Ze komen uit de armste delen van Afrika. Hun werkgebied in Nederland vormen wijken als de Amsterdamse Bijlmer. Toch voelen honderden Afrikaanse voorgangers zich geroepen om in het rijke Europa te werken. Vaak spelen economische redenen een rol. Maar velen voelen zich oprecht geroepen om ‘dode’ Europese kerken weer tot leven te wekken, aldus prof. dr. J. Kwabena Asamoah-Gyadu, hoogleraar Afrikaans christendom en pinkstertheologie aan het Trinity Theological Seminary in de Ghanese hoofdstad Accra.

De Afrikaanse hoogleraar, die gespecialiseerd is in de trek van christenen vanaf het zuidelijk halfrond naar het noorden, hield vrijdag in Amsterdam de Hendrik Kraemerlezing. Deze lezing, georganiseerd door prof. dr. Mechteld Janssen, bijzonder hoogleraar missiologie aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), werd dit jaar voor het eerst gehouden. Aanleiding vormt de 125e geboortedag, vrijdag, van Hendrik Kraemer, die als missioloog een grote rol speelde in de vroegere Zending der Nederlandse Hervormde Kerk.

Kraemer overleed in 1965, op een moment dat zending vrijwel geheel een zaak van westerlingen was. Bijna vijftig jaar later is die situatie sterk veranderd, aldus prof. Asamoah-Gyadu. De komst van grote groepen christenen vanuit het zuidelijk halfrond naar Europa veranderde volgens de hoogleraar twee dingen. Voor het eerst in de geschiedenis komen er tegenwoordig meer zendelingen uit Afrika naar Europa dan andersom.

Tegelijkertijd verandert de visie op zending. Westerse zendelingen brachten het Evangelie naar Afrika veelal vanuit een machtspositie en superioriteitsgevoel. Afrikaanse migranten die zich geroepen voelen het geseculariseerde Westen uit de greep van de duivel te bevrijden, doen dat vanuit een economisch en sociaal zwakke positie.

Westerse zendelingen lieten zich volgens prof. Asamoah-Gyadu vaak leiden door het zendingsbevel uit Mattheüs 28. De zendingsvisie van christenimmigranten sluit volgens de hoogleraar echter meer aan bij Johannes 20:21. („Vrede zij ulieden, gelijkerwijs mij de Vader gezonden heeft, zend Ik ook ulieden.”) Daarbij is Psalm 137 heel herkenbaar, omdat Israël in de Babylonische ballingschap zich afvroeg hoe het de Heere kon dienen in een vreemd land.

„De Afrikaanse zendingsvisie kenmerkte zich door een nederig dienstbetoon en kwetsbaarheid omdat zij uitgaat van Jezus’ menswording. Zijn leven en opdracht omvat het vluchteling zijn, de pijn van ontworteling en het vreemdelingschap. God openbaart Zich niet vanuit het centrum van de wereldmacht maar vanuit de maatschappelijke zelfkant.” Tegelijk kennen deze geloofsgroepen een sterke innerlijke overtuiging van de kracht van het geloof, aldus de Ghanese hoogleraar.