Het pand van het Hoornbeeck College in Amersfoort –ruim een eeuw oud– onderging de afgelopen jaren een metamorfose. Van een energieslurpend in een duurzaam gebouw. Bestuurder Willem de Potter: „We willen duurzaamheid ook verankeren in het onderwijs.”

Nog voor aanvang van het interview excuseert de voorzitter van het college van bestuur van het Hoornbeeck College en het Van Lodenstein College zich. „Eigenlijk voelt dit gesprek voor mij wat ongemakkelijk. Want ik ben helemaal niet het perfecte voorbeeld van duurzaamheid. Ik lijk op de gemiddelde refo: iemand die zeker niet vooroploopt als het gaat om duurzaamheid.”

Toch is er bij De Potter wel degelijk een knop omgegaan. Zelfs zo dat er op zijn initiatief in april een congres op het Hoornbeeck College in Amersfoort gehouden wordt, getiteld ”Duurzaam doen”. „Mijn ogen zijn aan het open gaan dankzij mijn collega’s en de jongelui hier op het Hoornbeeck College. Ik zie studenten die enthousiast bezig zijn met duurzaamheid in hun miniondernemingen. Het leeft bij hen. Dat houdt me scherp. Ook hebben we een facilitair manager die vooruitstrevend is en met ideeën komt om ons pand te verduurzamen.”

Het Amersfoortse gebouw is de afgelopen jaren drastisch aangepakt. Zo zelfs dat er een besparing van 50 procent op de energierekening is gerealiseerd. Voor een oud klooster uit het jaar 1907 een flinke prestatie. Op het dak liggen zo’n 950 zonnepanelen. Die leveren samen ongeveer 250.000 kWh elektriciteit per jaar. Het pand wordt verwarmd door twee grote kachels die houtkorrels verstoken, de rookgassen ervan worden ontdaan van fijnstof.

Niet alleen aan het opwekken van groene energie is gedacht, ook aan het besparen van energie. De isolatie, de ventilatie, de verlichting, het watergebruik: alles is verduurzaamd. „Het licht gaat automatisch aan of uit of zachter dankzij bewegingsmelders en door daglichtsensoren.” De uiteindelijke ambitie voor het Amersfoortse pand is om in 2025 energieneutraal te zijn.

Dergelijke duurzame maatregelen zijn mooi, maar niet voldoende, beseft De Potter. „Duurzaamheid zit hem niet alleen in de zonnepanelen en gaat niet alleen om energie. We willen duurzaamheid verankeren in het onderwijs.” Studenten vormen immers de toekomst, aldus De Potter. „Als jongeren worden opgeleid met een bewuste, duurzame houding, betaalt zich dat weer uit binnen de bedrijven en instellingen waar ze gaan werken.”

Tijdens het congres van april hopen reformatorische scholen (vo, mbo, hbo) een manifest te ondertekenen. „Daarmee willen we belijden dat God de Schepper is van de aarde en dat we daarom met eerbied en respect voor de schepping en de Schepper willen handelen. Het manifest moet zo concreet mogelijk beschrijven hoe we als scholen met rentmeesterschap aan de slag gaan. Allereerst in de lessen. Maar het kan ook betekenen dat we streven naar energieneutrale schoolgebouwen.”

Hoe duurzaamheid een plek kan krijgen in de les? De Potter: „Tijdens een economieles zou het kunnen gaan over de deeleconomie. Waarom moeten we alles bezitten, we kunnen het toch ook van elkaar gebruiken? Klassieke lesmethoden geven daar niet of nauwelijks aandacht aan. Of wat dacht je van het maken van een elektromotor of een mini-Tesla tijdens de natuurkundeles? Jonge mensen vinden dat fascinerend.”

Daarnaast hoopt De Potter dat het congres bijdraagt aan bewustwording in de gereformeerde gezindte. „Duurzaamheid is niet meer alleen het feestje van clubs als Greenpeace”, stelt De Potter vast. „Als reformatorische christenen liepen we niet voorop, maar ik ben blij dat we het meer en meer serieus nemen.”

Energietransitie: een enorme uitdaging

Nederland is het slechtste jongetje van de Europese klas. Tenminste, als het gaat om het opwekken van duurzame energie. In 2016 was 5,9 procent van alle opgewekte energie groen. Alleen Luxemburg deed het slechter.

In de energieagenda uit 2016 stelde het kabinet zich ten doel om in 2020 14 procent hernieuwbare energie op te wekken. Dit doel lijkt niet haalbaar. Andere doelen uit de energieagenda zijn 16 procent duurzame energie in 2023 en in 2050 een vrijwel duurzame energievoorziening (uitstoot van CO2 80-95 procent minder dan in 1990). De weg naar dit einddoel heet wel de energietransitie. Om de ambities van die energietransitie te realiseren, zijn drie maatregelen nodig:

- minder energie gebruiken;

- energie halen uit hernieuwbare bronnen;

- als dat niet lukt fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk inzetten.

Wat kan ik doen?

Als particulier kun je ook bijdragen aan de energietransitie. Door zelf duurzame energie op te wekken of door energiebesparingsmaatregelen te treffen. Enkele tips van Milieu Centraal:

- Zonnepanelen zijn de beste optie als je zelf energie wilt opwekken. Bekijk of je dak geschikt is voor zonne-energie op zonatlas.nl.

- Van het gas af? Dan is een warmtepomp een optie. Als je nu een warmtepomp koopt, kun je subsidie krijgen.

- Ga het huis isoleren. Zeker bij woningen die voor 2000 zijn gebouwd kan dit veel energie schelen. Doe de test op verbeteruwhuis.nl.

- Schaf energiezuinige elektrische apparaten aan. Nog een oude vriezer of koelkast staan? Zelfs al doet-ie het nog goed, dan is vervanging een goed idee.

- Check energiesubsidiewijzer.nl voor subsidies en/of leningen die je kunt krijgen voor de investeringen.