Rouw in kinderboeken: ”Kauw van jou” van Kris Terwindt en ”Kip op je kop” van Jowi Schmitz
Pim telt af naar de sterfdatum van broer Huug. Romeo moet afscheid nemen van zijn vader. Het zijn pittige thema’s voor een jeugdboek, maar ze worden liefdevol uitgewerkt.
De vader van Pim hangt dag in, dag uit op de bank. Pims moeder werkt en ’s avonds staat er steevast een afhaalmaaltijd op het menu. De moeder van Romeo stopt in plaats van zijn gesmeerde boterhammen een theelepel en een tomaat in zijn brooddoos. Beide gezinnen zijn behoorlijk ontregeld doordat er –in het geval van Pim– een broer is overleden en –in het geval van Romeo– een vader uitbehandeld in de woonkamer ligt.
Wat het thema betreft zijn ”Kip op je kop”, het verhaal over Romeo, en ”Kauw van jou”, het verhaal over Pim, zware boeken. En er zijn ook genoeg passages die je aangrijpen. Als Romeo zijn vader met een zuurstofmasker ziet liggen, bijvoorbeeld. Of als Pim voor het eerst durft te vertellen wat er met haar broer gebeurde, op de dag van het ongeluk. Maar het zijn allebei ook boeken waaruit veel liefde spreekt. Ook, of misschien wel vooral, in de hele kleine dingen. Zoals wanneer Romeo en zijn vader een gevecht met komkommerstukjes houden. Na afloop kruipt Romeo door de kamer om alles op te ruimen. „Zo deden we het vroeger ook, al kroop papa toen mee. Nu moedigt hij me aan alsof het een wedstrijd is. Ja! En weer een stukje! Hij gaat ze allemaal vinden, zeker weten! Of toch niet?”
”Kauw van jou” (10+) is het knappe debuut van Kris Terwindt, dat ze schreef met hulp van kinderboekenschrijver Enne Koens. Pim heeft zomervakantie en die periode is nogal beladen. Een jaar geleden stierf haar oudere broer Huug. Het boek telt af naar de datum waarop zijn sterfdag precies een jaar geleden is. „Ergens in het afgelopen jaar draaide de tijd om. Het was niet meer tijd optellen, het werd tijd aftellen”, vertelt Pim. Je voelt de zwaarte van die naderende dag die iedereen wil ontlopen. Dankzij haar nieuwe buurtgenoot Thilo, een vrolijke en fantasierijke jongen die aan een zelfgebouwd ruimtestation werkt, krijgt Pims vakantie kleur en kan ze stukje bij beetje gaan praten over Huug. Dat begint al als Thilo haar zijn ontdekking laat zien: een kelderbox in de flat die is omgebouwd tot laboratorium, met onder meer een dode kauw in een vrieskist. Het is een plek die Pim maar al te goed kent, maar waar ze na Huugs dood niet meer is geweest. Hoe belangrijk het kauwtje –Kauw– was, kom je gaandeweg het verhaal te weten.
Terwindt bouwt die spanning heel mooi op en haar verhaal is ook nog eens heel kleurrijk, met bijzondere mensen die om Pim heen staan. Bovendien beschrijft ze de omgeving zo levendig dat je de verwilderde natuur van het Brakland waar Huug graag kwam zo voor je ziet.
Seculiere omgeving
In ”Kip zonder kop” (10+) van Jowi Schmitz heeft hoofdpersoon Romeo net als Pim te dealen met het afscheid van een geliefde. Ook hij krijgt onverwachts steun van een nieuwe buurtbewoner: leeftijdsgenootje Tobi. Daarnaast speelt –hoe toevallig wil je het hebben– hier de kip Tok een belangrijke rol. Romeo’s vader takelt gaandeweg het verhaal af en samen met de sprankelende Tobi bedenkt Romeo allerlei plannen om de laatste wens van zijn vader uit te laten komen. Daar komen zelfs een populaire dj en een tv-opname bij kijken. Het verhaal speelt zich sowieso af in een seculiere omgeving, dat merk je in woordkeus en aan een stevig vloekwoord, maar ook aan de keus voor crematie. Wel runt de familie van Tobi een spiritueel meditatiecentrum, maar in dit verhaal ontbreekt, net als in ”Kauw van jou”, de christelijke troost van een leven na de dood.
Dat is bij boeken over deze thema’s absoluut een gemis, hoewel anderzijds in boeken vanuit christelijk perspectief het risico van makkelijk pleisters plakken al snel levensgroot aanwezig is. In de verhalen over Pim en Romeo blijven de rauwe werkelijkheid van afscheid nemen en rouw staan, maar zijn er gelukkig ook genoeg sprankjes hoop en vleugjes humor.
Kauw van jou, Kris Terwindt; uitg. Lemniscaat; 200 blz.; € 14,99;
Kip op je kop, Jowi Schmitz; uitg. Querido; 208 blz.; € 17,99