Koosnaam ”Ús Mem” is ode aan de koe
Friezen hebben een groot gevoel voor humor. Wie kent niet de bronzen koe die al zeventig jaar de Friese hoofdstad verfraait? Ze belichaamt het droombeeld van de ideale herkauwer. Om die reden zal beeldhouwer Gerhardus Jan Adema (1898-1981) haar een kwartslag groter hebben gemaakt dan zijn voorbeelden waren.
Bij de onthulling in 1954 gaf het publiek de koe al gelijk de koosnaam ”Ús Mem” (Onze Moeder). Als de Friese stadhouder Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg (1560-1620) „ús heit” (onze vader) is, dan is de bronzen koe aan de Harlingersingel „ús mem”, besloot het volk spontaan. Dat het eigen stamboekvee rijkelijk vlees, melk en boter voortbracht, staat buiten kijf. ”Ús Mem” is dan ook een ode aan de koe.
Twee jaar geleden (21-1-2023) vond ook EW Magazine het hoog tijd de loftrompet te steken over de hoofdrolspeler alias het zwarte schaap in het stikstofdebat. Geen ander dier is zo innig verbonden met ons land als de koe. Onze welvaart is voor een belangrijk deel verstrengeld met deze stoïcijnse viervoeter. Al rond 1650 was de Republiek ’s werelds grootste exporteur van boter en kaas. Maar behalve melk komt er nog meer uit de koe. Vooral haar stikstofrijke vlaaien staan in een kwade reuk.
Door intensief fokken is in nauwelijks honderd jaar tijd de melkproductie per koe verviervoudigd en daarmee is ook haar aandeel in de stikstof- en ammoniakuitstoot toegenomen. Bovendien zou de koe volgens dieractivisten gedegradeerd zijn tot productiemiddel. Haar melk is bedoeld voor de eigen kalfjes en niet voor de mens.
Spraken de Friezen liefkozend over ”ús mem”, in India riepen fanatieke hindoeleiders op tot een massaslachting onder christenen op 1 maart. Koeien zijn voor hindoes heilige dieren. Het is voor hen dan ook een regelrechte gruwel dat christenen runderen doden om hun vlees te eten. Het RD berichtte er vorige week (26-2) over. De leus ”slacht hen die onze moeder slachten” doet het ergste vrezen. Stichting De Ondergrondse Kerk (SDOK) riep dan ook terecht op om het machtigste wapen in te zetten tegen het bloedbad waarmee wordt gedreigd: het gebed.
De maakbare koe zou wel eens een tijdbom op vier poten kunnen zijn
Ondertussen zetten ultraorthodoxe Joden van het Tempelinstituut in Jeruzalem alles op alles om een rode koe te fokken. Zij baseren zich daarbij op Numeri 19 en rabbijnse overleveringen die zeggen dat, zodra er een volmaakte rode vaars gevonden is, de derde tempel herbouwd kan worden. En wel op de plaats waar het vorige heiligdom stond en waar sinds de zevende eeuw islamitische bouwwerken verrezen: de Al-Aqsamoskee en de gouden Rotskoepel. De maakbare koe zou wel eens een tijdbom op vier poten kunnen zijn.
