PThU krijgt alsnog eigen bachelor in Utrecht
De Protestantse Theologische Universiteit (PThU) krijgt een eigen voltijds bacheloropleiding, die in september 2025 in Utrecht van start moet gaan. Na een eerdere afwijzing gaf de minister nu groen licht.
Dat blijkt uit een brief van minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die de PThU donderdag ontving.
De commissie doelmatigheid hoger onderwijs concludeert dat er ruim voldoende belangstelling bestaat voor de nieuwe opleiding, die studenten voorbereidt op de masters theologie (gemeentepredikant) en theology van de protestantse universiteit.
De commissie constateert dat de bachelor „geen negatief effect” zal hebben op de instroom bij andere opleidingen in de Domstad, zoals die van de Theologische Universiteit Utrecht. Door het beëindigen van de joint bachelor theologie, die de PThU met de Vrije Universiteit Amsterdam aanbood, is er „ruimte ontstaan” voor de nieuwe opleiding.
De minister tekent daarbij wel aan dat hij verwacht dat de PThU, die predikanten opleidt voor de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), met de komst van de nieuwe opleiding de „samenwerking met de andere levensbeschouwelijke universiteiten in en rondom Utrecht niet zal belemmeren”.
De commissie vindt dat de PThU voldoende de meerwaarde van een eigen opleiding heeft aangetoond. Zo wees de universiteit op het steeds groter wordende predikantentekort bij de Protestantse Kerk. De verwachting is dat het aantal gemeentepredikanten tussen 2021 en 2030 zal dalen van 1506 naar 940. Andere universiteiten zijn meer gericht op het opleiden van predikanten voor andere kerkgenootschappen, aldus de PThU.
De universiteit verwijst naar een brief van het moderamen (bestuur) van de Protestantse Kerk, waarin staat dat de nieuwe bacheloropleiding en de bestaande driejarige masteropleiding van de PThU „volledig voldoen aan de door de PKN gestelde opleidingseisen aan haar predikanten”.
Deeltijd
De PThU heeft volgens de commissie onvoldoende de noodzaak aangetoond van een bachelor in deeltijd, bijvoorbeeld voor mensen die theologie als tweede studie willen volgen. Ze oordeelde dan ook negatief. Bestuursvoorzitter dr. Kees Boele zegt desgevraagd dat de universiteit nog niet weet of ze alsnog een eigen bachelor in deeltijd start.
Uit het onderzoek van de commissie blijkt dat de Theologische Universiteit Utrecht (TUU), de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) negatief staan tegenover de komst van een eigen PThU-bachelor. De RUG, met wie de PThU in Groningen binnen een bachelor samenwerkt, vindt dat de bestaande bacheloropleidingen theologie kunnen voorzien in de arbeidsmarktbehoefte en dat de beoogde opleiding zich inhoudelijk niet onderscheidt van het bestaande aanbod. De TUU zegt de voorgenomen opleiding als risico te beschouwen voor het bestaande aanbod in Utrecht. De VU ziet de opleiding van de PThU als een bedreiging voor het voortbestaan van haar opleiding theology and religious studies.
Steunbetuigingen zijn er ook: van de Universiteit Utrecht, de Radboud Universiteit Nijmegen, Tilburg University, de Universiteit van Amsterdam en de Theologische Universiteit Apeldoorn.
Te breed
De minister wees dit voorjaar een eerste aanvraag van de PThU voor een eigen bachelor af. De universiteit had de noodzaak van een eigen bachelor onvoldoende duidelijk kunnen maken. „Die was te breed van opzet”, zegt Boele. „We hebben nu ingezet op een meer klassiek-theologische opleiding, gericht op de Protestantse Kerk. En daarmee onderscheiden we ons meer van andere opleidingen.”
De PThU en de RUG zetten hun samenwerking in de bachelor theologie in Groningen voort, ook na de komst van de bachelor in Utrecht, zegt Boele. Het wachten is nu op een positief accreditatiebesluit van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie komend voorjaar, maar Boele heeft „goede moed”. Pas daarna, in september 2025, kunnen de eerste bachelorstudenten in Utrecht in de collegebanken schuiven.
Boele: „Samen met de Protestantse Kerk, die ons heeft gesticht, zijn we heel erg blij met de eigen bachelor. Nu hebben we de hele route tot het predikantschap in eigen huis. Daar was ons veel aan gelegen. Persoonlijk zie ik dit als gebedsverhoring. Dr. Oepke Noordmans schreef ergens dat theologie Gods tuin is. De nieuwe bachelor zie ik als een mooie bloem in een veelkleurige tuin.”
