In hoeverre is het maatschappelijk aanvaardbaar dat demonstraties de openbare orde verstoren en op welke manier kan de overheid hier al dan niet tegen optreden? Deze vragen staan centraal in de gesprekken die de ministers David van Weel (Justitie) en Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) gaan voeren met onder meer maatschappelijke organisaties, burgemeesters en ook met actiegroepen. Van Weel trapte dinsdag de reeks af met een gesprek met de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. Later staat Extinction Rebellion (XR) op de planning, de klimaatgroep die soms snelwegen bezet houdt.
Demonstreren is een grondrecht en het is aan de overheid om dat te faciliteren en te beschermen. De afgelopen periode is meermaals de wet overtreden tijdens acties, zoals de blokkades van wegen door boeren of klimaatactivisten. Tegelijk is er verzet tegen het optreden van de politie als die ordeverstorende acties beëindigt. Ook advocaten en deskundigen maken zich druk om een mogelijke inperking van het demonstratierecht. Volgens de ministers is het wenselijk om scherper onderscheid te maken tussen vreedzame acties en acties die de orde verstoren of waar mensen last van ondervinden. Dit laatste is slecht voor het draagvlak in de maatschappij voor demonstraties, vindt het kabinet.
Het kabinet heeft ook een onderzoek naar het demonstratierecht uitgezet bij het Wetenschappelijk Onderzoek en Datacentrum (WODC) van het ministerie van Justitie. Samen met de uitkomst van de gesprekken willen de ministers kijken naar het beleid.