De Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) organiseerde vrijdag een themadag over ”Gemeenschap der heiligen”, met colleges en workshops. De dag trok ongeveer 120 bezoekers.

Mulder, universitair hoofddocent Nieuwe Testament, hield een college met als thema: ”Gemeenschap der heiligen… tot hoever? Enkele grondlijnen vanuit het Nieuwe Testament”. Daarbij stond hij stil bij het Griekse woord “koinonia” dat te vertalen is als “gemeenschap”.

Je wordt door God geroepen tot de „gemeenschap van Zijn Zoon”, aldus Mulder. Daardoor ontstaat er een nieuwe werkelijkheid. Paulus gebruikt verschillende voorzetsels om die gemeenschap te karakteriseren. Zo is er het „Christus voor ons”, maar ook „met Christus” en „in Christus”.

Dit is niet een mystieke eenwording, stelde de nieuwtestamenticus. „Dit is in geloof en door het evangelie deelgenoot worden van.” Daarbij wordt Christus’ lijden ook ons lijden en ons lijden wordt Christus’ lijden. „Dat is een wederzijdse verbondenheid.”

De gemeenschap in geloof met elkaar heeft een richting naar Christus, zo gaf Mulder aan. „Dat zorgt ervoor dat je ook een ander aanneemt.” Dat betekent dat je niet alleen geestelijke gaven deelt, maar ook stoffelijke. „Het wordt als een lofprijzing aan God teruggeven.”

Barmhartige Samaritaan

Hoe ver gaat deze „gemeenschap”? Aan de hand van de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan licht Mulder dit toe. De vraag naar wie de naaste is plaatst jezelf in de toeschouwersrol. De vraag moet zijn: „Hoe raak ik echt betrokken op mijn naaste?”

Bij de barmhartige Samaritaan draait het om de manier van kijken en zien en hoe je daarop reageert, aldus Mulder. „Je hart openen, ook als dat betekent dat je een naaste moet zijn voor je vijanden. Zo word je een spiegel voor Gods barmhartigheid in Christus.”

Dr. J. van ’t Spijker, universitair hoofddocent missiologie aan de TUA, hield een college met de titel: ”Een aantrekkelijke gemeenschap? Enkele lijnen vanuit de missiologie”.

„De gemeenschap der heiligen is in het licht van de kerk te verstaan. Het heeft een verticale en een horizontale dimensie”, zo gaf Van ’t Spijker aan. „Er is verbinding met de Heere en dus met elkaar.”

In de missiologie, de zendingswetenschap, is meer aandacht gekomen voor de plaats van de kerk in het heilshandelen van God zoals dat zich in de wereld voltrekt. Dat heeft ook te maken met hoe je over de wereld denkt, aldus Van ’t Spijker. „Traditioneel werd de wereld gezien als vijandig tegenover God en moet die wereld veroverd worden voor Christus.”

Bij dit beeld is wel een vraag stellen, aldus de Apeldoornse missioloog. „Hoe diep de vijandigheid ook gaat, het is de wereld die God gemaakt heeft en die Hij liefheeft. God gaat de wereld niet in een prullenbak gooien, Gods reddend handelen is gericht op de herschepping.”

Van ’t Spijker pleitte voor de kerk als een contrastgemeenschap. „Deze kerk is gericht op de missie van God naar de wereld. In de kerk wordt Jezus als Heer beleden en werkt de Geest. Zo is de kerk deel van de missie van God. Opdat de wereld zal weten dat Jezus gezonden is tot redding en behoud.”

Nieuws in beeld

Bezoekers van de TUA-dag. beeld André Dorst

De TUA-dag trok ongeveer 120 bezoekers. beeld André Dorst

Pauze. beeld André Dorst

Prof. dr. A. Versluis verzorgde een workshop over Jozef. beeld André Dorst

Geloofsbelijdenis

Dr. J. van der Knijff, docent praktische theologie, hield een lezing over ”In verbondenheid met de kerk van alle tijden en plaatsen. De geloofsbelijdenis in de liturgie.” Is de geloofsbelijdenis een vast onderdeel van de eredienst, zo vroeg dr. Van der Knijff zich af. „Dat blijkt genuanceerd te liggen, de geloofsbelijdenis is wel heel oud, maar in de traditie van onze kerken bleek het ook weggelaten kunnen worden.”

Het is waardevol om de geloofsbelijdenis in de liturgie te behouden, zo gaf Van der Knijff met drie argumenten aan. Allereerst catechetisch-didactisch: „Het is van belang dat wij deze woorden iedere week horen, zodat je daar op kunt teruggrijpen in catechese en pastoraat”. Ook liturgisch-theologisch: „De gemeente mag actief meedoen in het hart of hardop”. Het derde argument is belijdend-oecumenisch: „We voegen ons met deze liturgische acte in het koor van de kerk van alle plaatsen en eeuwen.”

Tijdens de TUA-dag waren er ook workshops. Prof. dr. A. Versluis, hoogleraar Oude Testament aan de TUA, hield een workshop met de titel: ”Komt het goed tussen Jozef en zijn broers? Gemeenschap der heiligen in Gen. 50:15-21”. Aan de hand van de „Jozefgeschiedenis”, waarbij de broers van Jozef vergeving vragen aan Jozef, stelt Versluis: „Gemeenschap der heiligen is soms heel ingewikkeld en verzoening kan een hele lange weg zijn. Het komt goed tussen Jozef en zijn broers, maar niet helemaal.”

Een van de bezoekers op de TUA-dag was Wim Niesing (78) uit Epe. Kerkelijk is hij betrokken bij de christelijke gereformeerde kerk te Heerde. Wat vond hij van de dag? „Het was boeiend, de lezing van dr. Mulder sprak mij erg aan. Veel kwam rechtstreeks uit de Bijbel. Ik word er altijd blij van als ik hier rondloop, van de gemeenschappelijke interesse, de goede sfeer en de vriendelijke mensen.”