Auschwitz en Instagram
Op 27 januari is het 75 jaar geleden dat het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd. In de aanloop naar die datum zijn er over de hele wereld herdenkingen en bijeenkomsten. De grootste gaat vandaag van start in Israël, waar de media nu al spreken over de grootste diplomatieke bijeenkomst in de geschiedenis van de Joodse Staat.
Ondertussen zijn er ook in het concentratiekamp zelf bijeenkomsten waar stilgestaan wordt bij de bevrijding van dit kamp waar zoveel mensen een gruwelijke dood stierven tijdens het bewind van de nazi’s.
Dinsdag was er ineens ophef over het feit dat het CDA-kamerlid Martijn van Helvert via het sociale medium Instagram beelden uit het kamp deelde. Nogal wat mensen waren van mening dat dit ongepast was. Zij vinden een medium als Instagram niet geschikt om beelden te delen uit een concentratiekamp. Zij zijn van mening dat er uit piëteit voor de slachtoffers en de nabestaanden andere manieren zijn om de verschrikkingen van de Holocaust ook bij jongeren onder de aandacht te brengen.
Van Helvert stelt dat hij juist via Instagram een jonger publiek wil bereiken. Volgens hem blijkt uit onderzoeken dat een op de vijf jongeren niet weet wat Auschwitz is en wat daar is gebeurd. Hij heeft dan ook geen spijt van zijn fotoverslag. Hij ziet zijn foto’s juist als een waarschuwing en wil ermee laten zien hoe snel zaken in de maatschappij kunnen ontsporen.
Vooropgesteld: de motieven van Van Helvert zijn integer. Hij heeft nooit iemand willen kwetsen, zeker niet de nabestaanden van de slachtoffers in Auschwitz. Hij heeft de verschrikkingen van het kamp ook niet misbruikt voor het delen van interessante, ‘leuke’ plaatjes. Als dat wel gebeurt en mensen grappige selfies maken in een oord waar zulke gruwelijkheden hebben plaatsgevonden, is dat zeer verwerpelijk. Wie beseft wat daar is gebeurd, vergaat de lust tot enige zelfpromotie.
Dat de CDA’er probeert dit deel van de geschiedenis ook bij jongeren onder de aandacht te brengen, is zeer te verdedigen. Het is nu eenmaal een feit dat er nogal wat jongeren zijn die geen kranten of boeken lezen en zelden een historische documentaire kijken. En dus gaat de 75-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz volledig aan hen voorbij. Wie toch hun aandacht wil vangen, zal daar moeten zijn waar zij ook zijn.
Een medium is nooit waardenvrij. Dat geldt voor ieder medium, of het nu een krant is, de radio, de tv, Facebook of Instagram. Beelden van de Holocaust verschijnen voor mensen die instagram gebruiken tussen bijvoorbeeld filmpjes van een modeshow en een voetbalwedstrijd. Dat maakt inderdaad dat uiterste zorgvuldigheid in wat je deelt, geboden is. Maar dat je probeert voor de verschrikkingen van de Holocaust aandacht te vragen bij jongeren, is een doel dat heel veel middelen heiligt.