Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Kennisinstituut christelijke ggz (KICG) en ZorgmarktAdvies onder volwassenen en jongeren. Namens KICG is prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker erbij betrokken. Het onderzoek is gestart en zal in april worden afgerond.

Deputaat DMZ ir. Kasper Nipius geeft aan dat in het pastoraat verschillende signalen worden ontvangen dat verslaving bij jongeren en ouderen „aan de orde van de dag” is. Dat zou ook gebleken zijn uit een eerder uitgevoerd, klein pilot-onderzoek in een gemeente. Nipius noemt verschillende vormen van verslaving: aan games, drugs, alcohol, gokken en pornografie.

De problematiek blijft niet beperkt tot de Gereformeerde Gemeenten, zegt hij. „Samen met de kerken die participeren in het platform Jeugdhulpverlening willen we de omvang en de aard van de problemen in beeld krijgen.” In dit platform participeren naast de Gereformeerde Gemeenten de Hersteld Hervormde Kerk, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

Valt er een inschatting te maken van de omvang van het probleem?

„Daar is het onderzoek juist op gericht. Verschillende zorgverleners geven aan dat verslaving de gereformeerde gezindte niet voorbijgaat.”

Zijn mensen bereid hulp te zoeken en zo ja: bij welke instanties klopt men dan aan?

„We houden er rekening mee dat er een behoorlijke drempel is om hulp te gaan zoeken. Wie komt er openlijk voor de dag met zijn of haar verslaving? Daarop rust een stevig taboe.”

Er zijn meerdere zorgaanbieders die zich richten op het begeleiden van mensen met verslavingsproblematiek, zegt Nipius. „Een hiervan is De Hoop GGZ te Dordrecht. Daar wordt kwalitatief goed werk geleverd.”

Wat kan het pastoraat hier betekenen?

„Verslaving is een bijzonder onderwerp, waarbij specialisme en brede ervaring heel belangrijk zijn. Tegelijk is er behoefte aan een goede, pastorale begeleiding, want juist tijdens een behandeling kunnen wezenlijke vragen rijzen. Het is belangrijk om na te gaan in hoeverre de identiteit van verslaafden vanuit de genoemde kerken bij de zorgaanbieders terugkomt. Het is onze wens dat ook de pastorale zorg optimaal aansluit.”

Nipius noemt het voorbeeld van een 16-jarige jongen die gamet en blowt. „Vroeger kon hij de Bijbelverhalen letterlijk terugvertellen. Nu gamet en blowt hij tot diep in de nacht. Zijn ouders vonden pas een zakje met wit poeder op zijn kamer. Die mensen zijn verdrietig en radeloos.”

„Hier was nooit specifieke aandacht voor”

Volgens dr. Hanneke Schaap-Jonker, rector van het Kennisinstituut christelijke ggz (KICG) en bijzonder hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is het voor het eerst dat er onderzoek wordt gedaan naar verslaving binnen de reformatorische kerken. „Er was nooit specifieke aandacht voor verslaving binnen de eigen achterban. Misschien was het idee wel dat het er niet voorkomt. Maar ook iemand die twee keer per zondag in de kerkbanken zit, kan een pornoverslaving hebben.”

Deelnemers aan het onderzoek wordt gevraagd naar eventuele verslavingen en verslavingsverschijnselen. Ook hulpmogelijkheden worden onderzocht, zoals de behoefte aan een specifieke reformatorische verslavingszorg. Deelnemers kunnen de vragen anoniem beantwoorden. Schaap-Jonker: „We hebben een pilotonderzoek in een gemeente gedaan. Daar hebben we de vragen en de onderzoeksmethode getest.”

Lees ook:

Ds. Van Ruitenburg: Verslaving aan porno speelt breed (rd.nl, 24-01-2017)