Synode GKV neemt afstand van besluiten van 1967
De synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) heeft afstand genomen van de besluiten van de generale synode van 1967 inzake de Open Brief. Deze leidden tot een scheuring binnen de GKV en tot het ontstaan van de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK).
De synode verleende „postuum eerherstel” voor de geschorste docenten Douwe Jan Buwalda en Hein Melle Mulder. Het besluit tot hun schorsing had niet genomen mogen worden, zo zei synodevoorzitter ds. Melle Oosterhuis. De synode, vrijdag in Elspeet bijeen, pleitte voor herstel van het geschonden vertrouwen.
Onvoldoende
De besluiten rond 1967 waren wel ingrijpend, maar „onvoldoende onderbouwd, waardoor ze vooral veel schade hebben aangericht”, aldus de synode. Daarbij willen de GKV in rekening brengen dat de generale synode van Ede in 2014 besloot om in het kader van de herziening van de kerkorde „vervallen te verklaren (…) de generale besluiten die zijn genomen vóór 31 januari 2014”. „De besluiten uit 1967 zijn duidelijk van voor die datum en kunnen dus als vervallen worden aangemerkt.”
De besluiten uit 1967 kregen een uitwerking die tot op heden voelbaar is, aldus de synode.
Wanneer de kerken nu van mening zijn dat ze niet langer achter de besluiten uit 1967 kunnen staan, is het goed om dat met zoveel woorden uit te spreken, was de overtuiging van de synode. „Zelfs als we moeten vaststellen dat ze officieel geen rechtskracht meer hebben, zal zo’n expliciete betuiging helderheid geven en genezend kunnen werken.”
Doopvraag
De synode boog zich over het bezwaar van de vrijgemaakte kerk van Amersfoort-de Horsten tegen de formulering van de eerste doopvraag in het Gereformeerd Kerkboek (1917). De uitspraak „aan allerlei ellende en zelfs aan het eeuwig oordeel onderworpen” werd daar vervangen door de passage dat de dopeling „zondig en schuldig ter wereld is gekomen en uit zichzelf niets goeds kan doen.” Volgens bezwaarden zou er twee keer hetzelfde staan. Zij hebben grote moeite met het weglaten van het gedeelte over de ellende. Deze moeite komt voort uit wat er inhoudelijk en pastoraal met deze woorden in verband wordt gebracht. „Het is van belang onze nood en ellende helder te belijden, omdat juist in situaties van lijden vragen en aanvechtingen ontstaan.”
Ook procedureel had ‘Amersfoort’ bezwaren: de gewijzigde tekst werd niet aan de synode voorgelegd en had niet zomaar in het Kerkboek opgenomen mogen worden als definitief geldende tekst. De praktijk is momenteel dat voorgangers op eigen houtje de doopvragen steeds weer anders stellen. De synode besloot vrijdag de oude versie van 2011 weer als richtlijn te hanteren. Het voorstel van het moderamen om beide versies, 2011 en 2017 (huidige Kerkboek), vrij te geven in de kerken, werd verworpen.
Er komt geen deputaatschap Schrift en gezag waar de vrijgemaakte kerk van Waardhuizen om had gevraagd. Zij stelde dat het onduidelijk is of de GKV nog gelijk denken over de genoegzaamheid van de Schrift volgens artikel 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. De gemeente hoopte dat een deputaatschap „de rust en de eenheid” in de GKV zou dienen. Omdat het verzoek niet via de wettige route van de classis was ingediend, werd het verworpen.
Homoseksualiteit
Het studiedeputaatschap homoseksualiteit in de kerk, ingesteld door de synode van 2017, wordt gecontinueerd, maar nu in hechtere samenwerking met de NGK. In dat deputaatschap zijn al twee leden van de NGK op persoonlijke titel toegevoegd. Zij zullen deputaten worden, als de Landelijke Vergadering van de NGK hiervoor groen licht geeft. Els van Dijk zat namens de Christelijke Gereformeerde Kerken op persoonlijke titel in het deputaatschap, maar zij wordt vanwege „de zwaarte van haar dagtaak” door een ander vervangen, opnieuw op persoonlijke titel.
Ds. Melle Oosterhuis hoopte dat de homoseksuele broeders en zusters niet als „probleemgevallen” gezien worden, maar een „heuse plek” in de gemeente krijgen.