stijging van het aantal nieuwe coronabesmettingen. Ingewijden bevestigen een bericht van de NOS dat niet-essentiële winkels al in de nacht van maandag op dinsdag hun deuren moeten sluiten. De sluiting zou duren tot 19 januari. Tot die tijd zal een strenge lockdown gelden, maar een avondklok blijft naar verwachting uit.
Scholen zouden vanaf woensdag de deuren moeten sluiten en de lessen weer zoveel mogelijk online moeten doen. Ook de kinderopvang gaat dicht, mogelijk ook vanaf woensdag.
Contactberoepen zoals kappers en fysiotherapeuten moeten weer tijdelijk stoppen. Mensen wordt ook verzocht om zoveel mogelijk thuis te blijven en vanuit huis te werken.
Premier Mark Rutte licht de maatregelen maandagavond om 19.00 uur toe in een toespraak vanuit het Torentje.
Het kabinet is maandag bijeen geweest om besluiten te nemen over de zware ingrepen. Het extra crisisoverleg en de ministerraad volgden op het Catshuisoverleg zondag. Daar hebben deskundigen de ontwikkelingen met het coronavirus toegelicht.
Aanleiding voor de drastische ingrepen zijn de oplopende besmettingscijfers de afgelopen week. Zondag werden bijna 10.000 nieuwe besmettingen gemeld, een ruime verdubbeling vergeleken met enkele weken geleden.
Er staat webwinkels een enorme klus te wachten, nu bekend is geworden dat niet-essentiële winkels waarschijnlijk al in de nacht van maandag op dinsdag dicht moeten wegens het grote aantal coronabesmettingen. Dat zegt directeur Wijnand Jongen van brancheorganisatie Thuiswinkel.org, dat circa 80 procent van de markt vertegenwoordigt. „Webwinkels moeten alles op alles gaan stellen om te zorgen dat consumenten hun pakketjes op tijd ontvangen”, aldus Jongen.
De webwinkels zullen waarschijnlijk komende week op maximale capaciteit gaan draaien. „De online bestedingen zullen enorm aanzwengelen. Aankopen van spullen om thuis te overleven en te kunnen werken komen bovenop de enorme drukte die we nu al ervaren rond de feestdagen”, zegt Jongen.
De directeur verwacht dat het merendeel van de pakketjes alsnog op tijd wordt afgeleverd, omdat de meeste mensen thuis zullen zijn en bezorgers minder last zullen hebben van het verkeer. Toch zal een significant deel van de bestellingen later aankomen. „Hoe groot dat deel is, hangt er vanaf of de afhaalpakketpunten in winkels mogen openblijven. Tegelijkertijd vragen we webwinkels om consumenten, daar waar dat past, langer de tijd te geven om hun pakketje te retourneren, zodat daar geen onnodige drukte ontstaat.”
Kom niet meer naar de binnenstad. Blijf thuis. Deze oproep doen burgemeesters Peter den Oudsten van Utrecht, Jan van Zanen van Den Haag en John Jorritsma van Eindhoven. „Gebruik je gezonde verstand. Blijf weg uit de binnenstad. Doe niet mee aan de gekte om voor sluitingstijd alle spullen binnen te halen en jezelf te infecteren. Koop die cadeautjes maar na 19 januari”, waarschuwt Jorritsma. In zijn stad is het maandagmiddag „hartstikke druk”.
De berichten rond de strenge lockdown die er vermoedelijk aankomt, zorgen voor een grotere toeloop in de winkelgebieden. In Utrecht is de drukte nog het best te vergelijken met een rustige zaterdag, maar volgens Den Oudsten mag het niet uitlopen op de grote drukte van een zaterdag.
„Nadat bekend werd dat het kabinet maandagavond naar alle waarschijnlijkheid een lockdown gaat aankondigen, liepen in Eindhoven de parkeerplaatsen en parkeergarages pijlsnel vol”, aldus de woordvoerder van burgemeester Jorritsma. „De drukte is nog net hanteerbaar. Maar de burgemeester doet een oproep aan iedereen om het niet zover te laten komen dat hij weer een noodbevel moet afgeven om de winkels eerder te sluiten.”
De gemeente Den Haag twitterde maandagmiddag „Het is te druk in de Haagse binnenstad. Doe je (kerst)inkopen online.”
Ook de gemeente Amsterdam heeft de mensen via Twitter opgeroepen naar huis te gaan als het te druk is. Ook riep de gemeente op een mondkapje te dragen en afstand te houden.
De gemeente Rotterdam constateerde dat het eigenlijk te druk wordt in het centrum en dan met name in de omgeving van het Binnenwegplein, de Karel Doormanstraat en de Lijnbaan. „Vermijd deze locaties! Shop lokaal en online”, twitterde de gemeente.
Ook in kleinere plaatsen is het druk met winkelend publiek dat nog op de valreep zijn slag wil slaan. Zo is het in Almere zo druk dat de gemeente via Twitter oproept om niet meer naar het stadscentrum te komen. De gemeente Meppel heeft zelfs de binnenstad afgesloten voor verkeer met personen die willen gaan winkelen. Parkeergarages zijn gesloten. Automobilisten kunnen nog wel uitrijden.
In de Verenigde Staten zijn de eerste mensen ingeënt met een coronavaccin. Het gaat om het middel van de bedrijven Pfizer en BioNTech. De eerste prik was voor een verpleegster van een Joods medisch centrum in New York. De injectie werd live op televisie uitgezonden.
De Amerikaanse president Trump uitte zich verheugd op Twitter: “Gefeliciteerd VS! Gefeliciteerd wereld!”
De Amerikaanse autoriteiten gaven onlangs het groene licht. Daarna kwam een enorme distributieoperatie op gang om het vaccin naar ziekenhuizen te brengen.
In Groot-Brittannië wordt het Pfizer/BioNTech-vaccin al sinds vorige week toegediend. De landen van de Europese Unie wachten nog op goedkeuring van het middel door de Europese autoriteiten. Die willen op 29 december uitsluitsel geven over toelating op de Europese markt.
PostNL kijkt of de capaciteit van het bedrijf kan worden vergroot, nu het vanaf dinsdag wellicht nog drukker gaat worden voor pakketbezorgers. Ingewijden bevestigden maandag dat het kabinet wil dat niet-essentiële winkels in de nacht van maandag op dinsdag hun deuren sluiten. Het bezorgbedrijf kan het daardoor nog drukker gaan krijgen, als de drukte van de winkelstraten zich verplaatst naar online.
„We bereiden ons voor op verschillende scenario’s, dat doen we al sinds het begin van de coronacrisis”, reageert een woordvoerster van PostNL. „We kijken daarbij als eerste hoe we veilig kunnen doorwerken. Op al onze locaties dragen we mondkapjes en houden we 1,5 meter afstand. Aan die coronamaatregelen kunnen we geen concessies doen.”
Een harde lockdown op komst, vijf weken lang. En er staat voor vrijdag net een kappersafspraak in de agenda. Wat nu?
Het ziet er naar uit dat naast de supermarkten ook tal van andere winkels open mogen blijven die levensmiddelen verkopen. Het gaat niet alleen om bakkers, groentewinkels, viswinkels en slagerijen, maar ook om slijterijen en drogisterijen. De Tweede Kamer heeft onlangs het kabinet daartoe opgeroepen, mocht er sprake zijn van een strenge lockdown. De motie van VVD en D66 werd unaniem aangenomen. Ingewijden melden dat het kabinet goed rekening houdt met dit lijstje.
Bronnen melden ook dat er meer uitzonderingen komen, naast de winkels op het lijstje van de Kamer. Zo zouden winkels zoals de Hema, die een aparte voedselafdeling hebben, gedeeltelijk open mogen blijven. Klanten zouden dan via afgebakende routes de voedselproducten mogen kopen en dan meteen de winkel weer uit moeten.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is het afgelopen etmaal fors toegenomen. Ziekenhuizen behandelen momenteel 1872 patiënten vanwege een coronabesmetting. Dat zijn er 105 meer dan op zondag, de grootste toename in een etmaal sinds begin november. Sinds afgelopen donderdag is het aantal opgenomen patiënten met meer dan 200 toegenomen.
Het aantal van 1872 opgenomen coronapatiënten is het hoogste sinds 24 november, blijkt uit gegevens van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1369 coronapatiënten. Dat is een toename van 99 ten opzichte van zondag. Het aantal patiënten op de intensive cares steeg van 497 naar 503.
Slagers hebben een essentiële rol in de voedselvoorziening en daarom verwachten slagers - verenigd in de KNS (Koninklijke Nederlandse Slagers) - dat ze open mogen blijven. Directeur Marian Lemsom: „Slagers leveren voedsel en ook maaltijden, en met name in kleine kernen. En spelen dus een essentiële rol.”
Lemsom herinnert bovendien aan een motie die de Tweede Kamer in oktober aannam. Daarin is het kabinet gevraagd om te garanderen dat bij strengere coronamaatregelen naast supermarkten ook andere winkels die levensmiddelen verkopen open kunnen blijven.
Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 8496 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is minder dan in de dagen ervoor, toen het aantal positieve tests bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) boven de 9000 uitkwam.
Op maandagen ligt het aantal meldingen vaak wat lager dan op andere dagen, omdat in de weekenden minder mensen zich laten testen. Het aantal van bijna 8500 nieuwe gevallen is wel hoger dan op voorgaande maandagen. Precies een week geleden meldde het RIVM iets meer dan 7100 positieve tests, de week daarvoor waren in een etmaal bijna 4600 meldingen binnengekomen.
In Amsterdam kwamen afgelopen etmaal 346 nieuwe gevallen binnen. Verder bleken 249 Rotterdammers en 168 mensen uit Den Haag het virus onder de leden te hebben. In Almere kwamen 158 besmettingen aan het licht en in Breda testten 133 inwoners positief.
In de afgelopen zeven dagen zijn bijna 58.000 mensen positief getest, gemiddeld bijna 8300 per dag. De week ervoor waren dit er bijna 41.000, wat neerkomt op ruim 5800 per dag.
Het aantal bevestigde sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met 35. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want zulke gegevens worden soms wat later doorgegeven. Op zondag meldde het RIVM 29 sterfgevallen.
Sinds het begin van de uitbraak zijn bijna 622.000 mensen in Nederland positief getest. Van meer dan 10.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen vermoedelijk hoger.
Zo’n 100 miljoen Amerikanen zullen in de eerste drie maanden van het komend jaar worden ingeënt tegen corona, stelt Moncef Slaoui, een van de belangrijkste adviseurs van de Amerikaanse vaccinatiecampagne, Operatie Warp Speed. Maandag worden de eerste Amerikanen gevaccineerd.
Slaoui zei tegen nieuwszender Fox News dat de Amerikaanse overheid deze maand 40 miljoen doses hoopt toe te dienen, en nog eens 50 tot 80 miljoen doses in januari.
Arts en adviseur Slaoui zei dat zo’n 75 tot 80 procent van de Amerikanen moet worden ingeënt om groepsimmuniteit tegen het coronavirus te bewerkstelligen, maar is daar nog niet gerust op. „Het is echter cruciaal dat de meeste Amerikanen besluiten zich te laten vaccineren”, aldus Slaoui. „We zijn heel bezorgd over de twijfel die we zien.”
Zondag verlieten de eerste drie vrachtwagens met coronavaccins in alle vroegte de Pfizer-fabriek in de plaats Kalamazoo (Michigan). Gemaskerde medewerkers van Pfizer hadden de dozen met vaccins even daarvoor gekoeld met droogijs in de trucks geladen. De vrachtwagens reden daarop weg met een escorte van gepantserde beveiligingsauto’s.
Voor meerdere winkels in koopcentrum In de Bogaard in Rijswijk staan maandagmiddag rijen mensen nu bekend is geworden dat niet-essentiële winkels al in de nacht van maandag op dinsdag dicht moeten wegens het grote aantal coronabesmettingen. Bij onder meer de cosmeticawinkels Douglas en Rituals en bij de Hema en boekhandel Bruna is er grote drukte.
Een man die bij Bruna in Rijswijk in de rij staat, vindt het goed dat de meeste winkels dicht gaan. „De mensen volgens de regels niet op. Ik zie nog te veel mensen zonder mondkapjes en dan is dit de consequentie.”
Bertie Beekman wacht in de rij bij Rituals omdat ze nog snel wat kerstcadeautjes voor de kinderen wil kopen. „Ik vind het goed dat alles dichtgaat, het had al eerder moeten gebeuren.”
Ook zijn er mensen die nog snel een boek willen lenen nu de coronamaatregelen worden verscherpt. Zo staat er maandagmiddag voor de bibliotheek in Roermond een lange rij mensen te wachten. Ook zijn er mensen die nog snel een kerstboom kopen nu het nog kan. In onder meer Eindhoven is het druk bij verkooppunten van kerstbomen.
De Telegraaf meldt dat kerkdiensten doorgang kunnen vinden. Ook verandert er volgens de krant niets aan de groepsgrootte tijdens Kerst. Het dringende advies blijft om maximaal drie bezoekers thuis te ontvangen. Daarbij tellen kinderen jonger dan dertien jaar niet mee.
Burgemeesters in het Veiligheidsberaad vinden het evident en noodzakelijk dat er nieuwe, strenge coronamaatregelen komen. „Wij moeten nu stevig ingrijpen. Deze afslag hebben wij een paar maanden geleden gemist”, zegt burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam voorafgaand aan het overleg met de burgemeesters van de 25 veiligheidsregio’s.
„Wij snakken naar een enorme hamer. Zo trekken wij het niet langer. De situatie is ook bijna niet meer handhaafbaar”, aldus burgemeester Annemarie Penn-te Strake van Maastricht.
Een harde lijn is volgens hen nodig omdat de druk op de zorg veel te groot wordt. „Zachte heelmeesters maken stinkende wonden”, zeggen ze gelijkgestemd.
Nu Duitsland heeft besloten dat er vanaf woensdag een lockdown geldt, kan Nederland niet achterblijven en zijn aanvullende maatregelen nodig. Dat zegt Hubert Bruls, de voorzitter van het Veiligheidsberaad.
„Het is mijns inziens onvermijdelijk dat we ons in Nederland ook bezinnen op aanvullende maatregelen. Het verschil met Duitsland wordt anders te groot”, aldus Bruls, die ook burgemeester is van Nijmegen.
„Wij adviseren onze inwoners dringend, net zoals de voorbije weken, om drukte te vermijden en op rustige tijden en zo mogelijk online bij lokale winkeliers te kopen. Onze oosterburen zouden dan wel naar ons land kunnen komen om hun kerstinkopen te doen. Dat is niet uit te leggen en ongewenst. Uiteraard is het aan het kabinet om te beslissen over aanvullende maatregelen.”
Een woordvoerster van Bruls kon niet zeggen aan wat voor soort maatregelen hij dacht.
Als het kabinet inderdaad besluit dat de scholen voorlopig dichtgaan, is dat voor onderwijsbond AOb „een besluit waarvan je snapt dat het moet komen, helaas is dit nu de enige optie”.
Scholen moeten voorlopig waarschijnlijk online lesgeven. Dat kan voor problemen zorgen, waarschuwt de AOb. „Online lesgeven is helaas echt niet hetzelfde. Weer zullen de achterstanden oplopen.” Ook tijdens de eerste golf gingen scholen dicht. Het gebrek aan persoonlijke begeleiding maakte de achterstanden van sommige leerlingen groter, constateerden onderzoekers naderhand.
PostNL kijkt of de capaciteit van het bedrijf kan worden vergroot, nu het vanaf dinsdag wellicht nog drukker gaat worden voor pakketbezorgers. Ingewijden bevestigden maandag dat het kabinet wil dat niet-essentiële winkels in de nacht van maandag op dinsdag hun deuren sluiten. Het bezorgbedrijf kan het daardoor nog drukker gaan krijgen, als de drukte van de winkelstraten zich verplaatst naar online.
„We bereiden ons voor op verschillende scenario’s, dat doen we al sinds het begin van de coronacrisis”, reageert een woordvoerster van PostNL. „We kijken daarbij als eerste hoe we veilig kunnen doorwerken. Op al onze locaties dragen we mondkapjes en houden we 1,5 meter afstand. Aan die coronamaatregelen kunnen we geen concessies doen.”
Vanwege de dalende coronacijfers mogen restaurants en bars in veel regio’s van Italië vanaf zondag de deuren weer openen. Ongeveer vijf weken na het instellen van drie risicozones en een gedeeltelijke lockdown is de tijd van de rode zones voorlopig voorbij.
Lombardije in het noorden, dat aanvankelijk zwaar werd getroffen, en Calabrië in het zuiden behoren zelfs weer tot de gele zones met een laag risico. Minister van Volksgezondheid Roberto Speranza had vrijdag ook besloten dat Abruzzo als laatste rode zone kon overschakelen naar de middelste, oranje categorie.
Dit maakt het dagelijks leven voor veel Italianen een beetje gemakkelijker. Want in de gele zones mogen, in tegenstelling tot in de andere twee risicogebieden, de cafés overdag weer open zijn. En de mensen kunnen daar weer vrij hun huis verlaten. In Italië geldt nog wel een avondklok vanaf 22.00 uur tot vroeg in de ochtend, waarop slechts een paar uitzonderingen zijn.
Sinds zondag is Italië het land met het hoogste corona-dodental van Europa. Daarvoor was dat het Verenigd Koninkrijk. In totaal 64.520 Italianen zijn volgens de gegevens van de Johns Hopkins Universiteit overleden aan de gevolgen van Covid-19. Dat is na de dodentallen van de Verenigde Staten, Brazilië, India en Mexico het hoogste wereldwijd.
Italië werd begin dit jaar als eerste Europese land hard geraakt door de coronapandemie. Vooral in het noorden, waar het zorgsysteem werd overspoeld, leidde dit tot een enorme sterftegolf.
In het vierde kwartaal krimpt de economie wel weer, waardoor de economie over heel 2020 met 4,3 procent krimpt. In juni werd door DNB nog uitgegaan van een krimp met 6,4 procent. In zowel 2021 als 2022 groeit het bruto binnenlands product (bbp) naar verwachting met ongeveer 3 procent.
De werkloosheid piekt volgens DNB in 2021, als 6,5 procent van de beroepsbevolking nieuw werk zoekt. Een jaar later is dit gezakt tot 6 procent. De inflatie blijft de komende jaren nog ruimschoots onder de 2 procent. Het tekort op de begroting is in 2022 weer in de buurt van de 3 procent waar Nederland en andere EU-landen de afgelopen jaren op stuurden.
DNB merkt op dat de ramingen komen van voor begin december. Toen kondigde het kabinet extra maatregelen aan om de verspreiding van het virus in te dammen. Later op maandag worden naar verwachting meer maatregelen aangekondigd. Volgens DNB zullen de extra ingrepen voor de ramingen dit jaar niet heel veel uitmaken. Voor volgend jaar is de precieze impact ervan ongewis. Een drukkend effect van 1 tot 2 procentpunt op de geraamde groei in het basisscenario lijkt alleszins redelijk met maatregelen die vergelijkbaar zijn met die van dit voorjaar. Daarbij zouden de extra maatregelen tot eind januari duren.
DNB merkt verder op dat een goed economisch herstel alleen kan als het virus echt weg is. Er is volgens de centrale bank geen sprake van afruil tussen economie en gezondheid. Het hollen-en-stilstaanbeleid, waarbij maatregelen te snel worden afgebouwd en bij een opleving van het virus weer sneller op de rem moet worden getrapt, noemt DNB geen goed idee. Volgens de centrale bank blijven steunmaatregelen op korte termijn van belang.
De centrale bank beseft sowieso dat er meer onzekerheid is rond de ramingen dan normaal. Daarom werd er ook een mild scenario opgesteld waarbij de uitbraak van corona eerder onder controle is en de hele bevolking in de eerste jaarhelft kan worden gevaccineerd. De economie groeit dan in 2021 met 4,9 procent. Ook valt de werkloosheid lager uit, blijven de huizenprijzen stijgen en valt het begrotingstekort van de overheid lager uit.
Tegelijkertijd rekende DNB ook een zwaar scenario door. De economie groeit daardoor met 0,2 procent in 2021 en 2,2 procent in 2022. De werkloosheid stijgt dan ook langer door en de huizenprijzen dalen licht in 2022. Bovendien verslechteren de overheidsfinanciën aanzienlijk.
Het kabinet bereidt een vergaande lockdown voor waarbij bijna alles tot en met 19 januari dicht gaat: van scholen tot niet-essentiële winkels tot musea tot kapsalons tot theaters, melden bronnen in Den Haag aan de NOS.
De maatregelen gaan vannacht om twaalf uur al in, om een run op winkels morgen te voorkomen. Contactberoepen zoals de fysio en massagesalons moeten ook stoppen, en mensen moeten zo veel mogelijk thuis blijven.
Scholen moeten vanaf woensdag hun deuren sluiten, en op online onderwijs overstappen.
Afgelopen maand stierven er meer Belgen dan in welke maand dan ook sinds de Tweede Wereldoorlog. Nu al staat vast dat coronajaar 2020 het dodelijkste jaar wordt sinds 1945, schrijft de Belgische krant De Standaard.
November doet ook niet onder voor april, toen de eerste coronagolf een hoogtepunt bereikte. De tweede golf dreigt wel degelijk even dodelijk te worden als de eerste, ook al leek dat aanvankelijk mee te vallen.
De RVD meldt dat premier Rutte om 19.00 uur maandagavond een toespraak vanuit het Torentje houdt,
Het is de tweede keer dit jaar dat de minister-president een toespraak over de coronacrisis houdt vanuit het Torentje.
Waarschijnlijk worden nieuwe coronamaatregelen aangekondigd. Het kabinet overlegt maandag over strengere maatregelen, zoals het sluiten van niet-essentiële winkels.
De situatie rondom corona is op dit moment „ernstig”, zegt coronaminister Hugo de Jonge voorafgaand aan een spoedoverleg over mogelijke strenge maatregelen. De ziekenhuisopnames nemen toe en daarom is er meer nodig, zegt hij.
Het kabinet beraadt zich over strengere maatregelen en De Jonge verwacht daar later maandag meer over te kunnen vertellen. Uiteraard kijkt het kabinet naar wat andere landen doen, zoals Duitsland, maar „wij hebben wel echt te maken met de Nederlandse situatie”, zegt hij. In Duitsland gaat aanstaande woensdag een strenge lockdown gelden: niet-essentiële winkels gaan daar dicht en ook scholen sluiten de deuren.
Het kabinet broedt op de sluiting van niet-essentiële winkels in de strijd tegen het coronavirus, bevestigen ingewijden berichtgeving in diverse media. Welke vorm de sluiting heeft, welke winkels er precies onder gaan vallen, wanneer de maatregel ingaat en hoe lang die zal duren, wordt nu uitgezocht. Levensmiddelenzaken en ook apotheken blijven in ieder geval open.
Het kabinet heeft haast, zo bleek zondag uit het Catshuisberaad. Aanleiding zijn de oplopende besmettingscijfers. Zondag werden bijna 10.000 mensen positief getest. Afgesproken is dat een flink aantal ministers maandag weer bijeenkomt voor crisisoverleg. Daarna zal een extra ministerraad besluiten over meerdere opties die op tafel liggen.
Het kabinet denkt aan een avondklok met oud en nieuw. Het is een van de maatregelen die maandag wordt besproken in een extra crisisoverleg en ministerraad, melden bronnen aan de politieke redactie van RTL Nieuws. Andere maatregelen waar het kabinet nu aan denkt zijn toch een langere kerstvakantie voor middelbare scholen, sluiting van niet-essentiële winkels en sluiting van hotels.
De stijging in het aantal nieuwe coronagevallen zet door. In de afgelopen 24 uur zijn 9924 positieve coronatesten geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Dat zijn er 760 meer dan zaterdag. Toen werden er na correctie 9164 nieuwe infecties gemeld, dat was het hoogste aantal sinds eind oktober. Vrijdag werden 8879 nieuwe besmettingen gemeld en donderdag bijna 8800.
De Duitse Bondsregering en deelstaten zijn het eens geworden over een veel strengere lockdown. Die gaat op 16 december in en duurt tot 10 januari. In die periode moeten veel bedrijven de deuren sluiten en ook scholen moeten in principe dicht, maakte bondskanselier Angela Merkel bekend.
Merkel zei na spoedoverleg met leiders van deelstaten dat de bestaande maatregelen onvoldoende effect hebben gehad. In Duitsland is al weken een gedeeltelijke lockdown van kracht. Horecazaken moesten daardoor al eerder de deuren sluiten. Toch worden dagelijks nog steeds tienduizenden nieuwe coronabesmettingen vastgesteld.
Dit is een nieuw liveblog over de coronacrisis. Het oude liveblog is hier terug te lezen.
Advertentie