Bijbels zijn overal te vinden in het hoofdkantoor van De Brug. Die christelijke ggz-instelling voor verslavingszorg in Katwijk ontstond in 1995. Huisartsen en predikanten wilden hulp bieden aan voornamelijk heroïneverslaafden. Hoewel die vorm van drugsverslaving zich nauwelijks meer voordoet, kent Katwijk nog de nodige verslavingsproblematiek. Dat benadrukt Atie Smit (64), manager zorg bij De Brug, een instelling die samenwerkt met De Hoop ggz in Dordrecht. In 2017 hielp De Brug 307 cliënten. Zorgen op dit terrein leven ook in andere Biblebeltgemeenten, zoals Urk, Rijssen en Nunspeet.

Lees ook

GG doen onderzoek naar verslavingsproblematiek

Verjaardag

Nog altijd kan Smit zich verbazen over het gemak waarmee inwoners van vissersplaatsen zoals Katwijk alcohol schenken. „Mij is verteld dat dat te maken heeft met het verleden. Vissers op zee dronken zich letterlijk warm. Het is in Katwijk vrij gebruikelijk dat kinderen van een jaar of twaalf alcohol nuttigen. Als christen kun je juist het verschil maken door bijvoorbeeld een alcoholvrije verjaardag te organiseren.”

Kerken moeten af van het „taboe” op verslavingen in eigen kring, vindt Smit. „Al zie ik meer openheid dan twintig jaar geleden.” Een verslaafde is niet minder dan een ander, benadrukt ze. „We zijn allen slaaf van de zonde. Het is genade als we niet ten prooi vallen aan een verslaving.”

Van groot belang is om kinderen vroeg te wijzen op gevaren van alcohol en drugs, zet Smit uiteen. En ouders weerbaar te maken. „We organiseren avonden voor ouders. Ze moeten leren om signalen van alcohol- en cocaïnegebruik te onderkennen. Als hun kind zich terugtrekt of opstandig is, hoeft dat niet te maken te hebben met de puberteit. Dan kan ook drugsgebruik een rol spelen.”

Eenzaam

In de kamer van Atie Smit valt het woord onrust. Zo veel jonge mensen worden voortgedreven door onrust – het valt haar telkens weer op. „Ze krijgen met allerlei verleidingen te maken. De boze komt op hen af. Via de smartphone is de wereld dichtbij. Menigeen kampt met seksverslaving. Jongeren, ook uit warme gezinnen, kunnen eenzaam zijn. Omdat ze ontevreden zijn over hun uiterlijk of gepest worden.”

Essentieel is dat ouders kinderen een luisterend oor bieden én alternatieven geven voor feesten waar volop drank wordt geschonken. „Ouders kunnen een sportmiddag voor en met hun kinderen organiseren. Mooi is ook dat kerken vader-zoonweekenden aanbieden. Zulke uitjes verstevigen de band. Belangrijk is dat jeugdigen binnen de kerk een vriendengroep opbouwen.”

Smit maakt zich ernstig zorgen over de vele echtscheidingen. „Seculiere opvattingen over huwelijk infecteren ook Katwijk. Veel mensen koesteren een onwerkelijk ideaal over het huwelijk. Man en vrouw moeten dan beiden een goede functie hebben en er mooi uitzien. Als ze even niet meer zo veel voor elkaar voelen, gaan ze uit elkaar. Dan gaat bijvoorbeeld de man ervandoor met die leuke collega. Terwijl de Bijbel echtelieden oproept elkaar trouw te zijn in moeilijke tijden en elkaar fouten te vergeven.”

In pakweg vijftien jaar tijd zag inspecteur Huibert den Butter (36), zelf christen, de jongerencultuur in Katwijk ingrijpend veranderen. „Toen ik hier net kwam werken, kende Katwijk wel zestig hangplekken”, zegt Den Butter op het politiebureau in Katwijk. Hij is inmiddels zo’n zestien jaar politieman in het vissersdorp. „Jongeren kwamen destijds bij elkaar onder een luifel van een winkelcentrum. Ze stonden flink te drinken of gebruikten drugs. Nu zijn er nog maar een paar hangplekken. Jongeren hebben vooral contact via sociale media. Ze zitten thuis achter de computer te gamen of zijn bezig met hun smartphone.”

Misstanden

De veranderde jeugdcultuur brengt relatief nieuwe problemen met zich mee. Zoals pesten via sociale media, bijvoorbeeld door het verspreiden van naaktfoto’s (sexting). „Jeugdagenten zijn het grootste deel van hun tijd bezig die misstanden aan te pakken. Zo ontwikkelden we samen met het jongerenwerk en bureau Halt een game die jongeren wijst op de schadelijke gevolgen van sexting. In die game kruipen jongeren in de huid van een rechercheur die een sextingzaak oplost.”

De politieman schat dat de gemeente Katwijk tussen de 25 en 50 hardnekkige harddrugsverslaafden telt, wier leven ernstig is ontregeld. Ook zijn er „zeker enkele honderden” gebruikers van verdovende middelen op feesten. „Een voorzichtige schatting.”

Dwaas

Wil de politie contact houden met jongeren, dan is het van het grootste belang dat de politie actief is op sociale media, zegt de agent. „Dus moeten we op Instagram zitten. Jongeren kunnen de politie via zo’n kanaal van allerlei nuttige tips voorzien.”

Den Butter juicht het toe dat de politie contacten heeft met plaatselijke kerken, om zo bijvoorbeeld verslavingen te bestrijden. „Een groot deel van de Katwijkse bevolking is kerkelijk. We zouden dwaas zijn als we níet met kerkelijke sleutelfiguren overleggen over verslavingsproblematiek. Zo vind ik het ook logisch dat de politie in Den Haag contacten heeft met moskeeën.”