Dat zegt de Amerikaanse gezant Dennis Ross. Ross heeft als Amerikaanse diplomaat meer dan twaalf jaar lang een sleutelrol vervuld in het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen. Hij was nauw betrokken bij het sluiten van tijdelijke akkoorden. Momenteel is hij medevoorzitter van het Beleidsinstituut voor het Joodse Volk in Jeruzalem.

De Amerikaanse functionarissen Jared Kushner en Jason Greenblatt hebben een vredesvoorstel op de tekentafel liggen. President Trump zei dat hij graag „de ultieme deal” wil helpen sluiten die het Israëlisch-Palestijnse conflict voorgoed de wereld uit moet helpen.

Voor de Palestijnen is het echter een groot probleem dat Trump in december Jeruzalem als hoofdstad van Israël erkende. Volgens onbevestigde berichten zouden de Palestijnen volgens het Witte Huis genoegen moeten nemen met Abu Dis, ten oosten van de stad.

Palestijnse leiders zeiden na de toespraak van de Amerikaanse president dat de VS geen bemiddelaar meer kunnen zijn. Op 14 januari haalde de Palestijnse president Mahmud Abbas tijdens een toespraak in Ramallah fel uit naar de Amerikanen. „De deal van de eeuw is een klap in ons gezicht”, aldus de Palestijnse leider. Met zijn toespraak heeft Abbas het volgens Ross moeilijker gemaakt voor Arabische landen om ooit nog een Amerikaans vredesplan te accepteren.

Toch hebben Amerikaanse bronnen al laten doorschemeren dat ze „vooruitgang” hebben geboekt. Ross denkt dat „vooruitgang” betekent dat ze van verschillende Arabische leiders hebben gehoord dat ze het vredesvoorstel van de VS willen aanvaarden. Maar, zo waarschuwt Ross, het maakt veel uit of ze het plan in privégesprekken accepteren of in het openbaar. „Als ze het plan niet in het openbaar verdedigen, stelt steun weinig voor. Voordat de Amerikaanse regering het plan openbaarmaakt, moet ze proberen zich ervan te verzekeren dat Arabische leiders ook in het openbaar steun willen betuigen.”

Europese landen zullen volgens Ross het Amerikaanse plan ook niet zomaar steunen. „De Europeanen zijn vrij gevoelig voor waar de Palestijnen staan. De Amerikaanse regering moet daarom met de Europeanen samenwerken. Ze moeten hun een samenvatting van hun plan presenteren en hun uitleggen waarom hun plan geloofwaardig is. Dan kunnen de Europeanen er een oordeel over vormen.”

Ross zegt dat het publiek aan beide zijden het geloof lijkt te hebben verloren dat er nog een tweestatenoplossing mogelijk is. „Dit is het 25e jaar na het begin van het Oslovredesproces. Het publiek aan beide kanten heeft serieuze twijfels. Het is niet gemakkelijk het vertrouwen te herstellen. Ik zou graag zien dat er wat gedaan wordt aan de oorzaken van dat ongeloof. Israëliërs geloven niet dat de Palestijnen Israël ooit zullen accepteren als staat voor het Joodse volk. Palestijnen geloven niet dat Israëliërs ooit een onafhankelijke Palestijnse staat zullen accepteren.”

Het zou groot verschil maken voor de Israëliërs als Palestijnen erkennen dat er twee naties zijn, namelijk een Israëlische en een Palestijnse, zegt Ross. „Dat er een historische Joodse band met het land bestaat. Maar dat wil niet zeggen dat de Palestijnen niet ook een band met het land hebben. Als Israël niet langer zou bouwen in wat een Palestijnse staat moet worden, zou het ook tegemoet komen aan het Palestijnse ongeloof dat Israël een tweestatenoplossing accepteert.”