Euthanasie zonder lijkschouw is nieuwe stap omlaag op hellend vlak
GGD Zeeland verzocht onlangs huisartsen in die regio geen euthanasie te plannen in de zomermaanden. Er zijn dan te weinig forensisch artsen aanwezig die bij zo’n niet-natuurlijke dood de lijkschouw moeten uitvoeren. Laat die schouw dan maar door de behandelend arts gebeuren, stelt een hoogleraar voor. Of laat de lijkschouw achterwege, zegt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Maar dat is de wereld op z’n kop: op die manier wordt euthanasie steeds meer een natuurlijke dood in plaats van een strafbare handeling die alleen onder strenge voorwaarden is toegestaan.
Is er sprake van een hellend vlak? In de zomer van 2001 sprak het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties (VN) een snoeihard oordeel uit over de Nederlandse euthanasiewet die vlak daarvoor door het parlement was aangenomen. Voorzitter Bhagwati was bevreesd dat „medici ongevoelig raken en levensbeëindiging uit routine voltrekken. Dat is zeer gevaarlijk.” Maar directeur Jonquière van de NVVE geloofde daar niets van : „Het zal nooit routine voor hen worden.” Bezorgde christenen hoefden niet bang te zijn dat euthanasie op den duur toegepast zou worden bij demente bejaarden of zwaar gehandicapte kinderen.
„„Euthanasie zal nooit routine worden”, zei de NVVE in 2001; intussen is het toch zover gekomen ”
In de zomer van 2009 herhaalde het VN-Mensenrechtencomité zijn zorgen en drong aan op herziening van de Euthanasiewet. Maar bij de evaluatie van de wet in 2013 weersprak directeur Wigersma van de Artsenfederatie KNMG de kritiek: „Er is geen hellend vlak. Artsen houden zich over het algemeen goed aan de wet.”
Intussen is het 2024. Artsen houden zich over het algemeen nog steeds goed aan de wet. Tegelijkertijd neemt het aantal gevallen van euthanasie (nu 25 per dag ) gestaag toe, ondervinden huisartsen druk van patiënten en familieleden en wordt er voortdurend gemorreld aan de grenzen van de wet. Ging het eerst alleen over terminaal zieken en over uitzichtloos en ondraaglijk lijden, nu is euthanasie ook beschikbaar voor wilsonbekwame dementerenden en jonge psychiatrische patiënten met een doodswens. Artsen mogen actief het leven beëindigen van ongeneeslijk zieke kinderen die zwaar lijden. D66 wil hulp bij zelfdoding toestaan voor mensen die hun leven als voltooid zien en intussen wordt er al gehandeld in zelfdodingspoeder .
Wie deze ontwikkeling door de oogharen heen bekijkt, doorziet wat achter de oproep zit om euthanasie uit het strafrecht te halen en lijkschouw achterwege te laten: de niet-natuurlijke dood moet normaal worden. Routine.
Christenen verzetten zich hiertegen vanuit de vaste overtuiging dat het begin en het einde van ons aller leven in Gods hand liggen. Laten ze de helpende hand bieden aan hen die lijden en dat waar mogelijk verlichten.
Ook prominente psychiaters , artsen en juristen hebben recent hun grote zorgen uitgesproken over deze ontwikkeling. Op de bodem daarvan heerst de opvatting dat alleen productief leven waardevol is. Dat is de bijl aan de wortel van een menswaardige samenleving.
