De ontwikkeling wordt sinds de jaren dertig van de vorige eeuw weergegeven in een getal, het zogeheten nationaal inkomen of bruto binnenlands product (bbp). Simpel gezegd geeft dit cijfer weer hoeveel een land produceert in een periode.Al langere tijd leeft het besef dat deze maatstaf voor welvaart zijn beperkingen kent. Immers, er is alleen oog voor geregistreerde productie. Het nationaal inkomen houdt bijvoorbeeld geen rekening met vrijwilligerswerk of uitputting van hulpbronnen.

Het monopolie van het bbp brengt nog een ander gevaar met zich mee. Beleidsmakers zullen er alles aan doen om met hun plannen dit cijfer op te krikken, al was het maar omdat groei extra bestedingsmogelijkheden genereert. Er is geen prikkel om oog te hebben voor natuur-, mens- en sociale waarden. Neem China; het land krijgt lof voor de groeicijfers die al een aantal jaren 10 procent of meer bedragen. Dat de opkomst van deze reus catastrofale gevolgen heeft voor het milieu wordt slechts in de marge genoemd.

Er zijn alternatieve criteria voorhanden, zoals het in Nederland ontwikkelde duurzaam nationaal inkomen (dni). Uit berekeningen blijkt dat dit dni ongeveer de helft lager ligt dan het reguliere nationaal inkomen. In andere woorden: de helft van de huidige productie is niet duurzaam en gaat daarom ten koste van de mogelijkheden van toekomstige generaties. Dat is zorgelijk.

Sommige economen waarschuwen voor eenzijdigheid en subjectiviteit van dergelijke definities. Die huiver is verklaarbaar, maar geen reden om niet op zoek te gaan naar methodes die eerlijker meten. Daarbij hoeft het nationaal inkomen niet overboord. Het is en blijft een belangrijke graadmeter, al is het alleen maar voor een historische vergelijking.

Het is toe te juichen dat een groeiende groep economen pleit voor een duurzamer groeibegrip. Van christeneconomen mag een voortrekkersrol worden verwacht in deze discussie. De Bijbel spreekt immers over rentmeesterschap met aandacht voor mens en milieu.

De ’duurzame’ wetenschappers hebben op dit moment het tij mee. Zo sprak de Europese Commissie zich recent uit voor de komst van een betere indicator. Dichter bij huis zijn de planbureaus in opdracht van het kabinet gezamenlijk bezig om een duurzaamheidsmonitor te ontwikkelen. Deze activiteiten wijzen op bewustwording bij politici dat er meer is dan nationaal inkomen. Hopelijk gaan beleidsmakers de uitkomsten ook gebruiken bij het toetsen van nieuwe plannen.

De gedachte kan postvatten dat deze discussie slechts voer is voor economen, politici en statistici. Niets is echter minder waar. Consumenten kijken veelal ook alleen naar groei: salaristoename, een groter huis en dito auto. Ook zij mogen zich wel eens de Bijbelse spiegel voorhouden. Maximalisatie van de bankrekening kan dan niet op de eerste plaats staan.