Rijssen is kerkelijk een enclave in een grotendeels ontkerkte rooms-katholieke omgeving. Lebuïnus bracht er rond 770 het Evangelie. Hij stichtte een kerk op het ”Schild”. Ruim acht eeuwen lang de kerk voor alle Rijssenaren. Toen kwam de Reformatie.
Het duurde even voor de kerkhervorming voet aan de grond kreeg. Het volk bleef lang roomsgezind. Inmiddels telt de stad een veelheid aan kerken van veelal bevindelijk gereformeerde snit. De gereformeerde gezindte is verkruimeld. Wie lijdt er nog onder…?
Ons RD-reisgezelschap waarover ik vorige week schreef, deed ook Rijssen aan. Vier enthousiaste gidsen gingen ons voor op kerkenpad. Twee uur lang passeerde lokale kerkhistorie in woord en beeld. Van scheuren kwam en komt scheuren. De ene keer vanwege de leer, niet minder vaak om andere kwesties, zoals ambtsgewaad, liturgie en invulling van leesdiensten. Soms moest de politie eraan te pas komen om de rust in de kerk te handhaven.
„Soms moest de politie eraan te pas komen om de rust in de kerk te handhaven”
Desondanks mag Rijssen zich rijk gezegend weten met een bloeiend kerkelijk leven. Aan de hervormde dominee Johannes Hermanus Gunning is het menselijkerwijs te danken dat de arbeiders zich niet massaal van de kerk afkeerden. Bij de ”jutestaking” in 1907 stond hij pal achter hen. Dat moet wat geweest zijn: de dominee die het voor het werkvolk opnam, tegen de machtige heren Ter Horst…
In de Walkerk hield ds. W.C. Lamain op zondagavond 25 maart 1945 zijn gehoor nog even vast voordat hij het de zegen oplegde. Onder de slotzang had de Heere hem bekendgemaakt dat er iets ernstigs zou gebeuren. „Er zijn mensen in deze kerk die hier voor de laatste maal geweest zijn.” Enkele uren later kwam een V-1 neer. Er vielen negen doden. Tijdens de bluswerkzaamheden wierp een Engelse bommenwerper per abuis een bom in de vlammenzee. In totaal lieten die nacht 23 mensen het leven.
Rijssen is vele malen gereformeerd. En toch, ondanks torenhoge kerkelijke schuld werkt de Heere ook in andere kerken dan die van ons. Een reden te meer om Hem beschaamd te danken voor die genade en onze schuld te belijden voor het breken van het lichaam van Christus. De gereformeerde ds. J. Overduin (1902-1983) zag het gevaar van geestelijke minderwaardigheidsgevoelens die compensatie zoeken in kerkelijke meerderwaardigheidsgevoelens. Wel roemen in eigen kerk, maar niet in Jezus Christus als persoonlijke Zaligmaker. Al die kerken zijn een feit. „Als ze ons dan maar terugvoeren naar Jezus Christus, die ene Naam.” „En”, zei de nuchtere Overduin, „beter in vrede naast elkaar dan met ruzie bij elkaar.”
