Dat blijkt uit onderzoek van Maastricht University op basis van gegevens uit het Gezonde Basisschool van de Toekomst-project. „Het effect was zeer duidelijk, meer dan we verwacht hadden”, vertelt prof. dr. Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde en kartrekker van het project, vrijdag desgevraagd. De invloed van voeding en beweging op rekenprestaties was na een jaar merkbaar en hield zeker vier jaar aan.

Aan het onderzoek deden acht basisscholen uit de Zuid-Limburgse regio Parkstad mee – in totaal zo’n 2200 leerlingen. Op twee scholen kregen kinderen gratis een gezonde lunch, gebaseerd op de Schijf van Vijf, de richtlijn van het Voedingscentrum. Daarnaast moesten ze extra bewegen. Op twee andere scholen hoefden leerlingen alleen meer te bewegen. De overige vier scholen fungeerden als controlegroep. De onderzoekers vergeleken de uitkomsten van taal- en rekentoetsen van de verschillende scholen met elkaar.

Taalontwikkeling

In tegenstelling tot de rekenprestaties was er nauwelijks verschil in taalvaardigheid. Hoe dat zit? „Een van de veronderstellingen is dat de taalontwikkeling met name plaatsvindt als kinderen nog niet naar school gaan”, verklaart Van Schayck. „Vooral als ouders tijd hebben om hun kinderen te leren lezen, kan de taalontwikkeling snel gaan. Dat weten we uit onderzoek in India, waar we duizenden kinderen vanaf de geboorte hebben gevolgd.”

Op welke manier gezond eten en veel bewegen de rekenprestaties precies beïnvloeden, durft de hoogleraar niet te zeggen. „Volgens sommige onderzoeken bevordert sporten je concentratievermogen. Maar het is ook mogelijk dat bepaalde voedingsstoffen invloed hebben op de hersenontwikkeling.”

Honger

Hoe het ook zij, de resultaten maken volgens de hoogleraar eens te meer duidelijk hoe belangrijk gezonde voeding en beweging zijn. Hij is daarom blij dat het kabinet 135 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor gratis schoolmaaltijden. Tegelijkertijd heeft hij een punt van aanbeveling: besteed dat geld aan gezonde voeding. „De gratis schoolmaaltijden zijn ontstaan na een motie naar aanleiding van een kindje in Rotterdam dat flauwviel van de honger. De maaltijden zijn dus gericht op het wegnemen van de honger, en niet zozeer op het bevorderen van je gezondheid.”

Uit het onderzoek op de acht basisscholen kwamen eerder al gunstige effecten naar voren. Zo bleek het experiment met gezonde lunches en extra beweging te leiden tot een gezonder gewicht. Ook zagen de onderzoekers een afname van pestgedrag en zaten kinderen beter in hun vel.