„NatuurGetrouw voorziet in een behoefte”
De nieuwe reformatorische vereniging NatuurGetrouw voorziet in een behoefte. Tijdens de oprichting betoogt historicus prof. dr. H. Onnekink dat het begrip rentmeesterschap geen oude reformatorische wortels heeft. Dit begrip wordt vaak mensgericht en economisch ingericht. NatuurGetrouw gebruikt liever het woord scheppingszorg.
Dat vertelde initiatiefnemer Evert Jan Brouwer woensdagavond tijdens de officiële oprichtingsvergadering van NatuurGetrouw. Op de bijeenkomst in Driestar Educatief in Gouda waren ruim zestig personen aanwezig.
In de afgelopen maanden zijn al diverse lezingen gegeven. NatuurGetrouw kreeg aanvragen van scholen, SGP-kiesverenigingen, vrouwenverenigingen en studentenverenigingen. Ook organiseert de kersverse vereniging begin 2025 een cursus voor het Centrum voor Godsdienstonderwijs (CGO) van de Gereformeerde Gemeenten.
In het aangetreden bestuur nemen behalve oprichters Kees Verrips (voorzitter) en Evert Jan Brouwer (secretaris) ook Jos Schild (penningmeester), Evert Mulder en Wim van den Dikkenberg zitting.
„Een christen past geen sceptische houding ten opzichte van natuurherstel” - Ds. C.J. Barth, predikant hevormde gemeente Vinkeveen
Appelboom
Ds. C.J. Barth, predikant van de hervormde gemeente van Vinkeveen, verzorgde de opening van de vergadering. In zijn meditatie benoemde hij de gebrokenheid in de schepping. „We leven in een tijd van ongekende crisis op het gebied van de natuur, biodiversiteit, landgebruik, ontbossing, klimaat en vervuiling. En dat is geen paniekzaaierij.”
Volgens de predikant past een christen geen sceptische houding ten opzichte van natuurherstel. „Laat staan de onverschillige houding van Kaïn. Laat de liefde van Christus ons dringen.”
Barth zei dat de focus moet liggen op het zoeken van herstel, genezing en verzoening. Hij riep christenen op om een blijde boodschap te brengen. „In woord en daad.” Hoe dat dan moet? „Het kan klein beginnen met het planten van een appelboom, het wippen van een paar tegels.”
Moeten christenen proberen het paradijs op aarde te maken? Die vraag beantwoordde de predikant ontkennend. „Maar dat is toch ook nooit de gedachte geweest van christenen die ziekenhuizen bouwen, verslavingszorg opzetten en aan zending en evangelisatie deden?”
Herstel van de schepping is tot vreugde en eer van God. „Hij wordt grootgemaakt als de verwoeste plaatsen weer opgebouwd worden, als de mussen weer op het dak zitten, als de zwaluw weer een plaats vindt waar zij haar jongen legt, als de jonge raven weer roepen, als de steenbokken weer op de bergen lopen en de woestijn weer bloeit.”
Verzonnen traditie
Historicus prof. dr. David Onnekink, hoogleraar christelijk ecologisch denken aan Theologische Universiteit Utrecht, zoomde in de hoofdlezing in op de term rentmeesterschap. Hij betoogde dat het begrip geen oude, reformatorische wortels heeft. Hij sprak van een zogeheten verzonnen traditie. „Dat is iets waarvan bijna alle mensen denken dat het heel oud is, terwijl dat het niet is.”
Bij een onderzoek in honderden bronnen uit de afgelopen eeuwen stelde hij vast dat rentmeesterschap in de meeste gevallen in verband wordt gebracht met geld of met aan de mens gegeven talenten. Pas sinds de jaren 70 nam de term een vlucht en wordt het begrip in verband gebracht met de schepping. Hij vroeg zich af: „Is NatuurGetrouw daarmee een modieuze oprisping?”
Nee, luidde zijn conclusie. In het vervolg van zijn betoog toonde hij aan dat bewogenheid met de gebrokenheid van de schepping en de eerbied en zorg voor de schepping zeer zeker diepgeworteld zijn in de gereformeerde traditie.
„Is NatuurGetrouw een modieuze oprisping?” - Prof. dr. David Onnekink, hoogleraar christelijk ecologisch denken
Vereniging NatuurGetrouw gebruikt op haar website en in zijn missie en visie het woord rentmeesterschap amper, signaleerde Onnekink. Het kiest bewust voor het woord scheppingszorg. Dat kon op instemming rekenen vanuit de zaal. „Rentmeesterschap wordt vaak mensgericht en economisch ingevuld”, zo stelde een aanwezige. Ds. Barth reageerde: „Rentmeesterschap zou je op een goede manier kunnen laden als je maar benadrukt aan Wie de mens verantwoording moet afleggen. Maar in de Bijbel kom ik de term niet tegen. Dus ik heb er geen behoefte aan om het woord te handhaven.”
Beuk
Andre de Bonte, ecoloog Geldersch Landschap en Kasteelen, nam de aanwezigen mee in zijn verbijstering en verwondering over de natuur. Hij liet foto’s van een majestueuze beuk in Wageningen zien die binnen een paar jaar het loodje legde als gevolg van droge zomers. „Je ziet wat klimaatverandering met bomen kan doen. Die beuk is voor mij een voorbeeld van verbijstering over hoe we omgaan met de schepping.”
Verwondering en genieten is aan de ecoloog ook besteed. Zo wees hij op natuurgebied de Wisselse Veen. Eerst was daar intensieve landbouw, maar door natuurherstel komt de Zilveren Maan, een soort parelmoervlinder weer veel meer voor. „Daar word ik blij van.”