Kerk & religieSynode PKN

Kritische vragen op synode PKN over PThU

Krijgt de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) alsnog een eigen bacheloropleiding in Utrecht? En: hoe nodig is het eigenlijk dat die er komt? Over die vragen kruiste de synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vrijdag de degens met de raad van toezicht van de PThU.

Michiel Bakker en Wim van Egdom
19 April 2024 20:46Gewijzigd op 20 April 2024 09:10
De synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vergaderde vrijdag in Lunteren. beeld Niek Stam
De synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vergaderde vrijdag in Lunteren. beeld Niek Stam

Waarnemend voorzitter mr. Gerard Endedijk van de raad van toezicht (rvt) noemde het van belang dat de PThU een „zelfstandige, zichtbare plek” creëert, „waar we ons kunnen profileren”. Daarbij gaat het „niet om een brede, algemene bachelor, maar om een theologische bachelor, gericht op het opleiden en vormen van predikanten van onze kerk”.

Endedijk noemde de recente afwijzing van de bacheloropleiding in Utrecht door de minister een „tegenvaller”, waarbij „onverwacht en onvoorzien weerwerk van enkele academische partners” meespeelde. Hij zei goede hoop te hebben dat de hernieuwde aanvraag –„met verduidelijkte communicatie”– alsnog door de minister wordt gehonoreerd. Ook gaf hij aan dat de bachelor eveneens van start kan gaan als de minister de nieuwe aanvraag zou afwijzen. In dat geval kan de PThU de bachelor „vele jaren” zelf bekostigen „uit onze private reserves”.

Vanuit de synode kwamen diverse vragen over de haalbaarheid en de wenselijkheid van de eigen bachelor.  „Ik vraag me af of die zo onmisbaar is voor de PThU als wordt gesteld”, zei prof. dr. H. van den Belt (Woudenberg). Hij wees onder meer op de Theologische Universiteit Utrecht, die op een steenworp afstand van de nieuwe locatie van de PThU in Utrecht ligt en voor een deel wordt bekostigd door de Nederlandse Gereformeerde Kerken. „Wat betekent het voor de relatie met deze kerken als we kiezen voor concurrentie in plaats van samenwerking?”

Ds. D.C. Groenendijk (Zuid-Beijerland) zei niets te zien in een door de PThU zelf bekostigde bacheloropleiding. „Voor mij is dat geen optie. We moeten inzetten op een bachelor die bekostigd wordt door de overheid.”

Ds. A. van Lingen (Nieuw-Lekkerland) uitte zijn zorg over de opleiding van dienaren van het Woord aan de PThU.  „Is de opleiding van de PThU precies zoals wij dat als Protestantse Kerk werkelijk voor ons zien?” Hij riep op hier „serieus naar te kijken”, zodat het „echt een goede protestantse theologische opleiding wordt”.

In reactie daarop zei bestuursvoorzitter Kees Boele van de PThU dat er in de achterliggende tijd „een heel sterk verbeterpakket is gemaakt, waar studenten ook enthousiast over zijn.” Endedijk zei te hopen op het „vertrouwen en behoud van vertrouwen” van de synode.

De PKN-synode vrijdag in Lunteren. beeld Niek Stam

Voorafgaande aan de bespreking meldde preses ds. M.C. Batenburg dat prof. dr. Klaas Spronk is benoemd als waarnemend rector van de PThU. Hij vult voorlopig de plek in van prof dr. Maarten Wisse, die enkele maanden geleden opstapte als rector omdat zijn „stijl van leidinggeven niet goed past bij de manier van besturen die nu binnen de PThU gevraagd wordt”.

Israël

Voor de bespreking van de nota ”Uw Koninkrijk kome – Als pelgrims onderweg met Joden en Palestijnse christenen” was minder dan een uur gereserveerd. Omdat er geen besluitvorming vereist was over deze nota, was er één ronde waarin synodeleden hun zegje konden doen over de manier waarop eerdere opmerkingen in de notitie verwerkt waren. In november wordt de nota definitief vastgesteld.

De reacties van de insprekers waren overwegend positief. Vanuit de verschillende vleugels van de kerk werd er waardering uitgesproken en werden er kritiekpunten gedeeld. Prof. Van den Belt had aan de universiteit de nota al besproken met zijn studenten. Die vonden de notitie op onderdelen te weinig theologisch, zei hij. „Juist als je het volle pond geeft aan het feit dat Israël Gods volk is, dan betekent dat ook iets voor hoe je met de Palestijnen omgaat als het gaat om recht en onrecht. Iets meer van die spanning zou mijn studenten geholpen hebben.”

Ook ds. A.N. van der Wind (Kerkwijk) zei in de notitie te proeven dat er oprecht gepoogd is evenwichtig te zijn. „Wel vind ik dat er erg veel nadruk wordt gelegd op het leed van de Palestijnen. En de vraag die ik dan heb, is: is dat leed allemaal de schuld van Israël?”

De predikant zei kritisch te zijn op het feit dat de nota als het gaat om de verhouding tussen Israël en de Palestijnen het vertrekpunt neemt in het internationaal recht. „Dat vind ik erg seculier. Ik begrijp dat je met Gods beloften geen claims kunt leggen op de intermenselijke verhoudingen, maar wij blijven wel kérk. Wij verwachten Gods koninkrijk. Die hartslag kwam voor mij toch wat te weinig naar boven.”

„Als de kerk Israël niet meer steunt, wie dan nog wel?” - Ouderling L.J. Blees, synodelid

Volgens ouderling L.J. Blees (Dorkwerd) moet het uitgangspunt in het spreken over deze kwestie niet zijn het lijden van de ander, maar het Woord van God. „Als de kerk Israël niet meer steunt, wie dan nog wel?”

Ds. A. van Lingen noemde de notitie „dapper, knap en nodig”. Tegelijk wees ook hij erop dat de notitie afkomstig is van een kerk. „De nota spreekt vanuit barmhartigheid. En dat is niet verkeerd. Maar onze eerste taak is toch om onze Meester te verkondigen. Dat is de grond van ons bestaan.” Scriba dr. R. de Reuver zei in een korte beantwoording dat het moderamen alle opmerkingen mee zal nemen.

De synode sprak ook over het thema ”het heil”. Dit gebeurde „in het kader van vertrouwelijkheid en veiligheid” in kleine groepen, aldus scriba dr. De Reuver. De gespreksleiders verwerken de inhoud van de groepsbesprekingen in een geanonimiseerd verslag, waarmee een visiegroep verder aan het werk gaat.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer