Het verkeer is grillig. De ene keer valt de verkeersdrukte mee, een andere keer rijst de vraag waar al die extra auto’s vandaan komen. Onzekerheden in het verkeer worden beïnvloed door bijvoorbeeld het weer, incidenten of wegwerkzaamheden. Soms is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen.

Verder heeft iedere bestuurder een ander rijgedrag: de ene automobilist is een bumperklever, terwijl de andere auto ruimte lijkt te houden voor een onzichtbare vrachtwagen. Dit soort onzekerheden en fluctuaties in verkeersstromen heeft invloed op filevorming.

Verkeersmanagement, waarbij wegbeheerders gebruikmaken van matrixborden, spitsstroken, toeritdosering en reisinformatie, is erop gericht het verkeer sneller te laten doorstromen door de weg­capaciteit beter te benutten. De effectiviteit van deze maatregelen, om bijvoorbeeld de reistijd te verkorten, is gevoelig voor onzekerheden en schommelingen in het verkeer.

Promovendus Simeon Calvert van de TU Delft ontwikkelde modellen die de reistijdvoorspelling verbeteren door de effectiviteit van verkeersmaat­regelen beter te berekenen. Calvert promoveerde onlangs op dit onderwerp. Het effect van matrixborden, spitsstroken en toeritdosering is groter dan gedacht, zo blijkt uit zijn verbeterde rekenmodellen waarin rekening wordt gehouden met het weer en schommelingen in verkeersstromen.

In plaats van de reistijd te berekenen op basis van gemiddelde dagen, bijvoorbeeld de gemiddelde verkeersdrukte in een bepaalde maand, berekent Calvert de reistijd op basis van de daadwerkelijke drukte en de factoren die van invloed kunnen zijn op de doorstroming van het verkeer.

„Met de oude modellen voor reistijdvoorspelling worden de positieve uitkomsten onderschat”, stelt Calvert. „Er werd in die berekeningen geen rekening gehouden met factoren die van invloed zijn op de doorstroming. Door die wel mee te nemen in de reistijdvoorspelling, worden de voorspellingen nauwkeuriger.”

De promovendus onderzocht het effect van enkele maatregelen om de doorstroming te verbeteren, zoals de toeritdosering op de A20 bij Rotterdam. Zijn modellen voorspellen dat de maatregelen zorgen voor een afname van duizenden vertragingsuren.

Deze inzichten en ontwikkelde methoden kunnen wegbeheerders helpen om betere aanbevelingen te doen om de filelast te verlichten. Calvert: „Extra infrastructuur aanleggen blijft een optie, maar is duur en kan soms juist extra nadelige effecten veroorzaken, zoals het aantrekken van extra verkeer. Ik ben van mening dat verkeersmanagement altijd als eerste moet worden verkend, voordat men meer asfalt overweegt.”