MOSKOU - De Russische energieleverancier Gazprom is begonnen met het afsluiten van de gaslevering aan buurland Oekraïne. Zegsman Sergej Koeprianov vertelde dat de druk op het leidingennet zondagochtend omlaag is gebracht. Nederland komt nog niet in de kou.
Oekraïne reageerde woedend. „Deze maatregel is onacceptabel”, aldus het Oekraïense energiebedrijf Naftogaz in een verklaring. „De gasleveranties aan Europa komen erdoor in gevaar.” De Oekraïense president Joesjtsjenko riep gisteravond zijn Russische collega Poetin ertoe op Gazprom te dwingen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen.
Zaterdagavond leek er nog een doorbraak te zijn bereikt. Een zegsman van Naftogaz liet toen weten dat Rusland Oekraïne ook in het eerste kwartaal van 2006 zou blijven voorzien van gas voor dezelfde gereduceerde prijs als in 2005.
Dat was een laatste tegemoetkoming die de Russische president Poetin aan Oekraïne wilde doen. Poetin eiste wel dat de regering in Kiev dan zou instemmen met marktconforme prijzen vanaf april 2006. Maar zijn Oekraïense collega Joesjtsjenko heeft dit aanbod afgewezen.
Volgens Oekraïense functionarissen kunnen grote industrieën problemen ondervinden door de Russische maatregel, maar zullen de Oekraïense huishoudens er niets van merken omdat het land kan terugvallen op ondergrondse reserves en alternatieve gasbronnen. Rusland levert 30 procent van al het gas dat in Oekraïne wordt verbruikt.
Het conflict tussen Rusland en Oekraïne draait om de eis van Gazprom om de prijs van 1000 kubieke meter gas te verhogen van 50 dollar naar 230 dollar. Oekraïne vond een plotselinge verhoging per 1 januari 2006 onacceptabel. Ook uitstel tot april is voor Oekraïne niet acceptabel. President Joesjtsjenko zei eerder stapsgewijs -in een tijdsbestek van jaren- naar een marktconforme prijs te willen gaan.
Volgens Rusland zal de levering van gas aan Europese Unie niet in gevaar komen. Gazprom levert ongeveer 25 procent van het West-Europese gas. Het merendeel daarvan vloeit door pijpleidingen op Oekraïens grondgebied.
De Europese Commissie liet zondag bij monde van een woordvoerster weten bezorgd te zijn over het uitblijven van een akkoord tussen Rusland en Oekraïne. „Het spreekt voor zich dat we de situatie in de gaten houden.” Gasexperts van de 25 EU-landen komen woensdag in Brussel bijeen om te praten over eventuele maatregelen. Eurocommissaris Andris Piebalgs (Energiezaken) drong daar vrijdag al op aan.
Grote westerse energiebedrijven hebben vorige week al laten weten dat de levering van gas aan consumenten is gewaarborgd. Op de Europese energiebeurs APX was zondag wel sprake van speculatie. De prijzen voor onmiddellijke levering van Brits gas stegen met 4,5 procent, meldde het financiële persbureau Bloomberg. Op de beurs wordt 24 uur per dag, zeven dagen in de week in energiecontracten gehandeld.
Gazprom sloot vorige week een overeenkomst met Wit-Rusland voor de vriendenprijs van een kleine 40 euro per 1000 kubieke meter. Voormalige Sovjetrepublieken in de Kaukasus krijgen gas voor ongeveer 92 euro per duizend kubieke meter.
