„Volgens sommige deskundigen heeft wat er in Gaza gebeurt de kenmerken van een genocide. We moeten onderzoeken of dat inderdaad past binnen de door juristen en internationale instellingen geformuleerde definitie.”
Dat schrijft paus Franciscus in ”Hoop stelt nimmer teleur. Pelgrims op weg naar een betere wereld”. In dit boek, dat onder meer bedoeld is als vademecum voor de miljoenen pelgrims die binnenkort naar Rome komen om het Heilig Jaar 2025 te vieren, geeft de kerkleider zijn visie op de toestand in de wereld.
Het geschrift verschijnt dinsdag in Italië, Spanje en Latijns-Amerika; daarna volgen versies in andere landen en talen. Maar de Italiaanse krant La Stampa bracht zondag al een uitgebreide voorpublicatie, die werd overgenomen door de officiële Vaticaanse website . De vraag van de paus naar een onderzoek over mogelijke genocide in Gaza –als gevolg van honger en ontbering waaraan de „Palestijnse broeders” zijn blootgesteld– werd daardoor wereldnieuws en riep heftige reacties op van Israëlische zijde.
In een bericht op X betoogde de Israëlische ambassade bij de Heilige Stoel, dat op 7 oktober 2023 „een genocide-slachting op Israëlische burgers heeft plaatsgevonden” en dat Israël sindsdien gebruik heeft gemaakt van haar recht op zelfverdediging tegen aanvallen op zeven verschillende fronten: „Elke poging om deze zelfverdediging een andere naam te geven, staat gelijk aan het isoleren van de Joodse staat.”
Migratieprobleem
De in Rome wonende Joodse schrijfster Edith Bruck, een goede bekende van de paus, zegt in een interview met de krant La Repubblica dat Franciscus –wiens kennis van het Italiaans niet perfect is– zijn woorden beter moet kiezen. Het linkse dagblad Domani ziet scheuren ontstaan in de relatie tussen Kerk en Joden, maar een diplomatieke breuk tussen Israël en Vaticaan lijkt vooralsnog niet aan de orde.
Ook elders in het boek doet Franciscus enkele opmerkelijke uitspraken. Hij gaat uitgebreid in op het migratieprobleem, dat volgens hem –mits gestuurd– juist de oplossing kan vormen voor het tekort aan geboorten in de westerse wereld. Als niet-eurocentrische denker trekt hij van leer tegen de uitbuiting van Afrika, „waar op het politieke kolonialisme een economisch, tot slaaf makend, kolonialisme is gevolgd”.
Streekproducten
Ten slotte kiest de paus de kant van jongeren die demonstreren voor het milieu. Volgens Franciscus „heeft onze generatie gefaald”, maar is er nu dankzij hen sprake van een „massale mobilisering voor een noodzakelijke koerswisseling”. Daarbij houdt hij een pleidooi voor een eenvoudiger levensstijl en –met een verwijzing naar de slowfoodbeweging– het gebruik van streekproducten.
