Wat voor nieuwe raket schiet Rusland nu weer af op Oekraïne?
De Russen jagen Oekraïne en het Westen schrik aan met de lancering van een nieuw type raket. Wat schiet Poetin precies af? En waarom nu?
Donderdagochtend. De Russische luchtmacht neemt de stad Dnipro in Oekraïne onder vuur met verschillende soorten raketten. Oekraïne meldt dat Rusland daarbij ook een intercontinentale ballistische raket (ICBM) heeft gelanceerd vanuit de Russische regio Astrakan, ruim 700 kilometer ten oosten van Dnipro. Bij de aanval vallen twee gewonden in een revalidatiecentrum.
De lancering van de Russische ballistische raket, afgeschoten via de ruimte, leidt tot onrust in Oekraïne en het Westen. Voor het eerst in de geschiedenis zou een intercontinentale raket zijn ingezet in een oorlog – een grote escalatie. Rusland maakt op grote schaal gebruik van ballistische raketten met een korte reikwijdte, bijvoorbeeld de Iskander en Kinzhal, maar niet van ICBM’s.
Een Intercontinental Ballistic Missile (ICBM) is een raket die via de ruimte wordt afgeschoten met een zware lading (zo’n 10.000 kilo) en die vliegt op hoge snelheid (tot 24.000 km/uur) en over zeer lange afstand (1000 tot 8000 kilometer). Een ICBM is ontworpen voor zware kernkoppen, maar kan ook worden gebruikt met conventionele lading.
Twijfel
Al vrij snel ontstaan er twijfels over de Oekraïense claim over de Russische ICBM-inzet. Nader onderzoek wijst uit dat de Russen waarschijnlijk toch een kortereafstandsraket hebben gebruikt. Bondskanselier Olaf Scholz sprak desondanks vrijdag over een „verschrikkelijke escalatie”, maar blijft toch weigeren Duitse Taurusraketten te leveren.
Rusland heeft, volgens president Vladimir Poetin, een nieuw type ballistische raket voor de middellange afstand (Intermediate-Range Ballistic Missile, IRBM) ingezet. De Russische aanval was een test met de nieuwe, experimentele Oreshnyk (Hazelnoot), een niet-nucleaire hypersonische ballistische raket, zei Poetin in een toespraak op Telegram. Een IRBM heeft een bereik van 1000 tot 3500 à 5500 kilometer.
Over de Oreshnyk is niet veel bekend. Mogelijk gaat het om een variant van de ballistische R-26 Rubezh. Deze draagraket kan vier onafhankelijk te richten springkoppen met een geschat gewicht van 0,3 megaton dragen. De raket splitst zich bij terugkomst in de dampkring in vier delen om een minimale onderscheppingskans en een maximale schade te creëren.
Op sociale media duiken videobeelden op van –naar verluidt– de raketaanval op Dnipro. Zware lichtflitsen verlichten de donkere nacht als de raketdelen vanuit de ruimte de atmosfeer weer binnendringen. De gebruikelijke explosies blijven echter uit. Dat wijst erop dat de raketten waarschijnlijk niet waren geladen met explosieven.
De raketaanval dient daarmee geen militair, maar een politiek doel. Rusland geeft hiermee een boodschap af aan Oekraïne en het Westen: stop met de oorlog, wij hebben nog meer wapens in ons arsenaal. Kortom, een staaltje machtsvertoon.
Kernraket
De lancering van de nieuwe Russische raket is een reactie op de Oekraïense inzet van Amerikaanse en Britse raketten diep in Rusland. Oekraïne vuurde dinsdag acht Amerikaanse Atacms af op een munitiedepot in Karachev, Koersk. Woensdag schoot het leger pakweg twaalf Britse Storm Shadows af op een hoofdkwartier in Maryno, Briansk. Met de laatste aanval blijkt dat het Westen dit type raket niet beperkt tot Koersk, zoals eerder gemeld. Oekraïne begon begin augustus een verrassend offensief in deze Russische regio.
De Amerikaanse, Britse en Franse toestemming voor Oekraïne om raketten voor de lange afstand te gebruiken, is een reactie op de inzet van zeker 10.000 Noord-Koreaanse manschappen in Rusland. Westerse inlichtingendiensten houden overigens serieus rekening met de komst van 100.000 Noord-Koreanen naar Rusland.
Opvallend is dat Rusland de Verenigde Staten vooraf hebben geïnformeerd over de raketaanval van donderdag op Dnipro. Ook al werkt de hotline tussen Moskou en Washington naar verluidt niet meer, toch heeft Poetin mogelijk via andere kanalen een waarschuwing gegeven. Dit duidt erop dat Poetin toch omzichtiger opereert dan weleens wordt gesuggereerd.
Rusland heeft vast ook even overwogen om te reageren met een kernproef of met de inzet van een kernwapen op de Oekraïense lancering van Atacms en Storm Shadows. Kennelijk heeft Poetin daarvan afgezien uit vrees voor de reactie van China en India. De lancering van de experimentele Orezhnik zou de op een na beste optie zijn.
