Mastenbroek uit Gouda is de schrijver van ”Met heil bezocht”. De ondertitel luidt: ”Herinneringen aan dr. C. Steenblok en Gods volk in Poortvliet”.

Gaat het boek over dr. Steenblok of over Poortvliet?

„Het gaat in de eerste plaats over Godvrezende mensen in Poortvliet in wier leven de Heere krachtig heeft gewerkt. In dit boek beschrijf ik de wonderwerken Gods in het verleden, in het leven van het eenvoudige volk van God. Dat was het uitgangspunt. Maar in de ontmoetingen die ik in Poortvliet en omgeving had, sprak ik ook familieleden van dr. Steenblok. Steenblok kwam in 1942 naar Poortvliet en trad daar een jaar later uit de Gereformeerde Kerken in Nederland om over te gaan tot de Gereformeerde Gemeenten. Ik heb in dit boek Steenbloks leven beschreven van zijn geboorte tot aan zijn vertrek uit Poortvliet.”

Er was al meer over dr. Steenblok geschreven, onder anderen door ds. M. Golverdingen, P. L. Rouwendal, H. Florijn, J. H. R. Verboom en L. M. P. Scholten. U voegt informatie toe die nog onbekend was?

„Veel zelfs. Wellicht heb ik in dit boek te lang stilgestaan bij de periode waarin dr. Steenblok predikant was van zijn eerste gemeente Lopik. Maar ik heb uit die tijd alle notulen van de gereformeerde kerk van Lopik in huis gehad. Onthutsend wat ik daarin las. Dr. Steenblok is naar mijn waarneming langzaam maar zeker naar de Gereformeerde Gemeenten toe gedreven, menselijkerwijs gesproken. Zou hij niet vanuit Lopik naar Poortvliet zijn gekomen, dan was er in ”Met heil bezocht” niets over hem geschreven. Nu wilde ik de informatie over wat dr. Steenblok in Lopik allemaal is overkomen, niet laten liggen.”

Mastenbroek schrijft over „mensonterende omstandigheden in Lopik.” Een van de hoofdstukken over Steenblok in Lopik heet: ”Tot een trommelslag gesteld”, wat ontleend is aan Jobs beschrijving van zijn eigen ellende. Job werd voortdurend bespot, zijn kracht verging, hij voelde zich door iedereen verraden en verlaten (Job 17).

„Lezend in de notulen bekroop mij een gevoel van medelijden met de alleenstaande predikant. Ik had altijd al een zekere waardering voor hem, maar die is nu alleen maar toegenomen. In de notulen van Lopik wordt dr. Steenblok in steeds zwartere kleuren afgeschilderd. De spanningen groeiden. Hij mocht geen toespraken meer houden bij de bediening van het heilig avondmaal. Op een gegeven ogenblik ondertekende hij als preses niet langer de notulen van de kerkenraad. Een groep catechisanten diende een bezwaarschrift in tegen de lessen van hun catechiseermeester. In de kerkenraadskamer had hij alleen maar tegenstanders. Veel zaken werden achter zijn rug om geregeld, tot en met een verlaging van zijn traktement. Hij stond altijd alleen. Ik heb zelfs dingen gelezen waarvan ik dacht: Laat ik dit maar laten rusten. Dit moet maar niet in het boek.”

U heeft vroeger dr. Steenblok nog horen preken?

„Ja, en ik was onder de indruk van zijn prediking en van zijn Schriftkennis. Later ben ik zijn preken gaan lezen. Eén preek ben ik nooit meer vergeten, ”Het pleiten van een wees”, over Hosea 14:4: „Immers zal een wees bij U ontfermd worden.” Later schreef ik hem eens een briefje met een vraag over Willem Teellinck. Dr. Steenblok stuurde prompt een antwoord terug.”

In 2012 schreef Mastenbroek een biografie over ds. F. Mallan, predikant van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. In ”Met heil bezocht” verdiept hij zich in dr. Steenblok, de man die mede de aanleiding was voor de kerkscheuring uit 1953, toen de Gereformeerde Gemeenten in Nederland ontstonden.

„Ik ben altijd interkerkelijk geweest, kerk doordeweeks graag in mijn eigen kerkverband, de Gereformeerde Gemeenten, in de buurt, bij oudgereformeerden in de omgeving en bij de gereformeerde gemeente in Nederland in Gouda. Hun Stationspleinkerk is voor mij vijf minuten lopen. Maar mijn attestatie ligt in de gereformeerde gemeente van Gouda. Kerkmuren zijn voor mij niet hoog, maar de Gereformeerde Gemeenten zijn mij lief. De kerkelijke gescheidenheid geeft mij smart. Het is mijn verzuchting dat de Heere bijeen zou brengen wat in waarheid bijeen hoort. Of ik dat nog meemaak? Ik ben bang van niet.”

De opzet van dit boek was, zo schrijft u, niet om te eindigen in de mens dr. Steenblok. Is dat gelukt?

„Het hangt er maar van af hoe welwillend de lezer lezen wil. Ik ben altijd geneigd om het op te nemen voor het verdrukte. En Steenblok is in Lopik wel zwaar verdrukt geweest. Gods volk liep daar met hem weg, maar in de kerkenraad werd hij alleen maar getreiterd en gedwarsboomd. Maar ik heb geen hagiografie over hem willen schrijven. God alleen komt de eer toe.”

Maar het boek gaat dus vooral over Poortvliet.

„Als dr. Steenblok niet vanuit Lopik naar Poortvliet was gekomen, was een groot gedeelte van mijn boek nu niet aan hem gewijd geweest. En wat nu over hem gaat, is niet het meest stichtelijke deel van het boek. Het accent mag niet op dr. Steenblok vallen. Het gaat om wat de Heere in Poortvliet heeft willen doen, in het leven van Sientje Geuze, die zo duidelijk kon vertellen hoe de Heere haar te sterk was geworden, van Jan Uijl, die eerst de wereld inging, maar bij zijn sterven heenging in de volle zekerheid des geloofs, en van Jozien Heijboer, die haar hart verklaard kreeg onder een preek van ds. Dieleman.”

Lees ook in Digibron

Ds. C. Steenblok en zijn ambtsbediening in Lopik (Oude Paden, 01-03-2004)

Met een oude Ford naar Amsterdam - Mevr. Steenblok: Het ging mijn man vooral om de zuivere leer (Reformatorisch Dagblad, 06-04-1999)

Uit de studententijd van Cornelis Steenblok (Oude Paden, 01-03-1996)

De teraardebestelling van Dr. C. Steenblok (De Wachter Sions, 13-01-1967)

In memoriam Dr. C. Steenblok (De Wachter Sions, 06-01-1967)

Boekgegevens

”Met heil bezocht. Herinneringen aan dr. C. Steenblok en Gods volk in Poortvliet”, J. Mastenbroek; uitg. Den Hertog, Houten, 2016; ISBN 978 90 331 2499 0; 194 blz.; € 19,50.