Wat als een paal boven water staat voor prof. dr. ir. Bas Jonkman, hoogleraar waterbouwkunde aan de TU Delft: de afvoercapaciteit in Houston is volstrekt onvoldoende. Regenwater kan niet goed wegkomen. „Dat wreekt zich nu er in een paar dagen extreem veel regen is gevallen”, zegt Jonkman. Hij is sinds enkele jaren met andere experts betrokken bij de verbetering van de waterhuishouding in Texas.

Overtollig water

Jonkman: „Veel uiterwaarden in de stad waar overtollig water weg zou moeten kunnen stromen, zijn de afgelopen decennia volgebouwd. Weliswaar kan er water afvloeien naar opvangreservoirs, maar die zitten overvol. De autoriteiten laten die reservoirs deels leeglopen, omdat de vrees bestaat dat omliggende dammen bezwijken.”

Probleem is dat de opvangbekkens verouderd zijn, geeft Jonkman aan. „Ze dateren nogal eens uit de jaren veertig van de vorige eeuw en hebben onvoldoende opvangcapaciteit. Destijds hielden de autoriteiten geen rekening met regenval zoals die zich nu voordoet. Waarbij gezegd moet worden dat de hoeveelheid regen die deze dagen in Texas valt, werkelijk extreem is. In een paar dagen is dat al meer dan in een jaar in Nederland.”

De autoriteiten in Houston doen er verstandig aan de bouw van woonwijken pal langs rivieren aan banden te leggen, zegt Jonkman. Ook moeten de stadsbestuurders serieus overwegen om bestaande huizen in uiterwaarden te slopen. Zodoende komt er meer ruimte voor de afvoer van regenwater. „Ik verwacht dat bestuurders fors zullen investeren op dit terrein. Net zoals de autoriteiten in de Amerikaanse stad New Orleans dat deden na de verwoestende orkaan Katrina in 2005.”

Stormvloeden

Jonkman en andere experts focusten de afgelopen jaren met name op de versterking van de Texaanse zuidkust. Zodat plaatsen langs de Golf van Mexico bestand zijn tegen stormvloeden. Nu blijkt echter dat het gevaar voor Houston –dat ongeveer 100 kilometer bij de Golf van Mexio vandaan ligt– niet alleen van een stormvloed komt, maar ook vanuit de lucht: extreme regenval.

Sloegen de deskundigen de plank mis? „In zekere zin wel. Weinigen voorzagen dat er in Texas als gevolg van een orkaan zo geweldig veel regen zou vallen. Autoriteiten in die regio moeten dus met twee scenario’s rekening houden: een stormvloed vanaf de zee én overstromende rivieren als gevolg van extreme regen. In Nederland is het niet anders: het gevaar kan van de Noordzee komen, maar ook de rivieren kunnen buiten hun oevers treden.”

Bouwkundige ingrepen om de rivieren meer ruimte te geven, kosten handenvol geld. Zijn de Texaanse bestuurders bereid om de knip te trekken? „Overstromingen zoals die in Houston veroorzaken tientallen miljarden euro’s schade. Je kunt dus beter tijdig een plan maken om je waterberging beter te regelen. Dat kost dan een paar miljard, maar je voorkomt dat je later te maken krijgt met een veel grotere kostenpost.

Maar vaak dempt men de put als het kalf verdronken is. In Nederland kwamen de Deltawerken pas tot stand na de watersnoodramp in 1953.”

Worstelen

Nederlandse waterbouwbedrijven kunnen de komende jaren een steentje bijdragen aan de verbetering van de waterberging in bijvoorbeeld Houston. Prof. Jonkman: „In Nederland worstelen we al eeuwen met het vraagstuk hoe je stadsuitbreiding combineert met waterbeheer. In oktober hoop ik in Houston een congres over dit onderwerp te bezoeken. Dat symposium is nu wel heel actueel.”