„De prediking uit de Gereformeerde Gemeenten (GG) leidt tot depressie”, zegt voorganger Leendert van den Heuvel in de meest recente video op het YouTubekanaal van christengemeente Werkendam. De gemeente, opgericht in oktober 2023, presenteert zich als „Bijbelgetrouw” en hanteert geen belijdenisgeschriften.

Van den Heuvel en Bert Put, voorgangers van de christengemeente, waren eerder dooplid van de gg te Werkendam. Via hun YouTubekanaal zetten ze zich af tegen de gereformeerde belijdenisgeschriften, met onder andere 21 video’s tegen de Dordtse Leerregels.

Sinds december 2024 spreekt de gemeente zich ook nadrukkelijk uit tegen de plaatselijke gg. Dat levert haar veel publiciteit op. Een gemiddelde preek van de gemeente wordt op YouTube slechts zo’n 300 keer bekeken, maar de video ”Jeugd uit GER GEM, sta op!” van begin maart leverde al ruim 12.000 views op.

De taal die de voorganger gebruikt om jongeren uit de GG op te roepen de kerk te verlaten, is niet mals. „Word wakker, de Ger Gem is een duivels bolwerk”, zegt Van den Heuvel. „Jeugd, alsjeblieft, zorg dat jullie kerk instort, dat jullie dominee niet meer betaald kan worden in de toekomst en dat ze het gebouw moeten verkopen of misschien zelfs in brand kunnen steken.”

Ongefundeerd

Ds. H.J. Agteresch, predikant van de gereformeerde gemeente in Werkendam, geeft liever geen publieke aandacht aan de situatie. Wel zegt hij dat de video’s „theologisch ongefundeerd” op hem overkomen. In de meest recente video krijgt de predikant het verwijt dat hij de christengemeente remonstrants genoemd heeft.

„Onterecht”, zegt ds. Agteresch. „Ik heb in de zondagavonddienst over de Dordtse Leerregels inderdaad gepreekt over de Bijbelse leer en over de leer van de remonstranten, maar daarbij heb ik de christengemeente niet bij name genoemd. Geen van de voorgangers ken ik trouwens persoonlijk. Verder is de boodschap van de prediking in de video zo verdraaid weergegeven dat ik mij er geheel niet in herken.”

De predikant heeft verder niet de indruk dat de christengemeente veel invloed op zijn gemeenteleden heeft. „De boodschap wordt zo aanvallend gebracht dat het eerder verontwaardiging geeft dan dat het aantrekt. Het heeft veel weg van een militante organisatie die met veel onheilig vuur een soort heilige oorlog voert tegen de gereformeerde gezindte en onze gemeente. Het is beschamend voor de buitenwereld. Is dit nu het zoutend zout waar de Heere Jezus op wijst?”

Romeinen

„Wij geloven niet in verkiezing”, zegt voorganger Van den Heuvel in een ander YouTubefragment. „Nergens in de Bijbel wordt gesproken over een verkiezing tot redding.” Deze leerstelling was voor Chris Verhagen, die via YouTube apologetische vraagstukken bespreekt, reden om een video over anticalvinisme op te nemen. In een korte YouTubeboodschap nodigde voorganger Put van de christengemeente zichzelf vervolgens uit voor een tweegesprek met Chris. Die stemde in. De video, ”Felbegeerd debat met Bert Put – onderwijst Romeinen 9 de calvinistische uitverkiezingsleer?” verschijnt vrijdagavond op zijn YouTube-kanaal.

De beide YouTubers zijn behoorlijk verschillend. Put beschouwt het calvinisme als „onkruid dat je stevig aan moet pakken”. Verhagen ervaarde het omarmen van de leer van de uitverkiezing als „een tweede bekering”.

Nadat beide jongemannen in de eerste anderhalf uur van de video hun visie op de Romeinenbrief uiteengezet hebben, bevragen ze elkaar. „Je zet een misinterpretatie van de calvinistische visie neer”, verwijt Verhagen zijn opponent. „Je creëert een vals dilemma door te stellen dat verlossing voor calvinisten niet op grond van geloof, maar alleen van uitverkiezing mogelijk is.”

„De Dordtse Leerregels zeggen dat de uitverkiezing de bron van het zaligmakende goed is, terwijl de Bijbel zegt dat Jezus dat is”, reageert Put. Verhagen: „De kern van het calvinisme is dat God een raadsbesluit heeft, de onvoorwaardelijke verkiezing, maar dat dat niets wegneemt van de volledige verantwoordelijkheid die de mens heeft om in Christus te geloven. Dat is tegelijk waar.”

Er ontstaat een discussie over het begrip ”roeping”, naar aanleiding van de heilsordelijke keten uit Romeinen 8. „Verschillen in soorten roeping zijn door mensen bedacht”, zegt Put. „God wil dat alle mensen aan Zijn roeping, zoals die bijvoorbeeld in Jesaja 55 klinkt, voldoen.”

„Is dat dezelfde roeping als die waarover Paulus in Romeinen 8 spreekt en die uitmondt in rechtvaardiging en verheerlijking?” vraagt Verhagen. „Als deze roeping tot alle mensen komt, wordt iedereen zalig. Dat is alverzoening. Maar als je zegt dat die roeping niet tot iedereen komt, geef ik je de hand en ben je een calvinist.”

„De keten is niet chronologisch”, werpt Put tegen. Tot een conclusie komt het niet.

Passiviteit

De gesprekspartners zijn het erover eens dat hun discussie niet over een klein verschil van inzicht gaat. Put: „Dit is geen kleine zaak. Het is een veel groter verschil dan bijvoorbeeld de visie op de eindtijd. Daarom ben ik ook zo radicaal.” Verhagen beaamt dat.

Wel realiseren ze zich dat ze nog altijd niet op dezelfde lijn zitten. „De kijker moet zelf bepalen welke video hout snijdt”, aldus Verhagen. Er komt in ieder geval een vervolgvideo, die zal gaan over de vraag of het offer van Christus voor alle mensen gebracht is.