Het staatsbezoek aan China dat zondag –helaas op zondag– begint, ligt al onder vuur voordat het gestart is. Zowel politici als mensenrechtenorganisaties vrezen namelijk dat koning Willem-Alexander in China alleen over handel zal spreken en niet over mensenrechten.
Dat de mensenrechten in China geschonden worden, is duidelijk. Afwijkende meningen worden niet op prijs gesteld. De Chinese grondwet voorziet weliswaar in godsdienstvrijheid, maar in de praktijk krijgen christenen vaak met allerlei beperkingen te maken. Nog steeds zitten tientallen christenen in de cel vanwege ‘opruiende’ activiteiten.
Toch is er met de kritiek op het staatsbezoek wat wonderlijks aan de hand. Zo valt het op dat juist politici die de rol van de koning in ons staatsbestel willen reduceren tot een louter ceremoniële nu het hardst roepen dat hij tijdens het bezoek aan China de mensenrechten ter sprake moet brengen. Natuurlijk weten ook zij dat in onze constitutionele monarchie de koning helemaal niet verantwoordelijk is voor de inhoud van staatsbezoeken. Dat is de regering.
Bijkomende complicatie is, volgens critici, dat koning en koningin op dit moment een vakantie vieren in China. Daarmee zou het staatshoofd zich volgens hen de mogelijkheid ontnemen om nog kritiek te kunnen hebben tijdens officiële ontmoetingen.
Hoewel het hier om een privévakantie gaat, moet ook op dit punt het kabinet aangesproken worden. Wanneer de regering vindt dat zo’n vakantie het bezoek ‘vervuilt’, moet dit besproken worden met de vorst. Blijkbaar ziet de premier geen problemen, anders was deze vakantie vast niet doorgegaan.
Toch is het wel tijd dat onze premier wat nauwlettender gaat kijken naar de vakanties van ons koningspaar. De sensoren van koning Willem-Alexander blijken namelijk (nog) niet echt een goede afstemming te hebben als het om dit onderwerp gaat. Zo was er eerst de ophef over het te bouwen vakantiehuis van ons staatshoofd in Mozambique. Later was er ”het biertje” dat onze koning dronk met president Poetin tijdens de olympische winterspelen in Rusland.
Het tumult rond vakanties van het koningspaar heeft vaak te maken met het feit dat onze koning zijn ambt en zijn persoon strikt wil scheiden. Maar op het niveau waarop hij opereert, is dat onmogelijk. Privé is altijd ook ambtelijk omdat hij overal koning is en nergens zomaar een Willem uit Holland. Met dat hij het ambt aanvaardde, heeft hij ook dit geaccepteerd.
Terug naar China. Is alle opwinding over het staatsbezoek onzin? Nee. De mensenrechten in China worden geschonden en daar moet over gesproken worden. De Nederlandse regering heeft ook dit punt onder de aandacht te brengen van de Chinese leiders. Op het juiste moment en door de juiste persoon.
Al vaker is gebleken dat het huidige kabinet sterk inzet op welvaart. Op handel en geld verdienen. Daarmee is op zich niets mis. Maar het aspect van welzijn komt bij zo’n politiek nogal eens in de verdrukking.
Of, om het met de donderdag overleden CDA-politicus Willem Aantjes te zeggen: „Dienen is in het leven belangrijker dan verdienen.”