In 2009 leek alles erop te wijzen: op koninginnedag zou koningin Beatrix haar aftreden bekendmaken en de weg vrijmaken voor koning Willem IV. Op 24 april van dat jaar meldde de Telegraaf met stelligheid dat de koningin het volk zou toespreken. De Rijksvoorlichtingsdienst ontkende dat gerucht met nog grotere stelligheid.

Toch hielden deskundigen rekening met een troonswisseling. Waarom vierde de koninklijke familie Koninginnedag maar in één plaats en niet twee, zoals gebruikelijk? Die plaats was ook nog eens het koninklijke Apeldoorn. Aan het einde zou de koningin een defilé afnemen op het bordes van Paleis Het Loo. Geen mooiere plaats, geen mooier moment denkbaar voor een aankondiging van een abdicatie: heel haar familie om haar heen, draaiende camera’s en een vorstelijke achtergrond.

Bovendien was het Paleis op de Dam in Amsterdam klaar na een grote restauratie en was ook de renovatie van het privékasteel van koningin Beatrix, Drakensteyn in Lage Vuursche, klaar.

Het liep anders. Karst Tates pleegde uitgerekend die koninginnedag een dodelijke aanslag door met zijn auto door de hekken te rijden in een poging de koninklijke bus te rammen. De festiviteiten werden direct afgelast. Een aankondiging volgde niet. Achteraf wijst ook niets erop dat koningin Beatrix wel van plan was een mededeling over haar terugtreden te doen.

In 2010 zat koningin Beatrix dertig jaar op de troon. Het had een moment voor een troonswisseling kunnen zijn, maar de koningin deed het niet. Een jaar met Tweede Kamerverkiezingen en een formatieproces is geen handig moment om een troonswisseling in te plannen. De nieuwe koning wordt dan gelijk in het diepe gegooid.

In 2012 laaide de discussie weer op. Iedereen zag na het skiongeluk van prins Friso een aangeslagen koningin. Het jaar bracht haar ook andere sores: de Tweede Kamer ontnam de vorstin haar positie in het formatieproces en eistte ook nog eens een openbare beëdiging. Het zouden alles bij elkaar voldoende redenen voor de koningin kunnen zijn om er de brui aan te geven.

Tot vorige week leek koningin Beatrix dat niet van plan te zijn. Tijdens de staatsbezoeken konden omstanders niets merken van plannen voor een troonswisseling.

En waarom zou zij ook? Ze is nog vitaal. Zij doet nog steeds met veel plezier haar werk. Bij elk bezoek blijkt weer hoe gedegen zij zich voorbereidt -vriend en vijand zien dat. Op die punten is niet merkbaar dat zij ouder wordt of dat de last van het ambt haar te zwaar werd. Integendeel.

Er is ook geen regel die koningin Beatrix dwong om af te treden. Ook haar collega’s in het buitenland vormden geen aanleiding om te vertrekken. De meeste Europese vorsten en vorstinnen zijn ook op leeftijd. De Engelse, Noorse en Zweedse vorsten hebben sowieso aangegeven niet met pensioen te gaan. Koning Albert van België kampt met veel politieke druk. Een troonswisseling lijkt ook daar niet in het verschiet.

En toen kwam toch het bericht. Ze vertrekt.