Cessna’s speuren boven de Veluwe naar vuur
Twee Cessna’s stijgen ronkend op vanaf vliegveld Teuge: Ajax Noord en Ajax Zuid. Op 400 meter hoogte speuren piloot en waarnemer met communicatieapparatuur boven de kwetsbare Veluwe urenlang naar mogelijke natuurbranden.
De droogte van de afgelopen weken maakt de vluchten extra belangrijk, zegt Hans Dijkman, coördinator luchtverkenning van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. „Op diverse plaatsen staan meetstations. Die houden temperatuur, luchtvochtigheid en neerslag bij. Al die informatie bij elkaar levert een zogeheten indexcijfer op, een risicobepaling. Op basis daarvan wordt besloten of er gevlogen wordt.”
Het ene vliegtuigje, Ajax Noord, vliegt over het noordelijke deel van de Veluwe, grofweg tussen de snelwegen A1, A28 en A50. Het andere toestel, Ajax Zuid, houdt het zuiden van de Veluwe in de gaten, tot aan Arnhem en Lunteren.
Waarnemers komen uit brandweerkorpsen die gespecialiseerd zijn in natuurbrandbestrijding. In de veiligheidsregio’s Gelderland-Midden en Noord- en Oost-Gelderland zijn zo’n zestig mensen opgeleid voor die taak. „De animo is groot. We hebben zelfs een wachtlijst”, zegt Dijkman.
Boswachter
Gemiddeld wordt er zo’n tien tot vijftien dagen per jaar gevlogen. In 2024 was er geen enkele vlucht, terwijl 2018 in totaal 58 vliegdagen kende. Boswachters vliegen niet mee, zegt Dijkman. „In de lucht zijn zij niet nodig. Op de grond zijn ze juist wel heel waardevol, omdat zij het terrein goed kennen.”
André van Steenselen is de afgelopen vijftien jaar standaard elke drie weken een keer ingeroosterd. Een natuurbrand heeft hij nog nooit gespot, wel diverse berm- en afvalbranden. „Vanuit de lucht zie je veel meer dan vanaf de grond”, vertelt hij, terwijl hij plaatsneemt in Ajax Noord. „Zodra we een rookpluim zien, gaan we daarop af. De locatie en het type brand geven we door aan de meldkamer. Die stuurt vervolgens brandweereenheden op pad.”
Drone
Bang dat zijn taak zal worden overgenomen door drones is de brandweerman niet. „Drones kunnen minder lang in de lucht blijven door de beperkte accucapaciteit. Daar komt bij dat de dronepiloot zich alleen kan baseren op wat hij op het scherm ziet. Nee, er gaat niets boven twee paar ogen in de lucht.”
Ajax Zuid is al vertrokken, maar Ajax Noord heeft startproblemen. De accu blijkt leeg. Terwijl Van Steenselen nog wat papierwerk doet, wordt met een startkabel de motor gestart. Een paar minuten later dan gepland kiest Ajax Noord alsnog het luchtruim.
