EMG-concours zoekt écht muziektalent
Een wedstrijd waarbij het échte talent onder amateurs komt bovendrijven. Dat is het doel van het EMG-muziekconcours voor fluit, viool en piano dat in augustus op de beurs Naar Buiten wordt gehouden. „Wie dit concours wint, heeft echt iets in z’n mars.”
Op de beurs Naar Buiten van de Erdee Media Groep, in augustus in Barneveld, organiseert de stichting OneDay een compleet muziekdorp: ”Holland in Muziek”. Alles in de stijl van begin 1900: Urk, mensen in klederdracht, een trouwkapel. „Onder de mensen in klederdracht lopen vijftien muzikanten die spontaan muziek beginnen te maken”, aldus Jacco van Delden van OneDay. Op podia in tenten zijn voortdurend concerten van een halfuur, in totaal zo’n zeventig.
In het kader van dat dorp wilde Van Delden ook plaats inruimen voor een goed muziekconcours. „OneDay vindt het belangrijk om mensen bij elkaar te brengen en talent een kans te geven. Nu via een concours.” Hij vroeg de muziekredactie van het Reformatorisch Dagblad dat concours uit te denken en inhoudelijk voor te bereiden.
„We wilden graag een concours voor gevorderde amateurs op een zo hoog mogelijk niveau”, zegt journalist Evert van Dijkhuizen, voorzitter van de jury. „De instapeis is bewust hoog: niveau D van het muziekschoolexamen. Daarmee ben je geschikt om toegelaten te worden tot het conservatorium. Door te werken met een strenge selectie en met een jury van professionals die hun sporen in de muziekwereld verdiend hebben, komen de écht talentvolle muzikanten in de achterban tevoorschijn.”
Waarom fluit, viool en piano? „Het zijn de instrumenten die veel voorkomen in de achterban van de krant. De dwarsfluit is heel populair, de viool wordt steeds populairder en de piano is bij veel mensen een alternatief geworden voor het orgel. We willen zo veel mogelijk mensen de kans geven zich in te schrijven. Dan ligt de harp of de klarinet, die nog vrij exclusief zijn, minder voor de hand.”
Het gaat bij het concours om techniek én muzikaliteit, zegt de juryvoorzitter. „Een fluitkandidaat moet technisch een sonate van Bach of Händel kunnen spelen, en een pianist een stuk van Mozart of Chopin. Anders ga je concessies doen aan het niveau. Maar vervolgens ben je als jury op zoek naar de muzikaliteit. Staat de muzikant boven het stuk? Speelt hij of zij alleen noten, of wordt er ook echt muziek gemaakt? We zoeken mensen die met een overtuigende voordracht een muziekstuk kunnen vertolken.”
Jurylid Johan Bredewout is pianist en organist, maar vindt het ook heel boeiend om andere instrumenten te beluisteren. „Ik weet natuurlijk niet wat de specifieke moeilijkheden van een violist zijn, maar ik kan wel horen of iemand muzikaal speelt.” Hij heeft hoge verwachtingen van het concours. „Ik vermoed dat er in de amateurwereld goede talenten rondlopen.”
Waarom is het goed voor muzikanten om mee te doen aan een concours? „Het is een mooie oefening om vrijheid te krijgen als je onder druk en spanning moet voorspelen. Dat moet je trainen.” Uit eigen ervaring weet hij wat een concours kan opleveren. „Ik heb eens meegedaan aan het internationale César Franck Concours voor orgel. Ik heb niet gewonnen, maar doordat ik in de finale kwam, kreeg ik een aantal uitnodigingen voor radio-opnames. Zo heb ik voor de NCRV een Regerprogramma gespeeld en voor de KRO een programma met Franck en Duruflé.”
Violist Martin de Deugd weet als concertmeester wat het is om audities af te nemen. „Soms wel 91 fluitisten in een paar uur.” Waar hij dan op let? „Meestal kun je het na één maat al bepalen. Of zie je het direct aan iemands verschijning. Als iemand opkomt met haar tot op z’n billen en blote voeten in slippers, dan denk ik: Ga jij maar ergens anders solliciteren. Een lerares zei altijd: Je hebt schoenen aan je voeten als je Bach speelt. Zo zie ik het ook. Ik heb een jong meisje dat elke week als een prinsesje op vioolles komt. Ze heeft zich er helemaal op gekleed. Prachtig toch?!”
Het ontbreekt muzikanten vaak aan eigenwaarde, is De Deugds ervaring. „Altijd het gevoel hebben dat je onderpresteert.” Dan kan een concours leerzaam zijn. „Kritiek van onbekenden kan nieuw licht werpen op waar je als speler zelf staat. En een wedstrijd spoort deelnemers ook aan om alles op alles te zetten. Je krijgt het niet cadeau; je zult moeten bloeden om je de muziek eigen te maken.”
De Deugd ziet uit naar kandidaten die zich enerzijds aan de muziek houden, maar anderzijds eigenwijs genoeg zijn om te laten horen wie ze zelf zijn. „Het moet een plezier zijn om naar te luisteren, het moet zingen.”
Fluitist Kees Alers is „vreselijk benieuwd” naar de uitkomst van het concours. „Ik heb al zo vaak gemerkt dat er een heleboel slechte professionals zijn en tegelijk vreselijk veel goede amateurs. Op de Wegwijsbeurs gaf ik vorig jaar een masterclass dwarsfluit. Daar kwamen meer dan honderd fluitisten op af; bijna allemaal dames. Daar heb ik een heel aantal fluitisten gehoord van wie ik dacht: Dat gaat de goede kant op. Ik zou het trouwens heel leuk vinden als nu ook meer jongens zich aanmelden.”
Als „romanticus pur sang” let Alers bij een concours er vooral op of wat gespeeld wordt uit het hart komt. „Muziek is geen wiskundig gebeuren, het moet doorleefd zijn, er moet een verhaal verteld worden. De noten van een compositie instuderen kan iedereen, als je maar vaak genoeg oefent. Maar dan ben je een aap die een kunstje leert. De echte muziek staat tussen de regels. Ik zeg altijd tegen leerlingen: Je moet je handtekening onder de muziek zetten. En dan interesseert het me niet of er fouten gemaakt worden, als het maar mooi is.”
Spelregels
Het EMG-muziekconcours voor fluit, viool en piano werkt als volgt.
–Deelnemers (alle leeftijden) hebben geen professionele opleiding gehad en studeren niet aan het conservatorium. Ze spelen ten minste op het niveau van het muziekschoolexamen D.
–Ze sturen voor 14 mei een opname (audio) van hun spel naar: muziek@refdag.nl Het opgenomen stuk heeft niveau D. In de mail staan alle contactgegevens.
–De muziekredactie van het RD selecteert uit de inzendingen 24 kandidaten voor de kwartfinale: in elke categorie acht deelnemers.
–Minimaal twee weken van tevoren horen de deelnemers of ze door zijn naar de kwartfinale.
–De kwartfinale wordt op vrijdag 10 juni tussen 16.00 en 22.00 uur in de Fonteinkerk in Amersfoort gehouden. De kandidaten spelen een werk (maximaal vijf minuten) naar keuze. Dat mag het stuk van de inzending zijn. Een eventuele begeleider dient de kandidaat zelf mee te nemen. De jury –Martin de Deugd, Kees Alers en Johan Bredewout, onder leiding van voorzitter Evert van Dijkhuizen– kiest uit elke categorie vier muzikanten die door mogen naar de halve finale.
–De halve finale wordt gehouden op vrijdag 5 augustus op de beurs Naar Buiten in Barneveld, in het kader van het muziekdorp ”Holland in Muziek”, dat de stichting OneDay organiseert. De twaalf halvefinalisten spelen in een muziektent, waar een vleugel en een orgel staan opgesteld, voor de juryleden en het publiek. Van tevoren zijn door de juryleden voor elk instrument vier stukken (maximaal vijf minuten) geselecteerd, waaronder een solostuk. De muziek is vanaf 10 juni op www.refdag.nl/muziekconcours te downloaden. De halvefinalist speelt twee van de vier door de jury geselecteerde stukken, waaronder het solostuk. Een eventuele begeleider dient de kandidaat zelf mee te nemen. De jury kiest in elke categorie twee muzikanten die doorgaan naar de finale.
–De finale wordt eveneens gehouden op Naar Buiten, op zaterdag 6 augustus. De zes finalisten spelen opnieuw in de tent voor jury en publiek. Ze brengen twee stukken (elk maximaal vijf minuten) ten gehore: één vrij werk naar keuze en een van de vier stukken die de jury selecteerde (dat nog niet eerder is uitgevoerd). De jury kiest in elke categorie één winnaar.
–De drie winnaars ontvangen ieder een geldbedrag van 250 euro. Ook maken ze gezamenlijk een cd, die wordt opgenomen door Excellent Recordings. Tevens krijgen ze de gelegenheid op te treden tijdens het hervormingsdagconcert dat de stichting OneDay op 29 oktober in Delft organiseert.
–Alle informatie over het muziekconcours staat op www.refdag.nl/muziekconcours
Juryleden
De jury van het EMG-muziekconcours wordt gevormd door een drietal professionele musici: violist Martin de Deugd, fluitist Kees Alers en pianist Johan Bredewout. RD-journalist Evert van Dijkhuizen is voorzitter.
Martin de Deugd (46) uit Amsterdam studeerde viool aan het Rotterdams conservatorium. Tot 2001 was hij concertmeester van de Hoofdstad Operette. Momenteel is hij concertmeester van L’Orchestra Particolare. Hij is als solist veelvuldig te horen tijdens kooruitvoeringen, op cd’s en in uitzendingen van het tv-programma Nederland Zingt. Als docent is hij verbonden aan de muziekschool van Zeewolde.
Kees Alers (1958) uit Rotterdam studeerde aan het Rotterdams conservatorium. Als eerste fluitist was hij verbonden aan verschillende orkesten. Tegenwoordig treedt hij vooral op als solist bij kooruitvoeringen. Hij maakte 25 solo-cd’s en werkte mee aan honderden andere opnamen. Als fluitdocent heeft hij een aantal privéleerlingen.
Johan Bredewout (1959) uit Vollenhove studeerde hoofdvak piano en orgel aan het conservatorium in Zwolle. Als dirigent leidt hij een aantal koren. Hij treedt veelvuldig op als solist en begeleider. Bredewout is organist van de St.-Nicolaaskerk in Vollenhove. Voor koor schreef hij een groot aantal arrangementen en composities.
Evert van Dijkhuizen (49) uit Woudenberg studeerde orgel bij Willem Hülsmann, Theo Teunissen en Jaap Zwart. Als dirigent is hij verbonden aan verschillende koren. Hij werkt als verslaggever bij het Reformatorisch Dagblad.
Zie www.refdag.nl/muziekconcours voor meer informatie en geluidsfragmenten van de juryleden.
