Wil Yesilgöz ook de kerstboom uit de Tweede Kamer?
Kerst, het feest van gezellig groen, van glitter en Glühwein. Vraag een doorsnee Nederlander naar de kern van het kerstfeest en hij komt niet verder dan cadeautjes, lekker eten, sfeer en samen spelletjes doen. Dat Kerst ook te maken heeft met de geboorte van Jezus is vaak niet meer dan een vage herinnering.
Kerst raakt stukje bij beetje ontkerstend. Dilan Yeşilgöz kan zich in de handen wrijven. Van religie heeft ze weinig meer te vrezen, en zo ziet ze het graag. „Heilige huisjes moeten omver”, zei ze een paar weken geleden. Er is pas vrijheid in ons land als geloof achter de voordeur verdwijnt, vindt de VVD-voorvrouw.
Of zou Yeşilgöz liever zien dat winkeletalages niet versierd zijn, dat er geen ”Jingle Bells” op straat klinkt, dat bakkers geen kerststollen verkopen en dat de kerstvakantie voortaan wintervakantie heet? Het moet haar een doorn in het oog zijn dat de boswachter van het Kuinderbos dinsdag een achttien jaar oude fijnspar omzaagde die eerdaags de Tweede Kamer gaat versieren. Hoort zo’n kerstboom, als symbool van een christelijk feest, wel in de publieke ruimte, centraal in het ”huis van de democratie?” Rijmt dat met de vrijheidsagenda van de VVD ? Is dat geen „ondermijning van onze rechtsstaat, van onze vrije samenleving”, waar de VVD zo voor vreest?
Fundamentalistisch
Ik kan Yeşilgöz geruststellen: met die kerstboom kun je werkelijk alle kanten op. Om daar een goede indruk van te krijgen, zou ze een kijkje kunnen nemen in Verwonderland . Deze kerstafdeling van Intratuin in Duiven –naar eigen zeggen de grootste kerstmarkt van Europa– opende twee maanden geleden al zijn deuren. De markt leidde in de herfstvakantie tot kilometerslange files en trok intussen tienduizenden bezoekers.
Verwonderland is helemaal ingericht in de sfeer van Harry Potter. Toverstokjes, elfen, veel vliegende sneeuwuilen en een magische bibliotheek met dikke tovenaarsboeken, afgewisseld met Disney-figuren en „een vleugje Efteling-magic”.
Voor in de boom zijn er tovenaarshoeden, uiltjes-met-kerstmuts, knipperende ijspegels en betoverende lichtbollen. Wie wat traditioneler is ingesteld, kan nog elanden, geweien, kerstmannen en arrensledes vinden, maar de ouderwetse kerststallen-met-kribbe zijn vervangen door sfeervolle miniatuurdorpjes met treintjes, victoriaanse huisjes, een schaatsvijver en een draaimolen.
Uiteindelijk herinneren alleen de zwevende engelfiguren nog aan het Bijbelse kerstfeest. Verder hoeft Yeşilgöz zich geen zorgen te maken, Kerst is in ons land grotendeels ontdaan van Christus. In Verwonderland is geen spoor te bekennen van dat eenzijdige, fundamentalistische Evangelie van een Zaligmaker Die kwam om zondaren zalig te maken, maar een doemvonnis uitspreekt over niet-gelovigen.
„In de basis moet het geloof zich aan onze vrije samenleving aanpassen”, vindt Yeşilgöz. We moeten af van die oerconservatieve scholen waar „je in één enkel geloof wordt onderwezen, meestal het geloof van je ouders. (…) Op sommige scholen leren kinderen dat je misschien wel homo kunt zijn, maar je er niet naar mag gedragen.” Als „geloof een georganiseerd karakter krijgt (…) gaat het mis”.
Deze religiekritiek van de VVD staat niet op zichzelf. Yeşilgöz hamerde er vorige week nog op dat religieuzen hier best mogen leven, maar „ze hebben zich wel te schikken aan onze fundamentele gedeelde waarden”. Dat is ook de grondtoon van de omstreden Wet toezicht informeel onderwijs, in het leven geroepen om op te kunnen treden tegen radicale Koranscholen of andere indoctrinerende opleidingen.
„Wij willen niet dat kinderen op weekendscholen normen en waarden aangeleerd krijgen die niet passen bij de Nederlandse samenleving”, zei VVD-Tweede Kamerlid Kisteman een paar maanden geleden tegen het Nederlands Dagblad . En intussen weten we dus van Yeşilgöz wat de VVD daaronder verstaat. Géén ruimte voor een eigen kolom, zuil of kring met „waarden die lijnrecht tegenover onze vrije samenleving staan”. Géén ruimte voor „mensen om in parallelle samenlevingen te leven, met een totaal eigen normen- en waardenkader, los van het Nederlandse.” Niet in de publieke ruimte, maar óók niet achter de voordeur van het reguliere onderwijs, de klapdeuren van de Koranschool of de kerkdeuren van de zondagsschool.
Zolang de lessen daar het religieuze gehalte hebben van de kerstmarkt in Duiven hoeven die niets te vrezen, maar wee de catecheet die jongeren slechts „in één enkel geloof” onderwijst. Cultuurchristenen die Kerst verbinden met kalkoenrollade en bij Pasen hooguit denken aan eieren, passen prima binnen de waarden van „onze vrije samenleving” – maar dat geldt niet voor een docent die de Bijbelse verhouding van man en vrouw verdedigt.
Het spreekt dus vanzelf dat juist orthodoxe christenen zich grote zorgen maken over deze wet. Dat blijkt uit de reacties bij de internetconsultatie , maar ook uit de ruim 45.000 handtekeningen onder een petitie . Begrijpelijk, in elk geval voor die christenen die zich geen zand in de ogen laten strooien door de sussende woorden van VVD-staatssecretaris Paul van Onderwijs. Ook Wilders, die zich steeds heeft opgeworpen als de hoeder van de hoods-christelijke waarden, gaat deze wet niet blokkeren.
Ontraadseld
Toch moeten christenen zich niet laten ontmoedigen door de dreigende taal van Yeşilgöz. Wie de boodschap van Kerst wél serieus neemt, ziet daarin dat God regeert en wereldleiders inzet als instrumenten om de geschiedenis naar Zijn hand te zetten, of het nu gaat om keizer Augustus, rechter Pilatus of VVD-leidster Yeşilgöz. De Engelse bisschop Ryle schreef daarover: „Een waar christen zou nooit hevig ontroerd of verontrust moeten zijn over het beleid van de oversten van deze wereld. Hij zou met het oog van het geloof een Hand moeten zien Die alles wat zij doen, overheerst tot de eer en heerlijkheid van God.”
Nog even terug naar Verwonderland. In de promotievideo van Intratuin loopt Kris de Kruier door een stationshal, op zoek naar „het geheim om de kerstmagie tot leven te laten komen, onder toezicht van de uilen, eeuwenoude bewakers van de magische bibliotheek”. De makers van de video ontraadselden dat geheim ongemerkt, want Kris blijkt te bladeren (1:57) in een boek van de Engelse predikant Thomas Watson over het Gebed des Heeren in Mattheüs 6. Kris legt de vinger bij een treffende uitspraak, die inderdaad de kern van het Kerstfeest beschrijft: „Zolang God aanwezig is bij een volk, is het veilig.” Immanuël, God met ons.
De auteur is hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad.
