„De talloze blijken van sympathie en deelname tonen aan hoe het intense pontificaat van Franciscus onze geesten en harten heeft geroerd.” Met deze woorden leidde de decaan van het college van kardinalen, de 93-jarige Giovanni Battista Re, zaterdagochtend op het bordes voor de basiliek van Sint-Pieter de plechtige uitvaart van de overleden paus in.

In zijn preek verwees Re naar de enorme publieke belangstelling voor de figuur Franciscus, de „paus van het volk”, die zich meer thuis voelde bij eenvoudige gelovigen dan onder de machtige kardinalen van de Romeinse Curie.

Een kwart miljoen gelovigen en belangstellenden maakte van woensdag tot vrijdag gebruik van de mogelijkheid om in de Sint-Pieter afscheid te nemen van de man die twaalf jaar de Katholieke Kerk heeft geleid.

Minder westers

Nog eens ruim 250.000 mensen woonden zaterdag de plechtigheid bij, op een overvol Sint Pietersplein en op de Via della Conciliazione, de brede weg die van de Engelenburcht naar het Vaticaan voert. In de lange rijen voor de basiliek waar de paus lag opgebaard viel het grote aantal Aziatisch en Latijns-Amerikaans ogende deelnemers op. Veel meer dan bij de uitvaart van Johannes Paulus II, twintig jaar geleden. Dat kan gezien worden als een resultaat van Franciscus’ streven om zijn kerk minder westers en meer wereldwijd te maken.

Vaisach en Giuta, een jong Indiaas echtpaar op reis in Europa, hebben vrijdag drie uur in de rij gestaan voordat ze een paar seconden een blik konden werpen op Franciscus, maar vonden het de moeite waard: „De paus is heel bijzonder. Hij is de opvolger van Jezus en Jezus is er voor ons allen, christenen en niet-christenen”, zegt Vaisach die tien jaar geleden tot het katholicisme is bekeerd.

Voor Jonathan uit Santo Domingo was de ervaring „zo indrukwekkend dat ik hem nooit zal vergeten”. Maria en Miriam uit Peru werken in Rome en voelen een groot verlies: „Hij was onze paus.”

De Italiaanse zestigers Domenico en Claudio zijn niet erg religieus. „Maar we wilden toch een groet brengen aan een man die oprecht nederig was, niet zoals de groten der aarde die straks zijn uitvaart bijwonen, farizeeërs die hem nu bewenen maar bij zijn leven niet naar hem luisterden. Laten we hopen dat de volgende paus in zijn geest verder gaat en ons niet wordt opgedrongen door de Amerikanen.”

De deelname van 160 officiële delegaties met 50 regeringsleiders en 10 gekroonde hoofden uit de hele wereld, beschermd door indrukwekkende veiligheidsmaatregelen, maakte van de uitvaart ook een diplomatiek gebeuren.

Trump en Zelensky

De Amerikaanse president Trump en zijn Oekraïense collega Zelensky vonden tijd voor een kort, volgens de Amerikanen „zeer vruchtbaar”, onderhoud. Taiwan had op verzoek van het Vaticaan niet zijn president afgevaardigd maar slechts een ex-premier, om China, waar de Katholieke Kerk een precair bestaan leidt, niet te irriteren.

De Israëlische president Netanyahu was niet alleen afwezig, maar had bovendien zijn ambassadeurs verboden om hun medeleven te betuigen, uit onvrede over Franciscus’ kritiek op het Israëlische optreden in Gaza. Pas na drie dagen, nadat de voorzitter van de Joodse gemeenschap in Italië, Noemi Di Segni, hem had voorgehouden dat het „fout is om zich te isoleren”, verscheen er op X alsnog een condoleancetweet van het bureau van de president.

Na de mis legde Franciscus zijn laatste reis af van het Vaticaan naar de basiliek van Santa Maria Maggiore, zes kilometer dwars door het centrum van Rome. Aan het hoofd van de rouwstoet, in de witte ”pausmobiel” met het nummer SCV (Vaticaanstad) 1, werd de paus in zijn eenvoudige houten kist andermaal met geklap en smartphones begroet door 150.000 langs de weg opgestelde Romeinen en toeristen.

Nieuws in beeld

beeld RD

150.000 mensen stonden langs de weg die de pausmobiel aflegde. beeld RD

Bij zijn aankomst stond op de monumentale trap voor de basiliek een veertigtal, door de Vaticaanse persdienst als „armen en nooddruftigen” omschreven, personen geposteerd om de „paus van de laatsten” de laatste eer te bewijzen. Volgens zijn wens is hij bijgezet in een eenvoudige tombe van marmer uit Ligurië, het Noord-Italiaanse gewest van waaruit zijn grootouders naar Argentinië emigreerden, met als enige opschrift FRANCISCUS.