Kerk & religie

Thorastudie in plaats van najagen geld en goed

Op het eerste gezicht lijkt Israël wat materialisme betreft een land te zijn als andere westerse landen. Toch is er een belangrijke tegenstroming in de Joodse staat.

Alfred Muller
18 October 2018 19:55Gewijzigd op 16 November 2020 14:24
Haredim stellen hun leven in dienst van de studie van Tora en geven niet om geld en goed. beeld RD, Henk Visscher
Haredim stellen hun leven in dienst van de studie van Tora en geven niet om geld en goed. beeld RD, Henk Visscher

Jongeren wisselen van baan omdat er ergens anders meer te verdienen valt, werkgevers buiten werknemers uit, huiseigenaren kunnen dankzij de woningnood onredelijk hoge prijzen vragen aan kopers of huurders, en winkelcentra verleiden consumenten goederen te kopen die ze niet nodig hebben.

Rabbijn Eliezer Melamed wees er echter op de website van Arutz 7 op dat de Joodse traditie zegt dat de zonde van de mensen in Sodom het materialisme was. De levens van de rijken waren waardevol en hun doel was steeds rijker te worden. Het leven van de armen was echter waardeloos. De rijken zorgden ervoor dat zij snel stierven of het land werden uitgedreven. Wie armen hielp, werd gestraft.

Inmiddels zijn volgens Melamed de waarden van de Bijbel over de wereld verspreid. Daarom zal geen volk meer de armen zo slecht behandelen.

Maar de invloed van Sodom blijft bestaan. Mensen lezen de waarde van anderen af aan hun kleding, hun huizen en hun auto’s. De media besteden aandacht aan evenementen die de schatrijken organiseren, alsof het daarom gaat in het leven. Als de magnaten schade berokkenen aan de natuurlijke hulpbronnen en publieke belangen of hun werknemers onderdrukken, durven weinigen daar tegen op te staan.

Ook wie zegt de rijken niet te aanbidden en een persoon niet te beoordelen op grond van het inkomen, is vaak een slaaf van materialisme. Dat blijkt uit het feit dat mensen vaak meer uitgeven dan ze verdienen en steeds meer willen verdienen.

„Een leven rond materialisme creëert een gevoel van leegheid”, schrijft Melamed. De oplossing is volgens hem het geestelijke leven. „Geld en bezittingen zijn waardevolle middelen om te helpen een geestelijk leven te hebben, maar ze zijn niet het doel.”

Een belangrijke beweging tégen overdadig materialisme vinden we dan ook onder de haredim, de strengreligieuze Joden. Degenen in deze groep die een hoge sociale status genieten, zijn degenen die grote kennis hebben verworven van de Thora en van de interpretatie daarvan. Tegen een Thorageleerde kijken de haredim meer op dan tegen iemand die rijkdom heeft vergaard.

In het haredische gezin staat de Thorastudie centraal. Jongens gaan naar Talmoedscholen, waar ze niet of nauwelijks vakken leren die ze nodig hebben om een goede baan te krijgen. Ze proberen vaak de dienstplicht te mijden.

Haredim kunnen inkomen echter niet negeren. Er is een materieel fundament nodig om te kunnen leven. Niemand kan zonder voedsel en onderdak. Mannen krijgen een klein inkomen van de Thorascholen of nemen er noodgedwongen een baantje bij. Vaak werken de haredische vrouwen. Meisjes leren op de meisjesscholen ook praktische vakken. Zijn ze eenmaal volwassen en getrouwd, dan kunnen zij de kost verdienen, zodat de man zich kan blijven bezighouden met de studie van de traditie.

Veel Israëliërs hechten er grote waarde aan kinderen te hebben. Onder de haredim kan de gezinsgrootte tot tien of meer kinderen oplopen. Dit is echter niet beperkt tot de religieuzen. Ook seculiere Israëliërs hebben vaak drie of vier kinderen. Kinderen grootbrengen kost geld, en dat geldt helemaal voor wie veel kinderen heeft.

Minimalisme –het idealisme om het aantal bezittingen te verminderen en af te stemmen op wat de consument echt nodig heeft– komt ook in Israël voor. Dat is vooral het geval onder jongeren. Deze groepen hoeven niet religieus te zijn. Zij kiezen voor een eenvoudige levensstijl die vaak dicht bij de natuur staat.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer