Buitenlanders haken aan bij GKV-discussie over vrouw in ambt
Van de gevoelige thema’s die op de agenda staan van de synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) springt voor de buitenlandse afgevaardigden één ding eruit: het synoderapport dat ruimte ziet voor de toelating van vrouwen in het ambt.
De generale synode van de GKV vergadert deze week van donderdag tot en met zaterdag in Elspeet. Het zijn de zogeheten buitenlanddagen van de kerkvergadering. Afgevaardigden van buitenlandse kerken zijn al heel de week in Nederland, waarin ze een afwisselend programma krijgen aangeboden. Zo is er een excursie naar het centrum van Amsterdam, waar onder meer een bezoek wordt gebracht aan Tot Heil des Volks, wordt de Theologische Universiteit Kampen aangedaan en zijn er praatsessies.
Donderdag was de eerste vergaderdag, in conferentiecentrum Mennorode in Elspeet. Op verzoek van de deputaten betrekkingen buitenlandse kerken heeft deze een besloten karakter. „De deputaten willen dat vrijuit gesproken kan worden”, stelt een afgevaardigde. Desalniettemin is de agenda van de vergadering openbaar. Ook wordt vanuit de vergaderzaal via sociale media gedeeld wat zich binnen afspeelt.
Stevige boodschap
Een aantal buitenlandse afgevaardigden is met een stevige boodschap naar de synode gekomen. Al bij de vorige synode, in 2014 in Ede, bleken de buitenlandse zusterkerken van de GKV kritisch over ontwikkelingen bij de vrijgemaakten. In aanloop naar de synode van dit jaar schortten de Free Reformed Churches of Australia (FRCA) de band met de GKV op. De Canadian Reformed Churches (CanRC) stuurden een bezorgde brief. En de Reformed Church in the United States (RCUS) dreigt de zusterkerkrelatie met de GKV te verbreken.
In de ochtendbijeenkomst donderdag reflecteren drie buitenlandse afgevaardigden op het synoderapport over de vrouw in het ambt. De Australische predikant ds. R. D. Anderson, van 1996 tot 2012 vrijgemaakt gereformeerd predikant in Katwijk, benadrukt het belang van navolging van het Woord. Voor de Australische kerken heeft dat als consequentie: geen vrouwelijke ambtsdragers.
Na hem spreekt de Zuid-Koreaanse hoogleraar H. M. Yoo, die van 1983 tot 1990 in Nederland studeerde. De hoogleraar dogmatiek aan de theologieopleiding van de Kosin-kerken heeft moeite met de toenemende diversiteit en de grotere openheid naar de buitenwereld die hij signaleert bij de Nederlandse kerken. Uiteindelijk komt zo de gereformeerde leer onder druk te staan, meent hij. Hij spitst zijn commentaar toe op de relatie tussen man en vrouw en de vermeende gelijkheid van man en vrouw.
Als laatste buitenlandse afgevaardigde spreekt ds. D. K. Kithongo van de African Evangelical Presbyterian Church in Kenia. Hij roept de synode op om de autoriteit bij mannen te laten. Na hem reageert prof. dr. E. A. de Boer namens de deputaten man, vrouw en ambt.
Verhullend besluit
In de pauzes praten bezoekers en afgevaardigden bij. Ds. John MacLeod van de Free Church of Scotland (continuing) was drie jaar geleden ook bij de generale synode in Ede. „Die verwierp toen een deputatenrapport dat ruimte zag voor vrouwelijke ambtsdragers en stelde dat het onderwerp nader bestudeerd moest worden. Dat hebben we toen uitgelegd als een positief signaal.”
Met de kennis van nu denkt ds. MacLeod dat het besluit van de synode destijds, verhuld heeft dat de ontwikkeling binnen de GKV juist de andere kant op ging: naar het zoeken van méér ruimte voor vrouwen in de ambten. Hij is blij dat er door de synode om inbreng van de buitenlandse kerken is gevraagd. „Toch ben ik bang voor een hellend vlak, omdat ik de indruk heb dat de GKV een steeds progressievere koers vaart. Dat betekent ook dat de zusterkerkrelatie onder druk staat.”
Ds. David Silversides van de Noord-Ierse Reformed Presbyterian Church is bezorgd over de omgang met Schrift binnen de GKV. Hij is geschrokken van het pleidooi voor de openstelling van de ambten voor vrouwen dat hij las in de rapportage aan de synode. De toelichting die hij in Elspeet kreeg, heeft hem niet gerustgesteld. „De binding aan Schrift en belijdenis lijkt verlaten te worden.”
Aan het einde van de middag rijdt een touringcar voor. Die brengt de afgevaardigden naar het kerkgebouw van de vrijgemaakt gereformeerde kerk in Meppel, de roepende gemeente voor deze synode. Daar volgt een maaltijd en is ’s avonds een kerkdienst waarin het heilig avondmaal bediend wordt.
Vrijdag volgt er weer een vergaderdag in Elspeet. Dan staat het rapport van de deputaten betrekkingen buitenlandse kerken op de agenda. Ook is er een „feestelijke omlijsting” van een nieuwe zusterkerkrelatie, met de Christian Reformed Church in de Filipijnen. Ook morgen wordt er nog vergaderd. Dan kunnen ervaringen gedeeld worden op het gebied van eredienst en liturgie, missionair werk, de relatie met kerken in de omgeving en de dooppraktijk.
