Peruaanse kerk doet mee aan oorlog tegen drugs: „Kinderen uit groep 7 en 8 gebruiken al”
Oud-zendingswerker Jan Biersteker steunt de kerk in Peru. Met voorlichting op school strijdt hij tegen alcohol en drugs. „Kinderen uit groep 7 en 8 gebruiken al.”
Biersteker is voorzitter van Stichting Missie Perú, die kleine en economisch zwakke gemeenten van de Iglesia Evangelica Presbiteriana y Reformada en el Perú (IEPRP) in de vallei van de Alto Mayo ondersteunt. Dat is de streek in Noord-Peru waar hij van 1998 tot 2006 namens de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) actief was.
Biersteker richtte er een Bijbelinstituut op, waar in die tijd zestig tot tachtig mensen per jaar een tweejarige cursus volgden. „Sommigen moesten daar zes uur voor lopen”, zegt de oud-zendingswerker. „Maar er kwamen ook jongeren, met twaalf tegelijk in een busje. Er was honger naar het Woord.”
Biersteker, nu docent aan Hogeschool Viaa in Zwolle, verklaart de aantrekkingskracht van de gereformeerde leer door de sterke aanwezigheid van de pinksterbeweging in Peru. „Mensen hadden behoefte aan stabiliteit en wilden terug naar de basis van het christelijk geloof. Schrift met Schrift vergelijken, de Bijbel écht lezen.”
Tienden
Hij zag vrucht op het zendingswerk. „De gemeente in de streek Nueva Cajamarca begon met 8 mensen. Na zes jaar waren er 120 kerkgangers, een zondagsschool en kinderclubs op verschillende plekken in de stad. Dat was zegenrijk.”
Overleg met de classis San Martin 2 van de Iglesia Evangelica Presbiteriana y Reformada en el Perú. beeld Jan Biersteker
Jan Biersteker (m.) in overleg met de kerkenraad van Nueva Cajamarca, Peru. beeld Jan BierstekerDe presbyterianen probeerden in meerdere steden en dorpen nieuwe gemeenten te stichten. Met wisselend resultaat. In de noordelijke stad Jaén ontstond een „bloeiende gemeente”, zegt Biersteker, maar op andere plaatsen mislukte dat. „Dat is het eerlijke verhaal.”
Hij leerde van de Peruaanse presbyterianen om niet te lang te wachten met het starten van allerlei projecten, bijvoorbeeld omdat de financiën nog niet rond waren. „Je kunt beter gewoon beginnen, in geloof, en daarin de leiding van de Heere zoeken.”
Die spontaniteit heeft soms ook een keerzijde, weet Biersteker. „Nederlanders houden van organiseren en bereiden dingen graag goed voor. Een keer zei men tegen mij: „Nu jij er bent kunnen we mooi het avondmaal vieren.” Ik vroeg of ze dat wel hadden voorbereid. „Nee, maar dat komt wel goed. We hebben koekjes en cola.” Dat gaan we dus niet doen, gaf ik aan. Ik kom volgende week wel weer terug.”
Biersteker leerde ondertussen wel van het „afhankelijke, praktische en eenvoudige” leven van veel Peruaanse christenen. „Ik heb nog steeds contact met een vrouw uit onze oude gemeente. Ze is een ”partera”, een verloskundige, die niet medisch is opgeleid. Ze kan schrijven, maar niet rekenen. De vrouw noteerde alle verdiensten keurig in een schriftje en vroeg mij om uit te rekenen wat daarvan 10 procent was, het bedrag voor de Heere. Bij haar huis liepen jonge varkentjes rond. Eentje had een rood strikje om zijn poot. Dat biggetje was voor de kerk.”
Corona
Biersteker en zijn gezin keerden in 2006 terug naar Nederland toen de oudste naar de middelbare school moest. Toen Peruanen hem na de coronaperiode om hulp vroegen, overlegde hij met leden van de hervormde gemeenten in Genemuiden en IJsselmuiden. Samen richtten ze in 2022 Stichting Missie Perú op.
„Het was crisis in Peru. Tijdens de coronapandemie zat het hele land op slot, twee jaar lang waren alle kerken en scholen dicht. De eerste stap die we namen, was het benoemen van ds. Pablo Torres, afkomstig uit de streek. Hij heeft aan het seminarium in Lima gestudeerd. Zijn eerste taak was toerusten en organiseren. Torres blies het jeugdwerk nieuw leven in. Hij preekt nu iedere zondag op een andere plek en geeft catechisatie.”
De presbyteriaanse kerk hield twee jeugdkampen, die volgens Biersteker „ontzettend belangrijk” zijn voor de onderlinge contacten van christenen in de regio. „Het eerste kamp hebben we deels gefinancierd, het tweede betaalde de kerk zelf. Dat is een belangrijk uitgangspunt van onze stichting. We steunen initiatieven financieel, totdat dit niet meer nodig is.”
Cocaveldjes
Biersteker bezocht Peru voor het laatst in december en januari. Een toenemend probleem, zag hij daar, is de verkoop van drugs en alcohol. „Kinderen van groep 7 en 8 komen er al mee in aanraking. Dat was in onze tijd, vóór 2006, echt anders. Natuurlijk, je zag de cocaveldjes, je wist van airstrips in het oerwoud, maar tegenwoordig wordt er veel goedkope drank en drugs geproduceerd. En gebruikt, dus ook door kinderen.
Gelukkig nemen de kerken hun verantwoordelijkheid. Ze gaan met scholen in overleg en geven voorlichting. Dat gebeurt bijvoorbeeld door Stichting San Lucas, waarvan mijn oud-student Laura van Essen directeur is.”
Naast het gebruik van alcohol en drugs neemt ook het aantal tienerzwangerschappen toe, ziet Biersteker. „Meisjes zitten met een dikke buik in de schoolbanken. Dat wordt steeds breder geaccepteerd. Vroeger raakten er ook wel meisjes in verwachting, maar dan werden ze thuis gehouden, tot het kindje was geboren.”
Met het verdwijnen van de traditionele cultuur neemt volgens de oud-zendingswerker ook het verantwoordelijkheidsgevoel af. „Soms ontdekken kerken zieke of zwakke oudere mensen, ver weg in het oerwoud. Ze zijn door hun kinderen in de steek gelaten. Dat is dramatisch. Maar juist dáár proberen christenen te helpen.”
