Bouwers, projectontwikkelaars, woningcorporaties, vastgoedbeleggers, rijksoverheid en gemeenten, ze hebben allemaal te maken met het realiseren van nieuwbouw. Ze willen hun best doen om ervoor te zorgen dat er jaarlijks meer huizen bij komen en voerden daarom intensieve gesprekken. Die hebben geleid tot een akkoord.

De partijen maakten afspraken die voor meer snelheid in het bouwen van (vooral) betaalbare huur- en koopwoningen moeten zorgen. Om dat te bereiken, moeten er minder regels komen en dient er beter te worden samengewerkt door de overheid en de andere partijen. Ook zal er meer dan nu worden ingezet op prefab, waarbij huizen deels in fabrieken worden gebouwd.

Alleen al het feit dat de problemen zo nadrukkelijk voor het voetlicht worden gebracht, waarbij de mensen die kunnen bijdragen aan oplossingen elkaar in de ogen hebben gekeken, kan zeker iets opleveren.

Ook het aanpakken van de regeldruk in de woningbouw kan een positieve uitwerking hebben. Het duurt op dit moment gemiddeld tien jaar voordat een gepland huis kan worden bewoond, en het is de bedoeling dat dit wordt teruggebracht naar zeven jaar.

Mooi, maar toch is het bepaald niet zeker dat de doelstellingen vanaf nu wel worden gehaald. Er zijn namelijk verschillende knelpunten.

Pensioenfondsen

Het eerste is van financiële aard. Woensdag is afgesproken dat twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar moeten zijn. Dat betekent dat nieuwe koopwoningen niet meer dan 405.000 euro mogen kosten en er voor te bouwen huurhuizen maximaal 1185 euro per maand mag worden gevraagd (gebaseerd op het prijspeil in 2025).

Projectontwikkelaars en beleggers zeggen al jaren dat die bedragen te laag zijn, waardoor ze te weinig aan nieuwe woningen kunnen verdienen. Volgens hen is dat een belangrijke oorzaak van de achterblijvende bouwcijfers. In dat licht bezien, valt het op dat de grote pensioenfondsen, die over enorm veel geld beschikken, het akkoord op de woontop niet hebben ondertekend.

Bouwers en ontwikkelaars deden dat wel, maar dat betekent niet dat ze geen kritiek meer hebben. Het liefst hadden ze gezien dat de eis dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn van tafel was gegaan.

Nu dat niet zo is, leggen ze de bal bij de overheid. Ze geven aan dat die met veel meer geld over de brug moet komen dan tot nu toe het geval is.

Addertje

Wat dat betreft is er zowel goed als slecht nieuws. Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) is bereid om extra te investeren. Ze stelt 5 miljard euro beschikbaar. Maar er zit een addertje onder het gras. Voorwaarde is dat de Nederlandse gemeenten eveneens miljarden euro’s bijdragen.

De gemeenten zitten over het algemeen echter krap bij kas. Ook als ze flink in de buidel willen tasten, is het de vraag of ze wel over voldoende middelen beschikken.

Een tweede knelpunt is van heel andere aard. Het bouwen van huizen staat nooit op zichzelf. Als er nieuwe wijken bij komen, moet er worden geïnvesteerd in infrastructuur, zoals in de aanleg van wegen. Ook daarvoor is veel geld nodig en daarnaast moet de bouwsector voldoende capaciteit hebben om dit soort projecten snel uit te voeren.

Over capaciteit gesproken. Nieuwe woningen moeten worden voorzien van onder meer elektriciteit en schoon water. Tegenwoordig is het niet vanzelfsprekend dat dit lukt. Het Nederlandse stroomnet is overbelast, en op een aantal plaatsen heeft dat al gevolgen voor nieuwbouwprojecten. De verwachting is dat die problemen in de komende tijd groter worden.

Lees ook

Bouw krijgt steeds meer last van problemen stroomnetwerk

Verschillende obstakels dus, die in de nabije toekomst moeten worden opgeruimd om tot het gewenste doel te komen. En alle afspraken van de woontop ten spijt is daarin niet op elk terrein vastgelegd hoe dat moet gebeuren. De voorzichtige conclusie moet daarom luiden dat het niet onmogelijk is dat er volgend jaar meer dan 100.000 nieuwe huizen worden gebouwd. Vanzelfsprekend is dat echter allerminst.