Dit jaar zal de bouwsector volgens een dinsdag gepubliceerd rapport van ABN AMRO licht krimpen. Voor volgend jaar verwacht de bank stagnatie en pas in 2026 zou er weer sprake kunnen zijn van een voorzichtige groei, met 3 procent. Bepaald geen uitbundige verwachtingen dus, terwijl er meer dan genoeg vraag is naar met name nieuwe woningen.

Diverse problemen zorgen er echter voor dat er volgens de bank in het komende jaar juist betrekkelijk weinig huizen bij zullen komen. Minder zelfs dan in dit jaar, waarin de woningbouw ook al tegenvalt.

Tekort

Sommige oorzaken zijn min of meer structureel. De bouwkosten stijgen jaar op jaar. Dat komt niet zozeer door de materiaalkosten, want die zijn inmiddels redelijk stabiel, maar vooral door de oplopende lonen in de sector. Nog steeds is er een tekort aan bouwvakkers, waardoor deze trend vermoedelijk ook niet snel zal worden doorbroken.

Andere redenen voor het achterblijven van het aantal nieuwe woningen zijn volgens ABN AMRO de stijgende rente, die het voor beleggers minder aantrekkelijk maakt om in onroerend goed te investeren, het tekort aan bouwgrond en de hoge prijs daarvan, en de nog steeds forse administratieve obstakels rond het verkrijgen van bouwvergunningen.

Een betrekkelijk nieuw probleem is de netcongestie. Daarmee wordt bedoeld dat het Nederlandse elektriciteitsnetwerk overbelast is geraakt. Doordat er steeds meer stroom wordt gebruikt, en er door de energiemaatschappijen in het verleden te weinig is geïnvesteerd om daarop in te spelen, is er een lastige situatie ontstaan. Nieuwe bedrijven, maar in toenemende mate ook nieuwe woonwijken, kunnen niet of pas met grote vertraging worden aangesloten op het elektriciteitsnetwerk.

Met alle gevolgen van dien. Inmiddels zijn er nog maar weinig gebieden in Nederland waar dit probleem niet speelt. Alleen in delen van Groningen, Drenthe, Noord-Brabant en Limburg hoeft hiermee nog geen rekening te worden gehouden. Met name in het westen, waar veel nieuwbouw gepland is, nemen de problemen steeds grotere vormen aan.

Lees ook

Bouw doet het beter dan verwacht

Op bepaalde plaatsen is de situatie zelfs nog erger. Daar kunnen kopers van al gebouwde huizen hun woning niet in, doordat ze geen stroomaansluiting kunnen krijgen, meldt Geen Stroom Claim, een organisatie van advocaten die deze situatie als zeer onwenselijk beschouwen.

Al te lang mag zoiets overigens niet voortduren. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) oordeelde in juni dat een netbeheerder niet langer dan 21 weken mag doen over het aansluiten van de woning van een particulier.

Energietransitie

Als het realiseren van nieuwe woningen de enige taak van de bouwsector zou zijn, stond het er niet goed voor, maar op andere gebieden verwacht ABN AMRO betere resultaten. Ondanks de genoemde belemmeringen profiteert de bouw van extra werk door onder meer de energietransitie. Met name ingenieursbureaus doen het daardoor goed.

De installatiebranche groeide de afgelopen jaren sterk doordat er veel vraag was naar zonnepanelen en warmtepompen, maar nu die vraag vermindert, zal ook de groei afnemen. Volgens ABN AMRO komt dat deels door het „wispelturige overheidsbeleid”.

Bouwvergunningen

Het is opvallend dat het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) eind oktober nog voorspelde dat de productie in de branche volgend jaar wel zal toenemen, met 2 procent. Het instituut baseerde dat onder meer op het stijgende aantal verleende bouwvergunningen.